Wright Kardeşler olarak tanınan Orville Wright (19 Ağustos 1871 - 30 Ocak 1948) ve Wilbur Wright (16 Nisan 1867 - 30 Mayıs 1912), tarihte ilk defa motorlu uçak uçuran Amerikalı kardeşlerdir.
Wright Kardeşler | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Doğum | Orville: 19 Ağustos 1871 Ohio Wilbur: 16 Nisan 1867 Indiana | ||||||
Ölüm | Orville: 30 Ocak 1948 (76 yaşında) Dayton Wilbur: 30 Mayıs 1912 (45 yaşında) Dayton | ||||||
Milliyet | Alman, Hollandalı, İngiliz, İsviçreli | ||||||
Meslek | Orville: Matbaacı, bisiklet ustası, uçak üreticisi, pilot eğitmeni Wilbur: Editör, bisiklet ustası, uçak üreticisi, pilot eğitmeni | ||||||
Evlilik | Yok (her ikisinin de) | ||||||
18 Ağustos 1871 yılında Alphonse Pénaud, ilk defa yapısal dengeli model uçağı Paris'teki Tuileries Bahçesi'nde Société Aéronautique üyelerinin gözetiminde 11 saniyede 40 metre uçurarak havacılıkta yeni bir çığır açmıştı. “” adını verdiği bu model uçak, tarihte ilk . Buna benzer bir oyuncak, Wright kardeşlerin çocukken çok ilgilerini çekmişti.
1891’de ilk model uçak ile denemelere başlayan , dört senelik çalışmalarının sonunda, buhar gücü ile çalışan ’ in 30 m yükselerek 1006 m yol katetmesini sağlamıştır. (Aerodrome Latince'de - Hava Koşusu demektir) Sürati ise saatte 32 km idi. Bir sonraki modeli ise Kasım 1896’da bu sefer 1280 m uçmuş ve 1 dakikadan fazla havada kalmıştır. Bu pilotsuz uçuşlar ABD Savaş Bakanlığı ($50,000) ve Smithsonian Enstitüsü ($20,000) tarafından, pilotlu uçuş için desteklenmişti.
Ohio, Dayton'lu iki bisiklet ustası olan Wilbur ve Orville Wright, 1890'da kuşların nasıl uçtukları hakkında kendilerine ipucu verebilecek her şeyi sistemli bir şekilde incelemeye başladılar. Bilimsel eserlerde ve eski insanların deneyimleri arasında kendi işlerine yarayacak hiçbir şey olmadığını kısa sürede anlayan Wright kardeşler sadece Berlin yakınlarındaki bir tepe üstünden planörle uçuş denemeleri yapan ve bu konuda çok dikkatli notlar tutan Alman mühendisi Otto Lilienthal'in çalışmaları ile işe başladılar.
Wilbur ve Orville Wright bilimsel öğrenim görmemişler, liseden sonra yüksek bir okula da gitmemişlerdi. Fakat uçma alanındaki çalışmalarını yürütürken kendi yöntemlerini de model uçaklar, uçurtmalar, insan taşıyan planörler ile yaptıkları yüzlerce deney sayesinde bu konuda ilerlettiler. Havacılıktaki gelişmelerden ülke olarak geri kalmamak için, Smithsonian Enstitüsü - ABD, Lilienthal’in Lift & Drag tablosu ile birlikte Wenham ve John Browning’in 1871’deki rüzgâr tüneli çalışmasını daha 1895 yılında Wright kardeşlere vermişti.
Lilienthal kuşların uçmalarını çok yakından incelediği için planörünün bir kuşu andırmasına fazla şaşırmamak gerekir. Lilienthal uçabilecek bir uçağın havayla temas halinde olan sabit bir kanadı olması gerektiğini gösterdi. Kararlı bir uçuşu gerçekleştirebilmek için gerekli kontrol sadece onun söylediği böyle bir kanat tarafından sağlanabilirdi ve bu konuda Wright Kardeşler Lilienthal çalışmalarını esas aldılar.
Amerika Birleşik Devletleri'nde tek kanatlı ve buhar motorlu havadan ağır uçan ilk pervaneli uçak, Alman Gustave Whitehead (Gustav Weisskopf) tarafından Nisan 1899 da Pittsburgh, Pensilvanya sonra 14 Ağustos 1901’de Bridgeport Connecticut, daha sonra da 17 Ocak 1902 de 11,300 m’lik Connecticut uçuşu ile başlamıştı. Gustav Weiskoff (ona İngilizce tercümesi ile Whitehead derlerdi) Amerikan vatandaşlığına geçmemekte ısrar ettiğinden, Smithsonian Enstitüsü Wright Kardeşleri desteklemeye devam etti.
Wright kardeşlerin 17 Aralık 1903'te Kuzey Karolina'da Orville'in kontrolünde havalanan ilk uçağı bağlı kalınarak yapılmıştı.
Bu uçak iki pervaneliydi. Pilotla birlikte ağırlığı 335 kg'dı. Orville birinci denemede 12 saniye uçtu ve sadece 37 metre mesafe kat etti. O günkü son denemesinde ise, bu süre 59 saniyeye çıkmıştı ve 260 metrelik bir mesafeye uçmuştu.
Wright Kardeşler artık uçabilen bir uçak yapmışlardı ama onu nasıl uçuracaklarını bilmiyorlardı. Smithsonian Enstitüsü lider havacılardan , , , Louis Blériot, ve ile yazışarak elde ettiği tüm bilgileri, Wright Kardeşlere iletmeye devam ediyordu.
4 Haziran 1908 senesinde ABD'nin ilk ‘resmi’ uçuşunu Kanadalı , June Bug adını verdiği dışarıdan yardım almadan kalkabilen bir uçak ile yaptı.Bu uçuş Amerika’nın ilk resmi “Havadan Ağır Uçağı ve Uçuşudur”. Curtis 1 numaralı Pilot Lisansı sahibidir, Wright Kardeşler ise 4 ve 5 nolu lisansları almışlardır.
Avrupa'daki hızlı havacılık gelişmeleri ve Kanadalı Glenn H. Curtis ile çalışmaya başlayan ABD Savaş Bakanlığı ve Smithsonian Enstitüsü, yarışa başlamakta bile zorlanan Wright Kardeşleri artık “İlk Uçuş” ile pazarlamaya devam edecekti. Nitekim ABD, 12 Aralık 1928 tarihinde İlk Uçuş’un 25'ci yılı adı altında bir Uluslararası Sivil Havacılık konferansı düzenledi. Dünyaya 'İlk Uçuşun 25. Yılı' diye ilan edilen bu konferansa, “İlk Uçuş yalanı” yüzünden hiçbir devlet katılmadı. Tarihte kayıtlara "Güzel bir kutlama" diye geçti. (12-14 Aralık 1928)
Çocukluk
Wilbur ve Orville Wright, İngiliz ve Hollanda kökenli bir din adamı olan Milton Wright (1828–1917) ve Alman ve İsviçre kökenli Susan Catherine Koerner'ın (1831–1889) yedi çocuğundan ikisiydi. Milton Wright'ın annesi Catherine Reeder, Amerika'nın en zengin ailelerinden biri olan Vanderbilt ailesi'nin ve New Rochelle, New York'un Huguenot Gano ailesinin soyundan geliyordu. Wilbur, 1867'de Millville Indiana yakınlarında, Orville ise 1871'de Dayton, Ohio'da doğdu.
Kardeşler hiç evlenmedi. Diğer Wright kardeşler Reuchlin (1861–1920), Lorin (1862–1939), Katharine Wright (1874–1929) ve ikizler Otis ve Ida'ydı (1870 doğumlu, bebekken öldüler). Doğrudan baba soyu, Amerika'ya yelken açan ve 1636'da Massachusetts'e yerleşen Samuel Wright'a (d. 1606, Essex, İngiltere) dayanır.
Wright’ın çocuklarının hiçbirinin ikinci adı yoktu. Bunun yerine, babaları onlara ayırt edici ilk adlar vermek için çok uğraştı. Wilbur, Milton Wright'ın hayranlık duyduğu din adamları Willbur Fisk ve Orville ise Orville Dewey’in adları seçildi. Arkadaşları için "Will" ve "Orv" idiler ve Dayton'da komşuları onları "Piskoposun çocukları" veya "Piskoposun oğlanları" olarak tanıyordu.
Babalarının “United Brethren in Christ” kilisesindeki (Türkçe: İsa'daki Birleşik Kardeşler Kilisesi) piskopos konumu nedeniyle, babaları sık sık seyahat etti ve nihayet 1884'te Dayton'a kalıcı olarak dönmeden önce Wright'lar sık sık toplam on iki kez taşındılar. Orville yaramazlık yaptı ve bir kez okuldan atıldı. 1878'de aile Cedar Rapids, Iowa'da yaşarken, babaları iki küçük oğlu için eve bir oyuncak helikopter getirdi. Cihaz, Fransız havacılık öncüsünün Alphonse Pénaud icadına dayanıyordu. Kağıt, bambu ve mantardan ve rotorunu döndürmek için bir lastik banttan yapılmıştı ve yaklaşık 1 fit (30 cm) uzunluğundaydı. Wilbur ve Orville kırılana kadar onunla oynadılar ve sonra kendilerininkini yaptılar. Daha sonraki yıllarda, uçmaya olan ilgilerinin kıvılcımı olarak oyuncakla yaşadıkları deneyime işaret ettiler.(ss56–57)
Galeri
- Wright Kardeşler'in evi/Wright Brothers' Home
- Wright Kardeşler'in uçak planlarından biri, (1899)
- Wright Kardeşler'in uçaklarından biri, (1908)
- Sayısız testlerden birinde, 1902 Wright Planörü'nün üstünde Wilbur Wright, solda Orville Wright, sağda arkadaşları Dan Tate, (10 Ekim 1902).
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Telegram from Orville Wright in Kitty Hawk, North Carolina, to His Father Announcing Four Successful Flights, 1903 December 17". World Digital Library. 17 Aralık 1903. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2013.
- ^ "The Wright Brothers, Chapter Two". Dayton History Books Online. 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ "Wilbur and Orville Wright Papers at the Library of Congress". Library of Congress. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015.
- ^ Wright, Milton. The Reeder Family. The Making Of A Township: Being an Account of the Early Settlement and Subsequent Development of Fairmount Township Grant County, Indiana 1829–1917, pages 223–227.
- ^ a b Gibbs-Smith, Charles Harvard (2002). The Wright Brothers. ISBN .
- ^ McCullough, 2015, "The Wright Brothers", p. 11.
- ^ Wallechinsky and Wallace 2005, p. 12.
- ^ "The Wright Family." 17 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . U.S. Centennial of Flight Commission, 2003. Retrieved: September 21, 2010.
- ^ Crouch, Tom D. (2003). The Bishop's Boys: A life of Wilbur and Orville Wright. New York, NY: W.W. Norton & Company. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wright Kardesler olarak taninan Orville Wright 19 Agustos 1871 30 Ocak 1948 ve Wilbur Wright 16 Nisan 1867 30 Mayis 1912 tarihte ilk defa motorlu ucak ucuran Amerikali kardeslerdir Wright KardeslerDogumOrville 19 Agustos 1871 1871 08 19 Ohio Wilbur 16 Nisan 1867 1867 04 16 IndianaOlumOrville 30 Ocak 1948 76 yasinda Dayton Wilbur 30 Mayis 1912 45 yasinda DaytonMilliyetAlman Hollandali Ingiliz IsvicreliMeslekOrville Matbaaci bisiklet ustasi ucak ureticisi pilot egitmeni Wilbur Editor bisiklet ustasi ucak ureticisi pilot egitmeniEvlilikYok her ikisinin de 1905 senesinde Orville ile Wilbur Wright 18 Agustos 1871 yilinda Alphonse Penaud ilk defa yapisal dengeli model ucagi Paris teki Tuileries Bahcesi nde Societe Aeronautique uyelerinin gozetiminde 11 saniyede 40 metre ucurarak havacilikta yeni bir cigir acmisti adini verdigi bu model ucak tarihte ilk Buna benzer bir oyuncak Wright kardeslerin cocukken cok ilgilerini cekmisti 1891 de ilk model ucak ile denemelere baslayan dort senelik calismalarinin sonunda buhar gucu ile calisan in 30 m yukselerek 1006 m yol katetmesini saglamistir Aerodrome Latince de Hava Kosusu demektir Surati ise saatte 32 km idi Bir sonraki modeli ise Kasim 1896 da bu sefer 1280 m ucmus ve 1 dakikadan fazla havada kalmistir Bu pilotsuz ucuslar ABD Savas Bakanligi 50 000 ve Smithsonian Enstitusu 20 000 tarafindan pilotlu ucus icin desteklenmisti Ohio Dayton lu iki bisiklet ustasi olan Wilbur ve Orville Wright 1890 da kuslarin nasil uctuklari hakkinda kendilerine ipucu verebilecek her seyi sistemli bir sekilde incelemeye basladilar Bilimsel eserlerde ve eski insanlarin deneyimleri arasinda kendi islerine yarayacak hicbir sey olmadigini kisa surede anlayan Wright kardesler sadece Berlin yakinlarindaki bir tepe ustunden planorle ucus denemeleri yapan ve bu konuda cok dikkatli notlar tutan Alman muhendisi Otto Lilienthal in calismalari ile ise basladilar Wilbur ve Orville Wright bilimsel ogrenim gormemisler liseden sonra yuksek bir okula da gitmemislerdi Fakat ucma alanindaki calismalarini yuruturken kendi yontemlerini de model ucaklar ucurtmalar insan tasiyan planorler ile yaptiklari yuzlerce deney sayesinde bu konuda ilerlettiler Havaciliktaki gelismelerden ulke olarak geri kalmamak icin Smithsonian Enstitusu ABD Lilienthal in Lift amp Drag tablosu ile birlikte Wenham ve John Browning in 1871 deki ruzgar tuneli calismasini daha 1895 yilinda Wright kardeslere vermisti Lilienthal kuslarin ucmalarini cok yakindan inceledigi icin planorunun bir kusu andirmasina fazla sasirmamak gerekir Lilienthal ucabilecek bir ucagin havayla temas halinde olan sabit bir kanadi olmasi gerektigini gosterdi Kararli bir ucusu gerceklestirebilmek icin gerekli kontrol sadece onun soyledigi boyle bir kanat tarafindan saglanabilirdi ve bu konuda Wright Kardesler Lilienthal calismalarini esas aldilar Amerika Birlesik Devletleri nde tek kanatli ve buhar motorlu havadan agir ucan ilk pervaneli ucak Alman Gustave Whitehead Gustav Weisskopf tarafindan Nisan 1899 da Pittsburgh Pensilvanya sonra 14 Agustos 1901 de Bridgeport Connecticut daha sonra da 17 Ocak 1902 de 11 300 m lik Connecticut ucusu ile baslamisti Gustav Weiskoff ona Ingilizce tercumesi ile Whitehead derlerdi Amerikan vatandasligina gecmemekte israr ettiginden Smithsonian Enstitusu Wright Kardesleri desteklemeye devam etti Wright Flyer 17 Aralik 1903 saat 10 35 te Kuzey Karolina Eyaleti nin kasabasina 8 kilometrelik mesafesinde bulunan Kill Devil Hills kumulunda Wright Kardesler tarafindan ilk defa ucakla gerceklestirilen insanli ucus Orville Wright in kumandasindaki ucagin yere degmemesi icin kanadin ucunu tutan Wilbur Wright in onu biraktigi anda ABD devlet sahil kurtarma elemani John T Daniels tarafindan cekildi Wright kardeslerin 17 Aralik 1903 te Kuzey Karolina da Orville in kontrolunde havalanan ilk ucagi bagli kalinarak yapilmisti Bu ucak iki pervaneliydi Pilotla birlikte agirligi 335 kg di Orville birinci denemede 12 saniye uctu ve sadece 37 metre mesafe kat etti O gunku son denemesinde ise bu sure 59 saniyeye cikmisti ve 260 metrelik bir mesafeye ucmustu Wright Kardesler artik ucabilen bir ucak yapmislardi ama onu nasil ucuracaklarini bilmiyorlardi Smithsonian Enstitusu lider havacilardan Louis Bleriot ve ile yazisarak elde ettigi tum bilgileri Wright Kardeslere iletmeye devam ediyordu 4 Haziran 1908 senesinde ABD nin ilk resmi ucusunu Kanadali June Bug adini verdigi disaridan yardim almadan kalkabilen bir ucak ile yapti Bu ucus Amerika nin ilk resmi Havadan Agir Ucagi ve Ucusudur Curtis 1 numarali Pilot Lisansi sahibidir Wright Kardesler ise 4 ve 5 nolu lisanslari almislardir Avrupa daki hizli havacilik gelismeleri ve Kanadali Glenn H Curtis ile calismaya baslayan ABD Savas Bakanligi ve Smithsonian Enstitusu yarisa baslamakta bile zorlanan Wright Kardesleri artik Ilk Ucus ile pazarlamaya devam edecekti Nitekim ABD 12 Aralik 1928 tarihinde Ilk Ucus un 25 ci yili adi altinda bir Uluslararasi Sivil Havacilik konferansi duzenledi Dunyaya Ilk Ucusun 25 Yili diye ilan edilen bu konferansa Ilk Ucus yalani yuzunden hicbir devlet katilmadi Tarihte kayitlara Guzel bir kutlama diye gecti 12 14 Aralik 1928 Cocukluk1876 da Orville sol ve Wilbur Wright cocukken Wilbur ve Orville Wright Ingiliz ve Hollanda kokenli bir din adami olan Milton Wright 1828 1917 ve Alman ve Isvicre kokenli Susan Catherine Koerner in 1831 1889 yedi cocugundan ikisiydi Milton Wright in annesi Catherine Reeder Amerika nin en zengin ailelerinden biri olan Vanderbilt ailesi nin ve New Rochelle New York un Huguenot Gano ailesinin soyundan geliyordu Wilbur 1867 de Millville Indiana yakinlarinda Orville ise 1871 de Dayton Ohio da dogdu Kardesler hic evlenmedi Diger Wright kardesler Reuchlin 1861 1920 Lorin 1862 1939 Katharine Wright 1874 1929 ve ikizler Otis ve Ida ydi 1870 dogumlu bebekken olduler Dogrudan baba soyu Amerika ya yelken acan ve 1636 da Massachusetts e yerlesen Samuel Wright a d 1606 Essex Ingiltere dayanir Wright in cocuklarinin hicbirinin ikinci adi yoktu Bunun yerine babalari onlara ayirt edici ilk adlar vermek icin cok ugrasti Wilbur Milton Wright in hayranlik duydugu din adamlari Willbur Fisk ve Orville ise Orville Dewey in adlari secildi Arkadaslari icin Will ve Orv idiler ve Dayton da komsulari onlari Piskoposun cocuklari veya Piskoposun oglanlari olarak taniyordu Babalarinin United Brethren in Christ kilisesindeki Turkce Isa daki Birlesik Kardesler Kilisesi piskopos konumu nedeniyle babalari sik sik seyahat etti ve nihayet 1884 te Dayton a kalici olarak donmeden once Wright lar sik sik toplam on iki kez tasindilar Orville yaramazlik yapti ve bir kez okuldan atildi 1878 de aile Cedar Rapids Iowa da yasarken babalari iki kucuk oglu icin eve bir oyuncak helikopter getirdi Cihaz Fransiz havacilik oncusunun Alphonse Penaud icadina dayaniyordu Kagit bambu ve mantardan ve rotorunu dondurmek icin bir lastik banttan yapilmisti ve yaklasik 1 fit 30 cm uzunlugundaydi Wilbur ve Orville kirilana kadar onunla oynadilar ve sonra kendilerininkini yaptilar Daha sonraki yillarda ucmaya olan ilgilerinin kivilcimi olarak oyuncakla yasadiklari deneyime isaret ettiler ss56 57 GaleriWright Kardesler in evi Wright Brothers Home Wright Kardesler in ucak planlarindan biri 1899 Wright Kardesler in ucaklarindan biri 1908 Sayisiz testlerden birinde 1902 Wright Planoru nun ustunde Wilbur Wright solda Orville Wright sagda arkadaslari Dan Tate 10 Ekim 1902 Ayrica bakinizGeorge Cayley Montgolfier Kardesler Havacilik TarihiKaynakca Telegram from Orville Wright in Kitty Hawk North Carolina to His Father Announcing Four Successful Flights 1903 December 17 World Digital Library 17 Aralik 1903 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2013 The Wright Brothers Chapter Two Dayton History Books Online 23 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Wilbur and Orville Wright Papers at the Library of Congress Library of Congress 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2015 Wright Milton The Reeder Family The Making Of A Township Being an Account of the Early Settlement and Subsequent Development of Fairmount Township Grant County Indiana 1829 1917 pages 223 227 a b Gibbs Smith Charles Harvard 2002 The Wright Brothers ISBN 9781900747448 McCullough 2015 The Wright Brothers p 11 Wallechinsky and Wallace 2005 p 12 The Wright Family 17 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Centennial of Flight Commission 2003 Retrieved September 21 2010 Crouch Tom D 2003 The Bishop s Boys A life of Wilbur and Orville Wright New York NY W W Norton amp Company ISBN 0 393 30695 X