Mercirahit Muharebesi İkinci Fitne'nin ilk çatışmalarından biridir. 18 Ağustos 684'te, Halife Mervan I komutasındaki Emevileri destekleyen Yaman aşiret konfederasyonunun Kelb ağırlıklı orduları ile kendisini Halife ilan eden Mekke merkezli Abdullah ibn al- Zübeyr arasında gerçekleşmiştir. Kelb zaferi, Emevilerin Bilad al-Sham (İslami Levant ) üzerindeki konumunu sağlamlaştırdı ve İbnü'l-Zübeyr'e karşı savaşta nihai zaferlerinin yolunu açtı. Bununla birlikte, aynı zamanda, Emevi Halifeliğinin geri kalanı için sürekli bir çekişme ve istikrarsızlık kaynağı olacak olan Kays ve Yaman arasında acı bir bölünme ve rekabet mirası da bıraktı.
Mercirahit Muharebesi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İkinci Fitne | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Emevîler ve Emevî destekçileri | Zübeyr destekleyen kuvvetler | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
I. Mervân Ubeydullah bin Ziyâd Abdülazîz bin Mervan Abbad bin Ziyâd | (ölü) Ziyad ibn Amr ibn Mu'awiya al-Uqayli | ||||||||
Güçler | |||||||||
6,000 ya da 13,000, çoğunlukla piyade | 30,000 ya da 60,000, çoğunlukla süvari | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
Hafif | Ağır, 80 soylu dahil |
Arka plan
Emevi Halifeliğinin kurucusu I. Muâviye (h. 661-680), 680'de Müslüman dünyası kargaşaya sürüklendi. Muaviye, oğlu I. Yezîd'i varisi olarak atamış olsa da, bu seçim evrensel olarak, özellikle de Emevilerin veraset iddiasına meydan okuyan eski Medineli seçkinler tarafından kabul edilmedi. Bunların arasında halifeliğin iki baş adayı Hüseyin (Muhammed'in torunu) ve Abdullah bin Zübeyr'dir (ilk halife Ebû Bekir'in torunu ve Muhammed'in karısı Aişe'nin yeğenidir). Hüseyin, destekçilerinin Emevilere karşı ayaklanmasını beklediği Kufe'ye gitti, ancak konvoyu durduruldu ve Ekim 680'de Kerbelâ Olayı'nda öldürüldü, el-Zübeyr, Emeviler için önde gelen tek rakip kaldı. Yezid yaşadığı sürece, İbnü'l-Zübeyr, Mekke kutsal alanından yönetimini kınadı, ancak açıkça halifelik iddiasında bulunmadı, bunun yerine kendisini "mabeddeki kaçak" (el-ʿaʾizh biʾl-beyt) olarak adlandırdı ve halifenin olması gerektiği gibi sadece Emeviler değil, tüm Kureyşler arasından bir kabile meclisi (şûrâ) tarafından geleneksel tarzda seçilmesi konusunda ısrar etti. Kureyş Medine'nin Emevi yönetimine karşı açık isyanının ardından 683'te Yezid, Medinelileri mağlup eden ve İslam'ın en kutsal şehri olan Mekke'yi kuşatan Arabistan'a bir ordu gönderdi, ancak Kasım ayında Yezid'in ölümü seferi kuvvetlerini eve dönmek zorunda bıraktı.
Yezid'in yerine oğlu II. Muâviye geçti, ancak birkaç hafta sonra öldü ve ailenin geleneksel kalesi Bilad'üş-Şam dışında hiçbir zaman gerçek bir otoriteye sahip olmadı. Diğer kardeşleri başarılı olamayacak kadar genç olduğu için ölümü bir krize neden oldu. Sonuç olarak, Emevi otoritesi Hilafet genelinde çöktü ve Müslümanların çoğu tarafından İbnü'l-Zübeyr yeni liderleri olarak kabul edildi: Irak'ın Emevi valisi Ubeydullah bin Ziyâd vilayetten tahliye edildi, İbnü'l-Zübeyr'in adına madeni paralar İran'da basıldı ve kuzey Suriye'nin Kaysi kabileleri ve Cezire (Yukarı Mezopotamya) onun davasına katıldı. Humus valisi Nu'man ibn Bashir al-Ansari, Banu Judham kabilesi Rawh ibn Zinba içindeki rakibi Filistin'in Emevi yanlısı valisini kovan Natil bin Kays gibi İbnü'l-Zübeyr'e biat etti. Emevi ailesinin bazı üyeleri bile Mekke'ye gidip ona biat etmeyi düşündüler. Bununla birlikte, orta ve güney Suriye'de Emevi davası, İbn Bahdal ve İbn Ziyad yönetimindeki Beni Kelb liderliğindeki yerel kabileler tarafından desteklendi. Onların inisiyatifiyle, Jabiyah'da, Halife Osman Bin Affan'ın (h. 644-656), Emevilerin halife adayı seçildi.
Açılış çatışmaları ve Mercirahit Muharebesi
Mervan'ın seçilmesi, Şam Valisi el-Dahhak ibn Kays el-Fihri etrafında toplanan Kayların tepkisine neden oldu. Dahhak, iki aday arasında bocaladıktan sonra İbnü'l-Zübeyr'i tanımaya ikna oldu ve güçlerini Şam yakınlarındaki Marj al-Suffar sahasında toplamaya başladı. Buna cevaben Emevi koalisyonu, Gassani kabilesinin bir üyesi tarafından Emevilere teslim edilen Şam'a yürüdü.
İki ordu ilk olarak 684 yılının Temmuz ayı ortalarında Marj al-Suffar ovasında çarpıştı ve Kays, Şam'ın yaklaşık 17 kilometre kuzeydoğusundaki (modern Duma ve Adra şehirleri arasında) bir ova olan Marj Rahit'e doğru itildi. Bunu, Ağustos'ta son savaş gerçekleşene kadar iki kamp arasında yirmi gün süren çatışmalar izledi. İki rakibin güçleri belirsiz: Taberî, Mervan'ın kuvvetlerini 6.000'e, başka bir gelenek Mervan ve Dahhak için sırasıyla 13.000 ve 30.000'e koyarken, İbn Hayyat sayıları sırasıyla 30.000 ve 60.000'a kadar abartır. Bununla birlikte, gelenekler, Emevi kuvvetlerinin sayıca önemli ölçüde üstün olduğu konusunda hemfikirdir. Mervan'ın komutanları Abbad bin Ziyâd, Amr ibn Sa'id al-As ve Ubeydullah bin Ziyâd idi (başka bir gelenek, süvarilere Ubeydullah'ın ve 'nin piyadeye komuta etmesidir), Dahhak'ın komutanlarından sadece biri Ziyad ibn Amr ibn Muaviye el-Ukayli bilinmektedir.
Muharebe ile ilgili çok sayıda anekdot, bireysel anlatım ve şiir günümüze ulaşmıştır, ancak savaşın ayrıntıları net değildir, yalnızca o gün ezici bir Emevi zaferiyle sonuçlanmıştır: Kays'ın ana liderleri, Al- Dahhak, savaş meydanında öldü. Nikita Elisséeff, Emevi başarısını, Suriye'nin Halifelik üzerindeki hegemonyasını sürdürmeye hevesli, önceki haftalarda Kays'a bağlı kabilelerin olası bir şekilde dönmesiyle açıklıyor. Buna ek olarak Elisséeff, Emevilerin Şam'daki devlet hazinesini hâlâ kontrol ederek kabilelere kendilerine katılmaları için rüşvet vermelerine izin verdiğine dikkat çekiyor. Kays ordusunun kalıntıları, Zufar ibn al-Harith al-Kilabi komutasındaki Karkisiye'ya kaçtı ve Mervan, Şam'da resmen Halife ilan edildi.
Sonrası
Mercirahit Muharebesi'ndeki zafer, Emevilerin Suriye'deki konumunu güvence altına aldı ve İbnü'l-Zübeyr'in destekçilerine karşı saldırıya geçmelerine izin verdi. Mısır, yıl içinde daha sonra kurtarıldı, ancak Ubeyd Allah ibn Ziyad komutasındaki Irak'ı kurtarma girişimi, Ağustos 686'da Musul yakınlarında Muhtar komutasındaki Ali yanlısı güçler tarafından yenilgiye uğratıldı. Nisan 685'te babası I. Mervan'ın ölümünden sonra yerine geçen Abdülmelik, daha sonra kendisini kendi konumunu güvence altına almakla sınırlarken, Mus'ab ibn el-Zübeyr, Muhtar'ı mağlup etti ve 687'de tüm Irak'ın kontrolünü ele geçirdi. 691'de Abdülmelik, Zufar al-Kilabi'nin Kays'ını Emevi katına geri getirmeyi başardı ve Irak'a ilerledi. Mus'ab ibn el-Zübeyr yenildi ve öldürüldü ve Doğu'da Emevi otoritesi yeniden kuruldu. Ekim 692'de, başka bir Mekke kuşatmasının ardından Abdullah ibn el-Zübeyr öldürüldü ve iç savaş sona erdi.
Etkisi
Mercirahit Muharebesi'nin en kalıcı mirası, Banu Tamim liderliğindeki Mudar ile Irak'taki Rabi'a ve Azd ittifakı arasındaki bölünme ve rekabete paralel olarak Suriye'deki Kays-Kalb bölünmesinin sertleşmesiydi. Bu rekabetler, aşiret bağlılıklarının Hilafet boyunca iki aşiret konfederasyonu veya "süper grup" halinde yeniden düzenlenmesine neden oldu: "Güney Araplar" veya Yemenlilerin karşı çıktığı "Kuzey Arap" veya Kays/Mudar bloğu; gerçi bu terimler kesin olarak coğrafi olmaktan çok siyasiydi, çünkü tam anlamıyla "kuzey" Rabi'a "güney" Yemenlilere bağlıydı. Emevi halifeleri iki grup arasında bir denge sağlamaya çalıştılar, ancak bu bölünme ve iki grup arasındaki amansız rekabet, başlangıçta bağlantısız kabileler bile Arap dünyasının içine çekildiği için sonraki on yıllarda Arap dünyasının bir demirbaşı haline geldi, başlangıçta bağlantısız kabileler bile iki süper gruptan birine katılmaya çekildi. Sürekli güç ve nüfuz mücadeleleri Emevi Halifeliğine hakim oldu, eyaletlerde istikrarsızlık yarattı, feci Üçüncü Fitne'yi kışkırtmaya yardımcı oldu ve Emevilerin Abbâsîlerin elindeki nihai düşüşüne katkıda bulundu. Gerçekten de, Julius Wellhausen'in değerlendirmesine göre, Mercirahit Emevîler [sic] "Emevilere zafer getirdi ve aynı zamanda güçlerinin temellerini paramparça etti". Bölünme çok sonra da devam etti: Hugh N. Kennedy'nin yazdığı gibi, "On dokuzuncu yüzyılın sonlarına kadar, Filistin'de kendilerine Kays ve Yaman diyen gruplar arasında hala savaşlar yapılıyordu."
Kaynakça
- Özel
- ^ Kennedy 2001, s. 31.
- ^ Wellhausen 1927, s. 181.
- ^ Crone 1994, s. 45.
- ^ Crone 1994, s. 55.
- ^ Wellhausen 1927, s. 173.
- ^ Hawting 2000, s. 46.
- ^ Hawting 2000, ss. 49–51.
- ^ Kennedy 2004, s. 89.
- ^ Hawting 2000, ss. 47–48.
- ^ Kennedy 2004, ss. 89–90.
- ^ Hawting 2000, s. 47.
- ^ Kennedy 2004, s. 90.
- ^ a b Kennedy 2004, ss. 90–91.
- ^ Hawting 1989, ss. 49–50, 56.
- ^ Hawting 2000, s. 48.
- ^ Hawting 2000, ss. 53–54.
- ^ a b c d Kennedy 2004, s. 91.
- ^ a b c d e Elisséeff 1991, ss. 544–545.
- ^ Burns 2007, s. 110.
- ^ Kennedy 2004, s. 54 (n. 89).
- ^ Hawting 2000, ss. 59, 62.
- ^ Kennedy 2001, ss. 31–32.
- ^ cf. Hawting 1989, ss. 54–69
- ^ Hawting 2000, ss. 48–49, 51–53.
- ^ Kennedy 2001, ss. 92–98.
- ^ Hawting 2000, ss. 54–55.
- ^ Kennedy 2001, s. 105.
- ^ Kennedy 2001, ss. 99–115.
- ^ Wellhausen 1927, s. 182.
- ^ Kennedy 2001, s. 92.
- Genel
- Burns, Ross (2007). Damascus: A History. London and New York: Routledge. ISBN .
- Crone, Patricia (1994). "Were the Qays and Yemen of the Umayyad Period Political Parties?". Der Islam. Cilt 71. ss. 1-57. doi:10.1515/islm.1994.71.1.1. ISSN 0021-1818. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2022.
- Elisséeff, N. (1991). "Mardj Rāhiṭ". Bosworth, C. E.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VI: Mahk–Mid (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 544–546. ISBN .
- Hawting, G.R., (Ed.) (1989). The History of al-Ṭabarī, Volume 20: The Collapse of Sufyānid Authority and the Coming of the Marwānids: The Caliphates of Muʿāwiyah II and Marwān I and the Beginning of the Caliphate of ʿAbd al-Malik, A.D. 683–685/A.H. 64–66. SUNY series in Near Eastern studies. (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Hawting, Gerald R. (2000). The First Dynasty of Islam: The Umayyad Caliphate AD 661–750 (İngilizce) (Second bas.). Londra ve New York: Routledge. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2001). The Armies of the Caliphs: Military and Society in the Early Islamic State (İngilizce). Londra ve New York: Routledge. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
- Wellhausen, Julius (1927). The Arab Kingdom and its Fall (İngilizce). Margaret Graham Weir tarafından çevrildi. Kalküta: Kalküta Üniversitesi. OCLC 752790641.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mercirahit Muharebesi Ikinci Fitne nin ilk catismalarindan biridir 18 Agustos 684 te Halife Mervan I komutasindaki Emevileri destekleyen Yaman asiret konfederasyonunun Kelb agirlikli ordulari ile kendisini Halife ilan eden Mekke merkezli Abdullah ibn al Zubeyr arasinda gerceklesmistir Kelb zaferi Emevilerin Bilad al Sham Islami Levant uzerindeki konumunu saglamlastirdi ve Ibnu l Zubeyr e karsi savasta nihai zaferlerinin yolunu acti Bununla birlikte ayni zamanda Emevi Halifeliginin geri kalani icin surekli bir cekisme ve istikrarsizlik kaynagi olacak olan Kays ve Yaman arasinda aci bir bolunme ve rekabet mirasi da birakti Mercirahit MuharebesiIkinci FitneTarih18 Agustos 684BolgeMercirahit Sam yakinlariModern Suriye de muharebenin yeriSonucEmevi zaferiTaraflarEmeviler ve Emevi destekcileri Beni Kelb Gassaniler Beni Tay TanukhidlerZubeyr destekleyen kuvvetler Kays Suleym Himyarlar ve Humuslu Ensar FilistinliKomutanlar ve liderlerI Mervan Ubeydullah bin Ziyad Abdulaziz bin Mervan Abbad bin Ziyad olu Ziyad ibn Amr ibn Mu awiya al UqayliGucler6 000 ya da 13 000 cogunlukla piyade30 000 ya da 60 000 cogunlukla suvariKayiplarHafifAgir 80 soylu dahilArka planEmevi Halifeliginin kurucusu I Muaviye h 661 680 680 de Musluman dunyasi kargasaya suruklendi Muaviye oglu I Yezid i varisi olarak atamis olsa da bu secim evrensel olarak ozellikle de Emevilerin veraset iddiasina meydan okuyan eski Medineli seckinler tarafindan kabul edilmedi Bunlarin arasinda halifeligin iki bas adayi Huseyin Muhammed in torunu ve Abdullah bin Zubeyr dir ilk halife Ebu Bekir in torunu ve Muhammed in karisi Aise nin yegenidir Huseyin destekcilerinin Emevilere karsi ayaklanmasini bekledigi Kufe ye gitti ancak konvoyu durduruldu ve Ekim 680 de Kerbela Olayi nda olduruldu el Zubeyr Emeviler icin onde gelen tek rakip kaldi Yezid yasadigi surece Ibnu l Zubeyr Mekke kutsal alanindan yonetimini kinadi ancak acikca halifelik iddiasinda bulunmadi bunun yerine kendisini mabeddeki kacak el ʿaʾizh biʾl beyt olarak adlandirdi ve halifenin olmasi gerektigi gibi sadece Emeviler degil tum Kureysler arasindan bir kabile meclisi sura tarafindan geleneksel tarzda secilmesi konusunda israr etti Kureys Medine nin Emevi yonetimine karsi acik isyaninin ardindan 683 te Yezid Medinelileri maglup eden ve Islam in en kutsal sehri olan Mekke yi kusatan Arabistan a bir ordu gonderdi ancak Kasim ayinda Yezid in olumu seferi kuvvetlerini eve donmek zorunda birakti Yezid in yerine oglu II Muaviye gecti ancak birkac hafta sonra oldu ve ailenin geleneksel kalesi Bilad us Sam disinda hicbir zaman gercek bir otoriteye sahip olmadi Diger kardesleri basarili olamayacak kadar genc oldugu icin olumu bir krize neden oldu Sonuc olarak Emevi otoritesi Hilafet genelinde coktu ve Muslumanlarin cogu tarafindan Ibnu l Zubeyr yeni liderleri olarak kabul edildi Irak in Emevi valisi Ubeydullah bin Ziyad vilayetten tahliye edildi Ibnu l Zubeyr in adina madeni paralar Iran da basildi ve kuzey Suriye nin Kaysi kabileleri ve Cezire Yukari Mezopotamya onun davasina katildi Humus valisi Nu man ibn Bashir al Ansari Banu Judham kabilesi Rawh ibn Zinba icindeki rakibi Filistin in Emevi yanlisi valisini kovan Natil bin Kays gibi Ibnu l Zubeyr e biat etti Emevi ailesinin bazi uyeleri bile Mekke ye gidip ona biat etmeyi dusunduler Bununla birlikte orta ve guney Suriye de Emevi davasi Ibn Bahdal ve Ibn Ziyad yonetimindeki Beni Kelb liderligindeki yerel kabileler tarafindan desteklendi Onlarin inisiyatifiyle Jabiyah da Halife Osman Bin Affan in h 644 656 Emevilerin halife adayi secildi Acilis catismalari ve Mercirahit MuharebesiMervan in secilmesi Sam Valisi el Dahhak ibn Kays el Fihri etrafinda toplanan Kaylarin tepkisine neden oldu Dahhak iki aday arasinda bocaladiktan sonra Ibnu l Zubeyr i tanimaya ikna oldu ve guclerini Sam yakinlarindaki Marj al Suffar sahasinda toplamaya basladi Buna cevaben Emevi koalisyonu Gassani kabilesinin bir uyesi tarafindan Emevilere teslim edilen Sam a yurudu Iki ordu ilk olarak 684 yilinin Temmuz ayi ortalarinda Marj al Suffar ovasinda carpisti ve Kays Sam in yaklasik 17 kilometre kuzeydogusundaki modern Duma ve Adra sehirleri arasinda bir ova olan Marj Rahit e dogru itildi Bunu Agustos ta son savas gerceklesene kadar iki kamp arasinda yirmi gun suren catismalar izledi Iki rakibin gucleri belirsiz Taberi Mervan in kuvvetlerini 6 000 e baska bir gelenek Mervan ve Dahhak icin sirasiyla 13 000 ve 30 000 e koyarken Ibn Hayyat sayilari sirasiyla 30 000 ve 60 000 a kadar abartir Bununla birlikte gelenekler Emevi kuvvetlerinin sayica onemli olcude ustun oldugu konusunda hemfikirdir Mervan in komutanlari Abbad bin Ziyad Amr ibn Sa id al As ve Ubeydullah bin Ziyad idi baska bir gelenek suvarilere Ubeydullah in ve nin piyadeye komuta etmesidir Dahhak in komutanlarindan sadece biri Ziyad ibn Amr ibn Muaviye el Ukayli bilinmektedir Muharebe ile ilgili cok sayida anekdot bireysel anlatim ve siir gunumuze ulasmistir ancak savasin ayrintilari net degildir yalnizca o gun ezici bir Emevi zaferiyle sonuclanmistir Kays in ana liderleri Al Dahhak savas meydaninda oldu Nikita Elisseeff Emevi basarisini Suriye nin Halifelik uzerindeki hegemonyasini surdurmeye hevesli onceki haftalarda Kays a bagli kabilelerin olasi bir sekilde donmesiyle acikliyor Buna ek olarak Elisseeff Emevilerin Sam daki devlet hazinesini hala kontrol ederek kabilelere kendilerine katilmalari icin rusvet vermelerine izin verdigine dikkat cekiyor Kays ordusunun kalintilari Zufar ibn al Harith al Kilabi komutasindaki Karkisiye ya kacti ve Mervan Sam da resmen Halife ilan edildi SonrasiMercirahit Muharebesi ndeki zafer Emevilerin Suriye deki konumunu guvence altina aldi ve Ibnu l Zubeyr in destekcilerine karsi saldiriya gecmelerine izin verdi Misir yil icinde daha sonra kurtarildi ancak Ubeyd Allah ibn Ziyad komutasindaki Irak i kurtarma girisimi Agustos 686 da Musul yakinlarinda Muhtar komutasindaki Ali yanlisi gucler tarafindan yenilgiye ugratildi Nisan 685 te babasi I Mervan in olumunden sonra yerine gecen Abdulmelik daha sonra kendisini kendi konumunu guvence altina almakla sinirlarken Mus ab ibn el Zubeyr Muhtar i maglup etti ve 687 de tum Irak in kontrolunu ele gecirdi 691 de Abdulmelik Zufar al Kilabi nin Kays ini Emevi katina geri getirmeyi basardi ve Irak a ilerledi Mus ab ibn el Zubeyr yenildi ve olduruldu ve Dogu da Emevi otoritesi yeniden kuruldu Ekim 692 de baska bir Mekke kusatmasinin ardindan Abdullah ibn el Zubeyr olduruldu ve ic savas sona erdi EtkisiMercirahit Muharebesi nin en kalici mirasi Banu Tamim liderligindeki Mudar ile Irak taki Rabi a ve Azd ittifaki arasindaki bolunme ve rekabete paralel olarak Suriye deki Kays Kalb bolunmesinin sertlesmesiydi Bu rekabetler asiret bagliliklarinin Hilafet boyunca iki asiret konfederasyonu veya super grup halinde yeniden duzenlenmesine neden oldu Guney Araplar veya Yemenlilerin karsi ciktigi Kuzey Arap veya Kays Mudar blogu gerci bu terimler kesin olarak cografi olmaktan cok siyasiydi cunku tam anlamiyla kuzey Rabi a guney Yemenlilere bagliydi Emevi halifeleri iki grup arasinda bir denge saglamaya calistilar ancak bu bolunme ve iki grup arasindaki amansiz rekabet baslangicta baglantisiz kabileler bile Arap dunyasinin icine cekildigi icin sonraki on yillarda Arap dunyasinin bir demirbasi haline geldi baslangicta baglantisiz kabileler bile iki super gruptan birine katilmaya cekildi Surekli guc ve nufuz mucadeleleri Emevi Halifeligine hakim oldu eyaletlerde istikrarsizlik yaratti feci Ucuncu Fitne yi kiskirtmaya yardimci oldu ve Emevilerin Abbasilerin elindeki nihai dususune katkida bulundu Gercekten de Julius Wellhausen in degerlendirmesine gore Mercirahit Emeviler sic Emevilere zafer getirdi ve ayni zamanda guclerinin temellerini paramparca etti Bolunme cok sonra da devam etti Hugh N Kennedy nin yazdigi gibi On dokuzuncu yuzyilin sonlarina kadar Filistin de kendilerine Kays ve Yaman diyen gruplar arasinda hala savaslar yapiliyordu KaynakcaOzel Kennedy 2001 s 31 Wellhausen 1927 s 181 Crone 1994 s 45 Crone 1994 s 55 Wellhausen 1927 s 173 Hawting 2000 s 46 Hawting 2000 ss 49 51 Kennedy 2004 s 89 Hawting 2000 ss 47 48 Kennedy 2004 ss 89 90 Hawting 2000 s 47 Kennedy 2004 s 90 a b Kennedy 2004 ss 90 91 Hawting 1989 ss 49 50 56 Hawting 2000 s 48 Hawting 2000 ss 53 54 a b c d Kennedy 2004 s 91 a b c d e Elisseeff 1991 ss 544 545 Burns 2007 s 110 Kennedy 2004 s 54 n 89 Hawting 2000 ss 59 62 Kennedy 2001 ss 31 32 cf Hawting 1989 ss 54 69 Hawting 2000 ss 48 49 51 53 Kennedy 2001 ss 92 98 Hawting 2000 ss 54 55 Kennedy 2001 s 105 Kennedy 2001 ss 99 115 Wellhausen 1927 s 182 Kennedy 2001 s 92 GenelBurns Ross 2007 Damascus A History London and New York Routledge ISBN 978 1 134 48850 6 Crone Patricia 1994 Were the Qays and Yemen of the Umayyad Period Political Parties Der Islam Cilt 71 ss 1 57 doi 10 1515 islm 1994 71 1 1 ISSN 0021 1818 17 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2022 Elisseeff N 1991 Mardj Rahiṭ Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume VI Mahk Mid Ingilizce Leiden E J Brill ss 544 546 ISBN 978 90 04 08112 3 Hawting G R Ed 1989 The History of al Ṭabari Volume 20 The Collapse of Sufyanid Authority and the Coming of the Marwanids The Caliphates of Muʿawiyah II and Marwan I and the Beginning of the Caliphate of ʿAbd al Malik A D 683 685 A H 64 66 SUNY series in Near Eastern studies Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 88706 855 3 Hawting Gerald R 2000 The First Dynasty of Islam The Umayyad Caliphate AD 661 750 Ingilizce Second bas Londra ve New York Routledge ISBN 0 415 24072 7 Kennedy Hugh 2001 The Armies of the Caliphs Military and Society in the Early Islamic State Ingilizce Londra ve New York Routledge ISBN 0 415 25093 5 Kennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2 Wellhausen Julius 1927 The Arab Kingdom and its Fall Ingilizce Margaret Graham Weir tarafindan cevrildi Kalkuta Kalkuta Universitesi OCLC 752790641