Sümer edebiyatı, Sümer uygarlığı tarafından sürdürülen ve daha sonraki Akad ve Babil imparatorlukları tarafından büyük ölçüde korunan dini yazılar ve diğer geleneksel hikâyeler de dahil olmak üzere, bilinen en eski kayıtlı edebiyat külliyatını oluşturur. Bu kayıtlar Orta Tunç Çağı sırasında MÖ 18. ve 17. yüzyıllarda Sümer dili ile yazılmıştır.
Sümerler, MÖ 30. yüzyılda daha önceki sistemlerinden yazısını geliştirerek ilk yazı sistemlerinden birini icat etmişlerdir. Sümer dili, Akkad ve Babil imparatorluklarında, konuşma dili halktan kaybolduktan sonra bile resmi ve edebi kullanımda kaldı; okuryazarlık yaygındı ve öğrencilerin kopyaladığı Sümerce metinler daha sonraki büyük ölçüde etkiledi.
Şiir
Sümer edebiyatının çoğu sola yaslı satırlarla yazılmıştır, ve beyit ya da kıta gibi satır tabanlı organizasyonlar içerebilir, ancak şiir'in Sümerce tanımı bilinmemektedir. Kafiyeli değildir, ancak "bazen benzer etkilerden yararlanılmıştır." Hece vezni kullanmamıştır, ve yazı sistemi ritim, , kafiye veya aliterasyon tespitini engeller. Diğer olası şiirsel özelliklerin niceliksel analizi eksik görünüyor ya da yazıyı kaydeden kâtipler tarafından kasıtlı olarak gizlenmiş[].
Edebi türler ve konular
Edebiyat türleri açıkça tanımlanmamıştı ve tüm Sümer edebiyatı şiirsel yönler içeriyordu. Sümer şiirleri, , imge ve metafor dahil olmak üzere şiirin temel unsurlarını gösterir. İnsanlar, tanrılar, konuşan hayvanlar ve cansız nesnelerin hepsi karakter olarak dahil edilmiştir. Gerilim ve mizah Sümer hikâyelerine dahil edilmiştir. Bu hikâyeler öncelikle sözlü olarak paylaşılırdı, ancak tarafından da kaydedilirdi. Bazı eserler belirli veya bağlamlarla ilişkilendirilmiş ve belirli ortamlarda icra edilmiş olabilir. Sümer edebiyatı kullanmaz, bunun yerine eserin ilk satırıyla anılırdı.
Modern asurologlar, Miguel Civil'in sınıflandırma çalışmasına dayanarak, Sümer edebiyatının mevcut külliyatını "Edebi Kataloglar", "Anlatılar ve Mitolojik Kompozisyonlar", "Tarihi Kompozisyonlar ve Övgü Şiirleri", "Mektuplar, Mektup Duaları ve Kanunlar", "İlahiler ve Şarkılar", "Heterojen Kompozisyonlar" (Bilgelik edebiyatı dahil) ve "Atasözleri" gibi geniş kategorilere ayırmışlardır.
Edebiyat katalogları
- Sümer kâtiplik eğitimi adı verilen bir müfredata odaklanmıştır. Bu on metnin el yazmaları Sümer edebiyatının en iyi korunmuş olanlarından bazılarıdır.
Anlatı ve mitolojik kompozisyonlar
- Kahramanların yer aldığı anlatılar şunları içerir:
- Gılgamış ve Huwawa, Gılgamış ve Cennetin Boğası, , Gılgamış, Enkidu ve Cehennem ve Gılgamış'ın Ölümü gibi Gılgamış Destanı'ndan öyküler.
- Enmerkar ve Lugalbanda: ve ile Enmerkar'ın Aratta'ya karşı seferi sırasında Lugalbanda'nın iki hikâyesi: ve
- İnanna'nın Yeraltı Dünyasına İniş,
- Adapa Efsanesi
- Enki, Enlil (Enlil ve Ninlil dahil), İnanna, İnanna ve Dumuzid ve Ninurta (Lugal-e ve dahil) gibi tanrıları içeren anlatılar
- gibi diğer efsaneler
Tarihsel kompozisyonlar
- Krallar için Övgü Şiirleri
- - Ur-Nammu, Şulgi (, , ,
- - , , , , , , ,
- Larsa hanedanı - , , , ,
- - Hammurabi, ,
- ve gibi
- Kral listeleri ve Ningirsu tapınağının inşası gibi diğer tarihi kompozisyonlar
Mektuplar ve yasalar
- Mektuplar nın yanı sıra İsin, Larsa ve diğer hanedanları da içerir.
- Ur-Nammu Kanunları, 'nın kurucusu Ur-Nammu'ya atfedilir.
- kodu
- Hammurabi Kanunları
İlahiler
- Enlil İlahisi gibi tanrılara adanmış ilahilerin yanı sıra Sümer Tapınak İlahileri koleksiyonu ve de dahil olmak üzere belirli tapınaklara adanmış ilahiler
Heterojen bileşimler
- - , , ,
- gibi talimat literatürü
Atasözleri
- Nippur, Susa, ve Uruk'tan atasözleri antolojileri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Black et al. 2006, Introduction.
- ^ Black et al. 2006, s. xlix.
- ^ Michalowski s. 144
- ^ Michalowski s. 146
- ^ Black et al. 2006, Giriş.
- ^ Black, Jeremy; Cunningham, Graham; Robson, Eleanor; Zólyomi, Gábor (25 Kasım 2004). "Introduction". The Literature of Ancient Sumer (İngilizce). OUP Oxford. ISBN .
- ^ Cunningham, Graham. "ETCSLcatalogue". Electronic Text Corpus of Sumerian Literature. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2021.
Dış bağlantılar
- The Electronic Text Corpus of Sumerian Literature26 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sumer edebiyati Sumer uygarligi tarafindan surdurulen ve daha sonraki Akad ve Babil imparatorluklari tarafindan buyuk olcude korunan dini yazilar ve diger geleneksel hikayeler de dahil olmak uzere bilinen en eski kayitli edebiyat kulliyatini olusturur Bu kayitlar Orta Tunc Cagi sirasinda MO 18 ve 17 yuzyillarda Sumer dili ile yazilmistir Tas bir levha uzerinde Sumer yaziti Sumerler MO 30 yuzyilda daha onceki sistemlerinden yazisini gelistirerek ilk yazi sistemlerinden birini icat etmislerdir Sumer dili Akkad ve Babil imparatorluklarinda konusma dili halktan kaybolduktan sonra bile resmi ve edebi kullanimda kaldi okuryazarlik yaygindi ve ogrencilerin kopyaladigi Sumerce metinler daha sonraki buyuk olcude etkiledi SiirSumer edebiyatinin cogu sola yasli satirlarla yazilmistir ve beyit ya da kita gibi satir tabanli organizasyonlar icerebilir ancak siir in Sumerce tanimi bilinmemektedir Kafiyeli degildir ancak bazen benzer etkilerden yararlanilmistir Hece vezni kullanmamistir ve yazi sistemi ritim kafiye veya aliterasyon tespitini engeller Diger olasi siirsel ozelliklerin niceliksel analizi eksik gorunuyor ya da yaziyi kaydeden katipler tarafindan kasitli olarak gizlenmis kaynak belirtilmeli Edebi turler ve konularEdebiyat turleri acikca tanimlanmamisti ve tum Sumer edebiyati siirsel yonler iceriyordu Sumer siirleri imge ve metafor dahil olmak uzere siirin temel unsurlarini gosterir Insanlar tanrilar konusan hayvanlar ve cansiz nesnelerin hepsi karakter olarak dahil edilmistir Gerilim ve mizah Sumer hikayelerine dahil edilmistir Bu hikayeler oncelikle sozlu olarak paylasilirdi ancak tarafindan da kaydedilirdi Bazi eserler belirli veya baglamlarla iliskilendirilmis ve belirli ortamlarda icra edilmis olabilir Sumer edebiyati kullanmaz bunun yerine eserin ilk satiriyla anilirdi Modern asurologlar Miguel Civil in siniflandirma calismasina dayanarak Sumer edebiyatinin mevcut kulliyatini Edebi Kataloglar Anlatilar ve Mitolojik Kompozisyonlar Tarihi Kompozisyonlar ve Ovgu Siirleri Mektuplar Mektup Dualari ve Kanunlar Ilahiler ve Sarkilar Heterojen Kompozisyonlar Bilgelik edebiyati dahil ve Atasozleri gibi genis kategorilere ayirmislardir Edebiyat kataloglari Sumer katiplik egitimi adi verilen bir mufredata odaklanmistir Bu on metnin el yazmalari Sumer edebiyatinin en iyi korunmus olanlarindan bazilaridir Anlati ve mitolojik kompozisyonlar Kahramanlarin yer aldigi anlatilar sunlari icerir Gilgamis ve Huwawa Gilgamis ve Cennetin Bogasi Gilgamis Enkidu ve Cehennem ve Gilgamis in Olumu gibi Gilgamis Destani ndan oykuler Enmerkar ve Lugalbanda ve ile Enmerkar in Aratta ya karsi seferi sirasinda Lugalbanda nin iki hikayesi ve Inanna nin Yeralti Dunyasina Inis Adapa Efsanesi Enki Enlil Enlil ve Ninlil dahil Inanna Inanna ve Dumuzid ve Ninurta Lugal e ve dahil gibi tanrilari iceren anlatilar gibi diger efsanelerTarihsel kompozisyonlar Krallar icin Ovgu Siirleri Ur Nammu Sulgi Larsa hanedani Hammurabi ve gibi Kral listeleri ve Ningirsu tapinaginin insasi gibi diger tarihi kompozisyonlarMektuplar ve yasalar Mektuplar nin yani sira Isin Larsa ve diger hanedanlari da icerir Ur Nammu Kanunlari nin kurucusu Ur Nammu ya atfedilir kodu Hammurabi KanunlariIlahiler Enlil Ilahisi gibi tanrilara adanmis ilahilerin yani sira Sumer Tapinak Ilahileri koleksiyonu ve de dahil olmak uzere belirli tapinaklara adanmis ilahilerHeterojen bilesimler gibi talimat literaturuAtasozleri Nippur Susa ve Uruk tan atasozleri antolojileriAyrica bakinizEski Misir edebiyati Gilgamis DestaniKaynakca a b c Black et al 2006 Introduction Black et al 2006 s xlix Michalowski s 144 Michalowski s 146 Black et al 2006 Giris Black Jeremy Cunningham Graham Robson Eleanor Zolyomi Gabor 25 Kasim 2004 Introduction The Literature of Ancient Sumer Ingilizce OUP Oxford ISBN 978 0 19 155572 5 Cunningham Graham ETCSLcatalogue Electronic Text Corpus of Sumerian Literature 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2021 Dis baglantilarThe Electronic Text Corpus of Sumerian Literature26 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde