Marshall Adaları ya da resmî adı ile Marshall Adaları Cumhuriyeti, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Okyanusya'da Kuzey Pasifik Okyanusu'nda Hawaii ve Papua Yeni Gine arasında bulunan 31 adet yuvarlak ada grubu, 5 ada ve 1152 adet adacıktan oluşan ada devleti. Marshall Adaları, resmî adıyla Marshall Adaları Cumhuriyeti (Marshallca: Aolepān Aorōkin Ṃajeḷ), bir ada ülkesi ve Uluslararası Tarih Çizgisinin biraz batısında, Pasifik Okyanusu'nda Ekvator'a yakın bir konumdadır. Coğrafî olarak, ülke daha büyük Mikronezya ada grubunun bir parçasıdır. Ülkenin 58.413 kişilik nüfusu (2018 Dünya Bankası Sayımına göre) 29 mercan atolü 1.156 ayrı ada ve adacıktan oluşmaktadır. Başkent ve en büyük şehir Majuro'dur. Ada %97,87 ile herhangi bir egemen devletin sudan oluşan topraklarının en büyük kısmına sahiptir. Adalar, kuzeyde Wake Adası, güneydoğuda Kiribati, güneyde Nauru ve batıda Mikronezya Federal Devletleri ile deniz sınırlarını paylaşır. Marshall Adalılarının yaklaşık %52,3'ü (2011 Sayımına 27.797) Majuro'da yaşıyor. Birleşmiş Milletler verileri, 2018'de 58.413 olan tahmini bir nüfusu göstermektedir. 2016 yılında nüfusun %73,3'ü "şehirli" olarak tanımlandı. BM ayrıca km² başına 295 (mi² başına 765 kişi) nüfus yoğunluğunu belirtir ve 2020 yılı için öngörülen nüfusu 59.190'dır. Mikronezyalı kolonistler, MÖ 2. binyıl civarında kanolar kullanarak Marshall Adaları'na ulaştılar ve adalar arası navigasyon, geleneksel çubuk haritalar kullanılarak mümkün hâle getirildi. Sonunda buraya yerleştiler. Takımadalardaki adalar ilk olarak 1520'lerde Avrupalılar tarafından, İspanya'nın hizmetinde olan Portekizli bir kâşif olan Ferdinand Magellan, Juan Sebastián Elcano ve Miguel de Saavedra'dan başlayarak keşfedildi. İspanyol kâşif Alonso de Salazar, Ağustos 1526'da bir atol gördüğünü bildirdi. İspanyol ve İngiliz gemilerinin diğer seferleri izledi. Adalar, isimlerini 1788'de ziyaret eden 'dan almaktadır. Adalar tarihsel olarak bölge sakinleri tarafından "jolet jen Anij" (Tanrı'nın Hediyeleri) olarak biliniyordu. İspanya, adaları 1592'de sahiplendi ve Avrupa güçleri adalar üzerindeki egemenliğini 1874'te tanıdı. 1528'den beri resmen İspanyol Doğu Hint Adaları'nın bir parçasıydılar. Daha sonra İspanya, adaların bir kısmını 1885'te Alman İmparatorluğu'na sattı ve onlar o yıl adalarda ticaret yapan ticaret şirketleri, özellikle Jaluit Şirketi tarafından yönetilen 'nin bir parçası oldu. I.Dünya Savaşı'nda Japonya İmparatorluğu, 1920'de Milletler Cemiyeti'nin Güney Denizleri Mandası'nı oluşturmak için diğer eski Alman topraklarıyla birleştiği Marshall Adaları'nı işgal etti. İkinci Dünya Savaşı sırasında A.B.D., 1944'te Gilbert ve Marshall Adaları kampanyasında adaların kontrolünü ele geçirdi. Bikini Atoll'da nükleer testler 1946'da başladı ve 1958'de sona erdi.
Marshall Adaları Aolepān Aorōkin M̧ajeļ Republic of the Marshall Islands Marshall Adaları Cumhuriyeti | |||||
---|---|---|---|---|---|
Slogan Jepilpilin ke ejukaan (Ortak Çaba ile Başarı) | |||||
Başkent ve | Majuro | ||||
Resmî dil(ler) | İngilizce, Marshallca, Japonca, Hintçe | ||||
Hükûmet | Cumhuriyet | ||||
| |||||
| |||||
• Su (%) | - | ||||
Nüfus | |||||
• 2018 tahminî | 58.413 (211..) | ||||
• 2011 sayımı | 53.158 | ||||
• Yoğunluk | 293,0/km2 (28.) | ||||
GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 209 milyon $ (186.) | ||||
• Kişi başına | 3.786 $ (147..) | ||||
GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 225 milyon $ (191.) | ||||
• Kişi başına | 4.071 $ (106.) | ||||
İGE (2019) | 0.704 yüksek · 117. | ||||
Para birimi | Amerikan doları (USD) | ||||
Zaman dilimi | UTC+12 | ||||
Telefon kodu | 692 | ||||
İnternet alan adı | .mh |
Ülke ismi
Adanın ismi Britanyalı kaptan 'dan gelmektedir. Marshall 1788 yılında adayı keşfetmiştir.
Tarih
1946 ve 1958 yılları arasında ABD tarafından adalar civarında 67 kez nükleer bomba denemeleri yapılmıştır. 1954 yılında ise ada yakınlarındaki 'nda ABD'nin gerçekleştirdiği en mühim ve en zararlısı olan Castle Bravo yani termonükleer hidrojen bombasının denemesini yapılmıştır. Atılan bombanın gücü Hiroşima ve Nagazakiye atılan atom bombalarının yaklaşık 1.000 katı gücündedir. 1947 ile 1986 arası ABD egemenliğinde kalmıştır.
isimli oluşum 1956 yılında Marshall Adalarını "dünyanın açık ara farkla en kirletilmiş yeri olarak" damgalamıştır.
Notlar
- ^ (PDF). Prism.spc.int. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017.
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Marshall Adaları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikigezgin'de Marshall Adaları ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. |
Vikisözlük'te marshall adaları ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Wikimedia Atlas'da the Marshall Islands
Vikikaynak'ta Kolonialismus ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- (Almanca)
- Marshall Adaları hakkında bilgiler (Almanca)
- Foreign Ships in Micronesia: Marshalls8 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Adanın keşfi ve ziyareti (1526-1885 arası) (İngilizce)
- Political Handbook of the World 2015 29 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Sayfa 3928)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marshall Adalari ya da resmi adi ile Marshall Adalari Cumhuriyeti Mikronezya ada obegi icerisinde Okyanusya da Kuzey Pasifik Okyanusu nda Hawaii ve Papua Yeni Gine arasinda bulunan 31 adet yuvarlak ada grubu 5 ada ve 1152 adet adaciktan olusan ada devleti Marshall Adalari resmi adiyla Marshall Adalari Cumhuriyeti Marshallca Aolepan Aorōkin Ṃajeḷ bir ada ulkesi ve Uluslararasi Tarih Cizgisinin biraz batisinda Pasifik Okyanusu nda Ekvator a yakin bir konumdadir Cografi olarak ulke daha buyuk Mikronezya ada grubunun bir parcasidir Ulkenin 58 413 kisilik nufusu 2018 Dunya Bankasi Sayimina gore 29 mercan atolu 1 156 ayri ada ve adaciktan olusmaktadir Baskent ve en buyuk sehir Majuro dur Ada 97 87 ile herhangi bir egemen devletin sudan olusan topraklarinin en buyuk kismina sahiptir Adalar kuzeyde Wake Adasi guneydoguda Kiribati guneyde Nauru ve batida Mikronezya Federal Devletleri ile deniz sinirlarini paylasir Marshall Adalilarinin yaklasik 52 3 u 2011 Sayimina 27 797 Majuro da yasiyor Birlesmis Milletler verileri 2018 de 58 413 olan tahmini bir nufusu gostermektedir 2016 yilinda nufusun 73 3 u sehirli olarak tanimlandi BM ayrica km basina 295 mi basina 765 kisi nufus yogunlugunu belirtir ve 2020 yili icin ongorulen nufusu 59 190 dir Mikronezyali kolonistler MO 2 binyil civarinda kanolar kullanarak Marshall Adalari na ulastilar ve adalar arasi navigasyon geleneksel cubuk haritalar kullanilarak mumkun hale getirildi Sonunda buraya yerlestiler Takimadalardaki adalar ilk olarak 1520 lerde Avrupalilar tarafindan Ispanya nin hizmetinde olan Portekizli bir kasif olan Ferdinand Magellan Juan Sebastian Elcano ve Miguel de Saavedra dan baslayarak kesfedildi Ispanyol kasif Alonso de Salazar Agustos 1526 da bir atol gordugunu bildirdi Ispanyol ve Ingiliz gemilerinin diger seferleri izledi Adalar isimlerini 1788 de ziyaret eden dan almaktadir Adalar tarihsel olarak bolge sakinleri tarafindan jolet jen Anij Tanri nin Hediyeleri olarak biliniyordu Ispanya adalari 1592 de sahiplendi ve Avrupa gucleri adalar uzerindeki egemenligini 1874 te tanidi 1528 den beri resmen Ispanyol Dogu Hint Adalari nin bir parcasiydilar Daha sonra Ispanya adalarin bir kismini 1885 te Alman Imparatorlugu na satti ve onlar o yil adalarda ticaret yapan ticaret sirketleri ozellikle Jaluit Sirketi tarafindan yonetilen nin bir parcasi oldu I Dunya Savasi nda Japonya Imparatorlugu 1920 de Milletler Cemiyeti nin Guney Denizleri Mandasi ni olusturmak icin diger eski Alman topraklariyla birlestigi Marshall Adalari ni isgal etti Ikinci Dunya Savasi sirasinda A B D 1944 te Gilbert ve Marshall Adalari kampanyasinda adalarin kontrolunu ele gecirdi Bikini Atoll da nukleer testler 1946 da basladi ve 1958 de sona erdi Marshall AdalariAolepan Aorōkin M ajel Republic of the Marshall Islands Marshall Adalari CumhuriyetiBayrak ArmaSlogan Jepilpilin ke ejukaan Ortak Caba ile Basari Milli mars Forever Marshall Islands source source track track Baskent veMajuroResmi dil ler Ingilizce Marshallca Japonca HintceHukumetCumhuriyet BaskanHilda Heine Amerika Birlesik Devletleri nden Ilan etti21 Ekim 1986 Su Nufus 2018 tahmini58 413 211 2011 sayimi53 158 Yogunluk293 0 km2 28 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam209 milyon 186 Kisi basina3 786 147 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam225 milyon 191 Kisi basina4 071 106 IGE 2019 0 704 yuksek 117 Para birimiAmerikan dolari USD Zaman dilimiUTC 12Telefon kodu692Internet alan adi mhUlke ismiAdanin ismi Britanyali kaptan dan gelmektedir Marshall 1788 yilinda adayi kesfetmistir Tarih1946 ve 1958 yillari arasinda ABD tarafindan adalar civarinda 67 kez nukleer bomba denemeleri yapilmistir 1954 yilinda ise ada yakinlarindaki nda ABD nin gerceklestirdigi en muhim ve en zararlisi olan Castle Bravo yani termonukleer hidrojen bombasinin denemesini yapilmistir Atilan bombanin gucu Hirosima ve Nagazakiye atilan atom bombalarinin yaklasik 1 000 kati gucundedir 1947 ile 1986 arasi ABD egemenliginde kalmistir isimli olusum 1956 yilinda Marshall Adalarini dunyanin acik ara farkla en kirletilmis yeri olarak damgalamistir Notlar PDF Prism spc int 20 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2017 a b Report for Selected Countries and Subjects www imf org 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Marshall Adalari ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikigezgin de Marshall Adalari ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Vikisozluk te marshall adalari ile ilgili tanim bulabilirsiniz Wikimedia Atlas da the Marshall Islands Vikikaynak ta Kolonialismus ile ilgili metin bulabilirsiniz Almanca Marshall Adalari hakkinda bilgiler Almanca Foreign Ships in Micronesia Marshalls8 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Adanin kesfi ve ziyareti 1526 1885 arasi Ingilizce Political Handbook of the World 2015 29 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sayfa 3928