Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hizmetinde bir Türk generalidir.
Porsuk | |
---|---|
Ölüm | Ağustos 1097 |
Bağlılığı | Büyük Selçuklu İmparatorluğu |
Ailesi | |
Çocukları | Akböri, Zengî, Porsuk bin Porsuk |
Tuğrul, Porsuk'u 1059 yılında şahneliğe, 1063 yılında ise hâcipliğe tayin etmiştir. Ertesi yıl Sultan Alp Arslan tarafından bağlı devletlerden vergi tahsil etmekle görevlendirildi. Malazgirt Meydan Muharebesi'ne katıldığı rivayet edilirse de buna tarihçiler şüpheyle yaklaşmaktadırlar. 1077 yılında Sultan I. Melikşah onu Anadolu'nun fethi ile memur etti. Bizans İmparatorluğu'nu, Büyük Selçuklu Devleti’ne 300.000 dinar haraç, bizzat imparatoru da 30.000 dinar cizye vermeye mecbur etmiştir.
1078 yılında Sultan I. Melikşah'ın emriyle Kutalmış'ın oğulları arasındaki mücadelede müdahil olmuştur, Süleyman Şah ile iş birliği yaparak Mansûr'u bertaraf etmeyi başarmıştır ancak bir diğer rivayette göre ise Süleyman Şah ile Mansur'un Bizans tahtına çıkmasında önemli rol oynadıkları İmparator Nikiforos Botaneiates ile ittifak yaptıkları, bundan dolayı Porsuk'un başarılı olamadığı, hatta Türkmenler'in Süleyman Şah’ın etrafında toplanmasına ve onun daha da güçlenmesine sebep olmuştur.
Sultan Melikşah, 1084/85 yılında Musul'da bulunduğu sırada kardeşi Şihâbüddevle Tekiş’in Horasan'da isyan ettiğini öğrenip isyanı bastırmak için yola çıktığında yanındaki kumandanları arasında Porsuk da vardır. Anadolu Selçuklu Sultanı Süleyman Şah'ın 4 Haziran 1086 günü ölümü üzerine Sultan Melikşah'ın Eylül/Ekim 1086 tarihinde İsfahan'dan Halep'e sevkettiği ordunun öncü birliklerinin başında Porsuk da bulunuyordu. Süleyman Şah'ın İznik'te yerine vekil bıraktığı Ebü'l-Kâsım kendisini hükümdar olarak tanıması için Melikşah'a başvurdu ancak Melikşah bu isteği reddetti ve Porsuk'u 50.000 kişilik bir ordunun başında ikinci defa Anadolu'ya gönderdi. Porsuk, Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti İznik'i üç ay kuşattıysa da Bizans İmparatoru I. Aleksios'dan yardım gören Ebü'l-Kâsım karşısında bir sonuç alamadı. Ardından Sultan Melikşah onu geri çağırıp Urfa Emiri Bozan'ı İznik’e yolladı.
Sultan Berkyaruk'un amcası Tutuş ile giriştiği taht kavgasında Berkyaruk'u destekledi. Berkyaruk, Tutuş'un güçlü ordusu karşısında yenilince, İbnü'l-Esîr'e göre Ekim/Kasım 1094 onunla birlikte Sultan Mahmud hakimiyetindeki İsfahan'a sığındı. Bağdat'taki ilk Selçuklu şahnesi olan Porsuk Ağustos 1097'de bir bâtınî fedaisi tarafından öldürüldü. Oğullarından Akböri ile Zengî, Bâtınîlerin babalarını öldürmeye azmettiren kişinin Vezir Mecdülmülk olduğunu ileri sürerek Berkyaruk'un saflarından ayrıldılar ve sultandan Vezir Mecdülmülk'ü kendilerine teslim etmesini istediler. Sultan da vezirini onlara teslim etmek zorunda kaldı. Bu durum Porsuk'un oğullarının ordu içindeki gücünü göstermektedir. Bir başka oğlu ise kendisiyle aynı ismi taşıyan Porsuk bin Porsuk'dur.
Kaynakça
- Genel
- Özel
- Özaydin, Abdülkerim (2007). "Porsuk Baba, oğul, torun üç Selçuklu kumandanı". TDV İslâm Ansiklopedisi. 34. Türkiye Diyanet Vakfı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir Buyuk Selcuklu Imparatorlugu hizmetinde bir Turk generalidir PorsukOlumAgustos 1097BagliligiBuyuk Selcuklu ImparatorluguAilesiCocuklariAkbori Zengi Porsuk bin Porsuk Tugrul Porsuk u 1059 yilinda sahnelige 1063 yilinda ise haciplige tayin etmistir Ertesi yil Sultan Alp Arslan tarafindan bagli devletlerden vergi tahsil etmekle gorevlendirildi Malazgirt Meydan Muharebesi ne katildigi rivayet edilirse de buna tarihciler supheyle yaklasmaktadirlar 1077 yilinda Sultan I Meliksah onu Anadolu nun fethi ile memur etti Bizans Imparatorlugu nu Buyuk Selcuklu Devleti ne 300 000 dinar harac bizzat imparatoru da 30 000 dinar cizye vermeye mecbur etmistir 1078 yilinda Sultan I Meliksah in emriyle Kutalmis in ogullari arasindaki mucadelede mudahil olmustur Suleyman Sah ile is birligi yaparak Mansur u bertaraf etmeyi basarmistir ancak bir diger rivayette gore ise Suleyman Sah ile Mansur un Bizans tahtina cikmasinda onemli rol oynadiklari Imparator Nikiforos Botaneiates ile ittifak yaptiklari bundan dolayi Porsuk un basarili olamadigi hatta Turkmenler in Suleyman Sah in etrafinda toplanmasina ve onun daha da guclenmesine sebep olmustur Sultan Meliksah 1084 85 yilinda Musul da bulundugu sirada kardesi Sihabuddevle Tekis in Horasan da isyan ettigini ogrenip isyani bastirmak icin yola ciktiginda yanindaki kumandanlari arasinda Porsuk da vardir Anadolu Selcuklu Sultani Suleyman Sah in 4 Haziran 1086 gunu olumu uzerine Sultan Meliksah in Eylul Ekim 1086 tarihinde Isfahan dan Halep e sevkettigi ordunun oncu birliklerinin basinda Porsuk da bulunuyordu Suleyman Sah in Iznik te yerine vekil biraktigi Ebu l Kasim kendisini hukumdar olarak tanimasi icin Meliksah a basvurdu ancak Meliksah bu istegi reddetti ve Porsuk u 50 000 kisilik bir ordunun basinda ikinci defa Anadolu ya gonderdi Porsuk Anadolu Selcuklu Devleti nin baskenti Iznik i uc ay kusattiysa da Bizans Imparatoru I Aleksios dan yardim goren Ebu l Kasim karsisinda bir sonuc alamadi Ardindan Sultan Meliksah onu geri cagirip Urfa Emiri Bozan i Iznik e yolladi Sultan Berkyaruk un amcasi Tutus ile giristigi taht kavgasinda Berkyaruk u destekledi Berkyaruk Tutus un guclu ordusu karsisinda yenilince Ibnu l Esir e gore Ekim Kasim 1094 onunla birlikte Sultan Mahmud hakimiyetindeki Isfahan a sigindi Bagdat taki ilk Selcuklu sahnesi olan Porsuk Agustos 1097 de bir batini fedaisi tarafindan olduruldu Ogullarindan Akbori ile Zengi Batinilerin babalarini oldurmeye azmettiren kisinin Vezir Mecdulmulk oldugunu ileri surerek Berkyaruk un saflarindan ayrildilar ve sultandan Vezir Mecdulmulk u kendilerine teslim etmesini istediler Sultan da vezirini onlara teslim etmek zorunda kaldi Bu durum Porsuk un ogullarinin ordu icindeki gucunu gostermektedir Bir baska oglu ise kendisiyle ayni ismi tasiyan Porsuk bin Porsuk dur KaynakcaGenel a b c d e Ozaydin 2007 s 325 326 OzelOzaydin Abdulkerim 2007 Porsuk Baba ogul torun uc Selcuklu kumandani TDV Islam Ansiklopedisi 34 Turkiye Diyanet Vakfi