Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Saruhanoğulları Beyliği (Saruhan Beyliği veya Saruhanlılar da denir), Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında kökenlerinin Oğuzlardan olan Türkler veya bir başka iddiaya göre Manisa bölgesindeki yer adlarından ve bazı maddî işaretlerden yola çıkılarak Kıpçak olduğu belirtilen beylik. Bölgede Kıpçak boylarına ait adların Harezm emîrleriyle gelenler yanında İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olmasının akla yakın olduğu düşünülür. Ancak Saruhanoğullarını bunlara bağlama konusunda delil olmadığı söylenir. Bu bakımdan Saruhan Bey’in de Selçuklu uç bölgesinde yerleşmiş emîrlerden biri olması dışındaki görüşlerin şimdilik kesin olmadığı belirtilir. Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türk beyliğidir.
Saruhanoğulları Beyliği | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1313-1412 | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Manisa | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Türkçe | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Bey | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Tarih
Saruhan Bey
Saruhanoğullarının kökeni belirsizdir. Bazı kaynaklar Er Saru veya Saruhan adlı bir Harezm emirin oğlunun Selçuklu Devleti'nde görev yaptığını iddia ederler. Bu şahsın adının Alpağı olduğu; Anadolu'ya geçiş yaptığı ve Alpağı'nın Saruhan Bey, Çuğa Bey ve Ali Paşa adlarını alan oğulları olduğu bilinmektedir. Saruhanoğullarını ''Sarı'' adlı bir Kimek-Kıpçak oymağına veya genel olarak Kıpçaklara bağlayanlar da vardır.
Ebu'l Gazi, Er Saru oymaklarının 10. yüzyılda günümüz Türkmenistan'da ve Kazakistan'da Balhan, Üstyurt ve Mangışlak bölgesinde yaşadıklarından söz eder. Bu gün Ersarılar olarak tanımlanan büyük türkmen boylarından biri çoğunlukla Türkmenistan'ın güneyinde, güneydoğusunda, Afganistan'ın kuzeyinde, Pakistanda yaşarlar.
Saruhan Bey Anadolu Selçuklu Devleti sultanlarından II. Alâeddin Keykubad ile II. Gıyaseddin Mesud maiyetinde bir emir olarak görev yaptı. Sonra II. Gıyaseddin Mesud tarafından bir Bizans şehri olan Manisa ve civarını ele geçirmekle görevlendirilen bir Türkmen emiri olduğu bilinmektedir. Bu dönemde doğuda Moğol istilası dolayısıyla birçok Türkmen Anadolu'ya göçmeye başlamıştır ve bunlardan Batı Anadolu'ya yönelenler Bizans elinde bulunan arazilere girmeye başlamışlardır.
Bizans İmparatoru II. Andronikos (1282-1328) 1300 civarlarında bu gelişmelerin önüne geçmek ve bu bölgede Bizans topraklarının kaybını önlemek için ortak imparator olan oğlu Mihail emrinde Alan asıllı paralı askerlerden oluşan birliklerle bu bölgeye göndermiştir. Mihail ordusununun idare merkezi olarak Manisa'yi seçmiştir. Fakat Mihail bu kentte pasif davrandığından onun buyruğu altında bulunan Alan asıllı paralı askerler orduyu terk etmeye başlamışlardır. Bunun üzerine Mihail, Türkmen girişlerini önlemeyeceğini anlayarak Manisa'yi terk etmiştir. Fakat Bizans İmparatoru, bu sefer 1302'de Türkmenlerin girişini önlemek üzere "Roger de Flor" adlı, paralı asker olan bir Katalan komutanı ile idaresi altında bulunan İspanyol Aragon ve Katalan asıllı paralı askerlerden oluşan Katalan Paralı Asker Birliği adlı bir askerî birlik kiralamış ve bu birliği Batı Anadolu'ya göndermiştir. Bahsi geçen birlik bir Bizans şehri olan Alaşehir'i kuşatmış olan Türkmenlere karşı yürümüş ve kent önünde yapılan muharebeyi kazanmıştır. Fakat sonra bu birlik de yine savunma hareketine başlamıştır. Manisa civarındaki Türkmenlerin emiri olan Saruhan Bey, Katalan Birliği'nin elinde bulunan "Danya" kalesini kuşatmıştır ama kaleyi alamamıştır. Bu ve diğer Türkmenlerle olan çatışmalar sonucunda "Roger de Flor" başarılı olamayacağını anlayarak Bizans İmparatorunun iznini bile beklemeden Katalan Birliği'ni Ege Denizi kıyısına geri çekmiş ve oradaki gemilerle Trakya'ya gidip Bizans İmparatoru'na büyük sorunlara neden olmuşturlar.
Katalan Birliği'nin bölgeden ayrılması ile Saruhan Bey, Manisa şehri ve civarındaki harekâtını daha da şiddetlendirmiştir. Civardaki kasabaların ve köylerin Türkmenlerin eline geçmesinden sonra 1313'te Saruhan Bey, Manisa'yı ele geçirmiş ve bu şehri beyliğinin merkezi yapmıştır.
Saruhan Bey'in 1346'ya kadar süren uzun beylik döneminde Saruhanlılar, Aydınoğulları Beyliği ile ittifak hâlinde İzmir'in alınmasına destek olmuşlardır. Ayrıca Aydınoğlu Umur Bey'in Bizans İmparatorluğu ile karmaşık ilişkiler zinciri çerçevesinde Trakya ve civarına düzenlediği seferlere katılmışlar ve Ege Denizi'nden akınlar düzenlemişlerdir. Saruhan Bey'in büyük oğlu Süleyman Bey, Bizans İmparatoru VI. İoannis'in çağrısı ile Umur Bey ile katıldığı Trakya seferinde Dimetoka bölgesinde faal olan Bulgar Şaki Momçilo'nun Haziran 1345'te bertaraf edilmesi ile sonuçlanan savaş sonrası hastalanarak ölmüştür. Babası Saruhan Bey de ertesi yıl bu olayın üzüntüsünden ölmüştür.
İlyas Bey ve İshak Bey
Saruhan Bey'in ölümünden sonra oğlu Fahrüddin İlyas Bey hükümdar oldu. İlyas Bey'in 1362 yılından sonra ölümünden yerine oğlu Muzafferüddin İshak Bey hükümdarlığa geçti. İshak Bey' in 1388 yılında ölümünden sonra yerine Hızır Şah ve Orhan adlı iki oğlundan Hızır Şah hükümdar olmuş, diğer oğlu Orhan da Osmanlılara sığınmıştır. I. Murad'ın Kosova Savaşı'nda şehid olmasından sonra Karamanoğulları'nın yanında yer alan Saruhanoğulları Beyliği, I. Bayezid tarafından 1390 yılında ele geçirildi. 1402 yılında meydana gelen Ankara Muharebesi'nden sonra Timur tarafından Anadolu Beyliklerine topraklarının geri verilmesiyle Orhan Bey'in kısa süreli hükümdarlığından sonra Hızır Şah yeniden beyliğin başına geçti. Hızır Şah, 1410 yılında I. Mehmed tarafından yakalanarak öldürülmüş, kardeşi Orhan Bey'in de 1412 yılında ölümünden sonra Saruhan Beyliği kesin olarak Osmanlı Devleti topraklarına katılmıştır.
Manisa ve geniş anlamda çevresi Osmanlı'nın son dönemlerine kadar Saruhan Sancağı olarak anılmıştır. Manisa 1595'e kadarki Osmanlı döneminde pek çok şehzadenin padişahlığa dönük olarak yetiştirildiği ve eğitimlerinin verildiği merkez olarak seçilmiştir.
Beyler
| Bey | Hüküm Süresi | Notlar |
|---|---|---|
| Saruhan Bey | 1313-1346 | Beyliğin kurucusu. |
| Fahrüddin İlyas Bey | 1346-1362 | |
| Muzafferüddin İshak Bey | 1362-1388 | |
| Hızır Şah | 1362-1390 | |
| Orhan Bey | 1402-1404 | |
| Hızır Şah | 1404-1410 | |
| Orhan Bey | 1410-1412 | |
Kaynakça
- ^ "İbrahim ŞAHİN, Saruhan ve Saruhanoğullarının Adları Üzerine, Dil Araştırmaları, Bahar 2016, Sayı 18 s. 219-233". 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.
- ^ a b "Sencer Divitçioğlu, "Saruhanlı Beyliği'nin Kıpçak Kökenli Olma İhtimali (XI-XIV. Yüzyıllar)", Doğu Batı, sy. 33, Ankara 2005, s. 287-297".
- ^ "İbrahim ŞAHİN, Saruhan ve Saruhanoğullarının Adları Üzerine, Dil Araştırmaları, Bahar 2016, Sayı 18 s. 219-233". 1 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2021.
- ^ Clifford Edmund Bosworth 5 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . E.J. Brill's Encyclopaedia of Islam: 1913-1936 herausgegeben von M. Th Houtsma, sayfa 720. (İngilizce)
- ^ Bazı kaynaklarda Umur Bey'in Süleyman Bey'i öldürtmekle suçlandığı savı yer almaktaysa da, genel kabul gören görüş Süleyman Bey'in savaştan sonra hastalanarak öldüğüdür. Ölümü üzerine Umur Bey seferi yarıda kesmiş ve hemen İzmir'e dönmüştür. Giorgios C. Liakopuoulos. "Master tezi: The Ottoman conquest of Thrace: Aspects of historical geography, sf. 43-44" (PDF) (İngilizce). Bilkent Üniversitesi. 23 Mart 2006 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saruhanogullari Beyligi Saruhan Beyligi veya Saruhanlilar da denir Anadolu Selcuklu Devleti nin cokmesi ve dagilmasiyla baslayan Anadolu Beylikleri doneminde 14 yuzyil baslarinda kokenlerinin Oguzlardan olan Turkler veya bir baska iddiaya gore Manisa bolgesindeki yer adlarindan ve bazi maddi isaretlerden yola cikilarak Kipcak oldugu belirtilen beylik Bolgede Kipcak boylarina ait adlarin Harezm emirleriyle gelenler yaninda Iznik Imparatoru III Ioannis Vatatzes in doneminde 1241 1250 lerde Trakya dan getirtilip Bati Anadolu ya Menderes vadisi ve Frigya Bitinya olmak uzere sinirlara yerlestirilmis olan Kuman Kipcaklar la ilgili olmasinin akla yakin oldugu dusunulur Ancak Saruhanogullarini bunlara baglama konusunda delil olmadigi soylenir Bu bakimdan Saruhan Bey in de Selcuklu uc bolgesinde yerlesmis emirlerden biri olmasi disindaki goruslerin simdilik kesin olmadigi belirtilir Bati Anadolu da Manisa ve cevresinde Gediz Nehri havzasinda Menemen Gordes Demirci Kemalpasa Turgutlu Ilica ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda agirlikli olarak kurulmus bir Turk beyligidir Saruhanogullari Beyligi1313 1412BaskentManisaYaygin dil ler TurkceHukumetMonarsiBey 1313 1346Saruhan Bey 1410 1412Orhan BeyTarihce Kurulusu1313 Dagilisi1412Onculler ArdillarAnadolu Selcuklu Devleti Osmanli DevletiSaruhan Beyligi tarafindan 1366 da insa edilmis Manisa Ulu CamiiTarihSaruhan Bey Saruhanogullarinin kokeni belirsizdir Bazi kaynaklar Er Saru veya Saruhan adli bir Harezm emirin oglunun Selcuklu Devleti nde gorev yaptigini iddia ederler Bu sahsin adinin Alpagi oldugu Anadolu ya gecis yaptigi ve Alpagi nin Saruhan Bey Cuga Bey ve Ali Pasa adlarini alan ogullari oldugu bilinmektedir Saruhanogullarini Sari adli bir Kimek Kipcak oymagina veya genel olarak Kipcaklara baglayanlar da vardir Ebu l Gazi Er Saru oymaklarinin 10 yuzyilda gunumuz Turkmenistan da ve Kazakistan da Balhan Ustyurt ve Mangislak bolgesinde yasadiklarindan soz eder Bu gun Ersarilar olarak tanimlanan buyuk turkmen boylarindan biri cogunlukla Turkmenistan in guneyinde guneydogusunda Afganistan in kuzeyinde Pakistanda yasarlar Saruhan Bey Anadolu Selcuklu Devleti sultanlarindan II Alaeddin Keykubad ile II Giyaseddin Mesud maiyetinde bir emir olarak gorev yapti Sonra II Giyaseddin Mesud tarafindan bir Bizans sehri olan Manisa ve civarini ele gecirmekle gorevlendirilen bir Turkmen emiri oldugu bilinmektedir Bu donemde doguda Mogol istilasi dolayisiyla bircok Turkmen Anadolu ya gocmeye baslamistir ve bunlardan Bati Anadolu ya yonelenler Bizans elinde bulunan arazilere girmeye baslamislardir Bizans Imparatoru II Andronikos 1282 1328 1300 civarlarinda bu gelismelerin onune gecmek ve bu bolgede Bizans topraklarinin kaybini onlemek icin ortak imparator olan oglu Mihail emrinde Alan asilli parali askerlerden olusan birliklerle bu bolgeye gondermistir Mihail ordusununun idare merkezi olarak Manisa yi secmistir Fakat Mihail bu kentte pasif davrandigindan onun buyrugu altinda bulunan Alan asilli parali askerler orduyu terk etmeye baslamislardir Bunun uzerine Mihail Turkmen girislerini onlemeyecegini anlayarak Manisa yi terk etmistir Fakat Bizans Imparatoru bu sefer 1302 de Turkmenlerin girisini onlemek uzere Roger de Flor adli parali asker olan bir Katalan komutani ile idaresi altinda bulunan Ispanyol Aragon ve Katalan asilli parali askerlerden olusan Katalan Parali Asker Birligi adli bir askeri birlik kiralamis ve bu birligi Bati Anadolu ya gondermistir Bahsi gecen birlik bir Bizans sehri olan Alasehir i kusatmis olan Turkmenlere karsi yurumus ve kent onunde yapilan muharebeyi kazanmistir Fakat sonra bu birlik de yine savunma hareketine baslamistir Manisa civarindaki Turkmenlerin emiri olan Saruhan Bey Katalan Birligi nin elinde bulunan Danya kalesini kusatmistir ama kaleyi alamamistir Bu ve diger Turkmenlerle olan catismalar sonucunda Roger de Flor basarili olamayacagini anlayarak Bizans Imparatorunun iznini bile beklemeden Katalan Birligi ni Ege Denizi kiyisina geri cekmis ve oradaki gemilerle Trakya ya gidip Bizans Imparatoru na buyuk sorunlara neden olmusturlar Katalan Birligi nin bolgeden ayrilmasi ile Saruhan Bey Manisa sehri ve civarindaki harekatini daha da siddetlendirmistir Civardaki kasabalarin ve koylerin Turkmenlerin eline gecmesinden sonra 1313 te Saruhan Bey Manisa yi ele gecirmis ve bu sehri beyliginin merkezi yapmistir Saruhan Bey in 1346 ya kadar suren uzun beylik doneminde Saruhanlilar Aydinogullari Beyligi ile ittifak halinde Izmir in alinmasina destek olmuslardir Ayrica Aydinoglu Umur Bey in Bizans Imparatorlugu ile karmasik iliskiler zinciri cercevesinde Trakya ve civarina duzenledigi seferlere katilmislar ve Ege Denizi nden akinlar duzenlemislerdir Saruhan Bey in buyuk oglu Suleyman Bey Bizans Imparatoru VI Ioannis in cagrisi ile Umur Bey ile katildigi Trakya seferinde Dimetoka bolgesinde faal olan Bulgar Saki Momcilo nun Haziran 1345 te bertaraf edilmesi ile sonuclanan savas sonrasi hastalanarak olmustur Babasi Saruhan Bey de ertesi yil bu olayin uzuntusunden olmustur Ilyas Bey ve Ishak Bey Saruhan Bey in olumunden sonra oglu Fahruddin Ilyas Bey hukumdar oldu Ilyas Bey in 1362 yilindan sonra olumunden yerine oglu Muzafferuddin Ishak Bey hukumdarliga gecti Ishak Bey in 1388 yilinda olumunden sonra yerine Hizir Sah ve Orhan adli iki oglundan Hizir Sah hukumdar olmus diger oglu Orhan da Osmanlilara siginmistir I Murad in Kosova Savasi nda sehid olmasindan sonra Karamanogullari nin yaninda yer alan Saruhanogullari Beyligi I Bayezid tarafindan 1390 yilinda ele gecirildi 1402 yilinda meydana gelen Ankara Muharebesi nden sonra Timur tarafindan Anadolu Beyliklerine topraklarinin geri verilmesiyle Orhan Bey in kisa sureli hukumdarligindan sonra Hizir Sah yeniden beyligin basina gecti Hizir Sah 1410 yilinda I Mehmed tarafindan yakalanarak oldurulmus kardesi Orhan Bey in de 1412 yilinda olumunden sonra Saruhan Beyligi kesin olarak Osmanli Devleti topraklarina katilmistir Manisa ve genis anlamda cevresi Osmanli nin son donemlerine kadar Saruhan Sancagi olarak anilmistir Manisa 1595 e kadarki Osmanli doneminde pek cok sehzadenin padisahliga donuk olarak yetistirildigi ve egitimlerinin verildigi merkez olarak secilmistir BeylerBey Hukum Suresi NotlarSaruhan Bey 1313 1346 Beyligin kurucusu Fahruddin Ilyas Bey 1346 1362Muzafferuddin Ishak Bey 1362 1388Hizir Sah 1362 1390Osmanli Hakimiyeti 1390 1402 Orhan Bey 1402 1404Hizir Sah 1404 1410Orhan Bey 1410 1412Kaynakca Ibrahim SAHIN Saruhan ve Saruhanogullarinin Adlari Uzerine Dil Arastirmalari Bahar 2016 Sayi 18 s 219 233 1 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2021 a b Sencer Divitcioglu Saruhanli Beyligi nin Kipcak Kokenli Olma Ihtimali XI XIV Yuzyillar Dogu Bati sy 33 Ankara 2005 s 287 297 Ibrahim SAHIN Saruhan ve Saruhanogullarinin Adlari Uzerine Dil Arastirmalari Bahar 2016 Sayi 18 s 219 233 1 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2021 Clifford Edmund Bosworth 5 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde E J Brill s Encyclopaedia of Islam 1913 1936 herausgegeben von M Th Houtsma sayfa 720 Ingilizce Bazi kaynaklarda Umur Bey in Suleyman Bey i oldurtmekle suclandigi savi yer almaktaysa da genel kabul goren gorus Suleyman Bey in savastan sonra hastalanarak oldugudur Olumu uzerine Umur Bey seferi yarida kesmis ve hemen Izmir e donmustur Giorgios C Liakopuoulos Master tezi The Ottoman conquest of Thrace Aspects of historical geography sf 43 44 PDF Ingilizce Bilkent Universitesi 23 Mart 2006 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Subat 2022