Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sözde Dionisius ya da Areopagiteli Dionisius, İ.S 5. yüzyılın sonlarıyla 6. yüzyılın başlarında yazılar yazmış Yeni-Platoncu bir Hristiyan teologu ve düşünürr.
| Sözde Dionisius | |
|---|---|
 Feofan Kritsky tarafından ikona | |
| Tam adı | Sözde Dionisius |
| Doğumu | MS 5. – 6. yüzyıl |
| Ölümü | MS 5. – 6. yüzyıl |
| Çağı | Antik Çağ felsefesi Ortaçağ felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Yeni Platonculuk Hristiyan felsefesi |
| İlgi alanları | Melekler |
| Önemli fikirleri | Melekler hiyerarşisi |
Etkiledikleri
| |
Orta Doğu'da, muhtemelen Suriye'de yaşamış ve eserlerinde, kendisini Aziz Pavlus'un izleyicisi olarak tanıtmış olan filozof, Tanrı'yı bilmenin üç ayrı yolundan söz etmiştir. Tanrı'nın var olan her şeyin aşkın ve fail nedeni olduğunu söyleyen Sözde Dionisius'a göre, Tanrı evreni, kendisinde bulunan örnek ya da arketip İdealar aracılığıyla hiçten ve özgürce yaratmıştır. Tanrı, buna ek olarak final ya da ereksel nedendir, çünkü İyi olan varlık, en yüksek İyilik olarak, iyiliği özleyen tüm varlıkları kendisine çekimler.
Sözde Dionisius, yaradılış konusunda, Patroloji felsefenin, Aziz Augustinus'ta doruk noktasına çıkan Platoncu ve Yeni-Platoncu geleneğine uygun olarak, türümden söz etmiş, Hristiyanlığın yaratılış öğretisini, Plotinos'un türüm öğretisiyle birleştirmiştir.
Teolojisi
Hristiyanlık inancını Platoncu ve Neo-Platoncu izleklerle yorumlama ve uzlaştırma cihetine girmiştir. Ama tüm bunlardan önce Plotinos'tan Proklos'a bütün bir Neo-Platonculuk felsefesini Hristiyanlık inancına aktarmasıyla bilinmektedir. Dionisius'un teolojisinin ilk konusu Tanrı'ya verilen sıfatlardır. O, bu konudaki incelemesinde Kutsal Kitap'ın Tanrı'ya sıfatlar yüklemesinden hareketle, kendi kendisine O'na bu isimleri vermenin hangi anlamda meşru olduğunu soruşturur. Dionisius'a göre Tanrı'yı bilmenin 3 yolu vardır: biri Hristiyan, diğeri Platoncu ve sonuncusunu da bu ikisinin sentezi oluşturur.
Dionisius insanların Tanrı'ya, insanın kendinde bulunduğu özelliklerin yüklemesinin doğal bir eğilim olduğunu söylemektedir. Ama doğal bir eğilim olması, bu eğilim doğru olduğu anlamına gelmemekle bilrikte Dionisius'a göre Tanrı'nın antropomorfik ögelerin Tanrı'ya ulaşılması için temizlenmesi gerekiyor (via negativa). Dionisius'un via negativada, yani negatif yolun faydası da işte burada başlamaktadır. Buradaki yoldaki amaç, Tanrı'yı antropomorfizmden arındırmaktır. Fakat Tanrı antropomorfik öğelerden arındığı zaman Tanrı hakkında konuşmak da mümkün olmayacaktır. İşte burada Dionisius, insanın anlama yetisinin bütün kavrayışlarından vazgeçmesi sonucunda, hiçbir şekilde elle tutulamaz ve gözle görülemez olan tarafından sarmalandığını ve bütünüyle bilinemez olanla birleştiğini söyler.
Mistik öğretisi
Dionisius'ta başlayan mistisizm geneleğinde, İnsanın Tanrı ile doğrudan teması ile belirlenen mistik deneyim, karanlık ve irade yoluyla tanımlanır. Bu da Tanrı'nın insan tarafından anlaşılamadığı ve bilinemediği zaman bile sevildiği anlamına teşkil etmektedir. Tabii Dionisius belirlediği pozitif yol ve negatif yoldaki ortaya çıkacak olan ateizm problemini fark etmiştir ve buna ek olarak üçüncü bir sentez yolunu icat etmiştir, bu yola da via emientiae demiştir. Bu yolda Tanrı'yı tamamen antropomorfik sıfatlardan ayırmaz. Fakat şöyle bir durum söz konusudur ki, burada atfedilen sıfatlar insanın kendisinde bulunduğu sıfatlardan farklıdır. Mesela ''Tanrı merhametlidir'' diyelim, buradaki bahsedilen merhamet sıfatı, insanda bulunduğu şekilde bir merhamet olmamakla beraber, mutlak olarak en yüce ölçüde merhamettir. Bu diğer sıfatlar içinde geçerlidir (iyi, bilge, kudret...).
Felsefesi
Dionisius'a göre Tanrı evreni kendisinde bulunan idealar aracılığıyla yaratmıştır.
Dionisius kötülük problemini diğer patristik filozoflar gibi ''iyiliğin yokluğu'' olarak açıklama cihetine girmiştir: ''Kötülük, şu halde, bir yoksunluk, bir kusur, zayıflık, hata; amacın, güzelliğin, anlama yetisinin, aklın ve mükemmelliğin yokluğudur.'' Yani kötülüğün pozitif bir varlığı yoktur. Çünkü Dionisius'a göre var olan her şey, kendisinde kusur bulunmayan, yüceler yücesi olan, sonsuz iyi olan Tanrı tarafından yaratılmıştır. Yani bu sebeple var olan şeyler iyidir, iyi olmayan şeyler zaten var değildir, kusurdur, eksikliktir. Ki ne kadar Platoncu olsa dahi onun için madde kötü değildir çünkü madde de Tanrı tarafından yaratılmıştır. Bir eksiklik ise genel olarak Tanrı'nın sorumluluğu değildir.
Eserleri
- Tanrı'nın isimleri
- Melekler hiyerarşisi
- Mistik Teolojisi
- Kilisedeki Hiyerarşi
Kaynakça
- ^ Encyclopedia of early Christianity. James A. Brooks. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 335. ISBN . OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2022.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. David F. Wright. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 254. ISBN .
- ^ Ahmet Cevizci-Orta Çağ Felsefesi (5 bas.). Say Yayınları. ss. 99-107.
Konuyla ilgili yayınlar
- Pseudo Dionysius: The Complete Works, 1987, Paulist Press,
- Vladimir Lossky, The Mystical Theology of the Eastern Church, SVS Press, 1997. () James Clarke & Co Ltd, 1991. ()
Dış bağlantılar
- Stanford Encyclopedia of Philosophy: Pseudo-Dionysius the Areopagite27 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2004)
- Commentary by Clarence Rolt5 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1920) on pseudo-Dionysius's works (available in pdf, html, and plain text formats)
- Celestial Hierarchy15 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mystical Theology27 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Theologica Mystica)
- Works16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Corpus Areopagiticum) of pseudo-Dionysius including The Divine Names, Mystical Theology, Celestial Hierarchy, Ecclesiatial Hierarchy, and Letters (available in pdf, HTML, and text formats)
- Oxford Üniversitesi'nin 'indeki Oxford Digital Library'de yer alan ve Konstantinopolis'te bulunmuş 14. yüzyıla ait Yunan elyazması De caelesti hierarchia25 Nisan 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'nın görselleri
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sozde Dionisius ya da Areopagiteli Dionisius I S 5 yuzyilin sonlariyla 6 yuzyilin baslarinda yazilar yazmis Yeni Platoncu bir Hristiyan teologu ve dusunurr Sozde DionisiusFeofan Kritsky tarafindan ikonaTam adiSozde DionisiusDogumuMS 5 6 yuzyilOlumuMS 5 6 yuzyilCagiAntik Cag felsefesi Ortacag felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluYeni Platonculuk Hristiyan felsefesiIlgi alanlariMeleklerOnemli fikirleriMelekler hiyerarsisiEtkilendikleri Iskenderiyeli KlementPlotinusIamblichusProclusOrigenesNissali GregorBasileiosEtkiledikleri Butun hristiyan filosoflari Orta Dogu da muhtemelen Suriye de yasamis ve eserlerinde kendisini Aziz Pavlus un izleyicisi olarak tanitmis olan filozof Tanri yi bilmenin uc ayri yolundan soz etmistir Tanri nin var olan her seyin askin ve fail nedeni oldugunu soyleyen Sozde Dionisius a gore Tanri evreni kendisinde bulunan ornek ya da arketip Idealar araciligiyla hicten ve ozgurce yaratmistir Tanri buna ek olarak final ya da ereksel nedendir cunku Iyi olan varlik en yuksek Iyilik olarak iyiligi ozleyen tum varliklari kendisine cekimler Sozde Dionisius yaradilis konusunda Patroloji felsefenin Aziz Augustinus ta doruk noktasina cikan Platoncu ve Yeni Platoncu gelenegine uygun olarak turumden soz etmis Hristiyanligin yaratilis ogretisini Plotinos un turum ogretisiyle birlestirmistir TeolojisiHristiyanlik inancini Platoncu ve Neo Platoncu izleklerle yorumlama ve uzlastirma cihetine girmistir Ama tum bunlardan once Plotinos tan Proklos a butun bir Neo Platonculuk felsefesini Hristiyanlik inancina aktarmasiyla bilinmektedir Dionisius un teolojisinin ilk konusu Tanri ya verilen sifatlardir O bu konudaki incelemesinde Kutsal Kitap in Tanri ya sifatlar yuklemesinden hareketle kendi kendisine O na bu isimleri vermenin hangi anlamda mesru oldugunu sorusturur Dionisius a gore Tanri yi bilmenin 3 yolu vardir biri Hristiyan digeri Platoncu ve sonuncusunu da bu ikisinin sentezi olusturur Dionisius insanlarin Tanri ya insanin kendinde bulundugu ozelliklerin yuklemesinin dogal bir egilim oldugunu soylemektedir Ama dogal bir egilim olmasi bu egilim dogru oldugu anlamina gelmemekle bilrikte Dionisius a gore Tanri nin antropomorfik ogelerin Tanri ya ulasilmasi icin temizlenmesi gerekiyor via negativa Dionisius un via negativada yani negatif yolun faydasi da iste burada baslamaktadir Buradaki yoldaki amac Tanri yi antropomorfizmden arindirmaktir Fakat Tanri antropomorfik ogelerden arindigi zaman Tanri hakkinda konusmak da mumkun olmayacaktir Iste burada Dionisius insanin anlama yetisinin butun kavrayislarindan vazgecmesi sonucunda hicbir sekilde elle tutulamaz ve gozle gorulemez olan tarafindan sarmalandigini ve butunuyle bilinemez olanla birlestigini soyler Mistik ogretisiDionisius ta baslayan mistisizm geneleginde Insanin Tanri ile dogrudan temasi ile belirlenen mistik deneyim karanlik ve irade yoluyla tanimlanir Bu da Tanri nin insan tarafindan anlasilamadigi ve bilinemedigi zaman bile sevildigi anlamina teskil etmektedir Tabii Dionisius belirledigi pozitif yol ve negatif yoldaki ortaya cikacak olan ateizm problemini fark etmistir ve buna ek olarak ucuncu bir sentez yolunu icat etmistir bu yola da via emientiae demistir Bu yolda Tanri yi tamamen antropomorfik sifatlardan ayirmaz Fakat soyle bir durum soz konusudur ki burada atfedilen sifatlar insanin kendisinde bulundugu sifatlardan farklidir Mesela Tanri merhametlidir diyelim buradaki bahsedilen merhamet sifati insanda bulundugu sekilde bir merhamet olmamakla beraber mutlak olarak en yuce olcude merhamettir Bu diger sifatlar icinde gecerlidir iyi bilge kudret FelsefesiDionisius a gore Tanri evreni kendisinde bulunan idealar araciligiyla yaratmistir Dionisius kotuluk problemini diger patristik filozoflar gibi iyiligin yoklugu olarak aciklama cihetine girmistir Kotuluk su halde bir yoksunluk bir kusur zayiflik hata amacin guzelligin anlama yetisinin aklin ve mukemmelligin yoklugudur Yani kotulugun pozitif bir varligi yoktur Cunku Dionisius a gore var olan her sey kendisinde kusur bulunmayan yuceler yucesi olan sonsuz iyi olan Tanri tarafindan yaratilmistir Yani bu sebeple var olan seyler iyidir iyi olmayan seyler zaten var degildir kusurdur eksikliktir Ki ne kadar Platoncu olsa dahi onun icin madde kotu degildir cunku madde de Tanri tarafindan yaratilmistir Bir eksiklik ise genel olarak Tanri nin sorumlulugu degildir EserleriTanri nin isimleri Melekler hiyerarsisi Mistik Teolojisi Kilisedeki HiyerarsiKaynakca Encyclopedia of early Christianity James A Brooks Second edition Ingilizce Everett Ferguson Michael P McHugh Frederick W Norris New York 1999 s 335 ISBN 978 1 136 61158 2 OCLC 890137175 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2022 Hiristiyanlik Tarihi David F Wright Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 254 ISBN 975 8318 86 1 Ahmet Cevizci Orta Cag Felsefesi 5 bas Say Yayinlari ss 99 107 Konuyla ilgili yayinlarPseudo Dionysius The Complete Works 1987 Paulist Press ISBN 0 8091 2838 1 Vladimir Lossky The Mystical Theology of the Eastern Church SVS Press 1997 ISBN 0 913836 31 1 James Clarke amp Co Ltd 1991 ISBN 0 227 67919 9 Dis baglantilarStanford Encyclopedia of Philosophy Pseudo Dionysius the Areopagite27 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2004 Commentary by Clarence Rolt5 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1920 on pseudo Dionysius s works available in pdf html and plain text formats Celestial Hierarchy15 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mystical Theology27 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Theologica Mystica Works16 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Corpus Areopagiticum of pseudo Dionysius including The Divine Names Mystical Theology Celestial Hierarchy Ecclesiatial Hierarchy and Letters available in pdf HTML and text formats Oxford Universitesi nin indeki Oxford Digital Library de yer alan ve Konstantinopolis te bulunmus 14 yuzyila ait Yunan elyazmasi De caelesti hierarchia25 Nisan 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde nin gorselleri