Mevlânzâde Rifat Bey (1869, İstanbul - 1930, Halep), bir gazeteci ve şairdi, ailesi Süleymaniye kökenliydi ve Hâlid Bağdâdî'nin soyundan gelir.
Erken yaşam ve aile
Mevlânzâde'nin dedesinin adı Mehmed Bey olup, Süleymaniye'nin ileri gelenlerinden olup, Hâlid Bağdâdî soyundandır, Mevlânzâde'nin babası Süleymaniye'nin Şehrizor semtinde dünyaya gelen Abdurrahman Nacim Efendi'dir. Diyarbakır Eyalet Mahkemesi ve daha sonra Beyrut İstinaf Mahkemesi başkanı, aynı zamanda şairdi ve 1895'te Harput'ta öldü. Mevlânzâde'nin eşi Nuriye Ulviye Mevlan Civelek'tir.
Gazetecilik ve sürgün
Mevlânzâde Rifat Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli ve en çok okunan gazetecilerinden biriydi. Serbestî gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü ve öldürülen gazeteci Hasan Fehmi Bey'in arkadaşıydı. Hayatının büyük bölümünü Fransa, Yemen, Mısır, Suriye ve Yunanistan da dahil olmak üzere sürgünde geçirdi.II. Abdülhamid'in bir muhalifi olarak, başlangıçta Jön Türk merkez komitesinin bir üyesiydi, ancak daha sonra onun en ateşli eleştirmenlerinden biri ve daha sonra Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın bir üyesi oldu. Osmanlı devletinin Ermenilere yönelik politikalarını kınayan az sayıdaki isimden biriydi ve gerçekleştirilen tehcirlerin Ermeni sorununu soykırım yoluyla çözmenin bir yolu olarak Jön Türkler tarafından sistematik olarak planlandığını belirtti.
Mevlânzâde de Mustafa Kemal Atatürk'e karşı çıktı ve Yüzellilikler listesinde yer aldı.
II. Abdülhamid'e, ikinci olarak İttihat ve Terakki'ye ve üçüncü olarak Mustafa Kemal Atatürk'e karşı olmak üzere üç ayrı dönemde muhalif olmuştur.
Kürt milliyetçiliği
Bağımsız bir Kürdistan'ın kurulmasına destek için İngiliz, Fransız ve Yunanlarla yoğun bir şekilde lobi yaptı. Bu amaçla Dimitrios Gunaris ile görüştü. Mevlânzâde aynı zamanda Kürdistan Teali Cemiyeti'nin önde gelen bir üyesiydi ve Woodrow Wilson tarafından Osmanlı İmparatorluğu'ndaki tüm milliyetlerin haklarının dikkate alınması gereken On Dört Madde'yi savundu.
Mevlânzâde Rifat, Hoybun'daki Kürtler ile Ermeniler arasında da köprü vazifesi görüyordu. Yazılarını yayımladığı Celadet Ali Bedirhan ve Süreyya Bedirhan'ın yakın arkadaşıydı.
Kürdistan Teali Cemiyeti başkanı Seyyid Abdülkadir'in resmi sözcüsüydü.
Mevlânzâde Rifat, 1930’da geçirdiği bir kalp krizi sonucunda ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Henning, Barbara (2018). Narratives of the History of the Ottoman-Kurdish Bedirhani Family in Imperial and Post-Imperial Contexts: Continuities and Changes. University of Bamberg Press. s. 394. ISBN .
- ^ . Independent Türkçe. 28 Haziran 2020. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
- ^ . Independent Türkçe. 21 Haziran 2020. 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2020.
- ^ Ozoglu, Hakan (2011). From Caliphate to Secular State: Power Struggle in the Early Turkish Republic: Power Struggle in the Early Turkish Republic. ABC-CLIO. s. 68. ISBN .
- ^ Chalabian, Antranig (1988). General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement. University of Michigan. s. 226.
- ^ Yelbasi, Caner (2019). The Circassians of Turkey: War, Violence and Nationalism from the Ottomans to Atatürk. Bloomsbury Publishing. s. 52. ISBN .
- ^ Özoğlu, Hakan (12 Şubat 2004). Kurdish Notables and the Ottoman State: Evolving Identities, Competing Loyalties, and Shifting Boundaries (İngilizce). SUNY Press. ISBN .
- ^ Issı, Murat (Nisan 2010). "Hürriyet Âşığı Bir Osmanlı-Kürt Aydını Mevlanzâde Rıf'at bey". Toplumsal Tarih. Cilt 196. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mevlanzade Rifat Bey 1869 Istanbul 1930 Halep bir gazeteci ve sairdi ailesi Suleymaniye kokenliydi ve Halid Bagdadi nin soyundan gelir Mevlanzade Rifat BeyErken yasam ve aileMevlanzade nin dedesinin adi Mehmed Bey olup Suleymaniye nin ileri gelenlerinden olup Halid Bagdadi soyundandir Mevlanzade nin babasi Suleymaniye nin Sehrizor semtinde dunyaya gelen Abdurrahman Nacim Efendi dir Diyarbakir Eyalet Mahkemesi ve daha sonra Beyrut Istinaf Mahkemesi baskani ayni zamanda sairdi ve 1895 te Harput ta oldu Mevlanzade nin esi Nuriye Ulviye Mevlan Civelek tir Gazetecilik ve surgunMevlanzade Rifat Bey Osmanli Imparatorlugu nun en onemli ve en cok okunan gazetecilerinden biriydi Serbesti gazetesinin sahibi ve yazi isleri muduru ve oldurulen gazeteci Hasan Fehmi Bey in arkadasiydi Hayatinin buyuk bolumunu Fransa Yemen Misir Suriye ve Yunanistan da dahil olmak uzere surgunde gecirdi II Abdulhamid in bir muhalifi olarak baslangicta Jon Turk merkez komitesinin bir uyesiydi ancak daha sonra onun en atesli elestirmenlerinden biri ve daha sonra Hurriyet ve Itilaf Firkasi nin bir uyesi oldu Osmanli devletinin Ermenilere yonelik politikalarini kinayan az sayidaki isimden biriydi ve gerceklestirilen tehcirlerin Ermeni sorununu soykirim yoluyla cozmenin bir yolu olarak Jon Turkler tarafindan sistematik olarak planlandigini belirtti Mevlanzade de Mustafa Kemal Ataturk e karsi cikti ve Yuzellilikler listesinde yer aldi II Abdulhamid e ikinci olarak Ittihat ve Terakki ye ve ucuncu olarak Mustafa Kemal Ataturk e karsi olmak uzere uc ayri donemde muhalif olmustur Kurt milliyetciligiBagimsiz bir Kurdistan in kurulmasina destek icin Ingiliz Fransiz ve Yunanlarla yogun bir sekilde lobi yapti Bu amacla Dimitrios Gunaris ile gorustu Mevlanzade ayni zamanda Kurdistan Teali Cemiyeti nin onde gelen bir uyesiydi ve Woodrow Wilson tarafindan Osmanli Imparatorlugu ndaki tum milliyetlerin haklarinin dikkate alinmasi gereken On Dort Madde yi savundu Mevlanzade Rifat Hoybun daki Kurtler ile Ermeniler arasinda da kopru vazifesi goruyordu Yazilarini yayimladigi Celadet Ali Bedirhan ve Sureyya Bedirhan in yakin arkadasiydi Kurdistan Teali Cemiyeti baskani Seyyid Abdulkadir in resmi sozcusuydu Mevlanzade Rifat 1930 da gecirdigi bir kalp krizi sonucunda olmustur Kaynakca Henning Barbara 2018 Narratives of the History of the Ottoman Kurdish Bedirhani Family in Imperial and Post Imperial Contexts Continuities and Changes University of Bamberg Press s 394 ISBN 978 3863095512 Independent Turkce 28 Haziran 2020 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2020 Independent Turkce 21 Haziran 2020 6 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2020 Ozoglu Hakan 2011 From Caliphate to Secular State Power Struggle in the Early Turkish Republic Power Struggle in the Early Turkish Republic ABC CLIO s 68 ISBN 978 0313379574 Chalabian Antranig 1988 General Andranik and the Armenian Revolutionary Movement University of Michigan s 226 Yelbasi Caner 2019 The Circassians of Turkey War Violence and Nationalism from the Ottomans to Ataturk Bloomsbury Publishing s 52 ISBN 978 1838600181 Ozoglu Hakan 12 Subat 2004 Kurdish Notables and the Ottoman State Evolving Identities Competing Loyalties and Shifting Boundaries Ingilizce SUNY Press ISBN 978 0 7914 5993 5 Issi Murat Nisan 2010 Hurriyet Asigi Bir Osmanli Kurt Aydini Mevlanzade Rif at bey Toplumsal Tarih Cilt 196 31 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2023