Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Miklós Németh Macarca telaffuz: (d. 14 Ocak 1948, , Macaristan) Macar ekonomist ve siyasetçi. Macaristan başbakanı olarak 24 Kasım 1988 ile 23 Mayıs 1990 tarihleri arasında görev yapmıştır.Doğu ve Orta Avrupa'da komünizmin çöküşüne giden çalkantılı yıllarda Macaristan'ın Komünist partisi olan Sosyalist İşçi Partisi'nin liderlerinden birisiydi. Macaristan'ın son komünist başbakanıdır.
| Miklós Németh | |
|---|---|
 | |
| Macaristan Halk Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Başkanı | |
| Görev süresi 25 Kasım 1988 - 23 Ekim 1989 (332 gün) | |
| Yerine geldiği | Károly Grósz |
| Yerine gelen | Kendisi (Geçici Başbakan olarak) |
| Üçüncü Macaristan Cumhuriyeti Geçici Başbakanı | |
| Görev süresi 23 Ekim 1989 - 23 Mayıs 1990 (212 gün) | |
| Yerine geldiği | Kendisi (Bakanlar Konseyi Başkanı olarak) |
| Yerine gelen | József Antall |
| Macaristan Ulusal Meclisi Üyesi | |
| Görev süresi 5 Ekim 1988 - 22 Nisan 1991 (2 yıl, 199 gün) | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Ocak 1948 , Macaristan |
| Partisi | MSZMP (1976–1989) MSZP (1989–1990) Bağımsız (1990'dan sonra) |
| Evlilik(ler) | Erzsébet Szilágyi |
| Mesleği | ekonomist, akademisyen profesör |
Gençliği
Németh 14 Ocak 1948'de Macaristan'ın Avusturya'dan bağımsızlık mücadelesine önderlik eden Macar siyasetçi Lajos Kossuth'un doğduğu köyünde yoksul Katolik bir köylü ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Ana tarafından kökenlidir ve annesinin ailesi buraya 18. yüzyılda aristokrat tarafından yerleştirilmişlerdir. Németh'in büyükbabası 1944 sonbaharında Monok'tan sürgüne gönderildiği Sovyetler Birliği'nden 1951 yılında geri dönmüştür. Koyu bir Katolik olan babası András Németh ise Voronej Muharebesi'nde çarpışıp Don Nehri felaketini atlattıktan sonra 1946 yılında Macaristan'a dönmüştür. Bu ikili kimlik Németh'in siyasi yaşamı boyunca varolmuştur: Hristiyan aile geçmişi ile Komünist Parti kariyeri. Örneğin Erzsébet Szilágyi ile 1971'de evlendiğinde medeni nikâh'ın ardından kilisede de tören yapılmıştır.Macar Devrimi sırasında Németh yalnızca 8 yaşındaydı ve o döneme ilişkin münferit deneyimleri vardır; ebeveynlerinin Özgür Avrupa Radyosunu dinlemeleri, köyün meydanında 1848 Macar Devrimi bayraklarının asılması, yerel parti sekreterinin tutuklanması ile özgürlük savaşçılarının Németh'e zorla Pederimiz duasını söyletmeleri gibi. Németh olayların gerçek yüzünü devlet propagandası ve gizlilik nedeniyle ABD'de eğitim alana kadar öğrenememiştir.
'de ilkokulu bitirdikten sonra Németh 1962'den itibaren Miskolc'da 'a (Berzeviczy Gergely Ticaret ve Catering Okulu) devam etti; teolog ve tarihçi Gábor Deák bu okuldaki öğretmenlerinden biriydi. Fİnal sınavını 1966'da geçtikten sonra kabul edildi. Macar ekonomik sistemine bazı pazar ekonomisi ve kapitalizm ögeleri getiren ve 1968'de yapılan adı verilen büyük ekonomik reformun hazırlanmasına ve uygulanmasına katılan üniversitenin rektörü Kálmán Szabó'nun nüfuzu sayesinde komünist dönem akademik sistemi içinde dahi üniversitenin belirli bir otonomisi vardı. Bu reformcu liderlik sayesinde üniversite Ortodoks Marksist uzmanlar yerine Batı'nın ana müfredatını tanıyan ve yurtdışında öğretim görme şansı olan yeni bir ekonomi aydın sınıfı yetişmiştir.
Németh 1971 yılında mezun olduktan sonra önce asistan okutman sonra da tam zamanlı öğretim görevlisi oldu. Németh 'tan (IREX) 1975/76 sömestrleri için ABD'de burs kazandıktan sonra Boston'da Harvard Üniversitesi'ne devam etti. Burada karar teorisi, ve ticaret hukuku üzerine öğrenim gördü. Németh daha sonraları aşırı komünist liderler tarafından Harvard'ta iken CIA tarafından devşirilmekle suçlansa bu suçlamaları "saçma sapan" bulduğunu belirtmiştir.
Kariyerinin başlangıcı
Ülkesine döndükten sonra Németh üniversiteden ayrıldı ve 1977'den itibaren Ulusal Planlama Bürosu'nda (OT) çalışmaya başladı. Aynı sırada Macar Sosyalist İşçi Partisi'ne (MSZMP) katıldı. 1978 yılında kadar teorik araştırmacı olarak çalıştıktan sonra büronun Ekonomi Departmanına geçti. Buradaki görevi sanayi, tarım ve sosyal konulardaki araştırmaları hakkında planlama dokümanlarının kısa versiyonlarını hazırlayarak Bakanlar Kuruluna göndermekti. Németh'e göre bu görevi sırasında ekonomik gerçeklikle, yani Macaristan'ın karşı karşıya olduğu muazzam borcun gerçek boyutuyla aşina olmuştur. Komünist rejim ile iki farklı muhasebe kaydı tutuyordu ve partinin Siyasi Komitesinin çoğunluğunun bile gerçek verilerden haberi yoktu. Németh 1981 yılında Sosyalist İşçi Partisinin Ekonomik Departmanında çalışmaya başladı. 1982 yılında ile birlikte Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) temsilcileri Alan Whittome ve Jacques de Larosière ile müzakeratta bulundu. Ayrıca Sovyetleri atlayarak Çin'den kredi almak için yapılan konferansa da katıldı.
Németh 1986 yılında, Mihail Gorbaçov Sovyetler Birliği'nin lideri olduğunda Parti'nin Ekonomik Departmanının başına atandı. Yeni Genel Sekreteri önceden tanıyan Németh yeni bir sosyal, siyasal ve ekonomik reform döneminin başlayacağından umutlandı. Németh Haziran 1987'de Ekonomik Politikadan sorumlu Sekreter olarak Parti'nin Merkez Komitesi'ne yükseltildi. Bir yıldan az bir süre sonra Mayıs 1988'de Politbüro'ya yükseltildi. Aynı sırada uzun süredir Genel Sekreter olan János Kádár'ın yerine "teknokratik" bir hükûmet kurmaya çalışan ve Németh'i bir milyar marklık kredi için Deutsche Bank ile müzakere etmesi için görevlendiren Başbakan Károly Grósz geçti.
Macaristan Başbakanlığı
1988 yılının yazında Genel Sekreter Grósz tamamen parti örgütüyle ilgilenmek amacıyla başbakanlıktan ayrılacağını açıkladı. Daha önceki teamüllerden farklı olarak başbakanlık için ilçe parti komiteleri, sendikalar ve Vatansever Halkçı Cephe ile istişare etmek için dört aday önerdi: Rezső Nyers, , Ilona Tatai ve Pál Iványi Grósz'un feci ekonomik durumdan ve yakında vuku bulacak çözümsüzlükten haberinin olması nedeniyle ekonomik uzmanlık konusunda tanınmış olan Németh'in adı da ortaya geldi. Sonuçta yaşlı olan Nyers, Németh'in lehine adaylıktan çekildi. Németh 24 Kasım 1988'de yemin ederek görevine başladığında dünyadaki en genç hükûmet lideriydi ve Aralık 1988'de Benazir Butto Pakistan başbakanı olana kadar da öyle kaldı.
Németh daha önceki hükûmetlerde bakanlık ya da müsteşerlık yapmadığı için başbakanlığa oldukça düşük bir düzeyden gelmiştir. Ayrıca Grósz hükûmetinin Frigyes Berecz ve gibi bazı nüfuzlu bakanları da Németh hükûmetine "miras kalmıştır." Bu nedenle ilk başlarda parti içinde Németh'in Grósz'un sağ kolu olduğu gibi bir görüş doğmuştur. Gelecek yıl için bütçe ortada olmadığı ve sistemin bütçe kesintileri olmadan ayakta durması olanaksız olduğu için, Németh'e göre, Grósz'un onu başbakan yapmaktaki amacı kendi gücünü ve komünist ideolojiyi korumak için Németh'i günah keçisi yapmaktı. Partinin uzlaşmaz kanadı ile reformcu kanadı arasındaki anlaşmazlıklar, Grósz'un 'da sınıf mücadelesinin keskinleşmesi ve Beyaz terör tehlikesi üzerine yaptığı konuşmadan sonra daha da artmıştır. Németh gittikçe kendini parti lider kadrosundan ayırdı. Halefinin kendi ayakları üzerinde durup duramayacağı hakkında hiçbir fikri olmayan Grósz Németh'ün telefonunu dinlettirdi ve Németh'in personeli Başbakanlık konutunda gizli dinleme cihazları buldu. Gelen aylarda partinin aşırı komünist kanadının kalıcı olarak zayıflamasıyla Siyasi Komite ile Vatansever Halkçı Cephe bakanlık için aday gösterme haklarından tamamen vazgeçtiler ve 10 Mayıs 1989'da Németh kabinesini tamamen değiştirmeyi başardı. Hükûmeti tek partili diktatörlükten demokrasiye geçişi sağlayacak bir "uzmanlar hükûmeti"ne dönüştürdü. Reformcu Gyula Horn, , , ve Ferenc Horváth bu sırada hükûmet üyesi oldular. Artık Németh hükûmeti Sosyalist İşçi Partisi'ne değil yalnızca Ulusal Meclise karşı sorumluydu.
Demokrasiye geçiş
Kasım 1988'de başbakanlığa yükseldikten sonra Németh uzun yıllardır ülkelerinin komünist rejimi tarafından esâret altında tutulan Doğu Alman vatandaşlarının Macaristan üzerinden Batı Almanya'ya geçerek özgürlüklerine kavuşmalarına izin veren tartışmalı kararı aldı. Bu kararın 9 Kasım 1989'da Berlin Duvarı'nın çöküşüne yardımcı olduğu konusunda genel bir kabul vardır.Macar Sosyalist İşçi Partisi kendisini Németh'in de kurucusu olduğu ortanın solunda bir sosyal demokrat parti olan Macar Sosyalist Partisine dönüştürdüğünde 7 Ekim 1989'da Macaristan'ın komünist rejim sonrası ilk başbakanı oldu. Ulusal Meclis'te 29 Ekim 1989'da anayasa değişikliklerinin kabul edilmesinden sonra da Üçüncü Macaristan Cumhuriyeti'nin ilk (geçici) başbakanı ve Macaristan'ın yeni lideri olarak görev yaptı.
Başbakanlık sonrası
Macaristan'ın komünizmin yıkılmasından sonraki ilk serbest seçimlerinde József Antall'a yenildikten sonra 23 Mayıs 1990'da başbakanlıktan ayrıldı. Nisan 1991'e kadar 'i temsilen bağımsız milletvekilliği yaptı. Németh bilâhare Doğu ve Orta Avrupa ülkeleri ile eski Sovyetler Birliğinin demokratik pazar ekonomisine yardımcı olmak amacıyla uluslararası topluluk tarafından kurulan Londra merkezli Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasında (EBRD) başkan yardımcılığı yaptı. 2000 yılında EBRD'den ayrılarak Macaristan'a döndü. Muhalefette bulunan sosyalist partinin başbakan adayı olmaya çalıştı ancak başarısız oldu ve daha sonra da başbakan olan Péter Medgyessy onun yerine seçildi.
Németh aynı zamanda 1993 yılında fahri doktora unvanı da almıştır.
Németh 2007 yılında BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun tarafından Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının (UNDP) yardımlarının Kuzey Kore'de yasadışı kullanımını araştırmak için görevlendirildi. Önceden program yöneticisi Kemal Derviş CIA tarafından, Kuzey Kore rejimi tarafından gıda yardımı olarak gönderilen banknotların sahtesinin yapılıp basıldığı konusunda bilgilendirilmiştir. Németh'in önderliğinde üç kişilik araçtırma komisyonu fonların yasadışı kullanımını ve Kahire ile Makao'da dağıtım şubeleri olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Almanya ve Avrupa'nın birleşmesindeki rolü için Németh'e Haziran 2014'te Point Alpha Ödülü verilmiştir. Németh ayrıca Mihail Gorbaçov, Lech Wałęsa ve Alman siyasetçilerle birlikte Berlin Duvarı'nın yıkılışının 25. yıl kutlama törenlerine katılmıştır. Bir röportaj sırasında o dönemdeki olaylardan bahseden Németh, Berlin Duvarı'nın yıkılışının çok ani olduğunu ancak Mart 1989'da Gorbaçov'un Macaristan ile Avusturya sınırının açılması karşısında Sovyetlerin şiddete başvurmayacakları yönündeki açıklamasında olduğu gibi momentumun aylardır biriktiğini söylemiştir.
Bibliyografya
- Oplatka, András (2014). Németh Miklós - Mert ez az ország érdeke (Macarca). Helikon Kiadó. ISBN .
- Tőkés, Rudolf (1998). Hungary's negotiated revolution. Economic reform, social change and political succession. Cambridge University Press.
Kaynakça
- ^ "Political leaders: Hungary". terra.es. 7 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2010.
- ^ a b . United Nations Development Programme. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010.
- ^ Oplatka 2014, s. 49.
- ^ Oplatka 2014, s. 408.
- ^ Oplatka 2014, s. 151.
- ^ Oplatka 2014, s. 62.
- ^ Oplatka 2014, s. 71.
- ^ Oplatka 2014, s. 78.
- ^ Oplatka 2014, s. 90.
- ^ Tőkés 1998, s. 191.
- ^ Oplatka 2014, s. 117.
- ^ Oplatka 2014, s. 137.
- ^ "Hungary Nominates an Economist as Premier". The New York Times. 24 Kasım 1988. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2014.
- ^ Oplatka 2014, s. 146.
- ^ Oplatka 2014, s. 16.
- ^ Oplatka 2014, s. 22.
- ^ a b Barát, József (8 Temmuz 2009). "Négy poloska Németh Miklós szobájában". 168 Óra. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2014.
- ^ Oplatka 2014, s. 30.
- ^ Oplatka 2014, s. 33.
- ^ Oplatka 2014, s. 174.
- ^ Meyer, Michael (13 Eylül 2009). "The picnic that brought down the Berlin Wall". Los Angeles Times. 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2014.
- ^ Oplatka 2014, s. 337.
- ^ Oplatka 2014, s. 377.
- ^ webperson@hw.ac.uk. "Heriot-Watt University Edinburgh: Honorary Graduates". www1.hw.ac.uk. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2016.
- ^ (PDF). United Nations Development Programme. 31 Mayıs 2008. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2016.
- ^ "Miklós Németh erhält Point Alpha Preis 2014". Frankfurter Rundschau. 16 Haziran 2014. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2014.
- ^ "Germans prepare to mark 25th anniversary of Berlin Wall opening". Fox News Channel. 7 Kasım 2014. 1 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2014.
- ^ Oplatka 2014, s. 165.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Károly Grósz | Macaristan Başbakanı 1988–1990 | Sonra gelen: József Antall |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Miklos Nemeth Macarca telaffuz ˈmikloːʃ ˈneːmɛt d 14 Ocak 1948 Macaristan Macar ekonomist ve siyasetci Macaristan basbakani olarak 24 Kasim 1988 ile 23 Mayis 1990 tarihleri arasinda gorev yapmistir Dogu ve Orta Avrupa da komunizmin cokusune giden calkantili yillarda Macaristan in Komunist partisi olan Sosyalist Isci Partisi nin liderlerinden birisiydi Macaristan in son komunist basbakanidir Miklos NemethMacaristan Halk Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi BaskaniGorev suresi 25 Kasim 1988 23 Ekim 1989 332 gun Yerine geldigi Karoly GroszYerine gelen Kendisi Gecici Basbakan olarak Ucuncu Macaristan Cumhuriyeti Gecici BasbakaniGorev suresi 23 Ekim 1989 23 Mayis 1990 212 gun Yerine geldigi Kendisi Bakanlar Konseyi Baskani olarak Yerine gelen Jozsef AntallMacaristan Ulusal Meclisi UyesiGorev suresi 5 Ekim 1988 22 Nisan 1991 2 yil 199 gun Kisisel bilgilerDogum 14 Ocak 1948 1948 01 14 MacaristanPartisi MSZMP 1976 1989 MSZP 1989 1990 Bagimsiz 1990 dan sonra Evlilik ler Erzsebet SzilagyiMeslegi ekonomist akademisyen profesorGencligiNemeth 14 Ocak 1948 de Macaristan in Avusturya dan bagimsizlik mucadelesine onderlik eden Macar siyasetci Lajos Kossuth un dogdugu koyunde yoksul Katolik bir koylu ailesinin cocugu olarak dunyaya gelmistir Ana tarafindan kokenlidir ve annesinin ailesi buraya 18 yuzyilda aristokrat tarafindan yerlestirilmislerdir Nemeth in buyukbabasi 1944 sonbaharinda Monok tan surgune gonderildigi Sovyetler Birligi nden 1951 yilinda geri donmustur Koyu bir Katolik olan babasi Andras Nemeth ise Voronej Muharebesi nde carpisip Don Nehri felaketini atlattiktan sonra 1946 yilinda Macaristan a donmustur Bu ikili kimlik Nemeth in siyasi yasami boyunca varolmustur Hristiyan aile gecmisi ile Komunist Parti kariyeri Ornegin Erzsebet Szilagyi ile 1971 de evlendiginde medeni nikah in ardindan kilisede de toren yapilmistir Macar Devrimi sirasinda Nemeth yalnizca 8 yasindaydi ve o doneme iliskin munferit deneyimleri vardir ebeveynlerinin Ozgur Avrupa Radyosunu dinlemeleri koyun meydaninda 1848 Macar Devrimi bayraklarinin asilmasi yerel parti sekreterinin tutuklanmasi ile ozgurluk savascilarinin Nemeth e zorla Pederimiz duasini soyletmeleri gibi Nemeth olaylarin gercek yuzunu devlet propagandasi ve gizlilik nedeniyle ABD de egitim alana kadar ogrenememistir de ilkokulu bitirdikten sonra Nemeth 1962 den itibaren Miskolc da a Berzeviczy Gergely Ticaret ve Catering Okulu devam etti teolog ve tarihci Gabor Deak bu okuldaki ogretmenlerinden biriydi FInal sinavini 1966 da gectikten sonra kabul edildi Macar ekonomik sistemine bazi pazar ekonomisi ve kapitalizm ogeleri getiren ve 1968 de yapilan adi verilen buyuk ekonomik reformun hazirlanmasina ve uygulanmasina katilan universitenin rektoru Kalman Szabo nun nufuzu sayesinde komunist donem akademik sistemi icinde dahi universitenin belirli bir otonomisi vardi Bu reformcu liderlik sayesinde universite Ortodoks Marksist uzmanlar yerine Bati nin ana mufredatini taniyan ve yurtdisinda ogretim gorme sansi olan yeni bir ekonomi aydin sinifi yetismistir Nemeth 1971 yilinda mezun olduktan sonra once asistan okutman sonra da tam zamanli ogretim gorevlisi oldu Nemeth tan IREX 1975 76 somestrleri icin ABD de burs kazandiktan sonra Boston da Harvard Universitesi ne devam etti Burada karar teorisi ve ticaret hukuku uzerine ogrenim gordu Nemeth daha sonralari asiri komunist liderler tarafindan Harvard ta iken CIA tarafindan devsirilmekle suclansa bu suclamalari sacma sapan buldugunu belirtmistir Kariyerinin baslangiciUlkesine dondukten sonra Nemeth universiteden ayrildi ve 1977 den itibaren Ulusal Planlama Burosu nda OT calismaya basladi Ayni sirada Macar Sosyalist Isci Partisi ne MSZMP katildi 1978 yilinda kadar teorik arastirmaci olarak calistiktan sonra buronun Ekonomi Departmanina gecti Buradaki gorevi sanayi tarim ve sosyal konulardaki arastirmalari hakkinda planlama dokumanlarinin kisa versiyonlarini hazirlayarak Bakanlar Kuruluna gondermekti Nemeth e gore bu gorevi sirasinda ekonomik gerceklikle yani Macaristan in karsi karsiya oldugu muazzam borcun gercek boyutuyla asina olmustur Komunist rejim ile iki farkli muhasebe kaydi tutuyordu ve partinin Siyasi Komitesinin cogunlugunun bile gercek verilerden haberi yoktu Nemeth 1981 yilinda Sosyalist Isci Partisinin Ekonomik Departmaninda calismaya basladi 1982 yilinda ile birlikte Uluslararasi Para Fonu nun IMF temsilcileri Alan Whittome ve Jacques de Larosiere ile muzakeratta bulundu Ayrica Sovyetleri atlayarak Cin den kredi almak icin yapilan konferansa da katildi Nemeth 1986 yilinda Mihail Gorbacov Sovyetler Birligi nin lideri oldugunda Parti nin Ekonomik Departmaninin basina atandi Yeni Genel Sekreteri onceden taniyan Nemeth yeni bir sosyal siyasal ve ekonomik reform doneminin baslayacagindan umutlandi Nemeth Haziran 1987 de Ekonomik Politikadan sorumlu Sekreter olarak Parti nin Merkez Komitesi ne yukseltildi Bir yildan az bir sure sonra Mayis 1988 de Politburo ya yukseltildi Ayni sirada uzun suredir Genel Sekreter olan Janos Kadar in yerine teknokratik bir hukumet kurmaya calisan ve Nemeth i bir milyar marklik kredi icin Deutsche Bank ile muzakere etmesi icin gorevlendiren Basbakan Karoly Grosz gecti Macaristan Basbakanligi1988 yilinin yazinda Genel Sekreter Grosz tamamen parti orgutuyle ilgilenmek amaciyla basbakanliktan ayrilacagini acikladi Daha onceki teamullerden farkli olarak basbakanlik icin ilce parti komiteleri sendikalar ve Vatansever Halkci Cephe ile istisare etmek icin dort aday onerdi Rezso Nyers Ilona Tatai ve Pal Ivanyi Grosz un feci ekonomik durumdan ve yakinda vuku bulacak cozumsuzlukten haberinin olmasi nedeniyle ekonomik uzmanlik konusunda taninmis olan Nemeth in adi da ortaya geldi Sonucta yasli olan Nyers Nemeth in lehine adayliktan cekildi Nemeth 24 Kasim 1988 de yemin ederek gorevine basladiginda dunyadaki en genc hukumet lideriydi ve Aralik 1988 de Benazir Butto Pakistan basbakani olana kadar da oyle kaldi Nemeth daha onceki hukumetlerde bakanlik ya da musteserlik yapmadigi icin basbakanliga oldukca dusuk bir duzeyden gelmistir Ayrica Grosz hukumetinin Frigyes Berecz ve gibi bazi nufuzlu bakanlari da Nemeth hukumetine miras kalmistir Bu nedenle ilk baslarda parti icinde Nemeth in Grosz un sag kolu oldugu gibi bir gorus dogmustur Gelecek yil icin butce ortada olmadigi ve sistemin butce kesintileri olmadan ayakta durmasi olanaksiz oldugu icin Nemeth e gore Grosz un onu basbakan yapmaktaki amaci kendi gucunu ve komunist ideolojiyi korumak icin Nemeth i gunah kecisi yapmakti Partinin uzlasmaz kanadi ile reformcu kanadi arasindaki anlasmazliklar Grosz un da sinif mucadelesinin keskinlesmesi ve Beyaz teror tehlikesi uzerine yaptigi konusmadan sonra daha da artmistir Nemeth gittikce kendini parti lider kadrosundan ayirdi Halefinin kendi ayaklari uzerinde durup duramayacagi hakkinda hicbir fikri olmayan Grosz Nemeth un telefonunu dinlettirdi ve Nemeth in personeli Basbakanlik konutunda gizli dinleme cihazlari buldu Gelen aylarda partinin asiri komunist kanadinin kalici olarak zayiflamasiyla Siyasi Komite ile Vatansever Halkci Cephe bakanlik icin aday gosterme haklarindan tamamen vazgectiler ve 10 Mayis 1989 da Nemeth kabinesini tamamen degistirmeyi basardi Hukumeti tek partili diktatorlukten demokrasiye gecisi saglayacak bir uzmanlar hukumeti ne donusturdu Reformcu Gyula Horn ve Ferenc Horvath bu sirada hukumet uyesi oldular Artik Nemeth hukumeti Sosyalist Isci Partisi ne degil yalnizca Ulusal Meclise karsi sorumluydu Demokrasiye gecis Kasim 1988 de basbakanliga yukseldikten sonra Nemeth uzun yillardir ulkelerinin komunist rejimi tarafindan esaret altinda tutulan Dogu Alman vatandaslarinin Macaristan uzerinden Bati Almanya ya gecerek ozgurluklerine kavusmalarina izin veren tartismali karari aldi Bu kararin 9 Kasim 1989 da Berlin Duvari nin cokusune yardimci oldugu konusunda genel bir kabul vardir Macar Sosyalist Isci Partisi kendisini Nemeth in de kurucusu oldugu ortanin solunda bir sosyal demokrat parti olan Macar Sosyalist Partisine donusturdugunde 7 Ekim 1989 da Macaristan in komunist rejim sonrasi ilk basbakani oldu Ulusal Meclis te 29 Ekim 1989 da anayasa degisikliklerinin kabul edilmesinden sonra da Ucuncu Macaristan Cumhuriyeti nin ilk gecici basbakani ve Macaristan in yeni lideri olarak gorev yapti Basbakanlik sonrasiMacaristan in komunizmin yikilmasindan sonraki ilk serbest secimlerinde Jozsef Antall a yenildikten sonra 23 Mayis 1990 da basbakanliktan ayrildi Nisan 1991 e kadar i temsilen bagimsiz milletvekilligi yapti Nemeth bilahare Dogu ve Orta Avrupa ulkeleri ile eski Sovyetler Birliginin demokratik pazar ekonomisine yardimci olmak amaciyla uluslararasi topluluk tarafindan kurulan Londra merkezli Avrupa Imar ve Kalkinma Bankasinda EBRD baskan yardimciligi yapti 2000 yilinda EBRD den ayrilarak Macaristan a dondu Muhalefette bulunan sosyalist partinin basbakan adayi olmaya calisti ancak basarisiz oldu ve daha sonra da basbakan olan Peter Medgyessy onun yerine secildi Nemeth ayni zamanda 1993 yilinda fahri doktora unvani da almistir Nemeth 2007 yilinda BM Genel Sekreteri Ban Ki mun tarafindan Birlesmis Milletler Kalkinma Programinin UNDP yardimlarinin Kuzey Kore de yasadisi kullanimini arastirmak icin gorevlendirildi Onceden program yoneticisi Kemal Dervis CIA tarafindan Kuzey Kore rejimi tarafindan gida yardimi olarak gonderilen banknotlarin sahtesinin yapilip basildigi konusunda bilgilendirilmistir Nemeth in onderliginde uc kisilik aractirma komisyonu fonlarin yasadisi kullanimini ve Kahire ile Makao da dagitim subeleri oldugunu ortaya cikarmistir Almanya ve Avrupa nin birlesmesindeki rolu icin Nemeth e Haziran 2014 te Point Alpha Odulu verilmistir Nemeth ayrica Mihail Gorbacov Lech Walesa ve Alman siyasetcilerle birlikte Berlin Duvari nin yikilisinin 25 yil kutlama torenlerine katilmistir Bir roportaj sirasinda o donemdeki olaylardan bahseden Nemeth Berlin Duvari nin yikilisinin cok ani oldugunu ancak Mart 1989 da Gorbacov un Macaristan ile Avusturya sinirinin acilmasi karsisinda Sovyetlerin siddete basvurmayacaklari yonundeki aciklamasinda oldugu gibi momentumun aylardir biriktigini soylemistir BibliyografyaOplatka Andras 2014 Nemeth Miklos Mert ez az orszag erdeke Macarca Helikon Kiado ISBN 9789632276274 Tokes Rudolf 1998 Hungary s negotiated revolution Economic reform social change and political succession Cambridge University Press Kaynakca Political leaders Hungary terra es 7 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2010 a b United Nations Development Programme 27 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2010 Oplatka 2014 s 49 Oplatka 2014 s 408 Oplatka 2014 s 151 Oplatka 2014 s 62 Oplatka 2014 s 71 Oplatka 2014 s 78 Oplatka 2014 s 90 Tokes 1998 s 191 Oplatka 2014 s 117 Oplatka 2014 s 137 Hungary Nominates an Economist as Premier The New York Times 24 Kasim 1988 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2014 Oplatka 2014 s 146 Oplatka 2014 s 16 Oplatka 2014 s 22 a b Barat Jozsef 8 Temmuz 2009 Negy poloska Nemeth Miklos szobajaban 168 ora 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2014 Oplatka 2014 s 30 Oplatka 2014 s 33 Oplatka 2014 s 174 Meyer Michael 13 Eylul 2009 The picnic that brought down the Berlin Wall Los Angeles Times 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2014 Oplatka 2014 s 337 Oplatka 2014 s 377 webperson hw ac uk Heriot Watt University Edinburgh Honorary Graduates www1 hw ac uk 18 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2016 PDF United Nations Development Programme 31 Mayis 2008 4 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2016 Miklos Nemeth erhalt Point Alpha Preis 2014 Frankfurter Rundschau 16 Haziran 2014 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2014 Germans prepare to mark 25th anniversary of Berlin Wall opening Fox News Channel 7 Kasim 2014 1 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2014 Oplatka 2014 s 165 Siyasi goreviOnce gelen Karoly Grosz Macaristan Basbakani 1988 1990 Sonra gelen Jozsef Antall