Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır.Nisan 2016) ( |
Millî Edebiyat Dönemi II. Meşrutiyet ile Cumhuriyet’in ilk yılları arasında faaliyet gösteren edebiyat akımıdır. Genellikle Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp'in Genç Kalemler dergisinde savundukları Yeni Lisan Hareketi ile başlatılır. Dilde sadeleşme, şiirde aruzun yerine hece vezni, içerikte halkın sorunları ve yerli yaşam Millî Edebiyat Döneminin temelini oluşturur. Bu dönemde Türk edebiyatı Doğu ve Batı taklitçiliğinden kurtarılmaya çalışılmış, yalın bir anlatım benimsenmiştir. Ayrıca Türk kültürü ve tarihi, incelenmemiş bir hazine olarak kabul edilmiştir.
XX. yüzyıl Türk edebiyatında en çok bahsi geçen bir akım olmakla beraber belli kuruluş zamanı ve beyannamesi bulunmadığı, hatta mensuplarını tek bir grup olarak düşünmek kolay olmadığı için millî edebiyatın ne olduğu hususunda tartışmalar daha o zamanlar başlamış, Cumhuriyet’ten sonraki yıllarda da devam etmiştir. Bu sebeple Millî Edebiyat Dönemini, şahsiyetlerini ve eserlerini sıralamakta birtakım ayrılıklar bulunmaktadır. Millî edebiyat kavramının tarifi de bu akımın gelişme süreci içinde az çok değişikliğe uğramıştır. Fikir olarak çok defa aynı yılların Türkçülük ideolojisinin etkisiyle millî edebiyat ile milliyetçi edebiyatın birbirine karıştırıldığı da görülmüştür.
Oluşumu
Tanzimat Dönemiyle beraber Türk edebiyatında Doğu etkisi azalmaya başlamış, halihazırda var olan biçim ve tekniklerin yerini Batı kökenli edebiyat unsurları almaya başlamıştı. Türk edebiyatçılar Batı; özellikle Fransız edebiyatından önemli ölçüde etkilenmişlerdi. Ancak bu dönemde Millî Edebiyat Döneminde olduğu gibi edebiyatta millîleşme ve öze dönüş söz konusu değildi. Tanzimat Döneminde toplumsal konular işleme, hece ölçüsü kullanma gibi bazı denemeler olsa da bu çabaların ciddileşmesi ve başarıya ulaşması ancak bir dizi siyasi olay sonucu Osmanlıcılık, Türkçülük, gibi ideolojilerle beraber konu seçiminde halka yöneliş ve toplum için sanat anlayışı en nihayetinde de dilde sadeleşme yani millî edebiyat akımının baş göstermesi ile olmuştur.
Türk kültür tarihinde millî edebiyat ibaresini ilk defa “Âtî-i Edebîmiz” başlığıyla Genç Kalemler dergisinde Ali Canip Yöntem kullanmıştır. Dergi millî edebiyat akımının öncüsü olmuş; millî bir edebiyat oluşturulması için önce dilde sadeleşme gerektiğini savunarak Yeni Lisan Hareketini başlatmıştır. Türkçenin sadeleşmesi konusunda en kalıcı atılımı, Yeni Lisancılar başarmıştır. Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp öncülüğündeki Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi “Millî bir edebiyat millî bir dille yaratılabilir." görüşünü ortaya atıp, Türkçenin sadeleşmesi için çalışmışlardır.
Dönemin özellikleri
- Dilde sadeleşme fikri benimsenmiş verilen eserlerde uygulanmıştır.
- Yazı dilinde İstanbul Türkçesinin esas alınması gerektiği savunulmuştur.
- Türkçeyi yabancı dillerin etkisinden uzaklaştırmaya çalışılmıştır.
- Türkçede karşılıkları olan Arapça ve Farsça tamlamaların kullanılması reddedilmiştir.
- Türklerin gerçek şiirinin , millî ölçüsünün ise hece ölçüsü olduğu savunulmuştur.
- Sözlü,sanatlı söyleyişlerden kaçınılmıştır.
- Yapıtlarda daha çok yerli ve millî konulara değinilmiştir.
- Bu dönemde yazarlar ilk kez Anadolu'ya yönelmiş; memleket gerçeklerinden bahsetmişlerdir.
- Yazarlar Halk edebiyatından yararlanmıştır.
Millî edebiyat döneminde şiir
Bu dönem şiiri Servet-i Fünûn şiirinden daha sadedir.Yazarlar oldukça yalın olmaya ve millî konulardan bahsetmeye çalışmışlardır.Beş Hececilerin çoğu ulusal duyguları uyandıran şiirler yazma eğilimi göstermişlerdir.Yapıtlarda Anadolu'ya yönelinmiştir.Kısa dönemde şiirde ulaşılan başarı Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir.
Millî edebiyat döneminde roman
Bu dönemin bazı romancıları konu bakımından ilk kez İstanbul dışına çıkmışlardır.Yazarlar genel olarak konuşma dilini kullanarak toplumsal konular işlemişlerdir. Ayrıca bu dönem şiirinde olduğu gibi roman anlayışında da milliyetçilik teması sık işlenmiştir. Bu dönem romanlarında realizm ve natüralizm akımlarının etkisi görülür.
Dönem romancılarından Halide Edip Adıvar millî mücadeleye katılmış,savaşlarda gösterilen kahramanlıklar ve direnişlerden yapıtlarında bahsetmiştir.Yazarın Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye adlı romanları millî mücadeleden izler taşır.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu eserlerinde ülke gerçeklerine eleştirel bir üslupla yaklaşmış, romanında Kurtuluş Savaşı dönemlerinden bahsetmiştir.
Ömer Seyfettin ise Efruz Bey romanında dönemin sahte aydınlarını eleştirmiştir.
Dönemin önemli sanatçıları
- Ömer Seyfettin
- Ziya Gökalp
- Mehmet Emin Yurdakul
- Ali Canip Yöntem
- Mehmet Fuat Köprülü
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- Halide Edip Adıvar
- Reşat Nuri Güntekin
- Refik Halit Karay
- Mehmet Akif Ersoy
- Yahya Kemal Beyatlı
- Halide Nusret Zorlutuna
- Falih Rıfkı Atay
- Aka Gündüz
- Hamdullah Suphi Tanrıöver
- Mithat Cemal Kuntay
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . islamansiklopedisi.info. isam. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ (PDF). sbd.ogu.edu.tr. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ (PDF). yegitek.meb.gov.tr. meb. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2015. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b Millî edebiyat 5 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., MEB, Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin edebiyat konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Nisan 2016 Milli Edebiyat Donemi II Mesrutiyet ile Cumhuriyet in ilk yillari arasinda faaliyet gosteren edebiyat akimidir Genellikle Ali Canip Yontem Omer Seyfettin ve Ziya Gokalp in Genc Kalemler dergisinde savunduklari Yeni Lisan Hareketi ile baslatilir Dilde sadelesme siirde aruzun yerine hece vezni icerikte halkin sorunlari ve yerli yasam Milli Edebiyat Doneminin temelini olusturur Bu donemde Turk edebiyati Dogu ve Bati taklitciliginden kurtarilmaya calisilmis yalin bir anlatim benimsenmistir Ayrica Turk kulturu ve tarihi incelenmemis bir hazine olarak kabul edilmistir XX yuzyil Turk edebiyatinda en cok bahsi gecen bir akim olmakla beraber belli kurulus zamani ve beyannamesi bulunmadigi hatta mensuplarini tek bir grup olarak dusunmek kolay olmadigi icin milli edebiyatin ne oldugu hususunda tartismalar daha o zamanlar baslamis Cumhuriyet ten sonraki yillarda da devam etmistir Bu sebeple Milli Edebiyat Donemini sahsiyetlerini ve eserlerini siralamakta birtakim ayriliklar bulunmaktadir Milli edebiyat kavraminin tarifi de bu akimin gelisme sureci icinde az cok degisiklige ugramistir Fikir olarak cok defa ayni yillarin Turkculuk ideolojisinin etkisiyle milli edebiyat ile milliyetci edebiyatin birbirine karistirildigi da gorulmustur OlusumuOykucu Omer Seyfettin Tanzimat Donemiyle beraber Turk edebiyatinda Dogu etkisi azalmaya baslamis halihazirda var olan bicim ve tekniklerin yerini Bati kokenli edebiyat unsurlari almaya baslamisti Turk edebiyatcilar Bati ozellikle Fransiz edebiyatindan onemli olcude etkilenmislerdi Ancak bu donemde Milli Edebiyat Doneminde oldugu gibi edebiyatta millilesme ve oze donus soz konusu degildi Tanzimat Doneminde toplumsal konular isleme hece olcusu kullanma gibi bazi denemeler olsa da bu cabalarin ciddilesmesi ve basariya ulasmasi ancak bir dizi siyasi olay sonucu Osmanlicilik Turkculuk gibi ideolojilerle beraber konu seciminde halka yonelis ve toplum icin sanat anlayisi en nihayetinde de dilde sadelesme yani milli edebiyat akiminin bas gostermesi ile olmustur Turk kultur tarihinde milli edebiyat ibaresini ilk defa Ati i Edebimiz basligiyla Genc Kalemler dergisinde Ali Canip Yontem kullanmistir Dergi milli edebiyat akiminin oncusu olmus milli bir edebiyat olusturulmasi icin once dilde sadelesme gerektigini savunarak Yeni Lisan Hareketini baslatmistir Turkcenin sadelesmesi konusunda en kalici atilimi Yeni Lisancilar basarmistir Omer Seyfettin Ziya Gokalp onculugundeki Genc Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi Milli bir edebiyat milli bir dille yaratilabilir gorusunu ortaya atip Turkcenin sadelesmesi icin calismislardir Donemin ozellikleriDilde sadelesme fikri benimsenmis verilen eserlerde uygulanmistir Yazi dilinde Istanbul Turkcesinin esas alinmasi gerektigi savunulmustur Turkceyi yabanci dillerin etkisinden uzaklastirmaya calisilmistir Turkcede karsiliklari olan Arapca ve Farsca tamlamalarin kullanilmasi reddedilmistir Turklerin gercek siirinin milli olcusunun ise hece olcusu oldugu savunulmustur Sozlu sanatli soyleyislerden kacinilmistir Yapitlarda daha cok yerli ve milli konulara deginilmistir Bu donemde yazarlar ilk kez Anadolu ya yonelmis memleket gerceklerinden bahsetmislerdir Yazarlar Halk edebiyatindan yararlanmistir Milli edebiyat doneminde siirBu donem siiri Servet i Funun siirinden daha sadedir Yazarlar oldukca yalin olmaya ve milli konulardan bahsetmeye calismislardir Bes Hececilerin cogu ulusal duygulari uyandiran siirler yazma egilimi gostermislerdir Yapitlarda Anadolu ya yonelinmistir Kisa donemde siirde ulasilan basari Cumhuriyet doneminde de devam etmistir Milli edebiyat doneminde romanBu donemin bazi romancilari konu bakimindan ilk kez Istanbul disina cikmislardir Yazarlar genel olarak konusma dilini kullanarak toplumsal konular islemislerdir Ayrica bu donem siirinde oldugu gibi roman anlayisinda da milliyetcilik temasi sik islenmistir Bu donem romanlarinda realizm ve naturalizm akimlarinin etkisi gorulur Donem romancilarindan Halide Edip Adivar milli mucadeleye katilmis savaslarda gosterilen kahramanliklar ve direnislerden yapitlarinda bahsetmistir Yazarin Atesten Gomlek ve Vurun Kahpeye adli romanlari milli mucadeleden izler tasir Yakup Kadri Karaosmanoglu eserlerinde ulke gerceklerine elestirel bir uslupla yaklasmis romaninda Kurtulus Savasi donemlerinden bahsetmistir Omer Seyfettin ise Efruz Bey romaninda donemin sahte aydinlarini elestirmistir Donemin onemli sanatcilariOmer Seyfettin Ziya Gokalp Mehmet Emin Yurdakul Ali Canip Yontem Mehmet Fuat Koprulu Yakup Kadri Karaosmanoglu Halide Edip Adivar Resat Nuri Guntekin Refik Halit Karay Mehmet Akif Ersoy Yahya Kemal Beyatli Halide Nusret Zorlutuna Falih Rifki Atay Aka Gunduz Hamdullah Suphi Tanriover Mithat Cemal KuntayAyrica bakinizTanzimat edebiyati Edebiyat i Cedide Cumhuriyet donemi Turk edebiyati Nev Yunanilik NayilerKaynakca islamansiklopedisi info isam 2 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim PDF sbd ogu edu tr 19 Mart 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim PDF yegitek meb gov tr meb 8 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Milli edebiyat 5 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde MEB Erisim tarihi 21 Mayis 2016