Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Paraguay Cumhuriyeti, Güney Amerika'da bir ülkedir. Denize kıyısı olmayan ülke, güneyi ile güneybatısında Arjantin, kuzeyi ile kuzeydoğusunda Brezilya, kuzeybatısında ise Bolivya ile çevrelenmiştir.
Paraguay República del Paraguay Tetã Paraguái Paraguay Cumhuriyeti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan Paz y justicia "Barış ve adalet" | |||||
 | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Asunción 25°16′G 57°40′B / 25.267°G 57.667°B | ||||
| Resmî dil(ler) | İspanyolca, Guarani | ||||
| Etnik gruplar |
| ||||
| Demonim | Paraguaylı | ||||
| Hükûmet | Üniter başkanlık cumhuriyeti | ||||
| |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 406.752 km2 (60.) | ||||
• Su (%) | 2,3 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2021 tahminî | 7.303.000 (104..) | ||||
• Yoğunluk | 17,96/km2 (210.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 101,075 milyar (90.) | ||||
• Kişi başına | 15.030 $ (96..) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 44,557 milyar (94.) | ||||
• Kişi başına | 6.230 $ (94.) | ||||
| Gini (2018) | 46.2 yüksek | ||||
| İGE (2019) |  0.728yüksek · 103. | ||||
| Para birimi | Paraguay guaranisi (PYG) | ||||
| Zaman dilimi | UTC-4 | ||||
• Yaz (YSU) | UTC-3 | ||||
| Trafik akışı | sağ | ||||
| Telefon kodu | |||||
| ISO 3166 kodu | |||||
| İnternet alan adı | .py | ||||
Etimoloji
Paraguay adı, Guarani dilindeki "para" (bu yaka) ile "guay" (ırmak) sözcüklerinin birleşiminden gelir. Her ne kadar Guarani'ler "Paraguay" adını, bugünkü başkent Asuncion için kullanmışlarsa da, bölgeyi ele geçiren İspanyollar, bu adı bütün bölgeyi tanımlamak için kullanmışlardır.
Tarih
Yaklaşık 300 yıl boyunca İspanyol İmparatorluğu'nun bir parçası olan ülke, 19. yüzyılın başlarında Bask kökenli soylu bir İspanyol aileden gelen Simón Bolívar'ın başlattığı devrim hareketi ile 1811 yılında bağımsızlığına kavuştu.
1862'de 'in ölümü üzerine iktidara gelen oğlu Francisco Solano López, Güney Amerika halklarının makus bir talihi olsa gerek, ordunun da desteği ile ülkede tam bir diktatörlük kurdu.
Paraguay, 1864 yılında "Üçlü İttifak Savaşı" olarak adlandırılan Brezilya, Arjantin ve Uruguay koalisyonuyla çok kanlı ve uzun bir süre devam edecek olan bir savaşa girdi. Savaş diktatör López'in öldürülmesi ile 1870 yılında sona erdiğinde Paraguay'ın toprak ve insan kaybı sayıları inanılmaz boyutlara ulaşmıştı. Yapılan barış antlaşması ile ülkenin yaklaşık 170.000 kilometre karelik arazisi Brezilya ve Arjantin arasında paylaştırıldı. Ayrıca Paraguay devleti bu ülkelere yüklü bir savaş tazminatı ödemek zorunda kalıyordu. Savaş sonrası duruma bakıldığında ülke; tam bir yıkıma uğramış, ekonomi çökmüş, muntazam durumdaki demografik yapı altüst olmuş ve ayrıca savaş sırasında ülke nüfusunun yaklaşık yarısı ve yetişkin erkek nüfusunun % 90'ı (yaklaşık 28.000 erkek kalmıştır) ölmüştür. Yukarıda sözünü ettiğimiz durum kadın/erkek oranında büyük bir dengesizlik ortaya çıkardı. Bunun üzerine muazzam derecedeki nüfus kaybının telafisi amacıyla Kilise, bir erkeğin birden fazla kadınla evlenebilmesinin yolunu açan bir karar aldı.
1932 yılında, sınır anlaşmazlıkları yaşadığı kuzey komşusu Bolivya ile olan gerginlik sıcak bir çatışmaya dönüştü. Chaco Savaşı olarak tarihe geçecek olan bu savaş üç yıl sürdü ve 1935'te Paraguay ordusunun kesin zaferi ile sonuçlandığında, Paraguay ihtilaflı arazinin %75'ini ele geçirdi.
Coğrafya
Paraguay, Güney Amerika'da yer almakta ve güney ve batıda Arjantin, kuzeybatıda Bolivya ve kuzeydoğuda Brezilya tarafından sınırlanan karayla çevrili bir ülkedir. Arazi nispeten düzdür, batıda Chaco bozkır bölgesi (bölge alanının 2/3'ü), karasal iklim kuru, nüfus seyrek, otlaklarda hayvancılık bölgedeki ana faaliyettir; Doğu bölgeleri, Paraguay ve Paraná nehir havzalarının ovalarını içerir. Paraguay Nehri ve , ülkedeki ana su yollarıdır.
Paraguay Nehri, ülkeyi Doğu Paraguay olarak bilinen ve Paraná bölgesi olarak bilinen doğu kısmına böler; resmi olarak Batı Paraguay olarak bilinen ve yaygın olarak Chaco olarak bilinen batı bölgesi. Paraguay'ın arazisi, doğu ve batıda çoğunlukla bataklıklar ve alçak ovalar olmak üzere çayırlar ve ormanlık tepelerden oluşur. Paraguay, rakıma bağlı olarak subtropikal ila ılıman bir iklime sahiptir, doğu kısmı yoğun yağış alır ve en batı kısmı yarı kurak bir iklime sahiptir.
Siyaset
Paraguay'ın Senato (45 vekil) ve Temsilciler Meclisi'nden (80 vekil) oluşan çift meclisli parlamentosu vardır. Vekiller beş yıllığına seçilir.
Ekonomi
Paraguay, İnsani Gelişme Endeksi 0,755 olan gelişmekte olan bir ülkedir. 2016 yılında kişi başına düşen GSYİH 4.102 ABD Doları ile Güney Amerika'da en düşük ikinci sırada yer aldı. Yaklaşık 2,2 milyon kişi veya nüfusun %35'i yoksulluk içinde yaşıyor ve yaklaşık 1 milyon kişi veya nüfusun %18'i günde 2 ABD dolarının altında bir gelirle yaşıyor. Bununla birlikte, Asunción üst üste beş yıl içinde yaşamak için en ucuz şehir olarak yer aldı. 2016 itibarıyla, Paraguay'ın GSYİH'sı 27.323 $'a ulaştı ve dünyada 102. sırada ve Latin Amerika'da 16. sırada yer aldı.
Paraguay, binlerce küçük işletme ile komşu ülkelerle tüketim mallarının yeniden ihracatı ve ithalatı ile karakterize edilen kayıt dışı sektörlerle ayrı bir pazar ekonomisine sahiptir. Paraguay'ın en büyük ekonomik faaliyeti tarım, çiftçilik ve hayvancılığa dayanmaktadır. Paraguay kara tahta ihracatında dünyada üçüncü sırada yer alıyor ve sığır eti ihracat endüstrisi ülkenin büyüklüğüne göre oldukça gelişmiş durumda.
Paraguay, yabancı toprak sahiplerine izin verir ve alanı sınırlamaz. Sadece Brezilyalılar, Arjantinliler ve sınırda toprak sahibi olamazlar. Paraguay ekonomisinde alçak arazilere sahip yabancıların oldukça yaygın olduğu doğrudur. Nüfusun büyük bir bölümü geçimini tarımsal faaliyetlerden sağlamaktadır. Siyasi istikrarsızlık, yolsuzluk ve yavaş reformun neden olduğu zorluklara rağmen Paraguay, Mercosur Serbest Ticaret Bloğu'nun bir üyesi ve onun kurucu üyesidir.
Paraguay'ın ekonomik potansiyeli iç kesimlerdeki coğrafi konumu ile sınırlıdır, ancak ülke Paraná Nehri üzerinden Atlantik Okyanusu'na bağlanabilir. Yerel coğrafyası nedeniyle Paraguay ekonomisi, ana ticaret ortakları olan Brezilya ve Arjantin'e büyük ölçüde bağımlıdır. GSYİH'nın yaklaşık %38'i ticaretten ve Brezilya ve Arjantin'e yapılan ihracattan geliyor. Bir dizi anlaşma ile Paraguay'a ihracat gönderileri için Arjantin, Uruguay ve Brezilya limanlarına, en önemlisi Brezilya'nın Paranaguá limanına ücretsiz erişim hakkı verildi.
Sosyal
Demografi
Paraguay İstatistik, Soruşturma ve Hesaplama Departmanı (DGEEC) tarafından nüfus sayımlarında ırk veya etnisite kavramı olmadan, yerliler hakkında bilgi sahibi olunmasına rağmen, Paraguay nüfusunun etnik bileşimi hakkında resmi bir veri yoktur. 2002 nüfus sayımına göre, yerli halklar Paraguay'ın toplam nüfusunun %1,7'sini oluşturuyordu. Geleneksel olarak, Paraguay nüfusu, Guaraní kadınları ile İspanyol yerleşimci erkekler arasında Batı yönetimi altında doğan çok sayıda çocuk nedeniyle mestizo (yani karma veya melez) olarak kabul edilir. İspanya ülkeye hakimdir. Paraguay Eğitim ve Kültür Bakanı, ülkesinin nüfusuna şu şekilde atıfta bulunur: "Hakim soy, nüfusun çoğunluğu için tipik olan, çoğu İspanyolların, Almanların, İtalyanların (çoğunluğa katkıda bulunan etnik kökenler) torunları için tipik olan Avrupa'dır. (geleneksel Paraguay halkı nedeniyle) en az yerli özelliklere sahip Latin Amerika ülkelerinden biridir -yarı İspanyol-Guaraní- 1870 yılında Müttefikler tarafından yok edildi ve bu da yeniden nüfusa yol açtı.
CIA World Factbook'a göre, Paraguay'ın 6.669.086 kişilik bir nüfusu var, %95'i mestizos ve %5'i "diğer" veya kabile gruplarının üyeleri olarak kabul ediliyor. 12 farklı etno-linguistik gruba ayrılırlar. Nüfusun %90'ı tarafından anlaşılan Guaraní dili aracılığıyla Paraguay'da Guaraní kültürünün izlerinin hâlâ var olduğunu belirtmekte fayda var.
Tüm Paraguaylıların yaklaşık %70'i İspanyolca konuşur. Guaraní ve İspanyolca ülkenin resmi dilleridir. İtalyanlar, Almanlar, Ruslar, Japonlar, Koreliler, Çinliler, Araplar, Ukraynalılar, Brezilyalılar ve Arjantinlilerden oluşan küçük gruplar da Paraguay'a yerleştiler ve aynı zamanda özelliklerini korudular. Onlar en büyük topluluktur. Bir tahmine göre 400.000 Brezilyalı Paraguay'da yaşıyor. Bunların çoğu Brezilyalı Alman, İtalyan ve Polonyalı göçmenlerin soyundan geliyor. Nüfusun %1'ini temsil eden Afrika kökenli 63.000 Paraguaylı olduğuna dair bir tahmin var. Paraguay'daki Chaco'da yaklaşık 10.000 Almanca konuşan Menno Hristiyan yaşıyor.
Paraguay'da nüfus dağılımı düzensizdir. Paraguaylıların yaklaşık %56'sı kentsel alanlarda yaşıyor. Nüfusun çoğu, başkent Asunción yakınlarındaki doğu bölgesinde yaşıyor ve şehir, ülke nüfusunun %10'unu oluşturuyor. Alto Paraguay, Boqueró ve Presindente Hayes eyaletlerinden oluşan Gran Chaco bölgesi, bölgenin %60'ını, ancak nüfusun sadece % 2'sini oluşturuyor.
Din
Hristiyanlık, özellikle Roma Katolikliği, Paraguay'da baskın dindir. 2002 nüfus sayımına göre, nüfusun %89,9'u Roma Katoliği, %6,2'si Protestan, %1,1'i diğer Hristiyan mezhepleri olarak tanımlanmış ve %0,6'sı ise yerli dini idi. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Din Özgürlüğüne ilişkin bir raporu; Roma Katolikliği, Protestanlık, Yahudilik, Ortodoksluk, Mormonluk ve Bahailik önde gelen dini gruplardır. Ayrıca Alto Paraná'da büyük bir Müslüman topluluktan ve Boquerón'da önde gelen bir Mennonit topluluğundan bahseder.
Sosyal Sorunlar
Birkaç farklı tahmin, Paraguay nüfusunun %30-50'sinin yoksul olduğunu gösteriyor. Kırsal kesimde nüfusun %41,2'si temel yemeklerini temin edecek gelirden yoksunken, kentsel kesimde bu oran %27,6'dır. En zengin %10, milli gelirin %43,8'ini oluştururken, en yoksul %10'u ise sadece %0,5'ini oluşturuyor. Ekonomik gerileme, özellikle kırsal alanlarda gelir eşitsizliğini daha da kötüleştirdi. Aynı şekilde, Paraguay kırsalındaki arazi konsantrasyonu dünyadaki en yüksek oranlardan biridir: Nüfusun %10'u toplam arazinin %66'sını kontrol ederken, kırsal nüfusun %30'unun verimli arazisi yoktur. Bu eşitsizlik, topraksızlarla toprak sahipleri arasındaki çatışmaların nedenidir.
Eğitim
Halk eğitimi ücretsizdir, ancak öğrencilerin kendi üniformalarını satın almaları ve öğretim ekipmanı için ödeme yapmaları gerekir. Resmi eğitim dili İspanyolcadır.
Paraguay'da okuma yazma oranı %91'dir. İlköğretim ücretsiz olup zorunludur ve 9 yıl sürer. Ortaokul kalan üç yıl boyunca devam eder. Paraguay'da 1889'da kurulan Ulusal Asunción Üniversitesi gibi birkaç üniversite var. İlk mezuniyet oranı 2005'te %88'di. 2000'lerin başında eğitim ücretleri GSYİH'nın %4,3'ünü oluşturuyordu.
Kültür
Ülkenin kültürü nispeten karışıktır, yerli halklar ülkenin gururudur.
Paraguay nüfusu, Amerika Yerlileri, Métisler, Avrupalılar ve Asyalılar gibi birçok etnik gruptan oluşmaktadır. Guarani resmi dil olmasına rağmen ana dil İspanyolcadır. Paraguay farklı kültürler nedeniyle sanat, mutfak, edebiyat ve müzik gibi alanlarda büyük bir çeşitliliğe sahiptir.
Kaynakça
- ^ a b c d "Paraguay". World Economic Outlook Database, October 2018. International Monetary Fund. 9 Ekim 2018. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2018. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "imf2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "Gini Index". World Bank. 5 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2019.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN .
- ^ (PDF). dgeec.gov.py. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2021.
- ^ A ă â b Paraguay 1 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . Uluslararası Para Fonu
- ^ “2016 İnsani Gelişme Raporu” 18 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF) . Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. 2016 . 25 Mart 2017'de alındı .
- ^ "Gini Endeksi" 1 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . Dünya Bankası . 9 Kasım 2016'da alındı .
- ^ Üçlü İttifak Savaşı 30 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Hanratty, Dannin M.; Meitz, Sandra W. (1988). Paraguay - Tarih Paraguay: Bir Ülke Çalışması 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Bernstein, Adam (2006-08-17). "Alfredo Stroessner; Paraguaylı Diktatör" 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Paraguaylı Sekizinci Dönemini Kazandı 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, İnsani Gelişme Raporu 2007/2008 31 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ [1]
- ^ "Dünyanın en pahalı şehirleri - 18 Haziran 2007" 19 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (PDF) . Orijinal (PDF) 13 Nisan 2008'de arşivlendi . 30 Haziran 2011'de alındı .
- ^ [2]
- ^ [3]
- ^ "Paraguay sömürgesi" 9 Kasım 2005 tarihinde at sitesinde arşivlendi
- ^ "MECDijital » Demografi" 10 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Dünya Factbook: Paraguay" 4 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arka Plan Notu: Paraguay" 1 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Paraguay Bilgi ve Tarih 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ San Alberto Journal: Paraguay'da Çok Fazla Brezilyalı, Yerel Halk Diyor 22 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Afro-Paraguaylı" 16 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Antonio De La Cova (1999-12-28). "Paraguay'ın Mennonitleri 'hızlı para' yabancılara içerliyor" 12 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Las Religiones en tiempos del Papa Francisco" 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF) (İspanyolca). Latinobarometro. Nisan 2014. s. 6. Orijinal 10 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (pdf) arşivlenmiş 4 Nisan 2015 . 4 Nisan 2015'te erişildi .
- ^ "Paraguay dini". Devlet.gov. 2007-09-14. 2010-05-02'ye erişildi.
- ^ . Orijinal (PDF) 24 Eylül 2020'de arşivlendi . 20 Haziran 2013 tarihinde alındı .
- ^ "Bahá'í Faith, The: 1844" 23 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . 8 Mart 2015'te erişildi .
- ^ http://www.islamawareness.net/LatinAmerica/spanish.html 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ “Paraguay - LDS İstatistikleri ve Kilise Gerçekleri Toplam Kilise Üyeliği” 17 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . www.mormonnewsroom.org . 8 Mart 2015'te erişildi .
- ^ Mario ve ark. (2004) Paraguay: Yoksulluğun Azaltılması için Sosyal Kalkınma Sorunları 19 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ [Nagel, Beverly Y.(1999) "'Unleashing the Fury': The Cultural Discourse of Rural Violence and Land Rights in Paraguay", Comparative Studies in Society and History, 41: 148-181. Cambridge Üniversitesi Yayınları.]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paraguay Cumhuriyeti Guney Amerika da bir ulkedir Denize kiyisi olmayan ulke guneyi ile guneybatisinda Arjantin kuzeyi ile kuzeydogusunda Brezilya kuzeybatisinda ise Bolivya ile cevrelenmistir ParaguayRepublica del Paraguay Teta Paraguai Paraguay CumhuriyetiBayrak ArmaSlogan Paz y justicia Baris ve adalet Milli mars Paraguayli Cumhuriyet veya Olum source source track track track track track track track track Baskent ve en buyuk sehirAsuncion 25 16 G 57 40 B 25 267 G 57 667 B 25 267 57 667Resmi dil ler Ispanyolca GuaraniEtnik gruplar 95 Mestizo 5 digerDemonimParaguayliHukumetUniter baskanlik cumhuriyeti Devlet BaskaniSantiago Pena Baskan YardimcisiTarihce Ilan14 Mayis 1811 Taninma25 Kasim 1842Yuzolcumu Toplam406 752 km2 60 Su 2 3Nufus 2021 tahmini7 303 000 104 Yogunluk17 96 km2 210 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam101 075 milyar 90 Kisi basina15 030 96 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam44 557 milyar 94 Kisi basina6 230 94 Gini 2018 46 2 yuksekIGE 2019 0 728 yuksek 103 Para birimiParaguay guaranisi PYG Zaman dilimiUTC 4 Yaz YSU UTC 3Trafik akisisagTelefon koduISO 3166 koduInternet alan adi pyEtimolojiParaguay adi Guarani dilindeki para bu yaka ile guay irmak sozcuklerinin birlesiminden gelir Her ne kadar Guarani ler Paraguay adini bugunku baskent Asuncion icin kullanmislarsa da bolgeyi ele geciren Ispanyollar bu adi butun bolgeyi tanimlamak icin kullanmislardir TarihYaklasik 300 yil boyunca Ispanyol Imparatorlugu nun bir parcasi olan ulke 19 yuzyilin baslarinda Bask kokenli soylu bir Ispanyol aileden gelen Simon Bolivar in baslattigi devrim hareketi ile 1811 yilinda bagimsizligina kavustu 1862 de in olumu uzerine iktidara gelen oglu Francisco Solano Lopez Guney Amerika halklarinin makus bir talihi olsa gerek ordunun da destegi ile ulkede tam bir diktatorluk kurdu Temmuz 1866 Boqueron Bokeron Muharebesi sirasinda hayatini kaybeden Paraguayli askerler Paraguay 1864 yilinda Uclu Ittifak Savasi olarak adlandirilan Brezilya Arjantin ve Uruguay koalisyonuyla cok kanli ve uzun bir sure devam edecek olan bir savasa girdi Savas diktator Lopez in oldurulmesi ile 1870 yilinda sona erdiginde Paraguay in toprak ve insan kaybi sayilari inanilmaz boyutlara ulasmisti Yapilan baris antlasmasi ile ulkenin yaklasik 170 000 kilometre karelik arazisi Brezilya ve Arjantin arasinda paylastirildi Ayrica Paraguay devleti bu ulkelere yuklu bir savas tazminati odemek zorunda kaliyordu Savas sonrasi duruma bakildiginda ulke tam bir yikima ugramis ekonomi cokmus muntazam durumdaki demografik yapi altust olmus ve ayrica savas sirasinda ulke nufusunun yaklasik yarisi ve yetiskin erkek nufusunun 90 i yaklasik 28 000 erkek kalmistir olmustur Yukarida sozunu ettigimiz durum kadin erkek oraninda buyuk bir dengesizlik ortaya cikardi Bunun uzerine muazzam derecedeki nufus kaybinin telafisi amaciyla Kilise bir erkegin birden fazla kadinla evlenebilmesinin yolunu acan bir karar aldi 1932 yilinda sinir anlasmazliklari yasadigi kuzey komsusu Bolivya ile olan gerginlik sicak bir catismaya donustu Chaco Savasi olarak tarihe gececek olan bu savas uc yil surdu ve 1935 te Paraguay ordusunun kesin zaferi ile sonuclandiginda Paraguay ihtilafli arazinin 75 ini ele gecirdi CografyaParaguay Guney Amerika da yer almakta ve guney ve batida Arjantin kuzeybatida Bolivya ve kuzeydoguda Brezilya tarafindan sinirlanan karayla cevrili bir ulkedir Arazi nispeten duzdur batida Chaco bozkir bolgesi bolge alaninin 2 3 u karasal iklim kuru nufus seyrek otlaklarda hayvancilik bolgedeki ana faaliyettir Dogu bolgeleri Paraguay ve Parana nehir havzalarinin ovalarini icerir Paraguay Nehri ve ulkedeki ana su yollaridir Paraguay Nehri ulkeyi Dogu Paraguay olarak bilinen ve Parana bolgesi olarak bilinen dogu kismina boler resmi olarak Bati Paraguay olarak bilinen ve yaygin olarak Chaco olarak bilinen bati bolgesi Paraguay in arazisi dogu ve batida cogunlukla batakliklar ve alcak ovalar olmak uzere cayirlar ve ormanlik tepelerden olusur Paraguay rakima bagli olarak subtropikal ila iliman bir iklime sahiptir dogu kismi yogun yagis alir ve en bati kismi yari kurak bir iklime sahiptir SiyasetParaguay in Senato 45 vekil ve Temsilciler Meclisi nden 80 vekil olusan cift meclisli parlamentosu vardir Vekiller bes yilligina secilir EkonomiParaguay Insani Gelisme Endeksi 0 755 olan gelismekte olan bir ulkedir 2016 yilinda kisi basina dusen GSYIH 4 102 ABD Dolari ile Guney Amerika da en dusuk ikinci sirada yer aldi Yaklasik 2 2 milyon kisi veya nufusun 35 i yoksulluk icinde yasiyor ve yaklasik 1 milyon kisi veya nufusun 18 i gunde 2 ABD dolarinin altinda bir gelirle yasiyor Bununla birlikte Asuncion ust uste bes yil icinde yasamak icin en ucuz sehir olarak yer aldi 2016 itibariyla Paraguay in GSYIH si 27 323 a ulasti ve dunyada 102 sirada ve Latin Amerika da 16 sirada yer aldi Paraguay binlerce kucuk isletme ile komsu ulkelerle tuketim mallarinin yeniden ihracati ve ithalati ile karakterize edilen kayit disi sektorlerle ayri bir pazar ekonomisine sahiptir Paraguay in en buyuk ekonomik faaliyeti tarim ciftcilik ve hayvanciliga dayanmaktadir Paraguay kara tahta ihracatinda dunyada ucuncu sirada yer aliyor ve sigir eti ihracat endustrisi ulkenin buyuklugune gore oldukca gelismis durumda Paraguay yabanci toprak sahiplerine izin verir ve alani sinirlamaz Sadece Brezilyalilar Arjantinliler ve sinirda toprak sahibi olamazlar Paraguay ekonomisinde alcak arazilere sahip yabancilarin oldukca yaygin oldugu dogrudur Nufusun buyuk bir bolumu gecimini tarimsal faaliyetlerden saglamaktadir Siyasi istikrarsizlik yolsuzluk ve yavas reformun neden oldugu zorluklara ragmen Paraguay Mercosur Serbest Ticaret Blogu nun bir uyesi ve onun kurucu uyesidir Paraguay in ekonomik potansiyeli ic kesimlerdeki cografi konumu ile sinirlidir ancak ulke Parana Nehri uzerinden Atlantik Okyanusu na baglanabilir Yerel cografyasi nedeniyle Paraguay ekonomisi ana ticaret ortaklari olan Brezilya ve Arjantin e buyuk olcude bagimlidir GSYIH nin yaklasik 38 i ticaretten ve Brezilya ve Arjantin e yapilan ihracattan geliyor Bir dizi anlasma ile Paraguay a ihracat gonderileri icin Arjantin Uruguay ve Brezilya limanlarina en onemlisi Brezilya nin Paranagua limanina ucretsiz erisim hakki verildi SosyalAsuncion Paraguay TapinagiDemografi Paraguay Istatistik Sorusturma ve Hesaplama Departmani DGEEC tarafindan nufus sayimlarinda irk veya etnisite kavrami olmadan yerliler hakkinda bilgi sahibi olunmasina ragmen Paraguay nufusunun etnik bilesimi hakkinda resmi bir veri yoktur 2002 nufus sayimina gore yerli halklar Paraguay in toplam nufusunun 1 7 sini olusturuyordu Geleneksel olarak Paraguay nufusu Guarani kadinlari ile Ispanyol yerlesimci erkekler arasinda Bati yonetimi altinda dogan cok sayida cocuk nedeniyle mestizo yani karma veya melez olarak kabul edilir Ispanya ulkeye hakimdir Paraguay Egitim ve Kultur Bakani ulkesinin nufusuna su sekilde atifta bulunur Hakim soy nufusun cogunlugu icin tipik olan cogu Ispanyollarin Almanlarin Italyanlarin cogunluga katkida bulunan etnik kokenler torunlari icin tipik olan Avrupa dir geleneksel Paraguay halki nedeniyle en az yerli ozelliklere sahip Latin Amerika ulkelerinden biridir yari Ispanyol Guarani 1870 yilinda Muttefikler tarafindan yok edildi ve bu da yeniden nufusa yol acti CIA World Factbook a gore Paraguay in 6 669 086 kisilik bir nufusu var 95 i mestizos ve 5 i diger veya kabile gruplarinin uyeleri olarak kabul ediliyor 12 farkli etno linguistik gruba ayrilirlar Nufusun 90 i tarafindan anlasilan Guarani dili araciligiyla Paraguay da Guarani kulturunun izlerinin hala var oldugunu belirtmekte fayda var Tum Paraguaylilarin yaklasik 70 i Ispanyolca konusur Guarani ve Ispanyolca ulkenin resmi dilleridir Italyanlar Almanlar Ruslar Japonlar Koreliler Cinliler Araplar Ukraynalilar Brezilyalilar ve Arjantinlilerden olusan kucuk gruplar da Paraguay a yerlestiler ve ayni zamanda ozelliklerini korudular Onlar en buyuk topluluktur Bir tahmine gore 400 000 Brezilyali Paraguay da yasiyor Bunlarin cogu Brezilyali Alman Italyan ve Polonyali gocmenlerin soyundan geliyor Nufusun 1 ini temsil eden Afrika kokenli 63 000 Paraguayli olduguna dair bir tahmin var Paraguay daki Chaco da yaklasik 10 000 Almanca konusan Menno Hristiyan yasiyor Paraguay da nufus dagilimi duzensizdir Paraguaylilarin yaklasik 56 si kentsel alanlarda yasiyor Nufusun cogu baskent Asuncion yakinlarindaki dogu bolgesinde yasiyor ve sehir ulke nufusunun 10 unu olusturuyor Alto Paraguay Boquero ve Presindente Hayes eyaletlerinden olusan Gran Chaco bolgesi bolgenin 60 ini ancak nufusun sadece 2 sini olusturuyor Din Hristiyanlik ozellikle Roma Katolikligi Paraguay da baskin dindir 2002 nufus sayimina gore nufusun 89 9 u Roma Katoligi 6 2 si Protestan 1 1 i diger Hristiyan mezhepleri olarak tanimlanmis ve 0 6 si ise yerli dini idi ABD Disisleri Bakanligi nin Din Ozgurlugune iliskin bir raporu Roma Katolikligi Protestanlik Yahudilik Ortodoksluk Mormonluk ve Bahailik onde gelen dini gruplardir Ayrica Alto Parana da buyuk bir Musluman topluluktan ve Boqueron da onde gelen bir Mennonit toplulugundan bahseder Sosyal Sorunlar Birkac farkli tahmin Paraguay nufusunun 30 50 sinin yoksul oldugunu gosteriyor Kirsal kesimde nufusun 41 2 si temel yemeklerini temin edecek gelirden yoksunken kentsel kesimde bu oran 27 6 dir En zengin 10 milli gelirin 43 8 ini olustururken en yoksul 10 u ise sadece 0 5 ini olusturuyor Ekonomik gerileme ozellikle kirsal alanlarda gelir esitsizligini daha da kotulestirdi Ayni sekilde Paraguay kirsalindaki arazi konsantrasyonu dunyadaki en yuksek oranlardan biridir Nufusun 10 u toplam arazinin 66 sini kontrol ederken kirsal nufusun 30 unun verimli arazisi yoktur Bu esitsizlik topraksizlarla toprak sahipleri arasindaki catismalarin nedenidir Egitim Halk egitimi ucretsizdir ancak ogrencilerin kendi uniformalarini satin almalari ve ogretim ekipmani icin odeme yapmalari gerekir Resmi egitim dili Ispanyolcadir Paraguay da okuma yazma orani 91 dir Ilkogretim ucretsiz olup zorunludur ve 9 yil surer Ortaokul kalan uc yil boyunca devam eder Paraguay da 1889 da kurulan Ulusal Asuncion Universitesi gibi birkac universite var Ilk mezuniyet orani 2005 te 88 di 2000 lerin basinda egitim ucretleri GSYIH nin 4 3 unu olusturuyordu KulturUlkenin kulturu nispeten karisiktir yerli halklar ulkenin gururudur Paraguay nufusu Amerika Yerlileri Metisler Avrupalilar ve Asyalilar gibi bircok etnik gruptan olusmaktadir Guarani resmi dil olmasina ragmen ana dil Ispanyolcadir Paraguay farkli kulturler nedeniyle sanat mutfak edebiyat ve muzik gibi alanlarda buyuk bir cesitlilige sahiptir Kaynakca a b c d Paraguay World Economic Outlook Database October 2018 International Monetary Fund 9 Ekim 2018 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2018 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi imf2 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Gini Index World Bank 5 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2019 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 Menutti Adela Menutti Maria Mercedes 1980 Geografia Argentina y Universal Ispanyolca Buenos Aires Edil PDF dgeec gov py 16 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Ocak 2021 A ă a b Paraguay 1 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uluslararasi Para Fonu 2016 Insani Gelisme Raporu 18 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Birlesmis Milletler Kalkinma Programi 2016 25 Mart 2017 de alindi Gini Endeksi 1 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunya Bankasi 9 Kasim 2016 da alindi Uclu Ittifak Savasi 30 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hanratty Dannin M Meitz Sandra W 1988 Paraguay Tarih Paraguay Bir Ulke Calismasi 19 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bernstein Adam 2006 08 17 Alfredo Stroessner Paraguayli Diktator 3 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Paraguayli Sekizinci Donemini Kazandi 16 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birlesmis Milletler Kalkinma Programi Insani Gelisme Raporu 2007 2008 31 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 Dunyanin en pahali sehirleri 18 Haziran 2007 19 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Orijinal PDF 13 Nisan 2008 de arsivlendi 30 Haziran 2011 de alindi 2 3 Paraguay somurgesi 9 Kasim 2005 tarihinde at sitesinde arsivlendi MECDijital Demografi 10 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunya Factbook Paraguay 4 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arka Plan Notu Paraguay 1 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Paraguay Bilgi ve Tarih 11 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde San Alberto Journal Paraguay da Cok Fazla Brezilyali Yerel Halk Diyor 22 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Afro Paraguayli 16 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Antonio De La Cova 1999 12 28 Paraguay in Mennonitleri hizli para yabancilara icerliyor 12 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Las Religiones en tiempos del Papa Francisco 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Ispanyolca Latinobarometro Nisan 2014 s 6 Orijinal 10 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde pdf arsivlenmis 4 Nisan 2015 4 Nisan 2015 te erisildi Paraguay dini Devlet gov 2007 09 14 2010 05 02 ye erisildi Orijinal PDF 24 Eylul 2020 de arsivlendi 20 Haziran 2013 tarihinde alindi Baha i Faith The 1844 23 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 Mart 2015 te erisildi http www islamawareness net LatinAmerica spanish html 8 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Paraguay LDS Istatistikleri ve Kilise Gercekleri Toplam Kilise Uyeligi 17 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde www mormonnewsroom org 8 Mart 2015 te erisildi Mario ve ark 2004 Paraguay Yoksullugun Azaltilmasi icin Sosyal Kalkinma Sorunlari 19 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nagel Beverly Y 1999 Unleashing the Fury The Cultural Discourse of Rural Violence and Land Rights in Paraguay Comparative Studies in Society and History 41 148 181 Cambridge Universitesi Yayinlari