Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rainer Maria Rilke (d. 4 Aralık 1875, Prag, - ö. 29 Aralık 1926, Montrö, İsviçre), Alman lirik şiirinin en önemli temsilcilerinden biridir.
| René Karl Wilhelm Johann Joseph Maria Rilke | |
|---|---|
 Rilke, 1900. | |
| Doğum | 4 Aralık 1875 Prag  |
| Ölüm | 29 Aralık 1926 İsviçre  |
| Meslek | Roman yazarı ve şair |
| Milliyet | Avusturyalı Alman/Çek |
| Dönem | 19 ve 20. yy |
| Edebî akım | Modernist |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
Hayatı
Babası Josef Rilke (1838–1906) Alman kökenli bir demiryolu memuru, annesi ise Praglı zengin bir aileye mensuptu. Çok hırslı ve kaprisli bir kadın olan annesi oğlunu kendi özlemleri doğrultusunda yetiştirmek istedi. Altı yaşına gelinceye kadar kız çocuğu gibi giydirilen Rilke, zayıf ve ince ruhu nedeniyle annesinin bu tutumundan etkilenerek başta kadınlar olmak üzere insanlarla iletişim kuramaz hale geldi. Şiirlerinde çocukluk yıllarını bir yandan içtenlikle bir yandan da korku çağrışımlarıyla anlatmasının en büyük nedeni de budur.
Dokuz yaşına geldiğinde annesi ile babası boşandı ve Rilke annesinin yanında Viyana'ya gitmek zorunda kaldı. Babasının toplumda elde edemediği saygın yeri edinmek amacıyla 1886'dan sonra St. Pölten'e ve Bohemya'daki 'de askeri okullara devam etti. Beş yıl sonra Linz Ticaret Akademisi'ne kaydını yaptırdı. Rilke'nin eğitimi bununla da bitmedi. Özel derslerin yanı sıra Prag'da edebiyat ve sanat tarihi de okudu. İlk şiirleri Yaşam ve Şiirler'in yayınlanması bu yıllarda oldu.
1896-99 yılları arasında öğrenimini Münih ve Berlin'de sürdüren Rilke, Münih'te yaşayan kadın şair Lou Andreas-Salomé ile tanıştı. Daha önceki yıllarda Nietzsche'nin aşık olduğu bu kadının Rilke'nin sanatçı kişiliğinin gelişmesinde büyük rol oynadığı belirtilir. Salome ile birlikte 1897'de Berlin'e, 1898'de Floransa'ya bir yıl sonra da Rusya'ya giden yazar, Rusya'da Tolstoy tarafından karşılanıp dönemin ünlü şairi Pasternak ile tanışınca büyük mutluluk duydu. Kremlin'de tanık olduğu Ortodoks Paskalya Yortusu ve Rus halkının dindarlığı yazar üzerinde önemli etkiler bıraktı. İki yıl sonra yine Lou Andreas'la birlikte ikinci kez Rusya'ya giden Rilke, ülkenin güney bölümünü de dolaşarak yeniden Tolstoy'la buluştu. Bu geziden sonra ruh sağlığı bozulan yazarı terk edenler arasında Salome'de bulunuyordu.
Ressam Heinrich Vogeler'in çağrısına uyan Rilke, 'ye yerleşti ve 1901 yılında evlendi. Ancak bu evlilik sadece bir yıl devam etti. Boşanmasından bir süre sonra Rodin'in yaşamını yazmak amacıyla Paris'e gitti. Bir süre sonra da Rodin'in özel sekreterliğini yapmaya başladı. Hem Paris'teki yaşamı hem de Rodin'in kişiliği Rilke'nin yaşamında adeta dönüm noktasını oluşturdu. Rodin üzerinde araştırma yapmaktan çok onun sanatı ışığında Paris'teki yaşamını dile getirdiği Auguste Rodin, yazarın düzyazı türündeki ilk önemli yapıtıdır. Malte Laurids Brigge'nin Notları adlı romanını tamamladıktan sonra bir yıl boyunca Kuzey Afrika'yı dolaşan yazar, 1912'de adlı bir soylunun Trieste yakınlarındaki 'na yerleşti. 1909'da Paris'te tanıştığı Kontes, Lou'dan sonra Rilke'nin sanatını belirleyen ikinci güçlü kadın oldu ve yazar bu tarihten sonra yeni bir yaratıcılık sürecine girdi. Duino Ağıtlarını da burada yazdı. Birinci Dünya Savaşı yıllarını genellikle Münih'te geçirdi. Bir ara Viyana'daki savaş arşivinde çalışan yazar 1919'da İsviçre'ye, üç yıl sonra da 'na ait olan Orta Çağ'dan kalma 'na yerleşti. Orpheus'a Soneler'i burada yazdı.
1923 yılında Lösemiye yakalandı ve sağlığı giderek bozuldu. 51'inci doğum gününü kutladıktan birkaç hafta sonra 29 Aralık 1926'da Montreux yakınlarındaki Valmont'ta hayata gözlerini kapattı.
Sanatçı kişiliği
Şiirlerinin yanı sıra çağdaş Alman romanının öncüsü sayılan adlı eseriyle de ün kazanan Rilke, ekonomik bunalımların ve kapitalist gelişmelerin belirlediği sanattan uzak bir çağın içinde yetişmiş, gerek yaşamı gerek yapıtlarıyla hayatı mekanik, cansız bir hale getiren duygulardan yoksun modern çağa, insanların birbirine ve kendi kendisine yabancılaştıran, yalnızlığa iten yaşama biçimine karşı gelmeye çalışır. Yazarın yaşamını belirleyen olaylar, onun sanatında da büyük değişimlere yol açmıştır. İlk dönem şiirlerinde görülen gelişmede sevgilisi Lou'nun ve birlikte yaptıkları Rusya gezisinin payı büyüktür. Dilin duygulara seslenen ses özelliklerine büyük bir duyarlılıkla yaklaştığı Saatler Kitabı, Rilke'nin Rusya yaşantısını ve Paris yıllarının etkilerini yansıtır. Kitap üç bölümden oluşsa bile sanki uzayıp giden bir şiir havasını taşımaktadır. Rilke'nin nesnelere ve dış dünyaya bakış acısından kaynaklanan yeni bir Tanrı imgesi, özellikle ilk bölümün temelini oluşturur. Tanrı'yı bu dünyanın dışında değil, evrenin her zerresinde bulur; art arda sıraladığı imgelerde, Tanrı'nın varlığını yaşar. İlk baskısı Saatler Kitabı'ndan önceye rastlayan çağı ve konusu bakımından olduğu kadar yazarın sanatındaki gelişmeyi yansıtması açısından da geçiş niteliği taşır. Rilke'nin ikinci baskıya eklediği 37 şiirde Paris yaşantısının etkisi büyüktür. Güz Günü ve Akşam gibi tanınmış şiirler, bu baskıya eklenenler arasında olup yeni bir döneme geçişin izlerini yansıtır. Sanatsal yaşamının ikinci döneminin başlıca iki yapıtından biri olan, Rodin ve Paris kentinin etkilerini taşıyan Yeni Şiirler adlı kitaptır. Burada artık Tanrı, aşk, ölüm gibi konulardan dış dünyaya nesnelerin dünyasına geçiş söz konusudur. Panter ve Roma Çeşmesi adlı şiirlerinde nesnelerin kendisinden yola çıkan Rilke, kişisel duygularına ve izlenimlerine yer vermeksizin salt nesneyi tanımlar. Dış dünyaya bakışının değişmesindeki en büyük etkiyi ise yıllarca yanında yaşadığı Rodin sayesinde elde etmiştir. Yeni Şiirler ile Alman edebiyatında '' adı verilen yeni bir tür oluşturan Rilke'nin yaratımları, Rodin'in yapıtlarında olduğu gibi plastik nesneler olmayıp 'yazılı nesnelerdir'. Bu şiirlerinin temelinde yatan ve Rilke'nin 'görmeyi öğrenmek' olarak nitelendirdiği dış dünyaya bakış ilkesi, Malte Laurids Brigge'nin Notları adlı romanı için de geçerlidir. Kişinin kendisine ve çevresine yabancılaşması, büyük kent insanının yalnızlığı, insanın varlığını oluşturan ölüm korkusu gibi konuları geleneksel roman kalıplarının dışına çıkarak işleyen bu yapıt, genç bir Danimarkalı şairin Paris yaşantısını anlatan bir günce biçimindedir. Romanda Rilke'nin Prag'la ilgili çocukluk anıları, Rusya ve İskandinavya yolculukları, özellikle de onu derinden etkileyen Paris yaşantısının etkileri görünmektedir.
Eserleri
Roman
- Malte Laurids Brigge'nin Notları (Die Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge, 1910)
Şiir Kitapları
- Yaşam ve Şiirler (Leben und Lieder, 1894)
- Erken Şiirler (Die frühen Gedichte, 1902)
- Görüntüler Kitabı (Buch der Bilder, 1902)
- Saatler Kitabı (Das Stundenbuch, 1905)
- Yeni Şiirler (Neue Gedichte, 1907)
- Duino Ağıtları (Duineser Elegien, 1923)
- Orpheus'a Soneler (Sonetten an Orpheus, 1923)
Deneme
- Auguste Rodin (1903)
- Dua Saatleri Kitabı (1905)
| Vikisöz'de Rainer Maria Rilke ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rainer Maria Rilke d 4 Aralik 1875 Prag o 29 Aralik 1926 Montro Isvicre Alman lirik siirinin en onemli temsilcilerinden biridir Rene Karl Wilhelm Johann Joseph Maria RilkeRilke 1900 Dogum4 Aralik 1875 PragOlum29 Aralik 1926 IsvicreMeslekRoman yazari ve sairMilliyetAvusturyali Alman CekDonem19 ve 20 yyEdebi akimModernistEtkiledikleri Martin Heidegger Salinger Thomas Pynchon Erich Maria RemarqueEtkilendikleri Jens Peter Jacobsen Lou Andreas Salome Georg Trakl Auguste Rodin Paul Cezanne Kierkegaard NietzscheHayatiBabasi Josef Rilke 1838 1906 Alman kokenli bir demiryolu memuru annesi ise Pragli zengin bir aileye mensuptu Cok hirsli ve kaprisli bir kadin olan annesi oglunu kendi ozlemleri dogrultusunda yetistirmek istedi Alti yasina gelinceye kadar kiz cocugu gibi giydirilen Rilke zayif ve ince ruhu nedeniyle annesinin bu tutumundan etkilenerek basta kadinlar olmak uzere insanlarla iletisim kuramaz hale geldi Siirlerinde cocukluk yillarini bir yandan ictenlikle bir yandan da korku cagrisimlariyla anlatmasinin en buyuk nedeni de budur Dokuz yasina geldiginde annesi ile babasi bosandi ve Rilke annesinin yaninda Viyana ya gitmek zorunda kaldi Babasinin toplumda elde edemedigi saygin yeri edinmek amaciyla 1886 dan sonra St Polten e ve Bohemya daki de askeri okullara devam etti Bes yil sonra Linz Ticaret Akademisi ne kaydini yaptirdi Rilke nin egitimi bununla da bitmedi Ozel derslerin yani sira Prag da edebiyat ve sanat tarihi de okudu Ilk siirleri Yasam ve Siirler in yayinlanmasi bu yillarda oldu 1896 99 yillari arasinda ogrenimini Munih ve Berlin de surduren Rilke Munih te yasayan kadin sair Lou Andreas Salome ile tanisti Daha onceki yillarda Nietzsche nin asik oldugu bu kadinin Rilke nin sanatci kisiliginin gelismesinde buyuk rol oynadigi belirtilir Salome ile birlikte 1897 de Berlin e 1898 de Floransa ya bir yil sonra da Rusya ya giden yazar Rusya da Tolstoy tarafindan karsilanip donemin unlu sairi Pasternak ile tanisinca buyuk mutluluk duydu Kremlin de tanik oldugu Ortodoks Paskalya Yortusu ve Rus halkinin dindarligi yazar uzerinde onemli etkiler birakti Iki yil sonra yine Lou Andreas la birlikte ikinci kez Rusya ya giden Rilke ulkenin guney bolumunu de dolasarak yeniden Tolstoy la bulustu Bu geziden sonra ruh sagligi bozulan yazari terk edenler arasinda Salome de bulunuyordu Ressam Heinrich Vogeler in cagrisina uyan Rilke ye yerlesti ve 1901 yilinda evlendi Ancak bu evlilik sadece bir yil devam etti Bosanmasindan bir sure sonra Rodin in yasamini yazmak amaciyla Paris e gitti Bir sure sonra da Rodin in ozel sekreterligini yapmaya basladi Hem Paris teki yasami hem de Rodin in kisiligi Rilke nin yasaminda adeta donum noktasini olusturdu Rodin uzerinde arastirma yapmaktan cok onun sanati isiginda Paris teki yasamini dile getirdigi Auguste Rodin yazarin duzyazi turundeki ilk onemli yapitidir Malte Laurids Brigge nin Notlari adli romanini tamamladiktan sonra bir yil boyunca Kuzey Afrika yi dolasan yazar 1912 de adli bir soylunun Trieste yakinlarindaki na yerlesti 1909 da Paris te tanistigi Kontes Lou dan sonra Rilke nin sanatini belirleyen ikinci guclu kadin oldu ve yazar bu tarihten sonra yeni bir yaraticilik surecine girdi Duino Agitlarini da burada yazdi Birinci Dunya Savasi yillarini genellikle Munih te gecirdi Bir ara Viyana daki savas arsivinde calisan yazar 1919 da Isvicre ye uc yil sonra da na ait olan Orta Cag dan kalma na yerlesti Orpheus a Soneler i burada yazdi 1923 yilinda Losemiye yakalandi ve sagligi giderek bozuldu 51 inci dogum gununu kutladiktan birkac hafta sonra 29 Aralik 1926 da Montreux yakinlarindaki Valmont ta hayata gozlerini kapatti Sanatci kisiligiSiirlerinin yani sira cagdas Alman romaninin oncusu sayilan adli eseriyle de un kazanan Rilke ekonomik bunalimlarin ve kapitalist gelismelerin belirledigi sanattan uzak bir cagin icinde yetismis gerek yasami gerek yapitlariyla hayati mekanik cansiz bir hale getiren duygulardan yoksun modern caga insanlarin birbirine ve kendi kendisine yabancilastiran yalnizliga iten yasama bicimine karsi gelmeye calisir Yazarin yasamini belirleyen olaylar onun sanatinda da buyuk degisimlere yol acmistir Ilk donem siirlerinde gorulen gelismede sevgilisi Lou nun ve birlikte yaptiklari Rusya gezisinin payi buyuktur Dilin duygulara seslenen ses ozelliklerine buyuk bir duyarlilikla yaklastigi Saatler Kitabi Rilke nin Rusya yasantisini ve Paris yillarinin etkilerini yansitir Kitap uc bolumden olussa bile sanki uzayip giden bir siir havasini tasimaktadir Rilke nin nesnelere ve dis dunyaya bakis acisindan kaynaklanan yeni bir Tanri imgesi ozellikle ilk bolumun temelini olusturur Tanri yi bu dunyanin disinda degil evrenin her zerresinde bulur art arda siraladigi imgelerde Tanri nin varligini yasar Ilk baskisi Saatler Kitabi ndan onceye rastlayan cagi ve konusu bakimindan oldugu kadar yazarin sanatindaki gelismeyi yansitmasi acisindan da gecis niteligi tasir Rilke nin ikinci baskiya ekledigi 37 siirde Paris yasantisinin etkisi buyuktur Guz Gunu ve Aksam gibi taninmis siirler bu baskiya eklenenler arasinda olup yeni bir doneme gecisin izlerini yansitir Sanatsal yasaminin ikinci doneminin baslica iki yapitindan biri olan Rodin ve Paris kentinin etkilerini tasiyan Yeni Siirler adli kitaptir Burada artik Tanri ask olum gibi konulardan dis dunyaya nesnelerin dunyasina gecis soz konusudur Panter ve Roma Cesmesi adli siirlerinde nesnelerin kendisinden yola cikan Rilke kisisel duygularina ve izlenimlerine yer vermeksizin salt nesneyi tanimlar Dis dunyaya bakisinin degismesindeki en buyuk etkiyi ise yillarca yaninda yasadigi Rodin sayesinde elde etmistir Yeni Siirler ile Alman edebiyatinda adi verilen yeni bir tur olusturan Rilke nin yaratimlari Rodin in yapitlarinda oldugu gibi plastik nesneler olmayip yazili nesnelerdir Bu siirlerinin temelinde yatan ve Rilke nin gormeyi ogrenmek olarak nitelendirdigi dis dunyaya bakis ilkesi Malte Laurids Brigge nin Notlari adli romani icin de gecerlidir Kisinin kendisine ve cevresine yabancilasmasi buyuk kent insaninin yalnizligi insanin varligini olusturan olum korkusu gibi konulari geleneksel roman kaliplarinin disina cikarak isleyen bu yapit genc bir Danimarkali sairin Paris yasantisini anlatan bir gunce bicimindedir Romanda Rilke nin Prag la ilgili cocukluk anilari Rusya ve Iskandinavya yolculuklari ozellikle de onu derinden etkileyen Paris yasantisinin etkileri gorunmektedir EserleriRoman Malte Laurids Brigge nin Notlari Die Aufzeichnungen des Malte Laurids Brigge 1910 Siir Kitaplari Yasam ve Siirler Leben und Lieder 1894 Erken Siirler Die fruhen Gedichte 1902 Goruntuler Kitabi Buch der Bilder 1902 Saatler Kitabi Das Stundenbuch 1905 Yeni Siirler Neue Gedichte 1907 Duino Agitlari Duineser Elegien 1923 Orpheus a Soneler Sonetten an Orpheus 1923 Deneme Auguste Rodin 1903 Dua Saatleri Kitabi 1905 Vikisoz de Rainer Maria Rilke ile ilgili sozleri bulabilirsiniz