Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mimarlık veya mimari, binaları ve diğer fiziki yapıları tasarlama ve kurma sanatı ve bilimidir. İnsanların yaşamasını kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemlerini sürdürebilmelerini sağlamak üzere gerekli mekânları, işlevsel gereksinmeleri ekonomik ve teknik olanaklarla bağdaştırarak estetik yaratıcılıkla inşa etme sanatı; başka bir tanımlamayla, yapıları ve fiziksel çevreyi uygun ölçülerde tasarlama ve inşa etme sanat ve bilimidir. İnsan yaşamak için yurtlanmak ve doğa şartlarından korunmak için bir mekan ihtiyacı duyar ve bu mekanı kendine özgü kültürel, fonksiyonel, teknik ve farklı zevklerde inşa eder.
Mimarlık evrensel bir meslektir. İnsanlık tarihinin her döneminde önemli olmuştur. Dini yapıların tanrıya ulaşma arzusundan, iktidarı simgeleyen saraylara ya da bir kentin dokusunu oluşturan basit konut tiplemelerine kadar her türlü açık ve kapalı mekanı tasarlar.
Bu çevre kırsal veya kentsel olabileceği gibi, yapıları veya mekanları kuşatan yakın dış çevre de mimari tasarımın kapsamına girer. Mekan, içinde yaşamın gerçekleştiği fizik ortam olarak tanımlanabilir. Mekanın oluşabilmesi ve üretilebilmesi için yapılara, yaşamın her gün artan çeşitliliği göz önüne alınırsa, oldukça karmaşık ilişkiler düzeni içinde yapılaşmış fizik çevreye gereksinme vardır. Mimari tasarımın öznesi olan yaşam, coğrafi, iklimsel, kültürel, demografik farklılıklar içerir.
Etimoloji
Mimar sözcüğü Arapça ˁmr kökünden gelen miˁmār معمار “imar eden, bina yapım ustası” sözcüğünden dilimize geçmiştir. Bu kelime Arapça ˁamara عَمَرَ “canlandırdı, mamur ve bayındır etti” fiilinin mifˁāl veznine dayanır. ÖzTürkçesi "örekmen"dir.
Tarihçe
MÖ 1. yy.'da yaşamiş olan Roma'lı mimar Vitruvius "De Architectura" adlı kitabında başarılı bir mimarlık için "Utilitas, Firmitas, Venustas" (kullanışlılık, sağlamlık, güzellik) etmenlerinin gerekli olduğunu ileri sürmüştür. Rönesans'ta bu tanım, "Comodita, perpetuita, bellezza" (kullanışlılık, süreklilik- kalıcılık, güzellik) olarak benimsenmiştir. 1581'de bir İngiliz yazarı mimarlığı "yapı bilimi" olarak tanımlarken 19.yy'da İngiliz eleştirmen John Ruskin mimarlığın "yapılara uygulanan süslemeden başka bir şey olmadığı"nı ileri sürüyordu. Amatör bir eleştirici olan Sir "The Elements of Architecture" (1624) adlı kitabında mimarlığın üç koşula (kullanılışlılık, sağlamlık, güzellik) yanıt vermesi gerektiğini belirtir. Frank Lloyd Wright'a göre de "mimarlık biçim haline gelmiş yaşamdır."
Dünyanın en eski mesleği olarak kabul edilen mimarlık yapı sektörünün de ayrılmaz bir parçasıdır. Yapı sektörü ise, tüm dünya ülkelerinde en büyük sektör olup, diğer sektörlerin de itici gücü olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, mimarlık, geçmişin birikimleri ile geleceği hazırlayacak, gelecekte yaşanacak kaliteli yaşam çevrelerini oluşturacak, vizyon sahibi bireylerin mesleğidir.
Son elli yıldır mimarlık mesleği konusunda “Çizim yapma sanatı” gibi bir yanlış kanaat oluşmuş, mimarlık sanatına yardımcı olan ancak çalışma alanı, tüm yapılarda kullanılan elemanların malzeme, mukavemet, statik ve dinamik durumlarını ve ekonomisini inceleyen bilim dalı olan inşaat mühendisliği ile mimarlık kavramları birbirine karışmıştır.
Mimarlık sanatının kültürel yanını göz ardı eden bu anlayış sonucunda, yüzyıllardır Türkiye'nin kimliği ile bütünleşen ve kültürümüzün ve değerlerimizin en kalıcı kanıtı olan mimarlık, kimliğini kaybetmiş, kültürel kimlik sorusu ile bir hesabı bulunmayan egemen yapı kültürü kentlerin görünür kimliğine damgasını vurmuştur.
Oysa Mimarlık ülkelerin kartvizitine yazdığı değerlerin en önemlilerinden biri, belki de en önemlisidir.
Mimarlık okullarından mezun olanların, mesleğin ilgi alanının çok geniş bir yelpazeyi kapsaması nedeni ile, birbirinden çok farklı alanlarda çalışabildikleri gözlemlenmektedir.
Mimari türleri
- Sistem mimarisi
- Kurumsal mimari
- Postmodern mimari
- Mimari plan
- Gotik mimari
- Barok mimari
- Neoklasik mimari
- Servis odaklı mimari
- Dinî mimari
- Faşist mimari
- Neobarok mimari
- Modern mimarlık
- Organik mimari
- Kentsel tasarım
- Çağdaş mimari
- Ekspresyonist mimarlık
- Endüstriyel mimari
- Brütalist mimari
- Yöresel mimari
- Dekonstrüktif mimari
- Sürdürülebilir mimari
- Kavramsal mimari
- Neoromanesk mimari
- Neogotik mimari
- Peyzaj mimarı
- İslam mimarisi
- Palladyan mimari
- Açık mimari
- İç mimarlık
- Yazılım mimarisi
- Bilgisayar mimarisi
- MIPS mimarisi
- Uzay mimarisi
- Bilgi mimarisi
- Yüksek teknoloji mimarisi
- Cami mimarisi
- Sistem ağ mimarisi
- Neolitik mimarisi
- Ekspresyonist mimarlık
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ Museo Galileo, Museum and Institute of History and Science, The Dome of Santa Maria del Fiore 1 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (accessed 30 January 2013)
- ^ Giovanni Fanelli, Brunelleschi, Becocci, Florence (1980), Chapter: The Dome pp. 10-41.
- ^ "mimarlık". Nişanyan Sözlük. 5 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2023.
- Doğan Hasol, Mimarlık Sözlüğü
- Erkan İnce, Mimarlık ve Kimlik
- Doç Dr Aydan Balamir, Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye’de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili
Dış bağlantılar
- Mimarlar Odası 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mimarlik veya mimari binalari ve diger fiziki yapilari tasarlama ve kurma sanati ve bilimidir Insanlarin yasamasini kolaylastirmak ve barinma dinlenme calisma eglenme gibi eylemlerini surdurebilmelerini saglamak uzere gerekli mekanlari islevsel gereksinmeleri ekonomik ve teknik olanaklarla bagdastirarak estetik yaraticilikla insa etme sanati baska bir tanimlamayla yapilari ve fiziksel cevreyi uygun olculerde tasarlama ve insa etme sanat ve bilimidir Insan yasamak icin yurtlanmak ve doga sartlarindan korunmak icin bir mekan ihtiyaci duyar ve bu mekani kendine ozgu kulturel fonksiyonel teknik ve farkli zevklerde insa eder Brunelleschi 15 yuzyilin baslarinda Floransa Katedrali nin Italya kubbesinin insasinda sadece binayi ve sehri degil ayni zamanda mimarin rolunu ve statusunu de donusturduParis teki Hotel de Brionne nin ikinci katinin cati kati plani 1734 Mimarlik evrensel bir meslektir Insanlik tarihinin her doneminde onemli olmustur Dini yapilarin tanriya ulasma arzusundan iktidari simgeleyen saraylara ya da bir kentin dokusunu olusturan basit konut tiplemelerine kadar her turlu acik ve kapali mekani tasarlar Bu cevre kirsal veya kentsel olabilecegi gibi yapilari veya mekanlari kusatan yakin dis cevre de mimari tasarimin kapsamina girer Mekan icinde yasamin gerceklestigi fizik ortam olarak tanimlanabilir Mekanin olusabilmesi ve uretilebilmesi icin yapilara yasamin her gun artan cesitliligi goz onune alinirsa oldukca karmasik iliskiler duzeni icinde yapilasmis fizik cevreye gereksinme vardir Mimari tasarimin oznesi olan yasam cografi iklimsel kulturel demografik farkliliklar icerir EtimolojiMimar sozcugu Arapca ˁmr kokunden gelen miˁmar معمار imar eden bina yapim ustasi sozcugunden dilimize gecmistir Bu kelime Arapca ˁamara ع م ر canlandirdi mamur ve bayindir etti fiilinin mifˁal veznine dayanir OzTurkcesi orekmen dir TarihceMO 1 yy da yasamis olan Roma li mimar Vitruvius De Architectura adli kitabinda basarili bir mimarlik icin Utilitas Firmitas Venustas kullanislilik saglamlik guzellik etmenlerinin gerekli oldugunu ileri surmustur Ronesans ta bu tanim Comodita perpetuita bellezza kullanislilik sureklilik kalicilik guzellik olarak benimsenmistir 1581 de bir Ingiliz yazari mimarligi yapi bilimi olarak tanimlarken 19 yy da Ingiliz elestirmen John Ruskin mimarligin yapilara uygulanan suslemeden baska bir sey olmadigi ni ileri suruyordu Amator bir elestirici olan Sir The Elements of Architecture 1624 adli kitabinda mimarligin uc kosula kullanilislilik saglamlik guzellik yanit vermesi gerektigini belirtir Frank Lloyd Wright a gore de mimarlik bicim haline gelmis yasamdir Dunyanin en eski meslegi olarak kabul edilen mimarlik yapi sektorunun de ayrilmaz bir parcasidir Yapi sektoru ise tum dunya ulkelerinde en buyuk sektor olup diger sektorlerin de itici gucu olarak kabul edilmektedir Bu nedenle mimarlik gecmisin birikimleri ile gelecegi hazirlayacak gelecekte yasanacak kaliteli yasam cevrelerini olusturacak vizyon sahibi bireylerin meslegidir Son elli yildir mimarlik meslegi konusunda Cizim yapma sanati gibi bir yanlis kanaat olusmus mimarlik sanatina yardimci olan ancak calisma alani tum yapilarda kullanilan elemanlarin malzeme mukavemet statik ve dinamik durumlarini ve ekonomisini inceleyen bilim dali olan insaat muhendisligi ile mimarlik kavramlari birbirine karismistir Mimarlik sanatinin kulturel yanini goz ardi eden bu anlayis sonucunda yuzyillardir Turkiye nin kimligi ile butunlesen ve kulturumuzun ve degerlerimizin en kalici kaniti olan mimarlik kimligini kaybetmis kulturel kimlik sorusu ile bir hesabi bulunmayan egemen yapi kulturu kentlerin gorunur kimligine damgasini vurmustur Oysa Mimarlik ulkelerin kartvizitine yazdigi degerlerin en onemlilerinden biri belki de en onemlisidir Mimarlik okullarindan mezun olanlarin meslegin ilgi alaninin cok genis bir yelpazeyi kapsamasi nedeni ile birbirinden cok farkli alanlarda calisabildikleri gozlemlenmektedir Mimari turleriSistem mimarisi Kurumsal mimari Postmodern mimari Mimari plan Gotik mimari Barok mimari Neoklasik mimari Servis odakli mimari Dini mimari Fasist mimari Neobarok mimari Modern mimarlik Organik mimari Kentsel tasarim Cagdas mimari Ekspresyonist mimarlik Endustriyel mimari Brutalist mimari Yoresel mimari Dekonstruktif mimari Surdurulebilir mimari Kavramsal mimari Neoromanesk mimari Neogotik mimari Peyzaj mimari Islam mimarisi Palladyan mimari Acik mimari Ic mimarlik Yazilim mimarisi Bilgisayar mimarisi MIPS mimarisi Uzay mimarisi Bilgi mimarisi Yuksek teknoloji mimarisi Cami mimarisi Sistem ag mimarisi Neolitik mimarisi Ekspresyonist mimarlikKaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Museo Galileo Museum and Institute of History and Science The Dome of Santa Maria del Fiore 1 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde accessed 30 January 2013 Giovanni Fanelli Brunelleschi Becocci Florence 1980 Chapter The Dome pp 10 41 mimarlik Nisanyan Sozluk 5 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2023 Dogan Hasol Mimarlik Sozlugu Erkan Ince Mimarlik ve Kimlik Doc Dr Aydan Balamir Mimarlik ve Kimlik Temrinleri I Turkiye de Modern Yapi Kulturunun Bir ProfiliDis baglantilarMimarlar Odasi 6 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizMimari fotograf Mimari desen Mimari elestiri Mimari tarz Mimarlar Dernegi Mimari muhendislik Mimari duzen Mimari teknoloji Mimarlik tarihi Mimarlik teorisi Mimarlik sosyolojisi Turk mimarisi Turkiye de mimarlik Erken donem Osmanli mimarisi Mimarlik odulleri listesi Turkiye de mimarlik egitimi