Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Macaristan'da siyaset, parlamenter temsili demokratik cumhuriyet şeklinde işlemektedir. Çok-partili bir sistem bulunmaktadır. Başbakan, hükûmetin başıdır ve sistemde etkili bir role sahiptir. Cumhurbaşkanı ise devlet başkanı sıfatı ile büyük ölçüde sembolik bir konuma sahiptir.
Yürütme yetkisi hükûmet tarafından kullanılır. Yasama yetkisi hem hükümete hem de parlamentoya verilmiştir. Hükûmet, 2010'dan bu yana muhafazakar Fidesz partisinin kontrolündedir. Fidesz'in yükselişi ülkedeki parti sistemini ve idari işleyişi büyük ölçüde etkilemiştir. En büyük üç muhalefet Demokratik Koalisyon (DK), Momentum ve Jobbik partileridir. Parlamentoda az sayıda temsilcileri olan küçük muhalefet partileri de vardır. Yargı teorik olarak yürütme ve yasama organlarından bağımsızdır ancak pratikte, iktidardaki Fidesz partisinden güçlü bir şekilde etkilenmektedir.
Bağımsız bir devlet olan Macaristan, 2004 yılından bu yana Avrupa Birliği üyesidir. 1949-1989 arası sosyalist cumhuriyet olan Macaristan 1989'dan bu yana liberal demokratik sistemde işleyen parlamenter bir cumhuriyettir. Yasama yetkisi, 199 üyeden oluşan tek meclisli Ulusal Meclis tarafından kullanılır. Meclisi üyeleri dört yılda bir seçilirler.
Macaristan demokrasisi ile ilgili tartışmalar artmaktadır. Çeşitli araştırma kurumları Macaristan'ı "kusurlu demokrasi olarak değerlendirirken bu konuda yıllık raporlarıyla demokrasi endeksi geliştiren Freedom House, 7 üzerinden 3,96 puanıyla artık Macaristan'ı demokrasi olarak görmemektedir.
Nisan 2022 seçimlerinde Başbakan Viktor Orbán üst üste dördüncü seçimini kazanarak görevde kaldı. Partisi Fidesz parlamentoda üçte iki çoğunluk elde etmiştir.
1949'dan 2011'e kadar yürürlükte olan anayasa, Fidesz'in mecliste büyük çoğunluğu elde etmesi sonrası değiştirilmiş ve yeni anayasa 2012'de yürürlüğe girmiştir.
Yürütme
Her beş yılda bir Meclis tarafından seçilen cumhurbaşkanının rolü büyük ölçüde törenseldir, ancak isim olarak ordunun başkomutanıdır. Yetkileri arasında görevlendirilecek olan başbakanı belirlemek de vardır. Cumhurbaşkanı, mevcut cumhurbaşkanın tavsiyesi ile aday gösterilip milletvekillerinin oy çokluğuyla seçilir. Başkanın ölmesi, istifa etmesi veya herhangi bir nedenle görevini yerine getirememesi durumunda, Millet Meclisi başkanı cumhurbaşkanı vekili olur.
İkinci Dünya Savaşı sonrası Federal Almanya Cumhuriyeti'nin Temel Yasasına dayanan Macaristan Anayasası uyarınca başbakan, Alman federal şansölyesinin yetkilerine benzer şekilde, Kabine bakanlarını seçerken yürütme organında lider bir role sahiptir ve onları görevden alma konusunda yetkiliydi.
1949-1989 arasında ise Macar Halk Cumhuriyeti'nin yürütme organı Bakanlar Kurulu tarafından temsil ediliyordu.
Yasama
Tek meclisli, 199 üyeli Ulusal Meclis (Országgyűlés ) devlet otoritesinin en yüksek organıdır. Başbakanın yönlendirdiği mevzuat sürecini başlatır ve onaylar. Üyeleri dört yıllığına seçilir. Seçim barajı %5'tir ancak bu, tek sandalyeli seçim bölgeleri için değil, yalnızca çok sandalyeli seçim bölgeleri ve telafi koltukları için geçerlidir. Seçimler için katılım oranı zorunluluğu yoktur.
Siyasi partiler ve seçimler
Macar siyasi sisteminde 2020'lerde güncel olarak iki ana grup vardır; bunlardan ilki, sağcı FIDESZ-KDNP koalisyonu uzun süredir iktidardadır. Bunun karşısında son seçimde Macaristan İçin Birlik adıyla kurulan 6 partili bir grup vardır. Bunlar düşünsel konumu itibarıyla merkezden sola doğru bir sırayla Demokratik Koalisyon, MSZP, Jobbik, Dialogue, LMP- Yeşiller, Momentum partileridir. Ayrıca ÚVNP, Liberaller, New Start, MMM hareketi, 99M hareketi gibi ortak hareket eden partiler ve oluşumlar da vardır. Bu iki koalisyonun içinde yer almayan aşırı sağcı Mi Hazánk Mozgalom (Vatan Hareketimiz) ve yerleşik siyasetle dalga geçen Magyar Kétfarkú Kutya Párt (Macar İki Kuyruklu Köpek Partisi) adlı küçük partiler de bulunmaktadır. Macar kilisesi büyük oranda siyasetle iç içedir.
2022 Genel Seçim Sonuçları
Ana madde: 2022 Macaristan parlamento seçimleri
 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Parti | Parti listesi | Seçim bölgesi | Toplam Koltuklar | +/– | |||||
| Oylar | % | Koltuklar | Oylar | % | Koltuklar | ||||
| Fidesz – | 3.060.706 | 54.13 | 48 | 2.823.419 | 52.80 | 87 | 135 | +2 | |
| Macaristan İçin Birlik | 1.947.331 | 34.44 | 38 | 1.983.708 | 37.09 | 19 | 57 | –8 | |
| Vatan Hareketimiz | 332.487 | 5.88 | 6 | 307.064 | 5.74 | 0 | 6 | Yeni | |
| Macar İki Kuyruklu Köpek Partisi | 185.052 | 3.27 | 0 | 126.648 | 2.37 | 0 | 0 | 0 | |
| 58.929 | 1.04 | 0 | 64.341 | 1.20 | 0 | 0 | Yeni | ||
| Normal Yaşam Partisi | 39.720 | 0.70 | 0 | 31.495 | 0,59 | 0 | 0 | Yeni | |
| 24.630 | 0,44 | 1 | 1 | 0 | |||||
| Hırvatların Ulusal Özerk Yönetimi | 1.760 | 0,03 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Slovakların Ulusal Özerk Yönetimi | 1.208 | 0,02 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Rusinlerin Ulusal Özyönetimi | 645 | 0,01 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Romenlerin Ulusal Özerk Yönetimi | 526 | 0,01 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Sırpların Ulusal Özerk Yönetimi | 418 | 0,01 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Ukraynalıların Ulusal Özerk Yönetimi | 396 | 0,01 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Polonyalıların Ulusal Özyönetimi | 281 | 0,00 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Yunanlıların Ulusal Özerk Yönetimi | 232 | 0,00 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Slovenların Ulusal Özyönetimi | 219 | 0,00 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Ermenilerin Ulusal Özerk Yönetimi | 163 | 0,00 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Bulgarların Ulusal Özyönetimi | 157 | 0,00 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Sol İttifak ( – ) | 8.678 | 0.16 | 0 | 0 | Yeni | ||||
| Gerçek Demokrat Parti | 989 | 0,02 | 0 | 0 | Yeni | ||||
| 521 | 0,01 | 0 | 0 | Yeni | |||||
| Partimiz – IMA | 326 | 0,01 | 0 | 0 | Yeni | ||||
| 208 | 0,00 | 0 | 0 | Yeni | |||||
| Macar Yoksulları ve İşçileri Demokratik Örgütü | 177 | 0,00 | 0 | 0 | Yeni | ||||
| 152 | 0,00 | 0 | 0 | 0 | |||||
| Toplam | 5.654.860 | 100.00 | 93 | 5.347.726 | 100.00 | 106 | 199 | 0 | |
| Geçerli oylar | 5.654.860 | 99.00 | |||||||
| Geçersiz/boş oylar | 57.065 | 1.00 | |||||||
| toplam oy | 5.711.925 | 100.00 | |||||||
| Kayıtlı seçmenler/katılım | 8.215.304 | 69.53 | |||||||
| Kaynak: Ulusal Seçim Komisyonu,Ulusal Seçim Komisyonu | |||||||||
Yargı
On beş üyeli bir Anayasa Mahkemesi, anayasaya aykırılık gerekçesiyle mevzuata itiraz etme yetkisine sahiptir. Üyeler on iki yıllık bir süre için seçilirler. 2012 sonrası yasal değişiklikler içinde Anayasa Mahkemesi'in rolü azalmış ve yasama ve yürütme organıyla bağları artmıştır girmiştir. İktidar koalisyonunu eleştirenler ve bağımsız insan hakları STK'ları, Macar hükûmetinin Anayasa Mahkemesi'nin bu haliyle çoğunlukla hükûmet çıkarlarını meşrulaştırmaya hizmet ettiğini ve hukukun üstünlüğü ve insan haklarının demokratik savunucusu olarak asıl amacını kaybettiğini iddia etmektedir.
Bir diğer yüksek yargı organı, Curia adı verilen Macaristan Yüksek Mahkemesi'nin başkanı ve onun yönettiği Macar medeni ve ceza hukuk sistemi, Yürütme Organından tamamen bağımsızdır.
Macaristan'ın yüksek başsavcısı yürütme organından tamamen bağımsızdır ancak onun statüsü de tartışılmaktadır.
Macaristan'da sivil, azınlık, eğitim ve ekolojik hakları korumak için çeşitli ombudsmanlık ofisleri bulunmaktadır. Bu birimler 2003'ten bu yana yasal olarak bağlayıcı kararlar verme yetkisine sahiptirler.
Finans
Merkez bankası olan Macar Ulusal Bankası 1990-2004 yılları arasında tamamen kendi kendini yönetiyordu, ancak Kasım 2004'te yürürlüğe giren yeni yasa, yürütme organına belirli atama hakları verdi..
İdari bölümler
Macaristan 19 il, 23 kentsel ilçeye bölünmüştür. Bu 19 il dışında kalan başkent Budapeşte'nin ayrı bir statüsü vardır.
Kaynakça
- ^ Robert Laszlo (23 Temmuz 2021). "Macaristan'da olası bir demokratik dönüşümün sosyopolitik gereksinimleri | Heinrich Böll Stiftung | Niwêneriya Tirkiyeyê". tr.boell.org. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ Bayramoğlu, Reyhan (31 Ağustos 2023). "Rekabetçi Otoriter Rejim Örneği Olarak Viktor Orban Siyaseti ve Avrupa Birliği'ne Yansımaları". Journal of International Relations and Political Science Studies (8): 81-97. ISSN 2792-0984.
- ^ "Hungary: Status of the Hungarian Judiciary – Legal Changes have to Guarantee the Independence of Judiciary in Hungary". 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
- ^ H. İ. Bayar (2012). "Macaristan Parlamentosu'nda Yasama ve Denetim". Yasama Dergisi.
- ^ "Democracy Index 2020". Economist Intelligence Unit (İngilizce). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2021.
- ^ "Hungary: Nations in Transit 2020". FreedomHouse.org (İngilizce). 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2021.
- ^ Dougall, David Mac; Palfi, Rita (3 Nisan 2022). "Key Takeaways as Viktor Orbán Wins Fourth Consecutive Term". Euronews (İngilizce). 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
- ^ "Nemzeti Választási Iroda - Országgyűlési Választás 2022" [National Electoral Commission - Election of National Assembly Representatives 2022] (in Hungarian). 16 April 2022. from the original on 22 April 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Macaristan da siyaset parlamenter temsili demokratik cumhuriyet seklinde islemektedir Cok partili bir sistem bulunmaktadir Basbakan hukumetin basidir ve sistemde etkili bir role sahiptir Cumhurbaskani ise devlet baskani sifati ile buyuk olcude sembolik bir konuma sahiptir Yurutme yetkisi hukumet tarafindan kullanilir Yasama yetkisi hem hukumete hem de parlamentoya verilmistir Hukumet 2010 dan bu yana muhafazakar Fidesz partisinin kontrolundedir Fidesz in yukselisi ulkedeki parti sistemini ve idari isleyisi buyuk olcude etkilemistir En buyuk uc muhalefet Demokratik Koalisyon DK Momentum ve Jobbik partileridir Parlamentoda az sayida temsilcileri olan kucuk muhalefet partileri de vardir Yargi teorik olarak yurutme ve yasama organlarindan bagimsizdir ancak pratikte iktidardaki Fidesz partisinden guclu bir sekilde etkilenmektedir Bagimsiz bir devlet olan Macaristan 2004 yilindan bu yana Avrupa Birligi uyesidir 1949 1989 arasi sosyalist cumhuriyet olan Macaristan 1989 dan bu yana liberal demokratik sistemde isleyen parlamenter bir cumhuriyettir Yasama yetkisi 199 uyeden olusan tek meclisli Ulusal Meclis tarafindan kullanilir Meclisi uyeleri dort yilda bir secilirler Macaristan demokrasisi ile ilgili tartismalar artmaktadir Cesitli arastirma kurumlari Macaristan i kusurlu demokrasi olarak degerlendirirken bu konuda yillik raporlariyla demokrasi endeksi gelistiren Freedom House 7 uzerinden 3 96 puaniyla artik Macaristan i demokrasi olarak gormemektedir Nisan 2022 secimlerinde Basbakan Viktor Orban ust uste dorduncu secimini kazanarak gorevde kaldi Partisi Fidesz parlamentoda ucte iki cogunluk elde etmistir 1949 dan 2011 e kadar yururlukte olan anayasa Fidesz in mecliste buyuk cogunlugu elde etmesi sonrasi degistirilmis ve yeni anayasa 2012 de yururluge girmistir YurutmeHer bes yilda bir Meclis tarafindan secilen cumhurbaskaninin rolu buyuk olcude torenseldir ancak isim olarak ordunun baskomutanidir Yetkileri arasinda gorevlendirilecek olan basbakani belirlemek de vardir Cumhurbaskani mevcut cumhurbaskanin tavsiyesi ile aday gosterilip milletvekillerinin oy cokluguyla secilir Baskanin olmesi istifa etmesi veya herhangi bir nedenle gorevini yerine getirememesi durumunda Millet Meclisi baskani cumhurbaskani vekili olur Ikinci Dunya Savasi sonrasi Federal Almanya Cumhuriyeti nin Temel Yasasina dayanan Macaristan Anayasasi uyarinca basbakan Alman federal sansolyesinin yetkilerine benzer sekilde Kabine bakanlarini secerken yurutme organinda lider bir role sahiptir ve onlari gorevden alma konusunda yetkiliydi 1949 1989 arasinda ise Macar Halk Cumhuriyeti nin yurutme organi Bakanlar Kurulu tarafindan temsil ediliyordu YasamaTek meclisli 199 uyeli Ulusal Meclis Orszaggyules devlet otoritesinin en yuksek organidir Basbakanin yonlendirdigi mevzuat surecini baslatir ve onaylar Uyeleri dort yilligina secilir Secim baraji 5 tir ancak bu tek sandalyeli secim bolgeleri icin degil yalnizca cok sandalyeli secim bolgeleri ve telafi koltuklari icin gecerlidir Secimler icin katilim orani zorunlulugu yoktur Siyasi partiler ve secimlerMacar siyasi sisteminde 2020 lerde guncel olarak iki ana grup vardir bunlardan ilki sagci FIDESZ KDNP koalisyonu uzun suredir iktidardadir Bunun karsisinda son secimde Macaristan Icin Birlik adiyla kurulan 6 partili bir grup vardir Bunlar dusunsel konumu itibariyla merkezden sola dogru bir sirayla Demokratik Koalisyon MSZP Jobbik Dialogue LMP Yesiller Momentum partileridir Ayrica UVNP Liberaller New Start MMM hareketi 99M hareketi gibi ortak hareket eden partiler ve olusumlar da vardir Bu iki koalisyonun icinde yer almayan asiri sagci Mi Hazank Mozgalom Vatan Hareketimiz ve yerlesik siyasetle dalga gecen Magyar Ketfarku Kutya Part Macar Iki Kuyruklu Kopek Partisi adli kucuk partiler de bulunmaktadir Macar kilisesi buyuk oranda siyasetle ic icedir 2022 Genel Secim Sonuclari Ana madde 2022 Macaristan parlamento secimleri Parti Parti listesi Secim bolgesi Toplam Koltuklar Oylar Koltuklar Oylar KoltuklarFidesz 3 060 706 54 13 48 2 823 419 52 80 87 135 2Macaristan Icin Birlik 1 947 331 34 44 38 1 983 708 37 09 19 57 8Vatan Hareketimiz 332 487 5 88 6 307 064 5 74 0 6 YeniMacar Iki Kuyruklu Kopek Partisi 185 052 3 27 0 126 648 2 37 0 0 058 929 1 04 0 64 341 1 20 0 0 YeniNormal Yasam Partisi 39 720 0 70 0 31 495 0 59 0 0 Yeni24 630 0 44 1 1 0Hirvatlarin Ulusal Ozerk Yonetimi 1 760 0 03 0 0 0Slovaklarin Ulusal Ozerk Yonetimi 1 208 0 02 0 0 0Rusinlerin Ulusal Ozyonetimi 645 0 01 0 0 0Romenlerin Ulusal Ozerk Yonetimi 526 0 01 0 0 0Sirplarin Ulusal Ozerk Yonetimi 418 0 01 0 0 0Ukraynalilarin Ulusal Ozerk Yonetimi 396 0 01 0 0 0Polonyalilarin Ulusal Ozyonetimi 281 0 00 0 0 0Yunanlilarin Ulusal Ozerk Yonetimi 232 0 00 0 0 0Slovenlarin Ulusal Ozyonetimi 219 0 00 0 0 0Ermenilerin Ulusal Ozerk Yonetimi 163 0 00 0 0 0Bulgarlarin Ulusal Ozyonetimi 157 0 00 0 0 0Sol Ittifak 8 678 0 16 0 0 YeniGercek Demokrat Parti 989 0 02 0 0 Yeni521 0 01 0 0 YeniPartimiz IMA 326 0 01 0 0 Yeni208 0 00 0 0 YeniMacar Yoksullari ve Iscileri Demokratik Orgutu 177 0 00 0 0 Yeni152 0 00 0 0 0Toplam 5 654 860 100 00 93 5 347 726 100 00 106 199 0Gecerli oylar 5 654 860 99 00Gecersiz bos oylar 57 065 1 00toplam oy 5 711 925 100 00Kayitli secmenler katilim 8 215 304 69 53Kaynak Ulusal Secim Komisyonu Ulusal Secim KomisyonuYargiOn bes uyeli bir Anayasa Mahkemesi anayasaya aykirilik gerekcesiyle mevzuata itiraz etme yetkisine sahiptir Uyeler on iki yillik bir sure icin secilirler 2012 sonrasi yasal degisiklikler icinde Anayasa Mahkemesi in rolu azalmis ve yasama ve yurutme organiyla baglari artmistir girmistir Iktidar koalisyonunu elestirenler ve bagimsiz insan haklari STK lari Macar hukumetinin Anayasa Mahkemesi nin bu haliyle cogunlukla hukumet cikarlarini mesrulastirmaya hizmet ettigini ve hukukun ustunlugu ve insan haklarinin demokratik savunucusu olarak asil amacini kaybettigini iddia etmektedir Bir diger yuksek yargi organi Curia adi verilen Macaristan Yuksek Mahkemesi nin baskani ve onun yonettigi Macar medeni ve ceza hukuk sistemi Yurutme Organindan tamamen bagimsizdir Macaristan in yuksek bassavcisi yurutme organindan tamamen bagimsizdir ancak onun statusu de tartisilmaktadir Macaristan da sivil azinlik egitim ve ekolojik haklari korumak icin cesitli ombudsmanlik ofisleri bulunmaktadir Bu birimler 2003 ten bu yana yasal olarak baglayici kararlar verme yetkisine sahiptirler FinansMerkez bankasi olan Macar Ulusal Bankasi 1990 2004 yillari arasinda tamamen kendi kendini yonetiyordu ancak Kasim 2004 te yururluge giren yeni yasa yurutme organina belirli atama haklari verdi Idari bolumlerMacaristan 19 il 23 kentsel ilceye bolunmustur Bu 19 il disinda kalan baskent Budapeste nin ayri bir statusu vardir Kaynakca Robert Laszlo 23 Temmuz 2021 Macaristan da olasi bir demokratik donusumun sosyopolitik gereksinimleri Heinrich Boll Stiftung Niweneriya Tirkiyeye tr boell org 28 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2023 Bayramoglu Reyhan 31 Agustos 2023 Rekabetci Otoriter Rejim Ornegi Olarak Viktor Orban Siyaseti ve Avrupa Birligi ne Yansimalari Journal of International Relations and Political Science Studies 8 81 97 ISSN 2792 0984 Hungary Status of the Hungarian Judiciary Legal Changes have to Guarantee the Independence of Judiciary in Hungary 30 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2023 H I Bayar 2012 Macaristan Parlamentosu nda Yasama ve Denetim Yasama Dergisi Democracy Index 2020 Economist Intelligence Unit Ingilizce 3 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2021 Hungary Nations in Transit 2020 FreedomHouse org Ingilizce 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2021 Dougall David Mac Palfi Rita 3 Nisan 2022 Key Takeaways as Viktor Orban Wins Fourth Consecutive Term Euronews Ingilizce 5 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2022 Nemzeti Valasztasi Iroda Orszaggyulesi Valasztas 2022 National Electoral Commission Election of National Assembly Representatives 2022 in Hungarian 16 April 2022 from the original on 22 April 2022 Arsivlenmis kopya 2 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2023