Šamuḫa, Sivas'ın yaklaşık 40 km batısında, Kayalıpınar'da bulunan antik bir Hitit şehridir. Samuha, Kızılırmak nehrinin kuzey kıyısında yer alıyordu, Hititlerin senkretik anlamda dini merkeziydi ve bir süre boyunca askeri olarak başkent görevini üstlenmişti. 1976'da , Samuha'yı "Hitit İmparatorluğu'nun dini fuayesi" olarak adlandırmıştı.
Batı yönünden höyük yerleşimi | |
{{{raptiye}}} Türkiye haritasındaki konumu. | |
Konum | Sivas, Türkiye |
---|---|
Bölge | Anadolu |
Koordinatlar | 39°36′52″K 36°31′02″D / 39.61444°K 36.51722°D |
Tür | Yerleşim yeri |
Tarihçe | |
Kültür(ler) | Hitit |
Sit ayrıntıları | |
Durum | Harabe |
Tarih
Bölgede yapılan kazılar, Tamura'nın Evi ve Tatali'nin Evi başta olmak üzere Asur Ticaret Kolonileri Dönemine ait katmanları ortaya çıkardı. Bu dönem, yerleşim yerindeki büyük yangınla son bulmuştur. Şehrin yıkılmasının ardından Hititler, saray kompleksi ile yeni bir şehir inşa ettiler.
Samuha, MÖ 14. yüzyılda I/II. Tuthaliya ve I. Şuppiluliuma dönemlerinde, Kaşkalar, Hattuşa dahil Hatti ülkesinin iç kısımlarına kadar yağma akınları yaparken, onlara birincil operasyon merkezi üssüydü. Bu dönemde, Samuha ve Şapinuva dinleri, Hurrilerin inancından etkilenmişti.
Şapinuva'daki kazılar, bu zamanın başında Şapinuva'nın krallık arşivi olarak kullanıldığını ortaya çıkardı. I. Tuthaliya veya II. Tuthaliya zamanında Şapinuva yakılmış; III. Hattuşili döneminde ise, Azzi "Samuha'yı kendi sınırı" yapmıştı.
Samuha daha sonra III. Tuthaliya ve onun o zamanki generali Şuppiluliuma'nın yeniden fetihlerinin üssü oldu. Şuppiluliuma, Tuthaliya adına Hayaşa'ya yönelik bir seferden sonra Kaşka tutsaklarını Samuha'ya getirdi. Ayrıca III. Tuthaliya, Kizzuvatna'nın kökenli inanç sistemini Samuha'ya taşıdı.
Mursili, en küçük oğlu III. Hattuşili'yi Samuha'nın İştar'ı olarak anılan yerel tanrının rahibi olarak görevlendirdi. Bu tanrı akademisyenlerce tanrıça ve ile eşleştirildi. Hititler, Samuha tanrıçasına koruyucu bir tanrı sıfatıyla tapınıyorlardı. Samuha, bu tanrıçanın önemli bir kült alanıydı.
Samuha, III. Hattuşili'den sonra tarihi kayıtlarda gözükmeyi bırakır.
Konumu
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Çiviyazılı belgeler
Son kazılarda çok sayıda önemli çivi yazısı metni bulunmuştur. Kayalıpınar'daki ilk tablet parçası 1999 yılında bulunmuş ve bu, höyük yerleşimi üzerinde daha fazla kazı ve araştırma yapılmasının önünü açmıştır.
2005'te yenilenen kazıların ilk yılında, yıldan yıla artan şekilde çiviyazılı belgeler bulunmaya devam etti. 2015 yılında yüzden fazla tablet bulundu.
Metinlerin çoğu Hititçeydi; genellikle Luvice ve Hurrice kelimeler de içeriyorlardı. Bulunan yedi metin Hurri dilindedir. Ayrıca Eski Asurca yazılmış koloni dönemine ait iki ticari belge bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ A. Müller-Karpe et al., Untersuchungen in Kayalıpınar 2017 und 2018 (German) 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . MDOG 151, 2019
- ^ Andreas Müller-Karpe: The East: Archeology. The Upper Land, Azzi-Hayaša, Išuwa; in: Mark Weeden, Lee. Z. Ullmann (ed.): Hittite Landscape and Geography, Brill 2014. . p.60
- ^ Metinler 2019'da KpT 1.1-100 adıyla yayınlandı.
- ^ Michele Cammarosano: Kultinventare aus Kalyalıpınar (Šamuḫa), in: Elisabeth Rieken (Hrsg.): Keilschrifttafeln aus Kayalıpınar 1. Textfunde aus den Jahren 1999–2017. Harrassowitz Verlag 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samuḫa Sivas in yaklasik 40 km batisinda Kayalipinar da bulunan antik bir Hitit sehridir Samuha Kizilirmak nehrinin kuzey kiyisinda yer aliyordu Hititlerin senkretik anlamda dini merkeziydi ve bir sure boyunca askeri olarak baskent gorevini ustlenmisti 1976 da Samuha yi Hitit Imparatorlugu nun dini fuayesi olarak adlandirmisti SamuhaBati yonunden hoyuk yerlesimi raptiye Turkiye haritasindaki konumu KonumSivas TurkiyeBolgeAnadoluKoordinatlar39 36 52 K 36 31 02 D 39 61444 K 36 51722 D 39 61444 36 51722TurYerlesim yeriTarihceKultur ler HititSit ayrintilariDurumHarabeTarihSamuha nin yerini gosteren Karum doneminde eski Anadolu haritasi Bolgede yapilan kazilar Tamura nin Evi ve Tatali nin Evi basta olmak uzere Asur Ticaret Kolonileri Donemine ait katmanlari ortaya cikardi Bu donem yerlesim yerindeki buyuk yanginla son bulmustur Sehrin yikilmasinin ardindan Hititler saray kompleksi ile yeni bir sehir insa ettiler Samuha MO 14 yuzyilda I II Tuthaliya ve I Suppiluliuma donemlerinde Kaskalar Hattusa dahil Hatti ulkesinin ic kisimlarina kadar yagma akinlari yaparken onlara birincil operasyon merkezi ussuydu Bu donemde Samuha ve Sapinuva dinleri Hurrilerin inancindan etkilenmisti Kayalipinar da Ev A dan bir kabartma blok detay Sapinuva daki kazilar bu zamanin basinda Sapinuva nin krallik arsivi olarak kullanildigini ortaya cikardi I Tuthaliya veya II Tuthaliya zamaninda Sapinuva yakilmis III Hattusili doneminde ise Azzi Samuha yi kendi siniri yapmisti Samuha daha sonra III Tuthaliya ve onun o zamanki generali Suppiluliuma nin yeniden fetihlerinin ussu oldu Suppiluliuma Tuthaliya adina Hayasa ya yonelik bir seferden sonra Kaska tutsaklarini Samuha ya getirdi Ayrica III Tuthaliya Kizzuvatna nin kokenli inanc sistemini Samuha ya tasidi Mursili en kucuk oglu III Hattusili yi Samuha nin Istar i olarak anilan yerel tanrinin rahibi olarak gorevlendirdi Bu tanri akademisyenlerce tanrica ve ile eslestirildi Hititler Samuha tanricasina koruyucu bir tanri sifatiyla tapiniyorlardi Samuha bu tanricanin onemli bir kult alaniydi Samuha III Hattusili den sonra tarihi kayitlarda gozukmeyi birakir KonumuBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Civiyazili belgelerSon kazilarda cok sayida onemli civi yazisi metni bulunmustur Kayalipinar daki ilk tablet parcasi 1999 yilinda bulunmus ve bu hoyuk yerlesimi uzerinde daha fazla kazi ve arastirma yapilmasinin onunu acmistir 2005 te yenilenen kazilarin ilk yilinda yildan yila artan sekilde civiyazili belgeler bulunmaya devam etti 2015 yilinda yuzden fazla tablet bulundu Metinlerin cogu Hititceydi genellikle Luvice ve Hurrice kelimeler de iceriyorlardi Bulunan yedi metin Hurri dilindedir Ayrica Eski Asurca yazilmis koloni donemine ait iki ticari belge bulunmaktadir Ayrica bakinizSapinuvaKaynakca A Muller Karpe et al Untersuchungen in Kayalipinar 2017 und 2018 German 13 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde MDOG 151 2019 Andreas Muller Karpe The East Archeology The Upper Land Azzi Hayasa Isuwa in Mark Weeden Lee Z Ullmann ed Hittite Landscape and Geography Brill 2014 ISBN 978 90 04 34174 6 p 60 Metinler 2019 da KpT 1 1 100 adiyla yayinlandi Michele Cammarosano Kultinventare aus Kalyalipinar Samuḫa in Elisabeth Rieken Hrsg Keilschrifttafeln aus Kayalipinar 1 Textfunde aus den Jahren 1999 2017 Harrassowitz Verlag 2019 ISBN 978 3 447 11220 8