Elektronikte antenler, boşluktaki elektromanyetik dalgaları toplayarak bu dalgaların iletim hatları içerisinde yayılmasını sağlayan ("alıcı anten") veya iletim hatlarından gelen sinyalleri boşluğa dalga olarak yayan ("verici anten") cihazlardır. Antenlerde enerjinin iletimi ve alınması anteni oluşturan metal iletkenlerin uygulanan elektrik akımı ile yüklenmesi ile gerçekleşir. Alıcı antene eşlenen güç sinyalin arttırılması için bir amplifikatöre iletilebilir. Antenler radyo, telsiz ve benzeri kablosuz iletişim cihazlarının temel elemanlarındandır.
Antenler, radyo dalgalarını belirli bir yöne ("yüksek kazançlı anten") veya tüm yönlere eşit bir şekilde ("tümyönlü anten") yaymak için tasarlanabilir. Antenlerde istenilen bir ışıma desenini veya hüzmeleri elde etmek için parabolik yansıtıcı, boynuz veya parazitik eleman gibi ek parçalar kullanılabilir. Anten dizileri de aynı zamanda farklı ışıma desenleri elde etmek için kullanılabilir.
Tarihte antenler ilk kez 1888 yılında Alman fizikçi Heinrich Hertz tarafından üretilmiş ve Hertz'in deneyleri James Clerk Maxwell'in öngördüğü elektromanyetik dalgaların varlığını kanıtlamıştır. 1895 yılı itibari ile Guglielmo Marconi uzun mesafeli radyotelgraf haberleşme için anten tasarımlarına başlamış ve bu çalışması kendisine Nobel Ödülü kazandırmıştır.
Antenlerin özellikleri
Elektromanyetik teoriye göre elektromanyetik dalgaların yayılımı için yüklerin ivme kazanması gerekmektedir. İletim hatlarında yayınım hatta eşlenmiş dalganın bir kesitten sızması ile gerçekleşebilir. Karşılıklılık ilkesine göre bir anten, alıcı ve verici olarak aynı özelliklere sahiptir ve iki biçimde de kullanılabilir. Birçok anten tipi rezonans prensibine göre tasarlanır ("rezonant anten"); buna örnek olarak yarı dalga dipol anteni örnek verilebilir. Bu antenlerde rezonans sonucu iletkende bir duran dalga oluşur ve kısa bir frekans aralığında ışıma gerçekleşir.
Antene maksimum gücün gitmesi ve yansımanın önlenmesi için için anten sisteminin empedansının iletici veya alıcının empedansının karmaşık eşleniği olması gerekir; bunu sağlamak için empedans eşleme veya balun kullanılabilir. Smith abağı empedans eşlemede sıklıkla kullanılır. (Yansıma kaybı) ("return loss") ve voltaj duran dalga oranı (VSWR) kaybı ve yansıyan voltajı incelemek için kullanılan parametrelerdendir. Antenin radyasyon yayılımına harcadığı güç ışıma direnci yardımıyla ifade edilir; anten için harcanan gücün mümkün olduğu kadar ışımaya gitmesi istendiğinden ışıma direncinin yüksek olması tercih edilir. Yayılan dalganın polarizasyonu da anten tasarımlarında kayda değer bir değişkendir. Antenlerden yayıların ışımanın polarizasyonu doğrusal, dairesel veya eliptik olabilir.
Antenlerin ışıma desenleri genellikle ışıma örüntüsü grafiği ile gösterilir: bu grafik küresel koordinat sisteminde 'ya göre (E-düzlem örüntüsü) veya 'ye sabitlenmiş bir şekilde 'ye göre (H-düzlem örüntüsü) verilir. Bir antenin belirli bir yöne ışıması yönlü kazanç parametresi ile desibel cinsiden belirtilir; kazanç, elektrik devreler ve amfilerin aksine ana radyasyon lobunun genliğini temsil eder. Işıma şiddeti ise yönlü kazanç ile ilişkilidir ve steradyan başına düşen ortalama güç ile ifade edilebilir.
Antenlerin tasarımı ve analizinde hesaplamalı elektromanyetizma teknikleri sıklıkla kullanılır. En çok kullanılan teknikler arasında moment metodu (MoM) ve zamanda sonlu farklar yöntemi (FDTD) bulunmaktadır.
Anten tipleri
- İzotropik anten: İzotropik anten, tüm yönlere eşit güçte ışıma yapan varsayımsal bir anten tipidir. İzotropik anten modeli matematiksel hesaplamalarda ve anten performansının (kazanç) incelenmesinde referans olarak kullanılır; bir antenin tam anlamda izotropik ışıma yapması fiziksel olarak mümkün değildir.
- Dipol anten: Dipol anten, en basit ve yaygın anten tiplerindendir. En yaygın konfigürasyonu iki tane eş metal iletkenden oluşur; bu iletkenler ortadaki bir besleme noktası ile sisteme bağlanır. Yarı-dalga dipol anteni yaygın bir tasarımdır; bu tasarımda antenin yaklaşık boyu ışıma rezonans dalga boyunun yarısı kadardır. Basit dipol antenlerin ışıma deseni ideal elektrik dipollere (Hertz dipolü) yakınsar.
- Monopol anten: Monopol antenler tek bir iletken telden oluşur; bu tel topraklanmış bir yüzeyin üstünde bulunur. Bu antenler dipol antenlere benzer bir şekilde dalgaları tümyönlü bir şekilde iletir. Bunun sebebi elektromanyetikteki imaj teorisine göre antenin tabanındaki toplanmış düzlemin teoride anteni "bir dipol antene tamamlamasıdır." Diğer bir deyişle, topraklanmış yüzey bir ayna görevi görerek antenin sanal bir görüntüsünü oluşturur. En yaygın monopol anten tiplerinden biri çeyrek-dalga antenidir.
- Döngü anten: Döngü antenler basit ve ucuz bir anten çeşididir. Genelde bir tarafından iletim hattına bağlanmış dairesel döngülerden oluşurlar. Küçük döngü antenleri dalga boylarından çok daha küçük boyutta olabilir; bu antenler genelde düşük frekanslarda sadece alıcı olarak kullanılır. Döngü antenlerinde telin sargısı arttırılarak ışıma direnci arttırılabilir.
- Yagi anten: Yagi anten, diğer adıyla Yagi-Uda anteni, birden fazla paralel metal çubuktan oluşur. Çubuklardan biri ışımayı gerçekleştiren dipol anten olarak görev yaparken, diğerleri de yansıtıcı ve parazitik eleman işlevleri görür. Parazitik elemanlardan yayınım besleme antenindeki dalgaların bu elemanlara eşlenmesi ile gerçekleşir; bu şekilde anten kazancı ve tek yönlülük elde edilebilir. Yagi antenler televizyon yayınlarında sıklıkla kullanılmaktadır.
- Bikonik anten: Bikonik antenler koni şeklindeki iki iletken elemanın bir besleme hattı ile birleştirilmesi ile oluşur. Bu antenler geniş bant aralıklarında çalışabilmektedir.
- Huni anten: Huni antenler, ucu huni şeklinde açılmış dalga kılavuzlarından oluşur. Bu konfigürasyonda kılavuza eşlenmiş radyo dalgaları huni şeklindeki açıklıktan dışarı yayılır. 1800'lü yılların sonlarına doğru icat edilen huni antenler 1930'lardan sonra popülerlik kazanmıştır; basit yapıları ve geniş bant aralıklarında kazançlı bir şekilde çalışabilmeleri nedeniyle Radyo astronomisinde ve telekomünikasyonda besleme anteni olarak sıklıkla kullanılmaktadır.
- Parabolik anten: Parabolik antenlerde parabol şeklinde yansıtıcı bir metal yüzey dalgaları kazançlı bir hüzmenin içine toplamak için kullanılır; bu açıdan merceklerin çalışma prensibine benzerler. Cassegrain yansıtıcıları parabolik eleman olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Kepçe ve çanak anten olarak da bilinirler.
- Mikroşerit anteni: Mikroşerit antenleri baskılı devre kartı teknolojisi ile üretilmektedir. Yama anten olarak bilinen bu antenler baskılı devreleri oluşturan substratın üzerine bir dikdörtgen yüzey olarak entegre edilir. Yama antenler ilk kez 1950'lerde bulunsa da, 1979'da kovuk modelinin geliştirilmesi sonrası popülerliğine kavuşmuştur. Günümüzde yama antenlerin bulunduğu mikrodalga devreler cep telefonları başta olmak üzere kablosuz iletişim teknolojisinde sıklıkla kullanılmaktadır.
- Yürüyen dalga anteni: Yürüyen dalga antenleri yayınım yapan iletim hatları olarak tanımlanabilir. Bu konfigürasyonda, bir iletim hattında ilerleyen dalga ilerledikçe hattan sızarak yayılır. Yavaş dalga ve hızlı dalga antenleri başlıca yürüyen dalga antenleridir; ikincisi sızan dalga anteni olarak da bilinir.
- Frekanstan bağımsız antenler: Spiral ve fraktal bazlı anten tasarımları frekanstan bağımsız ışıma elde etmek için kullanılmaktadır. Log-periyodik antenler de bu sınıfa girmektedir.
- Akıllı anten teknolojileri: Yeni nesil kablosuz iletişim teknolojilerinin ve standartlarının geliştirilmesi farklı koşullara uyum sağlayabilen "akıllı antenlerin" tasarımına önayak olmuştur. Bu antenler özellikle hüzmeleme (beamforming) teknolojileri için önem teşkil etmektedir.
- Metamateryal antenler: Negatif kırınım gibi doğada bulunmayan özelliklere sahip metamalzemeler modern anten tasarımlarında kullanılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Graf, Rudolf F., (Ed.) (1999). "Antenna". Modern Dictionary of Electronics. Newnes. s. 29. ISBN .
- ^ a b c d Cheng., David K. (2015). Köksal, Adnan; Saka, Birsen (Ed.). Fundamentals of Engineering Electromagnetics [Mühendislik Elektromanyetiğinin Temelleri] (2 bas.). Palme. ISBN .
- ^ Hertz, H. (1889). "[no title cited]". Annalen der Physik und Chemie. 36.
- ^ Marconi, G. (11 Aralık 1909). "Wireless Telegraphic Communication". Nobel Lecture. 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
"Physics 1901–1921". Nobel Lectures. Amsterdam: Elsevier Publishing Company. 1967. ss. 196-222, 206. - ^ a b c d e f g h i j k l Balanis, C. A. (2005). Antenna theory: analysis and design (İngilizce). New York: John Wiley & Sons. ISBN .
- ^ a b c Kinayman, Noyan; Aksun, M. İrşadi (2005). Modern Microwave Circuits (İngilizce). Norwood: Artech House. ss. 141-177. ISBN .
- ^ Stutzman, Warren L.; Thiele, Gary A. (2012). Antenna theory and design (İngilizce) (3 bas.). US: John Wiley & Sons. ISBN .
- ^ a b Milligan, Thomas A. (2005). Modern antenna design (İngilizce). US: John Wiley & Sons. ISBN .
- ^ Caloz, Christophe; Itoh, Tatsuo (2005). Electromagnetic metamaterials: transmission line theory and microwave applications (İngilizce). US: John Wiley & Sons. ISBN .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta antenler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dipol anten boyut hesaplayıcısı 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mikroşerit anten boyut hesaplayıcısı 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elektronikte antenler bosluktaki elektromanyetik dalgalari toplayarak bu dalgalarin iletim hatlari icerisinde yayilmasini saglayan alici anten veya iletim hatlarindan gelen sinyalleri bosluga dalga olarak yayan verici anten cihazlardir Antenlerde enerjinin iletimi ve alinmasi anteni olusturan metal iletkenlerin uygulanan elektrik akimi ile yuklenmesi ile gerceklesir Alici antene eslenen guc sinyalin arttirilmasi icin bir amplifikatore iletilebilir Antenler radyo telsiz ve benzeri kablosuz iletisim cihazlarinin temel elemanlarindandir Bir yari dalga dipol antenin yaydigi elektrik alanlar Antene uygulanan alternatif akim antendeki elektrik yuklerinin anten boyunca salinmasina neden olur Bunun sonucu yayilan dalgalar isik hizi ile hareket eder Antenler radyo dalgalarini belirli bir yone yuksek kazancli anten veya tum yonlere esit bir sekilde tumyonlu anten yaymak icin tasarlanabilir Antenlerde istenilen bir isima desenini veya huzmeleri elde etmek icin parabolik yansitici boynuz veya parazitik eleman gibi ek parcalar kullanilabilir Anten dizileri de ayni zamanda farkli isima desenleri elde etmek icin kullanilabilir Tarihte antenler ilk kez 1888 yilinda Alman fizikci Heinrich Hertz tarafindan uretilmis ve Hertz in deneyleri James Clerk Maxwell in ongordugu elektromanyetik dalgalarin varligini kanitlamistir 1895 yili itibari ile Guglielmo Marconi uzun mesafeli radyotelgraf haberlesme icin anten tasarimlarina baslamis ve bu calismasi kendisine Nobel Odulu kazandirmistir Antenlerin ozellikleriAnten isima isima desenleri a Tekli dipol b Anten dizisiDevre semalarinda kullanilan anten sembolu Elektromanyetik teoriye gore elektromanyetik dalgalarin yayilimi icin yuklerin ivme kazanmasi gerekmektedir Iletim hatlarinda yayinim hatta eslenmis dalganin bir kesitten sizmasi ile gerceklesebilir Karsiliklilik ilkesine gore bir anten alici ve verici olarak ayni ozelliklere sahiptir ve iki bicimde de kullanilabilir Bircok anten tipi rezonans prensibine gore tasarlanir rezonant anten buna ornek olarak yari dalga dipol anteni ornek verilebilir Bu antenlerde rezonans sonucu iletkende bir duran dalga olusur ve kisa bir frekans araliginda isima gerceklesir Antene maksimum gucun gitmesi ve yansimanin onlenmesi icin icin anten sisteminin empedansinin iletici veya alicinin empedansinin karmasik eslenigi olmasi gerekir bunu saglamak icin empedans esleme veya balun kullanilabilir Smith abagi empedans eslemede siklikla kullanilir Yansima kaybi return loss ve voltaj duran dalga orani VSWR kaybi ve yansiyan voltaji incelemek icin kullanilan parametrelerdendir Antenin radyasyon yayilimina harcadigi guc isima direnci yardimiyla ifade edilir anten icin harcanan gucun mumkun oldugu kadar isimaya gitmesi istendiginden isima direncinin yuksek olmasi tercih edilir Yayilan dalganin polarizasyonu da anten tasarimlarinda kayda deger bir degiskendir Antenlerden yayilarin isimanin polarizasyonu dogrusal dairesel veya eliptik olabilir Antenlerin isima desenleri genellikle isima oruntusu grafigi ile gosterilir bu grafik kuresel koordinat sisteminde 8 displaystyle theta ya gore E duzlem oruntusu veya 8 p 2 displaystyle theta pi 2 ye sabitlenmis bir sekilde ϕ displaystyle phi ye gore H duzlem oruntusu verilir Bir antenin belirli bir yone isimasi yonlu kazanc parametresi ile desibel cinsiden belirtilir kazanc elektrik devreler ve amfilerin aksine ana radyasyon lobunun genligini temsil eder Isima siddeti ise yonlu kazanc ile iliskilidir ve steradyan basina dusen ortalama guc ile ifade edilebilir Antenlerin tasarimi ve analizinde hesaplamali elektromanyetizma teknikleri siklikla kullanilir En cok kullanilan teknikler arasinda moment metodu MoM ve zamanda sonlu farklar yontemi FDTD bulunmaktadir Anten tipleriALMA canak antenleriBir Yagi Uda anteniBir huni anteniBir mikroserit devredeki yamali antenlerIzotropik anten Izotropik anten tum yonlere esit gucte isima yapan varsayimsal bir anten tipidir Izotropik anten modeli matematiksel hesaplamalarda ve anten performansinin kazanc incelenmesinde referans olarak kullanilir bir antenin tam anlamda izotropik isima yapmasi fiziksel olarak mumkun degildir Dipol anten Dipol anten en basit ve yaygin anten tiplerindendir En yaygin konfigurasyonu iki tane es metal iletkenden olusur bu iletkenler ortadaki bir besleme noktasi ile sisteme baglanir Yari dalga dipol anteni yaygin bir tasarimdir bu tasarimda antenin yaklasik boyu isima rezonans dalga boyunun yarisi kadardir Basit dipol antenlerin isima deseni ideal elektrik dipollere Hertz dipolu yakinsar Monopol anten Monopol antenler tek bir iletken telden olusur bu tel topraklanmis bir yuzeyin ustunde bulunur Bu antenler dipol antenlere benzer bir sekilde dalgalari tumyonlu bir sekilde iletir Bunun sebebi elektromanyetikteki imaj teorisine gore antenin tabanindaki toplanmis duzlemin teoride anteni bir dipol antene tamamlamasidir Diger bir deyisle topraklanmis yuzey bir ayna gorevi gorerek antenin sanal bir goruntusunu olusturur En yaygin monopol anten tiplerinden biri ceyrek dalga antenidir Dongu anten Dongu antenler basit ve ucuz bir anten cesididir Genelde bir tarafindan iletim hattina baglanmis dairesel dongulerden olusurlar Kucuk dongu antenleri dalga boylarindan cok daha kucuk boyutta olabilir bu antenler genelde dusuk frekanslarda sadece alici olarak kullanilir Dongu antenlerinde telin sargisi arttirilarak isima direnci arttirilabilir Yagi anten Yagi anten diger adiyla Yagi Uda anteni birden fazla paralel metal cubuktan olusur Cubuklardan biri isimayi gerceklestiren dipol anten olarak gorev yaparken digerleri de yansitici ve parazitik eleman islevleri gorur Parazitik elemanlardan yayinim besleme antenindeki dalgalarin bu elemanlara eslenmesi ile gerceklesir bu sekilde anten kazanci ve tek yonluluk elde edilebilir Yagi antenler televizyon yayinlarinda siklikla kullanilmaktadir Bikonik anten Bikonik antenler koni seklindeki iki iletken elemanin bir besleme hatti ile birlestirilmesi ile olusur Bu antenler genis bant araliklarinda calisabilmektedir Huni anten Huni antenler ucu huni seklinde acilmis dalga kilavuzlarindan olusur Bu konfigurasyonda kilavuza eslenmis radyo dalgalari huni seklindeki acikliktan disari yayilir 1800 lu yillarin sonlarina dogru icat edilen huni antenler 1930 lardan sonra populerlik kazanmistir basit yapilari ve genis bant araliklarinda kazancli bir sekilde calisabilmeleri nedeniyle Radyo astronomisinde ve telekomunikasyonda besleme anteni olarak siklikla kullanilmaktadir Parabolik anten Parabolik antenlerde parabol seklinde yansitici bir metal yuzey dalgalari kazancli bir huzmenin icine toplamak icin kullanilir bu acidan merceklerin calisma prensibine benzerler Cassegrain yansiticilari parabolik eleman olarak siklikla kullanilmaktadir Kepce ve canak anten olarak da bilinirler Mikroserit anteni Mikroserit antenleri baskili devre karti teknolojisi ile uretilmektedir Yama anten olarak bilinen bu antenler baskili devreleri olusturan substratin uzerine bir dikdortgen yuzey olarak entegre edilir Yama antenler ilk kez 1950 lerde bulunsa da 1979 da kovuk modelinin gelistirilmesi sonrasi populerligine kavusmustur Gunumuzde yama antenlerin bulundugu mikrodalga devreler cep telefonlari basta olmak uzere kablosuz iletisim teknolojisinde siklikla kullanilmaktadir Yuruyen dalga anteni Yuruyen dalga antenleri yayinim yapan iletim hatlari olarak tanimlanabilir Bu konfigurasyonda bir iletim hattinda ilerleyen dalga ilerledikce hattan sizarak yayilir Yavas dalga ve hizli dalga antenleri baslica yuruyen dalga antenleridir ikincisi sizan dalga anteni olarak da bilinir Frekanstan bagimsiz antenler Spiral ve fraktal bazli anten tasarimlari frekanstan bagimsiz isima elde etmek icin kullanilmaktadir Log periyodik antenler de bu sinifa girmektedir Akilli anten teknolojileri Yeni nesil kablosuz iletisim teknolojilerinin ve standartlarinin gelistirilmesi farkli kosullara uyum saglayabilen akilli antenlerin tasarimina onayak olmustur Bu antenler ozellikle huzmeleme beamforming teknolojileri icin onem teskil etmektedir Metamateryal antenler Negatif kirinim gibi dogada bulunmayan ozelliklere sahip metamalzemeler modern anten tasarimlarinda kullanilmaktadir Ayrica bakinizKablosuz iletisim Telekomunikasyon MIMO Friis denklemi YansimaKaynakca Graf Rudolf F Ed 1999 Antenna Modern Dictionary of Electronics Newnes s 29 ISBN 978 0750698665 a b c d Cheng David K 2015 Koksal Adnan Saka Birsen Ed Fundamentals of Engineering Electromagnetics Muhendislik Elektromanyetiginin Temelleri 2 bas Palme ISBN 978 975 8982 99 8 Hertz H 1889 no title cited Annalen der Physik und Chemie 36 Marconi G 11 Aralik 1909 Wireless Telegraphic Communication Nobel Lecture 4 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2020 Physics 1901 1921 Nobel Lectures Amsterdam Elsevier Publishing Company 1967 ss 196 222 206 a b c d e f g h i j k l Balanis C A 2005 Antenna theory analysis and design Ingilizce New York John Wiley amp Sons ISBN 0 471 66782 X a b c Kinayman Noyan Aksun M Irsadi 2005 Modern Microwave Circuits Ingilizce Norwood Artech House ss 141 177 ISBN 9781844073832 Stutzman Warren L Thiele Gary A 2012 Antenna theory and design Ingilizce 3 bas US John Wiley amp Sons ISBN 978 0470576649 a b Milligan Thomas A 2005 Modern antenna design Ingilizce US John Wiley amp Sons ISBN 978 0 471 45776 3 Caloz Christophe Itoh Tatsuo 2005 Electromagnetic metamaterials transmission line theory and microwave applications Ingilizce US John Wiley amp Sons ISBN 9780471669852 Dis baglantilarWikimedia Commons ta antenler ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dipol anten boyut hesaplayicisi 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mikroserit anten boyut hesaplayicisi 14 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde