Mozarap mimarisi, romanesk dönem öncesi Hristiyan Mozaraplar tarafından geliştirilmiş ve inşa edilen yapıların sahip olduğu mimari tarzdır. Mozarap mimarisi kendisini bilhassa Endülüs'te ve Reconquista dahilinde yeniden fethedilen bölgelerde göstermektedir. İspanyolca literatürde bu mimari tarz için Arte de Repoblación, (Yeniden iskan sanatı) kavramı da kullanılmaktadır. Kurtuba Emirliği ve Endülüs Emevi Devleti dönemine ait Mozarap mimarisi örnekleri büyük çoğunlukla günümüze ulaşamamıştır.
Etimoloji
Mozarap kavramı ilk olarak 12. yüzyılda Fueros metinlerinde kullanılmıştır. Bu metinlerde 1085 yılındaki Toledo'nun yeniden fethi sonrası hâlâ burada yaşamakta olan Hristiyanlara verilen bazı özel haklar konu edilmekteydi. Aragón ve Navarra Kralı I. Alfonso (1104–1134) Endülüs'teki Hristiyanlara yazdığı bir mektupta onlara Mozárabes olarak hitap etmektedir. Kavram Arapça kökenli olmakla beraber aşağı yukarı araplaşmış anlamına gelmektedir. Buna göre Mozaraplar İslam kültürüne uyum sağlamalarına rağmen, Hristiyan kalmış azınlıklardır. Ayrıca Hristiyan kalmayıp İslam'a geçenlere Muladi denmektedir.
Tarihsel arka plan
Endülüs - Müslüman İspanya
İber Yarımadası'nın 711 yılında İslam ordularınca fethedilmesi ve bunu takip eden Vizigot Krallığı'nın çöküşü sonrası, bölgedeki toplumun çoğunluğu Hristiyanlardan oluşuyordu. Hristiyan toplumunun İslam hakimiyeti altındaki yaşamı çeşitli anlaşmalar ile düzenleniyordu. İslami yöneticiler Hristiyanları zimmi kabul edip onların kişisel özgürlüklerine saygı gösteriyor, eşya ve mallarına dokunmuyordu. Bunun dışında Hristiyanlar kiliselerini terk etmek zorunda da değildiler. Sahip olduğu kiliseleri içerisinde ibadetlerini sürdürmekte özgürdüler. Hristiyan cemaati İslamiyeti rencide edecek, küfre girecek sözler sarf etmedikleri ve Müslüman halkı Hristiyanlığı teşvik etmedikleri takdirde böylesi avantajlardan yararlanabiliyorlardı. Aynı Yahudi azınlıkla olduğu gibi, yapılan bu düzenlemeler Hristiyanların önemli devlet konumlarına gelmesini de engellemekteydi. Müslümanlara nispeten daha fazla vergi ödemek zorunda olan Hristiyanlar ayrıca bir çeşit kelle vergisi olan cizye ödemekle de yükümlüydüler ve şayet İslamiyete geçiş sağlarlarsa bundan muaf tutuluyorlardı.
Bu çerçevede piskoposluk şehirleri olan Toledo, Córdoba, Sevilla ve Mérida'da Hristiyan nüfusu yüksek kalmıştır denebilir. İber Yarımadası'nda 11. yüzyıla değin sadece Hristiyanlardan oluşan bazı köyler bulunmaktaydı. Merkezi yerlere yerleşmiş olan bu Hristiyanlara ait mimari kalıntılar günümüze nadir bir biçimde ulaşabilmiştir. İstisna olarak sayılabilecek bir kilise Vizigot döneminden kalındığı bilinen Toledo yakınlarındaki Santa María de Melque kilisesidir.
Endülüs'te yaşayan Hristiyan cemaatinin İber Yarımadası'nın kuzeyine göç edişi dalgalar halinde yaşanmıştır. 8. yüzyılda Emevi hükümdarı I. Abdurrahman döneminde birçok Hristiyan İslamiyete geçmeye zorlanıyordu. Farklı dinlere aidiyeti olan insanların evlenmesinin teşvik edildiği bu dönemde, babanın Müslüman olduğu aile çocuklarının kanunen Müslüman olarak yetişmesi gerekiyordu. Kiliselere devlet tarafından el konulduğu ya da zarara uğratıldığı süreç böylece başlamış oldu. Bunun üzerine Mérida, Toledo ve Zaragoza'da Hristiyan cemaati isyan etti. 818'de böylesi bir isyan bastırıldı. Endülüs'te 9. yüzyılın başlarında Hristiyanlar idam edilmeye başlandı. 850'li yıllarda Cordobalı Eulogius ve Paulus Alvarus etrafında toplanan farklı bir grup, yaşananlar karşısında mücadele etmek yerine, bu uğurda şehit olmak için gayret etmeye başladılar ve hiçbir şart ile İslami gelenekleri almayacaklarını bu şekilde ortaya koymaya çalıştılar. Hristiyan isyanının sembolü haline gelen ve olarak da bilinen bu grup, sonraları Reconquista tarafından İber Yarımadası'nın yeniden Hristiyanlarca ele geçirilmesinin gerekçesi olarak gösterilmiştir. Hristiyan kiliselerince de hızla tanınan Cordoba Şehitleri'ne ait olduğu düşünülen rölikler, 858 yılında Saint-Germain-des-Prés Manastırı keşişlerince Paris'e getirilmiştir. Ayrıca bu dönemde Hristiyan cemaatinin vatanlarını terk ederek Hristiyan ülkelere kaçmışlardır.
Hristiyan İspanya
Hristiyan İspanya 10. ve 11. yüzyılda León Krallığı (910–1027), Navarra Krallığı (905–1035), Kastilya Krallığı (930–1022) ve Barcelona Kontluğu'ndan (898–1018) oluşmaktaydı.
Asturya Kralı III. Alfonso (866–910) döneminde başkentin Oviedo'dan León'a taşınmasıyla, Douro Nehri kıyısındaki topraklar yeniden iskana açılmıştı. İslam topraklarının sınırında olan bu bölgedeki yerleşimler, 893 yılında Simancas, Toro ve Zamora'da Hristiyanların yerleşmesine ön ayak oldu. 10. yüzyılın başında aralarında büyük sayıda keşişlerin de bulunduğu Cordobalı Hristiyanlar León bölgesinde yaşamaktaydılar. Bu keşişler terk edilmiş eski vizigot kilise ve manastırlarına yerleşerek, buraları restore ederek yaşamaya başlamışlardır. Bu dönemde ayrıca İslami mimari yapım ögeleri bulundular San Miguel de Escalada gibi yeniden inşa edilen kiliseler de bulunmaktadır.
Özellikler
Dış mimari
Aynı Vizigot mimarisinde olduğu gibi, Mozarap yapıları tipik olarak sınırları net biçimde belli olan kesme taşlara sahiptir. Ağırlığı azaltması adına bazen yapılara frizler ile süslü tuğlalar da ekleniyordu. Ayrıca Kurtuba Camii'nin en eski kısımlarına benzer bir biçimde, örneğin San Miguel de Escalada kilisesinin dış cephesi içeriye ışığın girişini artıran tepe pencereleri ile süslenmekteydi. Yapıların dış cephelerine eklenen frizlerin örnekleri Santiago de Peñalba ve San Miguel de Celanova kiliselerinde günümüze ulaşmayı başarmıştır.
Yapı planları
Genellikle tek ya da üç nefli olan mozarap yapıları, kare ya da dikdörtgen benzeri mimari planlara sahiptir. Genellikle bu plan şemasının içerisine bir Yunan Haçı ya da Latin Haçı işlenmiştir. Giriş kısmı genellikle güneye bakan bu yapıların doğusunda üç parçalı koro kısmı bulunmaktadır. Apsisler, tipik olarak nal biçiminde düzenlenmiş olsa da, dış cephede köşelidirler. Nispeten daha küçük olan apsisler, cami mimarisinden mihrapları andırmaktadır. ya da ayrıca ek olarak bir batı apsisine de sahiptirler.
Saçak ve konsollar
Mozarap yapılarının çoğu tipik olarak kıvrımlı konsollar ile desteklenmiş büyük ve uzun saçaklara sahiptirler. Kıvrımlı konsollar zaman zaman rozet yahut svastika gibi motiflerle bezenmiş olabilirdi. Kurtuba Camii'nde kıvrımlı konsolların öncülleri görülebilmektedir. Günümüze ulaşan kıvrımlı konsol örnekleri San Miguel de Celanova, San Miguel de Escalada, San Millán de Yuso, Santa María de Lebeña ve Santiago de Peñalba kiliselerinde yer almaktadır.
Çatılar
Kilise nefleri çoğunlukla düz çatılara sahip olsa da, daha küçük olan mekanlar tonozlar ile örtülmüş olabiliyorlardı. Apsisler de keza aynı şekilde ya taştan yapılmış tonoz ya da kubbe ile örtülü oluyorlardı. Mozarap mimarisi için Vizigot ya da preroman öncesi mimariye bakıldığında, mimarlıkta yenilik sayılabilecek özellik, San Cebrián de Mazote, San Miguel de Celanova ya da Santiago de Peñalba kiliselerinde kendini gösteren şemsiye benzeri kubbelerdir. Tamamen bir istisna olan San Baudelio de Berlanga kilisesinde çatı, yapının merkezinden bulunan bir kolon yardımı ve 8 adet nal formundaki kaburgalar aracılığı ile taşınmaktadır. Bu sütun yapısı itibarıyla bir palmiye ağacını andırmaktadır. Hristiyan Sembolizminde şehitlerin sembolü olan bu ağaç, mozarap Hristiyanları için keza önemliydi ve sadece mimaride değil, el yazmaları süslemelerinde de sık sık kullanıldı.
Nalkemer
Vizigot mimarisine yerleşmiş olan bir kemer çeşidi olan Nalkemer, Vizigot öncellerinin aksine mozarap mimarisinde daha dar ve bir kilit taşı ile inşa edilmiştir. İçbükey olarak düzenlenen bu kemerler, alfiz adı verilen bir dikdörtgen bir şema içerisine yerleştirilerek yapılarda kullanılıyordu. Bu şekilde birlikte düzenlenen ikiz ya da üçüz kemerler de aynı şekilde bu çerçevenin içine ekleniyordu. Nalkemer'in en eski örneklerinden birisi olarak 786'ya tarihlenen Kurtuba Camii'nin alfiz çerçeveli Puerta de San Esteban gösterilmektedir. 953 ila 957 yılları arasında inşa edildiği tahmin edilen Medinetü'z-Zehra Sarayı'nın girişinde de bu tip kemer örnekleri bulunmaktadır.
- Santa Comba de Bande, nalkemer
- Santa Eufemia de Ambía
- Santiago de Peñalba, alfiz çerçeve ve nalkemer
- Medina Azahara, Salón Rico, alfiz ve nalkemer
- San Miguel de Celanova, alfiz ve nalkemer
Kolonlar, Sütunlar ve Sütun başlıkları
Mozarap mimarisine özgü bir diğer özellik de sütunların çevresine yerleştirilen kolonlar arayıcılığıyla desteklenmeleridir. Genelde monolit olan kolonlar, mermerden üretilmişlerdir. San Miguel de Escalada, Santa María de Lebeña ya da Santiago de Peñalba kiliselerindeki örneklere benzer bir biçimde korint düzenine uygun sütun başlıklarına sahiptirler ve bunların üzerlerinde iki yahut üç basamaklı, bezemeli impostlara sahiptirler. San Cebrián de Mazote ve San Miguel de Escalada kiliselerinde İspanya'nın Roma ve Vizigot dönemine ait devşirme sütun başlıkları bulunduğundan, bu örneklerin Mozarap heykeltıraşları etkilediği düşünülmektedir.
Dekor
Dış duvarların üst kesimlerinde ve saçakları taşıyan konsollarda frizler bulunduğu gibi, çeşitli bezemeler iç mimariyi süslemekte de kullanılmışlardır.
Duvar resimleri
Mozarap dönemine ait freskler San Baudelio de Berlanga, Santiago de Peñalba ve Sant Quirze de Pedret kiliselerinde bulunmaktadır. San Salvador de Valdediós ve Santo Adriano de Tuñón gibi asturyalı kiliselerin sahip olduğu duvar resimlerinin de mozarap fresklerinden etkilendiği düşünülmektedir.
Mozarap yapıları
İspanya
- Endülüs ve Kastilya-La Mancha
- Bobastro harabeleri, Ardales (Málaga)
- Santa María de Melque, La Puebla de Montalbán (Toledo), Vizigot?
- Aragon
- Galiçya
- San Miguel de Celanova (Ourense)
- Cantabria
- Santa María de Lebeña
- Kastilya ve León
- San Baudelio de Berlanga (Soria)
- San Cebrián de Mazote (Valladolid)
- Santa Cecilia (Barriosuso) (Burgos)
- San Miguel de Escalada (León)
- Santa María de Wamba (Valladolid)
- Santa María, Tábara (Zamora)
- Santiago de Peñalba (León)
- Santo Tomás de las Ollas (León)
- Katalonya
- San Cristóbal Vilassar de Mar (Barselona)
- Sant Julià de Boada, Sant Julià de Boada (Girona)
- Santa Maria de Matadars, El Pont de Vilomara i Rocafort (Barselona)
- Sant Quirze de Pedret (Barselona)
- La Rioja
Portekiz
- São Pedro de Lourosa Kilisesi, Lourosa, 10 yy.
- Santo Amaro Kilisesi, Beja
- Idanha-a-Nova'daki antik kilise.
- São Clemente, Loulé
Literatür
- Achim Arbeiter, Sabine Noack-Haley: Christliche Denkmäler des frühen Mittelalters vom 8. bis ins 11. Jahrhundert. Mainz 1999, .
- Jaime Cobreros: Guía del Prerrománico en España. Madrid 2006, .
- Jacques Fontaine: L’Art Mozarabe. L’Art Préroman Hispanique. Band 2, 2. Auflage, Éditions Zodiaque, Abbaye de la Pierre-Qui-Vire 1995, .
Dış bağlantılar
- Manuel Gómez-Moreno: Iglesias Mozárabes Madrid 1919 (İspanyolca)
- Arte mozárabe: Las iglesias serrablesas21 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca)
- Francisco Javier Simonet: Historia de los mozárabes de España Madrid 1897–1903 (İspanyolca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mozarap mimarisi romanesk donem oncesi Hristiyan Mozaraplar tarafindan gelistirilmis ve insa edilen yapilarin sahip oldugu mimari tarzdir Mozarap mimarisi kendisini bilhassa Endulus te ve Reconquista dahilinde yeniden fethedilen bolgelerde gostermektedir Ispanyolca literaturde bu mimari tarz icin Arte de Repoblacion Yeniden iskan sanati kavrami da kullanilmaktadir Kurtuba Emirligi ve Endulus Emevi Devleti donemine ait Mozarap mimarisi ornekleri buyuk cogunlukla gunumuze ulasamamistir San Miguel de Escalada nalkemerli revak 913 San Miguel de Escalada nalkemerli Arkat EtimolojiMozarap kavrami ilk olarak 12 yuzyilda Fueros metinlerinde kullanilmistir Bu metinlerde 1085 yilindaki Toledo nun yeniden fethi sonrasi hala burada yasamakta olan Hristiyanlara verilen bazi ozel haklar konu edilmekteydi Aragon ve Navarra Krali I Alfonso 1104 1134 Endulus teki Hristiyanlara yazdigi bir mektupta onlara Mozarabes olarak hitap etmektedir Kavram Arapca kokenli olmakla beraber asagi yukari araplasmis anlamina gelmektedir Buna gore Mozaraplar Islam kulturune uyum saglamalarina ragmen Hristiyan kalmis azinliklardir Ayrica Hristiyan kalmayip Islam a gecenlere Muladi denmektedir Tarihsel arka planEndulus 910Sari Leon Kralligi Turuncu Navarra Kralligi Pamplona ve Kastilya Pembe Barcelona Yesil Endulus 1030 civariEndulus Musluman Ispanya Iber Yarimadasi nin 711 yilinda Islam ordularinca fethedilmesi ve bunu takip eden Vizigot Kralligi nin cokusu sonrasi bolgedeki toplumun cogunlugu Hristiyanlardan olusuyordu Hristiyan toplumunun Islam hakimiyeti altindaki yasami cesitli anlasmalar ile duzenleniyordu Islami yoneticiler Hristiyanlari zimmi kabul edip onlarin kisisel ozgurluklerine saygi gosteriyor esya ve mallarina dokunmuyordu Bunun disinda Hristiyanlar kiliselerini terk etmek zorunda da degildiler Sahip oldugu kiliseleri icerisinde ibadetlerini surdurmekte ozgurduler Hristiyan cemaati Islamiyeti rencide edecek kufre girecek sozler sarf etmedikleri ve Musluman halki Hristiyanligi tesvik etmedikleri takdirde boylesi avantajlardan yararlanabiliyorlardi Ayni Yahudi azinlikla oldugu gibi yapilan bu duzenlemeler Hristiyanlarin onemli devlet konumlarina gelmesini de engellemekteydi Muslumanlara nispeten daha fazla vergi odemek zorunda olan Hristiyanlar ayrica bir cesit kelle vergisi olan cizye odemekle de yukumluyduler ve sayet Islamiyete gecis saglarlarsa bundan muaf tutuluyorlardi Bu cercevede piskoposluk sehirleri olan Toledo Cordoba Sevilla ve Merida da Hristiyan nufusu yuksek kalmistir denebilir Iber Yarimadasi nda 11 yuzyila degin sadece Hristiyanlardan olusan bazi koyler bulunmaktaydi Merkezi yerlere yerlesmis olan bu Hristiyanlara ait mimari kalintilar gunumuze nadir bir bicimde ulasabilmistir Istisna olarak sayilabilecek bir kilise Vizigot doneminden kalindigi bilinen Toledo yakinlarindaki Santa Maria de Melque kilisesidir Endulus te yasayan Hristiyan cemaatinin Iber Yarimadasi nin kuzeyine goc edisi dalgalar halinde yasanmistir 8 yuzyilda Emevi hukumdari I Abdurrahman doneminde bircok Hristiyan Islamiyete gecmeye zorlaniyordu Farkli dinlere aidiyeti olan insanlarin evlenmesinin tesvik edildigi bu donemde babanin Musluman oldugu aile cocuklarinin kanunen Musluman olarak yetismesi gerekiyordu Kiliselere devlet tarafindan el konuldugu ya da zarara ugratildigi surec boylece baslamis oldu Bunun uzerine Merida Toledo ve Zaragoza da Hristiyan cemaati isyan etti 818 de boylesi bir isyan bastirildi Endulus te 9 yuzyilin baslarinda Hristiyanlar idam edilmeye baslandi 850 li yillarda Cordobali Eulogius ve Paulus Alvarus etrafinda toplanan farkli bir grup yasananlar karsisinda mucadele etmek yerine bu ugurda sehit olmak icin gayret etmeye basladilar ve hicbir sart ile Islami gelenekleri almayacaklarini bu sekilde ortaya koymaya calistilar Hristiyan isyaninin sembolu haline gelen ve olarak da bilinen bu grup sonralari Reconquista tarafindan Iber Yarimadasi nin yeniden Hristiyanlarca ele gecirilmesinin gerekcesi olarak gosterilmistir Hristiyan kiliselerince de hizla taninan Cordoba Sehitleri ne ait oldugu dusunulen rolikler 858 yilinda Saint Germain des Pres Manastiri kesislerince Paris e getirilmistir Ayrica bu donemde Hristiyan cemaatinin vatanlarini terk ederek Hristiyan ulkelere kacmislardir Hristiyan Ispanya Hristiyan Ispanya 10 ve 11 yuzyilda Leon Kralligi 910 1027 Navarra Kralligi 905 1035 Kastilya Kralligi 930 1022 ve Barcelona Kontlugu ndan 898 1018 olusmaktaydi Asturya Krali III Alfonso 866 910 doneminde baskentin Oviedo dan Leon a tasinmasiyla Douro Nehri kiyisindaki topraklar yeniden iskana acilmisti Islam topraklarinin sinirinda olan bu bolgedeki yerlesimler 893 yilinda Simancas Toro ve Zamora da Hristiyanlarin yerlesmesine on ayak oldu 10 yuzyilin basinda aralarinda buyuk sayida kesislerin de bulundugu Cordobali Hristiyanlar Leon bolgesinde yasamaktaydilar Bu kesisler terk edilmis eski vizigot kilise ve manastirlarina yerleserek buralari restore ederek yasamaya baslamislardir Bu donemde ayrica Islami mimari yapim ogeleri bulundular San Miguel de Escalada gibi yeniden insa edilen kiliseler de bulunmaktadir OzelliklerSan Miguel de CelanovaDis mimari Ayni Vizigot mimarisinde oldugu gibi Mozarap yapilari tipik olarak sinirlari net bicimde belli olan kesme taslara sahiptir Agirligi azaltmasi adina bazen yapilara frizler ile suslu tuglalar da ekleniyordu Ayrica Kurtuba Camii nin en eski kisimlarina benzer bir bicimde ornegin San Miguel de Escalada kilisesinin dis cephesi iceriye isigin girisini artiran tepe pencereleri ile suslenmekteydi Yapilarin dis cephelerine eklenen frizlerin ornekleri Santiago de Penalba ve San Miguel de Celanova kiliselerinde gunumuze ulasmayi basarmistir Yapi planlari Genellikle tek ya da uc nefli olan mozarap yapilari kare ya da dikdortgen benzeri mimari planlara sahiptir Genellikle bu plan semasinin icerisine bir Yunan Haci ya da Latin Haci islenmistir Giris kismi genellikle guneye bakan bu yapilarin dogusunda uc parcali koro kismi bulunmaktadir Apsisler tipik olarak nal biciminde duzenlenmis olsa da dis cephede koselidirler Nispeten daha kucuk olan apsisler cami mimarisinden mihraplari andirmaktadir ya da ayrica ek olarak bir bati apsisine de sahiptirler Sacak ve konsollar Santa Maria de Lebena kivrimli konsol ve friz Mozarap yapilarinin cogu tipik olarak kivrimli konsollar ile desteklenmis buyuk ve uzun sacaklara sahiptirler Kivrimli konsollar zaman zaman rozet yahut svastika gibi motiflerle bezenmis olabilirdi Kurtuba Camii nde kivrimli konsollarin onculleri gorulebilmektedir Gunumuze ulasan kivrimli konsol ornekleri San Miguel de Celanova San Miguel de Escalada San Millan de Yuso Santa Maria de Lebena ve Santiago de Penalba kiliselerinde yer almaktadir San Baudelio de BerlangaCatilar Sekiz parcali kubbe Santiago de Penalba Kilise nefleri cogunlukla duz catilara sahip olsa da daha kucuk olan mekanlar tonozlar ile ortulmus olabiliyorlardi Apsisler de keza ayni sekilde ya tastan yapilmis tonoz ya da kubbe ile ortulu oluyorlardi Mozarap mimarisi icin Vizigot ya da preroman oncesi mimariye bakildiginda mimarlikta yenilik sayilabilecek ozellik San Cebrian de Mazote San Miguel de Celanova ya da Santiago de Penalba kiliselerinde kendini gosteren semsiye benzeri kubbelerdir Tamamen bir istisna olan San Baudelio de Berlanga kilisesinde cati yapinin merkezinden bulunan bir kolon yardimi ve 8 adet nal formundaki kaburgalar araciligi ile tasinmaktadir Bu sutun yapisi itibariyla bir palmiye agacini andirmaktadir Hristiyan Sembolizminde sehitlerin sembolu olan bu agac mozarap Hristiyanlari icin keza onemliydi ve sadece mimaride degil el yazmalari suslemelerinde de sik sik kullanildi Nalkemer Vizigot mimarisine yerlesmis olan bir kemer cesidi olan Nalkemer Vizigot oncellerinin aksine mozarap mimarisinde daha dar ve bir kilit tasi ile insa edilmistir Icbukey olarak duzenlenen bu kemerler alfiz adi verilen bir dikdortgen bir sema icerisine yerlestirilerek yapilarda kullaniliyordu Bu sekilde birlikte duzenlenen ikiz ya da ucuz kemerler de ayni sekilde bu cercevenin icine ekleniyordu Nalkemer in en eski orneklerinden birisi olarak 786 ya tarihlenen Kurtuba Camii nin alfiz cerceveli Puerta de San Esteban gosterilmektedir 953 ila 957 yillari arasinda insa edildigi tahmin edilen Medinetu z Zehra Sarayi nin girisinde de bu tip kemer ornekleri bulunmaktadir Santa Comba de Bande nalkemer Santa Eufemia de Ambia Santiago de Penalba alfiz cerceve ve nalkemer Medina Azahara Salon Rico alfiz ve nalkemer San Miguel de Celanova alfiz ve nalkemerKolonlar Sutunlar ve Sutun basliklari Santa Maria de Lebena Korint duzenini andiran sutun basliklari Mozarap mimarisine ozgu bir diger ozellik de sutunlarin cevresine yerlestirilen kolonlar arayiciligiyla desteklenmeleridir Genelde monolit olan kolonlar mermerden uretilmislerdir San Miguel de Escalada Santa Maria de Lebena ya da Santiago de Penalba kiliselerindeki orneklere benzer bir bicimde korint duzenine uygun sutun basliklarina sahiptirler ve bunlarin uzerlerinde iki yahut uc basamakli bezemeli impostlara sahiptirler San Cebrian de Mazote ve San Miguel de Escalada kiliselerinde Ispanya nin Roma ve Vizigot donemine ait devsirme sutun basliklari bulundugundan bu orneklerin Mozarap heykeltiraslari etkiledigi dusunulmektedir Dekor Dis duvarlarin ust kesimlerinde ve sacaklari tasiyan konsollarda frizler bulundugu gibi cesitli bezemeler ic mimariyi suslemekte de kullanilmislardir Duvar resimleri Sant Quirze de Pedret Mozarap donemine ait freskler San Baudelio de Berlanga Santiago de Penalba ve Sant Quirze de Pedret kiliselerinde bulunmaktadir San Salvador de Valdedios ve Santo Adriano de Tunon gibi asturyali kiliselerin sahip oldugu duvar resimlerinin de mozarap fresklerinden etkilendigi dusunulmektedir San Baudelio de Berlanga Sirtinda bir kale tasiyan filMozarap yapilariIspanya Endulus ve Kastilya La Mancha Bobastro harabeleri Ardales Malaga Santa Maria de Melque La Puebla de Montalban Toledo Vizigot Aragon San Juan de Busa ve Serrablo kiliseleri Huesca San Juan de la Pena Huesca Galicya San Miguel de Celanova Ourense Cantabria Santa Maria de Lebena Kastilya ve Leon San Baudelio de Berlanga Soria San Cebrian de Mazote Valladolid Santa Cecilia Barriosuso Burgos San Miguel de Escalada Leon Santa Maria de Wamba Valladolid Santa Maria Tabara Zamora Santiago de Penalba Leon Santo Tomas de las Ollas Leon Katalonya San Cristobal Vilassar de Mar Barselona Sant Julia de Boada Sant Julia de Boada Girona Santa Maria de Matadars El Pont de Vilomara i Rocafort Barselona Sant Quirze de Pedret Barselona La Rioja San Millan de Yuso ManastiriPortekiz Sao Pedro de Lourosa Kilisesi Lourosa 10 yy Santo Amaro Kilisesi Beja Idanha a Nova daki antik kilise Sao Clemente LouleLiteraturAchim Arbeiter Sabine Noack Haley Christliche Denkmaler des fruhen Mittelalters vom 8 bis ins 11 Jahrhundert Mainz 1999 ISBN 3 8053 2312 3 Jaime Cobreros Guia del Prerromanico en Espana Madrid 2006 ISBN 84 9776 215 0 Jacques Fontaine L Art Mozarabe L Art Preroman Hispanique Band 2 2 Auflage Editions Zodiaque Abbaye de la Pierre Qui Vire 1995 ISBN 2 7369 0215 7 Dis baglantilarManuel Gomez Moreno Iglesias Mozarabes Madrid 1919 Ispanyolca Arte mozarabe Las iglesias serrablesas21 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca Francisco Javier Simonet Historia de los mozarabes de Espana Madrid 1897 1903 Ispanyolca