Onsu İlçesi (Uygurca: ئونسۇ ناھىيىسى, Onsu Nahiyisi, Onsu Nah̡iyisi, Çince: 温宿县 veya 溫宿縣; Pinyin: Wēnsù Xiàn), Çinnde Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeyinde, Aksu İline bağlıdır.
Onsu İlçesi ئونسۇ ناھىيىسى, 温宿县 | |
---|---|
![]() Onsu İlçesi'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe) | |
Ülke | |
İl | Aksu İli |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 14.309 km² |
Rakım | 1113 m |
Nüfus (2002) | |
• Toplam | 210,000 |
Zaman dilimi | +8 |
• Yaz (YSU) | UTC |
843100 | |
Alan kodu | 0997 |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTloTDJFM0wxVnVZMmxoWDNWdVkybGhMbXB3Wnk4eU1qQndlQzFWYm1OcFlWOTFibU5wWVM1cWNHYz0uanBn.jpg)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpRNEwwTmhjRjlqWlhKdWVTNXFjR2N2TWpJd2NIZ3RRMkZ3WDJObGNtNTVMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
Konumu
Batısında Uçturfan İlçesi, kuzey ve kuzeybatı sınırını Kırgızistan ve Kazakistan ile paylaşıp, doğusunda Bay İlçesi ve Toksu İlçesi, güneyinde Aksu şehri ile sınırdır. Onsu ilçesi, batı Tanrı Dağlarında Tomur (Uygurca: Temür; Türkçe: Demir) dağının (7,443 m) güney ayağında, Tarım Havzasının kuzey kenarında konumlanır.
Kasaba ve köyler
Onsu ilçesi, bir kasaba (镇 zhèn), sekiz kırsal belde (乡 xiāng), bir etnik kırsal belde (民族乡; mínzúxiāng) ve yedi özel kırsal belde (虚拟乡) gibi yerleşim birimlerinden oluşur. İlçenin ana merkezi Wensu (温宿镇; Wēnsù zhèn) kasabasıdır.
Tarihi
Diğer verilen isimler: Wen-su-lao-ch'eng, Agsu, Aqsu, A-k'o-su-lao-ch'eng, Aqsu, Kona Shahr, A-k'o-su, Aqsu Kona Shahr, Akoso, Wensuh, Aksou, Ak Su Kona Shahr, Wen-su-hsien, Wensuh-lao-ch'eng, Aksu ve A-k'o-su-chiu-ch'eng.
502 - 550 yılları arasında Hunlar, 552 - 648 yılları arasında Göktürkler, 648 - 649 yılları arasında Tang Hanedanı zamanında Çinliler, tekrar 659 yılından itibaren 744 yılına kadar Göktürkler, 790 ve 791 - tahminen 842 yılları arasında Tibetler ve 1006 yılından itibaren Karahanlılar 1032 - 1210 yılları arasında Doğu Karahanlılar, Doğu Karahanlıları Karahitaylar yıktıktan sonra Karahitaylar, daha sonra; önce 1227 - 1370 yılları arasında Çağatay Hanlığı daha sonra 1370 - 1514 yılları arasında Doğu Çağatay Hanlığı bu bölgede egemenlik sürmüştür.
Doğal yapısı
Onsu ilçesinde su kaynağı bolluğu vardır. Buzullar 1219.68 km² alanı kaplar, ki ortalama 158,229 milyon m³ suyu depolar. Ayrıca burada toplam uzunlukları 889 kilometreyi bulan sayıları 43 nehir vardır.Tanrı Dağlarının kuzeybatısındaki alanda konumlanan, Tomur Ulusal Koruma Bölgesi, başlıca Bozdong, Pochenzi, Taglak ve Akqi (Akche, A-ho-ch'i-hsien, A-ho-ch'i-ch'eng, A-ko-ch'i, Agche, Akchiy, Akcha, A-ho-ch'i) gibi dört yerleşim birimlerini kapsar. Dünyanın sekizinci en büyük buzulu, 60.8 kilometre uzunlukta ve Tomur dağının kuzey tarafındadır. Onsu kasabasına, 15.2 km Kum-Arık (Sarydzhaz) ve 19.9 km uzaklıkta Toşkan Nehri bulunur.
Bitki örtüsü
Bu bölgede 20'den fazla, bunlardan en önemlileri ladin, huş ve Populus euphratica Oliv gibi kavak ağaç türleri yetişir. Alplerdeki otlaklarda olduğu gibi, 100'den fazla fundalık türleri bu böldede yetişir. Onsu İlçesinde doğada 200'den fazla hekimlikte de kullanılan yabani bitki ve baharat türleri yetişir. Ayrıca Maydanozgillerden Angelica sinensis cinsi ve kar lotusu Saussurea laniceps sık görülür. Ayrıca Çin böcek mumu ağaçlardan toplanır.
Yabani hayvanlar
Onsu ilçesinde yabani hayat çok zengindir; doğada sayıları seyrek hayvanlardan kar parsı (Uncia uncia) ve siyah leylek (Ciconia nigra), ayrıca geyik, vaşak ve kuğu gibi yabani hayvanlar yaşar. Kanatlı hayvanlardan 161 kuş türleri yaşar.
İklimi
Onsu ilçesinin kıtasal tipik bir iklimi vardır. Dağlık bölgenin iklimi yüksekliğe göre değişir. Yüksek rakımlar, çok soğuk, sürekli karla ve buzullarla kaplıdır, orta rakımlar ılımlı bir iklimi, ladin, alaçam ormanları ile ve otlaklarla kaplıdır ve alçak ovalar sıcak ve güneşlidir.
Yıllık ortalama sıcaklık 10.2 °C, en yüksek sıcaklık 37.6 °C, en düşük sıcaklık - 27.4 °C'dir, yıllık ortalama 2718.1 saat güneşli bir dönemi olur ve ortalama 207 gün don olmaz. Yıllık ortalama 62.9 mm yağış ve ortalama yıllık buharlaşma kapasitesi 1803.9 mm kadar olur.
Ekonomi
Onsu ilçesine, "Güney Sincan Pirinç vatanı" adı da verilir. Pirinç, buğday ve mısır gibi ana tahıl ürünleri yetişir. Onsu ilçesi bir "yeşil gıda" (yüksek kalite pirinç) merkezidir ve bölgenin iç ve dışında "kara inci" pirinci en çok satılır. Endüstriyel olarak pamuk, şerbetçiotu (Humulus lupulus), pancar ve keten ekilir. Besicilik, Onsu’nun kırsal ekonomisine tek ve çok önemli katkıda bulunur. Aksu ilinde, Onsu şerbetçiotu ve pamuk ihracat merkezidir. Öküz, at, koyun, keçi ve deve gibi on hayvan çeşitleri yanında, bölgede yüksek düzeyde bir Keşmir keçisi yünü üretilir.
Notlar
- ^ Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region 28 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce)
- ^ Wensu, China Page 6 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ a b Report on Snow Leopard (Uncia uncia)Surveys in Tomur, Xinjiang, China 2004[](İngilizce)
- ^ Bir sarımtırak beyaz, Ceroplastes ceriferus böcekleri tarafından üretilen mumsu madde.
Dış bağlantılar
- Onsu İlçesi için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Onsu Ilcesi Uygurca ئونسۇ ناھىيىسى Onsu Nahiyisi Onsu Nah iyisi Cince 温宿县 veya 溫宿縣 Pinyin Wensu Xian Cinnde Sincan Uygur Ozerk Bolgesi nin kuzeyinde Aksu Iline baglidir Onsu Ilcesi ئونسۇ ناھىيىسى 温宿县Onsu Ilcesi nin Sincan Uygur Ozerk Bolgesideki konumu pembe UlkeCinIlAksu IliYuzolcumu Toplam14 309 km Rakim1113 mNufus 2002 Toplam210 000Zaman dilimi 8 Yaz YSU UTC843100Alan kodu0997Resmi site http www wensu gov cn Cince Kar parsiKara leylekKonumuBatisinda Ucturfan Ilcesi kuzey ve kuzeybati sinirini Kirgizistan ve Kazakistan ile paylasip dogusunda Bay Ilcesi ve Toksu Ilcesi guneyinde Aksu sehri ile sinirdir Onsu ilcesi bati Tanri Daglarinda Tomur Uygurca Temur Turkce Demir daginin 7 443 m guney ayaginda Tarim Havzasinin kuzey kenarinda konumlanir Kasaba ve koylerOnsu ilcesi bir kasaba 镇 zhen sekiz kirsal belde 乡 xiang bir etnik kirsal belde 民族乡 minzuxiang ve yedi ozel kirsal belde 虚拟乡 gibi yerlesim birimlerinden olusur Ilcenin ana merkezi Wensu 温宿镇 Wensu zhen kasabasidir TarihiDiger verilen isimler Wen su lao ch eng Agsu Aqsu A k o su lao ch eng Aqsu Kona Shahr A k o su Aqsu Kona Shahr Akoso Wensuh Aksou Ak Su Kona Shahr Wen su hsien Wensuh lao ch eng Aksu ve A k o su chiu ch eng 502 550 yillari arasinda Hunlar 552 648 yillari arasinda Gokturkler 648 649 yillari arasinda Tang Hanedani zamaninda Cinliler tekrar 659 yilindan itibaren 744 yilina kadar Gokturkler 790 ve 791 tahminen 842 yillari arasinda Tibetler ve 1006 yilindan itibaren Karahanlilar 1032 1210 yillari arasinda Dogu Karahanlilar Dogu Karahanlilari Karahitaylar yiktiktan sonra Karahitaylar daha sonra once 1227 1370 yillari arasinda Cagatay Hanligi daha sonra 1370 1514 yillari arasinda Dogu Cagatay Hanligi bu bolgede egemenlik surmustur Dogal yapisiOnsu ilcesinde su kaynagi bollugu vardir Buzullar 1219 68 km alani kaplar ki ortalama 158 229 milyon m suyu depolar Ayrica burada toplam uzunluklari 889 kilometreyi bulan sayilari 43 nehir vardir Tanri Daglarinin kuzeybatisindaki alanda konumlanan Tomur Ulusal Koruma Bolgesi baslica Bozdong Pochenzi Taglak ve Akqi Akche A ho ch i hsien A ho ch i ch eng A ko ch i Agche Akchiy Akcha A ho ch i gibi dort yerlesim birimlerini kapsar Dunyanin sekizinci en buyuk buzulu 60 8 kilometre uzunlukta ve Tomur daginin kuzey tarafindadir Onsu kasabasina 15 2 km Kum Arik Sarydzhaz ve 19 9 km uzaklikta Toskan Nehri bulunur Bitki ortusu Bu bolgede 20 den fazla bunlardan en onemlileri ladin hus ve Populus euphratica Oliv gibi kavak agac turleri yetisir Alplerdeki otlaklarda oldugu gibi 100 den fazla fundalik turleri bu boldede yetisir Onsu Ilcesinde dogada 200 den fazla hekimlikte de kullanilan yabani bitki ve baharat turleri yetisir Ayrica Maydanozgillerden Angelica sinensis cinsi ve kar lotusu Saussurea laniceps sik gorulur Ayrica Cin bocek mumu agaclardan toplanir Yabani hayvanlar Onsu ilcesinde yabani hayat cok zengindir dogada sayilari seyrek hayvanlardan kar parsi Uncia uncia ve siyah leylek Ciconia nigra ayrica geyik vasak ve kugu gibi yabani hayvanlar yasar Kanatli hayvanlardan 161 kus turleri yasar IklimiOnsu ilcesinin kitasal tipik bir iklimi vardir Daglik bolgenin iklimi yukseklige gore degisir Yuksek rakimlar cok soguk surekli karla ve buzullarla kaplidir orta rakimlar ilimli bir iklimi ladin alacam ormanlari ile ve otlaklarla kaplidir ve alcak ovalar sicak ve guneslidir Yillik ortalama sicaklik 10 2 C en yuksek sicaklik 37 6 C en dusuk sicaklik 27 4 C dir yillik ortalama 2718 1 saat gunesli bir donemi olur ve ortalama 207 gun don olmaz Yillik ortalama 62 9 mm yagis ve ortalama yillik buharlasma kapasitesi 1803 9 mm kadar olur EkonomiOnsu ilcesine Guney Sincan Pirinc vatani adi da verilir Pirinc bugday ve misir gibi ana tahil urunleri yetisir Onsu ilcesi bir yesil gida yuksek kalite pirinc merkezidir ve bolgenin ic ve disinda kara inci pirinci en cok satilir Endustriyel olarak pamuk serbetciotu Humulus lupulus pancar ve keten ekilir Besicilik Onsu nun kirsal ekonomisine tek ve cok onemli katkida bulunur Aksu ilinde Onsu serbetciotu ve pamuk ihracat merkezidir Okuz at koyun keci ve deve gibi on hayvan cesitleri yaninda bolgede yuksek duzeyde bir Kesmir kecisi yunu uretilir Notlar Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region 28 Temmuz 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Ingilizce Wensu China Page 6 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce a b Report on Snow Leopard Uncia uncia Surveys in Tomur Xinjiang China 2004 olu kirik baglanti Ingilizce Bir sarimtirak beyaz Ceroplastes ceriferus bocekleri tarafindan uretilen mumsu madde Dis baglantilarOnsu Ilcesi icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Cin Sincan Uygur Ozerk Bolgesi yonetim birimleri Baskent Urumci Il duzeyi sehir Il Ozerk il Ilce duzeyi sehir Ilce Ozerk ilce BucakUrumci Tanri Dagi Bucagi Saybag Bucagi Yenisehir Bucagi Suymogu Bucagi Tudun Haba Bucagi Tapanceng Bucagi Mitung Bucagi Urumci IlcesiKaramay Karamay Bucagi Maydag Bucagi Cerenbulak Bucagi Orku BucagiTurfan Ili Turfan Toksun Ilcesi Pican IlcesiKumul Ili Kumul sehir Ara Turuk Ilcesi Barkol Kazak Ozerk IlcesiHotan Ili Hotan sehir Hotan Ilcesi Lop Ilcesi Niya Ilcesi Guma Ilcesi Cira Ilcesi Keriye Ilcesi Karakas IlcesiAksu Ili Aksu sehir Onsu Ilcesi Sayar Ilcesi Bay Ilcesi Avat Ilcesi Kucar Ilcesi Kelpin Ilcesi Toksu Ilcesi Ucturfan IlcesiKasgar Ili Kasgar Maralbesi Ilcesi Poskam Ilcesi Feyzivat Ilcesi Kagilik Ilcesi Yopurga Ilcesi Kasgar Yenisehir Ilcesi Mekit Ilcesi Yengisar Ilcesi Yarkent Ilcesi Kasgar Kuna Sehir Ilcesi Taskurgan Tacik Ozerk IlcesiKizilsu Kirgiz Ozerk Ili Atus Ilcesi Akto Ilcesi Ulugcat Ilcesi Akci IlcesiBayangolin Mogol Ozerk Ili Korla sehir Hocing Ilcesi Lopnur Ilcesi Hosut Ilcesi Cercen Ilcesi Bagras Ilcesi Bugur Ilcesi Cakilik Ilcesi Yenci Hui Ozerk IlcesiSanci Hui Ozerk Ili Sanci sehir Fukang sehir Gucung Ilcesi Manas Ilcesi Jimisar Ilcesi Hutubi Ilcesi Mori Kazak Ozerk IlcesiBortala Mogol Ozerk Ili Bortala Cing Ilcesi Arisang IlcesiOzerk bolgesine dogrudan bagli ilce duzeyi sehir Shihezi Aral Tomsuk VujyacuIli Kazak Ozerk Ili Ili Kazak Ozerk Ili olup Tarbagatay ve Altay i yonetmektedir Dogrudan bagli Gulca Kuytun Gulca Ilcesi Tekes Ilcesi Nilka Ilcesi Mogolkure Ilcesi Kunes Ilcesi Korgas Ilcesi Dokuztara Ilcesi Capcal Sibe Ozerk IlcesiTarbagatay Ili Cocek sehir Usu sehir Dorbiljin Ilcesi Cagantogay Ilcesi Saven Ilcesi Toli Ilcesi Kobuksar Mogol Ozerk IlcesiAltay Ili Altay sehir Cinggil Ilcesi Jeminay Ilcesi Koktokay Ilcesi Burcin Ilcesi Burultokay Ilcesi Kaba Ilcesi Hotan Aksay Cin nin hakimiyeti uzerine Cin ile Hindistan arasinda anlasmazlik mevcuttur Su an fiilen Cin Halk Cumhuriyeti yonetmektedir