Mehmet Kazım Dirik (1880, Manastır - 3 Temmuz 1941), Türk asker ve siyasetçi.
Mehmet Kâzım Dirik | |
---|---|
II. (Trakya) Umumî Müfettişi | |
Görev süresi 9 Ağustos 1935 - 3 Temmuz 1941 | |
Başkan | Mustafa Kemal Atatürk İsmet İnönü |
Başbakan | İsmet İnönü Celal Bayar Refik Saydam |
Yerine gelen | Abidin Özmen |
İzmir Valisi | |
Görev süresi 1926-1935 | |
Başkan | Mustafa Kemal Atatürk |
Başbakan | İsmet İnönü |
Yerine geldiği | İhsan Latif Paşa |
Yerine gelen | Fazlı Güleç |
Bitlis Valisi | |
Görev süresi 1924-1926 | |
Başkan | Mustafa Kemal Atatürk |
Başbakan | İsmet İnönü Ali Fethi Okyar |
Yerine geldiği | Zihni Orhon |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Mehmet Kazım 1881 Manastır |
Ölüm | 3 Temmuz 1941 (60 yaşında) Edirne |
Defin yeri | Devlet Mezarlığı, Ankara |
Partisi | İttihat ve Terakki Partisi (1900-1918) Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1941) |
Bitirdiği okul | Kara Harp Akademisi |
Mesleği | Asker, siyasetçi |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | 1315-P. 87 Osmanlı (1900-1919) Türkiye (1919-1928) |
Hizmet yılları | 1900-1928 |
Rütbesi | Ferik |
Komutası | 2. Ordu Geri Bölge Müfettişliği, 4. Ordu Geri Bölge Müfettişliği, 43. Tümen, 7. Tümen, 56. Tümen, 49. Tümen, Batum Geri Bölge Müfettişliği, 9. Ordu Kurmay Başkanlığı, , 15. Kolordu (vekil), TBMM Tiflis Yüksek Temsilciliği, Batı Anadolu Geri Bölge Müfettişliği, Denizcilik ve Ulaştırma Genel Müdürlüğü, 2. Tümen |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı |
Hayatı
Gençliği
Babası Selanikli Mülazım Hasan Tahsin Bey'dir. Küçük yaşta anne ve babasını kaybetti. 1897 yılında Manastır Askerî Îdâdîsi'ne girdi. 1899 yılında Harp Okulu'nu bitirerek Piyade Teğmen oldu. 1900 yılında Debre Mutasarrıflığı ve Redif Kıt'aları Komutanlığında mühimme kâtibi olarak göreve başladı. 1904 yılında İşkodra Vali ve Komutanı 'nın Yaver ve Mühimme Kâtipliğine atandı. 1906 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun batı sınırındaki son ilçesi olan İşkodra vilayetinin Tuz kazasına kaymakam olarak atandı.
Askerlik hayatı
1912'de Erkân-ı Harbiye'yi bitirerek kurmay yüzbaşı oldu. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Suriye cephelerinde savaştı. 15 Eylül 1919 - 20 Kasım 1920 tarihleri arasında geçen sırasında, 29 Ekim - 9 Aralık 1919 ve 12 Haziran - 18 Eylül 1920 tarihleri arasında Kazım Karabekir'in teftiş görevi nedeniyle Erzurum'dan ayrılması üzerine onun yerine 15. Kolordu Komutanı ve Erzurum Vali Vekili olarak görev yaptı.
20 Kasım 1920 tarihinde TBMM Tiflis Fevkalade Mümessilliğine atandı. Bu görevi sırasında, 11 Mart 1921 tarihinde Batum Valiliğini ilan etti ve 28 Mart 1921 tarihine kadar Batum Askeri Valiliği görevini yaptı. Bu görevi nedeniyle hem ilk valiliğini yapmış oldu hem de Batum'un son valisi olarak tarihteki yerini almış oldu. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi.
Sivil görevleri
26 Eylül 1923 tarihinde merkezi Bitlis'te bulunan 2. Tümen Komutanlığı'na atandı. Bu görevi sırasında, 23 Haziran 1924 tarihinden itibaren Siirt ve 30 Temmuz 1924 tarihinden itibaren Bitlis Vali Vekilliği yaptı. 20 Eylül 1925'te Bitlis Valiliğine asaleten atandı. 16 Ekim 1925'te askeri hizmetten mülki hizmete geçti. Böylece askerlikle olan bağlarını fiilen koparmış oldu. 16 Mart 1926 tarihinde İzmir Valiliğine atandı. 1928'de mülki hizmeti tercih etti ve Korgeneral rütbesiyle askerlikten emekliye ayrıldı. İzmir'de valilik yaptığı dönem Mustafa Kemal'e İzmir Suikastı teşebbüsünün düzenlendiği dönemdir. 9 Ağustos 1935 tarihinde merkezi Edirne'de bulunan İkinci (Trakya) Umumî Müfettişliği'ne atandı. Bu görevini öldüğü 3 Temmuz 1941 tarihine kadar sürdürdü. 1937 yılındaki Trakya Manevraları sırasında görev aldı. Genel Müfettişliği sırasında köy kalkınması ve eğitim konularında yaptığı çalışmalar bölge halkının yaşam düzeyini yükseltti.
Vefatı
Vefatından sonra İzmir Kokluca Mezarlığı'na defnedildiyse de daha sonra mezar Ankara'ya Devlet Mezarlığı'na nakledilmiştir. Kokluca'daki yazıt semboliktir.
Soyadı
İzmir valisi olduğu dönemde kenti Mustafa Kemal Atatürk ile beraber ziyaret eden İran Şahı Pehlevi kendisinde gördüğü canlılık ve azimden dolayı onun hakkında "Sizin valiniz dirik (çalışkan, canlı, heyecanlı) adam" demiştir. Soyadı kanunuyla beraber Atatürk kendisine Dirik soyadını bizzat vermiştir.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Kâzım Dirik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 114.
- ^ Kaya, Murat (1 Ocak 2021). "İzmir Valisi Kâzım Dirik'in Mezarı". Kent ve Bellek.
- ^ Troya ören yerindeki yazıtındaki 32. Levha
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Kazim Dirik 1880 Manastir 3 Temmuz 1941 Turk asker ve siyasetci Mehmet Kazim DirikII Trakya Umumi MufettisiGorev suresi 9 Agustos 1935 3 Temmuz 1941Baskan Mustafa Kemal Ataturk Ismet InonuBasbakan Ismet Inonu Celal Bayar Refik SaydamYerine gelen Abidin OzmenIzmir ValisiGorev suresi 1926 1935Baskan Mustafa Kemal AtaturkBasbakan Ismet InonuYerine geldigi Ihsan Latif PasaYerine gelen Fazli GulecBitlis ValisiGorev suresi 1924 1926Baskan Mustafa Kemal AtaturkBasbakan Ismet Inonu Ali Fethi OkyarYerine geldigi Zihni OrhonYerine gelenKisisel bilgilerDogum Mehmet Kazim 1881 ManastirOlum 3 Temmuz 1941 60 yasinda EdirneDefin yeri Devlet Mezarligi AnkaraPartisi Ittihat ve Terakki Partisi 1900 1918 Cumhuriyet Halk Partisi 1923 1941 Bitirdigi okul Kara Harp AkademisiMeslegi Asker siyasetciOdulleriAskeri hizmetiBagliligi 1315 P 87 Osmanli 1900 1919 Turkiye 1919 1928 Hizmet yillari 1900 1928Rutbesi FerikKomutasi 2 Ordu Geri Bolge Mufettisligi 4 Ordu Geri Bolge Mufettisligi 43 Tumen 7 Tumen 56 Tumen 49 Tumen Batum Geri Bolge Mufettisligi 9 Ordu Kurmay Baskanligi 15 Kolordu vekil TBMM Tiflis Yuksek Temsilciligi Bati Anadolu Geri Bolge Mufettisligi Denizcilik ve Ulastirma Genel Mudurlugu 2 TumenCatisma savaslari Trablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiHayatiGencligi Babasi Selanikli Mulazim Hasan Tahsin Bey dir Kucuk yasta anne ve babasini kaybetti 1897 yilinda Manastir Askeri Idadisi ne girdi 1899 yilinda Harp Okulu nu bitirerek Piyade Tegmen oldu 1900 yilinda Debre Mutasarrifligi ve Redif Kit alari Komutanliginda muhimme katibi olarak goreve basladi 1904 yilinda Iskodra Vali ve Komutani nin Yaver ve Muhimme Katipligine atandi 1906 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun bati sinirindaki son ilcesi olan Iskodra vilayetinin Tuz kazasina kaymakam olarak atandi Askerlik hayati 1912 de Erkan i Harbiye yi bitirerek kurmay yuzbasi oldu I Dunya Savasi nda Canakkale ve Suriye cephelerinde savasti 15 Eylul 1919 20 Kasim 1920 tarihleri arasinda gecen sirasinda 29 Ekim 9 Aralik 1919 ve 12 Haziran 18 Eylul 1920 tarihleri arasinda Kazim Karabekir in teftis gorevi nedeniyle Erzurum dan ayrilmasi uzerine onun yerine 15 Kolordu Komutani ve Erzurum Vali Vekili olarak gorev yapti 20 Kasim 1920 tarihinde TBMM Tiflis Fevkalade Mumessilligine atandi Bu gorevi sirasinda 11 Mart 1921 tarihinde Batum Valiligini ilan etti ve 28 Mart 1921 tarihine kadar Batum Askeri Valiligi gorevini yapti Bu gorevi nedeniyle hem ilk valiligini yapmis oldu hem de Batum un son valisi olarak tarihteki yerini almis oldu Savastan sonra Kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi Kazim Dirik in Kokluca Mezarligi ndaki sembolik mezariSivil gorevleri 26 Eylul 1923 tarihinde merkezi Bitlis te bulunan 2 Tumen Komutanligi na atandi Bu gorevi sirasinda 23 Haziran 1924 tarihinden itibaren Siirt ve 30 Temmuz 1924 tarihinden itibaren Bitlis Vali Vekilligi yapti 20 Eylul 1925 te Bitlis Valiligine asaleten atandi 16 Ekim 1925 te askeri hizmetten mulki hizmete gecti Boylece askerlikle olan baglarini fiilen koparmis oldu 16 Mart 1926 tarihinde Izmir Valiligine atandi 1928 de mulki hizmeti tercih etti ve Korgeneral rutbesiyle askerlikten emekliye ayrildi Izmir de valilik yaptigi donem Mustafa Kemal e Izmir Suikasti tesebbusunun duzenlendigi donemdir 9 Agustos 1935 tarihinde merkezi Edirne de bulunan Ikinci Trakya Umumi Mufettisligi ne atandi Bu gorevini oldugu 3 Temmuz 1941 tarihine kadar surdurdu 1937 yilindaki Trakya Manevralari sirasinda gorev aldi Genel Mufettisligi sirasinda koy kalkinmasi ve egitim konularinda yaptigi calismalar bolge halkinin yasam duzeyini yukseltti Vefati Vefatindan sonra Izmir Kokluca Mezarligi na defnedildiyse de daha sonra mezar Ankara ya Devlet Mezarligi na nakledilmistir Kokluca daki yazit semboliktir Soyadi Izmir valisi oldugu donemde kenti Mustafa Kemal Ataturk ile beraber ziyaret eden Iran Sahi Pehlevi kendisinde gordugu canlilik ve azimden dolayi onun hakkinda Sizin valiniz dirik caliskan canli heyecanli adam demistir Soyadi kanunuyla beraber Ataturk kendisine Dirik soyadini bizzat vermistir KaynakcaWikimedia Commons ta Kazim Dirik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 114 Kaya Murat 1 Ocak 2021 Izmir Valisi Kazim Dirik in Mezari Kent ve Bellek Troya oren yerindeki yazitindaki 32 Levha