Satürn'ün doğal uyduları, sadece onlarca metre çapındaki minik uydulardan, Merkür gezegeninden daha büyük olan muazzam Titan'a kadar çok sayıda ve çeşitlidir. Satürn, halkalarında gömülü olmayan ve yörüngeleri doğrulanmış 146 uyduya sahiptir (bunlardan sadece 13'ünün çapı 50 kilometreden fazladır) ve ayrıca milyonlarca gömülü küçük uydu ve daha küçük sayısız halka taneciklerini içeren yoğun halkaları vardır. Yedi Satürn uydusu, elips şekline sahip olabilecek kadar büyüktür, ancak bunlardan sadece Titan ve muhtemelen Rhea şu anda hidrostatik dengededir. Satürn'ün uyduları arasında özellikle dikkat çekici olanlar; azot bakımından zengin, Dünya benzeri bir atmosfere, kurumuş nehir ağları ve hidrokarbon göllerinden oluşan bir manzaraya sahip, Güneş Sistemi'ndeki (Jüpiter'in uydusu Ganymede'den sonra) ikinci en büyük uydu olan Titan, güney kutup bölgesinden gaz ve toz jetleri çıkan Enceladus ve tezat oluşturan siyah ve beyaz yarım küreleriyle İapetus'dur.
Satürn'ün uyduları, yörüngeleri, boyut ve fiziksel özellikleri ve bu verilere göre tahmin edilebilecek oluşum mekanizmaları ve yaşam öyküleri açısından büyük bir çeşitlilik gösterirler. Satürn‘ün halkaları ve uyduları arasındaki karmaşık ilişki aydınlatılması gereken birçok ilginç noktayı barındırmaktadır.
Yörünge özellikleri
Satürn'ün uyduları, yarı büyük ekseni 134.000 ile 23 milyon km. arasında değişen çok geniş bir yörünge yelpazesine dağılmış durumdadırlar. Gezegene bilinen en yakın uydu 2,21 RS (Satürn yarıçapı) uzaklıktaki yörüngedeki Metis'tir. Bilinen en uzak uydu ise, 383 RS uzaklıktaki yörüngesi ile Ymir adlı küçük uydudur.
Satürn'ün tüm büyük uyduları ile halkalar arasında yer alan iç yörüngelerde bulunan birkaç küçük uydu, gezegenin ekvator düzlemine göre eğikliği yok denecek kadar az ve aynı şekilde dışmerkezlik oranı çok küçük olan yörüngeler çizmeleri nedeniyle 'düzenli uydular' olarak adlandırılır ve bu özellikleri uyduların Satürn'ün oluşumu sırasında meydana geldiklerini düşündürür. Yüksek eğiklik ve dışmerkezliğe sahip yörüngelerde ve bazıları da ters yönde hareket eden 'düzensiz uydular'ın ise kendi içlerinde benzer yörünge özelliklerine sahip birkaç grup içinde toplanmaları dikkati çeker. Bu uyduların içinde yer aldıkları gruplara göre değişen ortak ve büyük olasılıkla Satürn dışı kökenleri olduğu düşünülür. Satürn uydu sistemine özgü bir özellik 'eş-yörüngeli uydu' gruplarının varlığıdır.
İç yörüngeleri işgal eden uydular Satürn‘ün halkaları ile yoğun etkileşim halindedirler. Çekim etkileri ile halkaların dağılım ve yoğunluklarını belirledikleri, halkalar arasındaki boşluklara neden oldukları için bu uydulara 'çoban' takma adı verilmiştir. Bu uyduları halkalar sisteminin dinamik bileşenleri olarak kabul etmek gerekir. Pan adlı uydu 'nün, 2005 yılında Cassini sondası tarafından gönderilen görüntüler yardımıyla keşfedilen Daphnis ise 'nın açık kalmasından sorumludur ve bu boşluklar içinde yol alırlar. Atlas A halkasının dış sınırını belirler. Prometheus ve Pandora F halkasını iç ve dıştan aralarına alarak dar bir alana sıkıştırırlar.
Epimetheus ve Janus aynı yörüngeyi paylaşırlar. Bu yörünge boyunca belli aralıklarla hız değiştirerek birbirlerinin ilerisine ve gerisine geçmeleri Güneş Sistemi içinde başka örneğine rastlanmayan bir eş-yörünge ilişkisi oluşturur.
Mimas A ve B halkalarını ayıran varlığından sorumludur.
Enceladus, Dione ile 1:2 oranında bir rezonans içinde hareket eder.
Tethys ile aynı yörüngede, bu uydunun 60o ilerisinde ve 60o gerisinde yol alan iki 'Truvalı uydu' bulunur: Telesto ve Calypso. Aynı şekilde Dione ile aynı yörüngeyi paylaşan Truvalı uydular Helene ve Polydeuces'dir. Bunlar da değişik bir eş-yörünge ilişkisine örnektir.
Düzenli yörüngeye sahip uydulardan yalnızca dört tanesi halkaların dışında yer alır: Rhea, Titan, Hyperion ve İapetus.
- İnuit düzensiz grubu, yörünge eğikliği 45o - 46o olan beş uyduyu içerir. Bu grubun üyeleri İnuit mitolojisi'nde adı geçen devlerin adlarını taşımaktadırlar.
- İskandinav ters yörüngeli düzensiz grubu en kalabalık düzensiz uydu grubudur. En büyük üyesi Phoebe dir. Yeni üyeleri İskandinav mitolojisi'ndeki devlerden esinlenerek adlandırılan bu grup, ters yönde hareket eden, yörünge eğikliği ve dışmerkezlik açısından çeşitlilik gösteren ve bu nedenle bir kısmı Skathi benzerleri ve Narvi benzerleri şeklinde iki alt grupta toplanan çok sayıda küçük uydu içerir.
- Galya düzensiz grubu, 'ndeki devlerin adları verilmiş olan, yörünge eğikliği 34o civarında üç uydudan oluşmaktadır.
Hyperion dışındaki bütün düzenli uydular kendi eksenleri etrafındaki dönüşlerini Satürn çevresindeki dolanmalarına eş sürede tamamlarlar, yani gezegenle çekimsel olarak kilitlenmiş dönüş periyotları vardır. Bu nedenle Satürn'e hep aynı yüzleri dönük kalır. Hyperion'un ise kendi etrafında dönüş ekseni sürekli yer değiştirdiği için kaotik bir dönüş biçimi vardır. Bunda uydunun yörüngesinin Titan'ınki ile 3:4 rezonans içinde olmasının payı bulunabilir. Düzensiz yörüngeli uydular ise dışmerkezlik derecesi yüksek yörüngeler izledikleri ve bu nedenle yörünge boyunca sürekli değişen hızlarla ilerledikleri için dönüş periyotlarının dolanma periyotları ile kilitlenmesi mümkün olmamıştır.
Yeni keşfedilen ve henüz resmi ad almamış uyduların büyük çoğunluğu yeterli gözlem süresini geçirmedikleri için yörüngelerine ait bilgiler kesinleşmemiş durumdadır. Tabloda yer alan bu uydulara ait bilgilerin ve gruplandırmanın kesin olmadığını gözönünde tutmak gerekmektedir.
Fiziksel özellikler
Uyduların boyut ve biçimleri
Satürn'ün uyduları boyutları açısından da büyük bir çeşitlilik gösterirler. Güneş Sistemi'ndeki ikinci büyük uydu olan Titan, gezegenlerden Merkür ve Plüton'u çap açısından geride bırakır. Tethys, Dione, Rhea ve İapetus'un çapları 1000 km. yi aşar. Bu uydular büyük kütleleri ve kuvvetli yerçekimi nedeniyle tam bir küreye yakın biçimler almıştır. Güneş sistemi içinde bulunan çeşitli gök cisimleri üzerinde yapılan gözlemlerden öğrenildiği kadarıyla, 1000 km. civarında bir çap, bir gök cisminin oluşumu sırasında yoğunlaşan maddelerin açığa çıkardığı enerji nedeniyle ısınıp eriyerek tabakalar halinde farklılaşması ve kabaca küresel bir şekil ortaya çıkması için yeterli olmaktadır. Kuramsal hesaplamalar da buna yakın sonuçlar vermektedir. Ortalama çapı 100 km. -1000 km. arasında olan 7 uydu daha sayılabilir. Bunların arasında biçimi kusursuz bir küreye çok yakın olan Enceladus ile çok düzensiz bir görünüme sahip Phoebe, farklı köken ve yaşam öykülerinin uyduların fiziksel özelliklerine nasıl yansıdığına örnek oluştururlar.
Çapları 100 kilometreyi geçmeyen çok sayıda uydu, düzensiz şekillere sahip 'kaya' veya 'buz' parçaları olarak kabul edilir. Bugün için yeryüzünden gözlenebilirlik alt sınırı 3 km. kadar olduğundan, Satürn'ün henüz saptanamamış çok sayıda daha küçük uydusu olması mantıklı görünmektedir.
Dış görünüm ve yüzey özellikleri
Satürn sisteminin çeşitli üyelerinin kolaylıkla gözlenebilen temel özellikleri farklı köken ve geçmişlerini ele verir niteliktedir. Titan, gezegenlerle karşılaştırılabilecek büyüklüğünün yanı sıra, kendine özgü yüzey özelliklerini şekillendiren ve aynı zamanda gözlemlenmesini güçleştiren yoğun atmosferi ile kuşkusuz bu ailenin en ilginç ve sırlarla dolu üyesidir. Sürekli şekil değiştiren bulutlar ve yoğun bir pus tabakası yüzünden görünür tayfta gözlemler sınırlı bilgi sağlar. 0,22 düzeyinde bir yansıtabilirlik (albedo) derecesi ile uydu üzerine düşen güneş ışığının büyük kısmını soğuran bu atmosfer Titan yüzeyinde 95K civarında bir sıcaklık sağlar. Radar ve kızılötesi incelemelerde çarpma krateri olduğu düşünülen oluşumların seyrekliği, büyük yükselti farklarının bulunmayışı, Titan'ın hızla değişen dinamik bir yüzey yapısına sahip olduğu izlenimi verir. Tektonik etkinlik ve yanardağ etkinliği lehinde yorumlanabilecek özelliklerin yanında, sıvı aşındırması sonucunda ortaya çıktığı düşünülen yapılara rastlanmaktadır. Yoğunluğu yer atmosferinin 1,5 katı kadar olan ve yoğun bulutluluğu ile yüzey şekillerinin büyükçe bir kısmını gizleyen Titan atmosferinin uydu yüzeyine yağmur ya da kar şeklinde yağış düşmesine neden olduğu ve bu akışkanların açtığı nehir veya sel yatakları ve depolandığı göller bulunabileceği düşünülmektedir.
Bir atmosferi olduğu kanıtlanan ikinci Satürn uydusu Enceladus'tur. Sürekli bir atmosfer barındırmasına yeterli kütlesi olmadığı hesaplanan bu uyduda, düşük çekim gücü nedeniyle hızla uzaya kaçırılan gazların ancak güçlü bir yanardağ ya da gayzer etkinliği ile açıklanabilmesi olasıdır. Bu uydu gibi, diğer büyük uyduların tümünde de değişen derecelerde yüzey hareketliliğine ilişkin belirtiler gözlenmiştir: yüksek albedo dereceleri (Enceladus için 0,9; Tethys için 0,8; Rhea için 0,65; Dione için 0,55), krater yoğunluğunun değiştiği alanlar, kırıklar, sırtlar. İapetus iki yarıküresi arasında 10 katı aşan bir yansıtabilirlik farkı gösterir: uydunun hareketi yönündeki yarıküre için 0,04' e karşılık arka yarıkürede 0,5. Bunun yanı sıra, bu uyduyu ekvatoru boyunca çepeçevre dolanan en az10 km yüksekliğinde ve 20 km. eninde kemer şeklinde bir yükselti bulunmaktadır. Bu özelliklerin nedenleri aydınlatılamamıştır.
Phoebe ve düzensiz yörüngeye sahip diğer küçük uyduların çoğu oldukça düşük yansıtabilirlik derecelerine sahiptir. Bu özellikleri yörünge özellikleri ile birleştirildiğinde, bu uyduların Satürn sistemi dışı kökenli olabilecekleri görüşü güç kazanmaktadır.
İç yapılar
Satürn uydularının çeşitli uzay araçları tarafından elde edilen yüzey görüntüleri, kütle ve yoğunluklarına ilişkin ölçümler ve kısmen de tayfölçüm verileri sayesinde iç yapıları hakkında bazı varsayımlarda bulunmak mümkün olmuştur. Büyük uyduların 1,2 g/cm3 ile 1,5 g/cm3 arasında değişen yoğunlukları 1/3 oranında kaya ve 2/3 oranında buzdan oluşan bir yapı ile uyumludur. En azından 1000 km. çap sınırının üzerindeki uyduların geçmişinde bu bileşenlerin eriyerek tabakalanmasına izin verecek yüksek sıcaklıkların söz konusu olduğu bir dönem varsayılabilir. Büyük uyduların tümünde az ya da çok yakın tarihli jeolojik etkinliğin varlığını düşündüren yüzey yapılarının gözlenmesi, günümüzde de bazı uydularda sıvı halde iç katmanlar bulunabileceğine işaret eder. Özellikle Enceladus küçük kütlesine karşın önemli volkanik etkinlik belirtileri vererek oldukça aktif bir jeolojiye ve hareketli bir iç yapıya sahip görünür. Bunun nedeni Dione ile rezonans halindeki yörüngesinden kaynaklanan gel-git etkileri ile ısınma olabilir. Titan 1,8 g/cm3 ile tüm uydular içinde yoğunluğu en yüksek olanıdır. Bu uydunun büyük kütlesinden kaynaklanan nispeten önemli çekim gücünün yol açtığı sıkışma da hesaba alındığında yine diğer uydulardaki buz-kaya oranına ulaşılır. Phoebe'nin yarı yarıya buz-kaya dağılımına sahip olması ise yine düzenli uydulardan farklı bir kökeni olduğunu doğrular niteliktedir.
Satürn uydu sisteminin oluşumu ve evrimi
Güneş bulutsusu olarak adlandırılan gaz ve toz kütlesi 4,6 milyar yıl önce bilinmeyen bir nedenle yoğunlaşarak bugünkü şekliyle Güneş Sistemi'ni oluşturmaya başladığında, Satürn ve diğer gaz devlerinin 10.000 yıl gibi kısa bir süre içinde bugünkü kütlelerine yakın boyutlara ulaştıkları sanılmaktadır. Satürn'ün en azından düzenli uydularının da, Satürn'ü oluşturan diskin gezegen üzerinde yoğunlaşamamış kalıntılarından bu dönem içinde ortaya çıktıklarına kesin gözüyle bakılır. Bu uyduların dışmerkezlik veeğiklik oranları çok düşük yörüngeleri bu düşünceyi destekler.
İç yörüngelerdeki uydular, Satürn‘ün halkaları ve Satürn arasında önemli etkileşimler vardır ve bunlar halkalar ve iç uyduların bugün sahip oldukları özelliklerin bazılarından sorumludurlar. Halkaların içindeki yörüngelerde yer alan uydular halkaların bugün bilinen şekillerini korumasında etkilidir ve bu nedenle 'çoban uydular' olarak da adlandırılırlar. Halkaları oluşturan materyalin en azından bir kısmının kaynağı olarak da görülen bu uyduların tanımı konusunda yakın gelecekte yeni bir belirsizlik ortaya çıkması olasıdır. Halkaların aslında sayısız halkacıktan oluşan kesintili yapısı belirginleştikçe, halkacıklar arasında bu yapıyı düzenleyen ancak günümüzün olanaklarıyla saptanamayacak küçüklükte sayısız uydunun varlığından kuşkulanılmaktadır. Halkaları oluşturan toz ve buz taneciklerinin her birinin teknik olarak Satürn'ün birer uydusu olduğu göz önünde tutulduğunda, hangi yapılara uydu adı verilmesi gerektiği tartışılır hale gelmektedir.
Düzensiz yörüngeye sahip, özellikle de ters hareketli uyduların ise Satürn'ün çekim alanına yakalanarak sonradan uydusu haline gelmiş asteroid ya da belki de kuyrukluyıldız parçaları oldukları düşünülür. , daha önceden Güneş çevresinde Satürn yörüngesi ile kesişen bir yörünge üzerinde yol alan bir gökcisminin bir nedenle hız değiştirmesini gerektirir. Bu nedenler günümüzde, bilinen asteroid ve kuyrukluyıldız yörüngelerinde yeterli değişikliği yaratabilecek güçte değildir. Bu nedenle düzensiz yörüngeli uyduların da Satürn tarafından yakalanmalarının Güneş Sistemi'nin çok erken dönemlerinde gerçekleşmiş olduğu sanılmaktadır.
Satürn
Geniş bir alana yayılan Satürn'ün halkaları, yansıttıkları güneş ışınları nedeniyle gezegenin Yer'den izlenen parlaklığını kat kat arttırırlar ve Satürn'ün uydularının gözlenmesini güçleştirirler. Bu nedenle Satürn'ün uydularının bulunması genellikle Yer'in halka düzlemi geçişlerine denk gelmiştir. Satürn'ün 30 yıl süren her dolanım dönemi içinde iki kez gerçekleşen bu konum, halkaların tutulum ile aynı düzleme gelmeleri nedeniyle Yer'den görünmez olmalarını sağlar.
- 1655'te Hollandalı gök bilimci Christiaan Huygens, Titan'ı ilk kez gözledi ve 'Satürn'ün Ayı' adını verdi.
- Giovanni Domenico Cassini 1671'de İapetus'u, bir yıl sonra Rhea'yı keşfetti. 1684'te Tethys ve Dione'u gözledi.
- 1789'da İngiliz gök bilimci William Herschel, Mimas ve Enceladus'u keşfetti.
- 1848'de ve George Bond, Hyperion'u gözlemlediler. Ancak onlardan iki gün sonra bu uyduyu gören William Lassell buluşu ilk yayınlayan ve uyduya adını veren kişi oldu.
- 1899 yılında , aralıklarla çekilmiş fotoğraf levhalarını karşılaştırarak Phoebe'yi keşfetti. Bu uydu fotoğraf yöntemiyle bulunan ilk uydu oldu. Pickering 1905 yılında adını verdiği yeni bir uydu gördüğünü bildirmiş, ancak sonradan böyle bir uydunun varolmadığı anlaşılmıştır.
- 1907'de Titan'ın bir atmosferi olabileceğini bildirdi.
- 1944'te Gerard Kuiper Titan üzerinde metan ve amonyak saptayarak atmosferin varlığını kanıtladı.
- 1966 yılında eş-yörüngeli uydular Epimetheus ve Janus, ve tarafından ayrı ayrı gözlendi. Bu iki uydunun ilişkisi ve bu gözlemlerin niteliği ancak 1978'de ve tarafından aydınlatılabildiği için bu uyduların keşfi bu dört gözlemcinin adı ile anılmaktadır.
- 1980 yılındaki halka düzlemi geçişinde çapları 20–30 km. arasında değişen üç küçük uydu, Telesto, Calypso ve Helene gözlendi.
- 1979 yılında Pioneer 11, Kasım 1980'de Voyager 1 ve Ağustos 1981'de Voyager 2 uzay sondaları Satürn'ün yakınından geçtiler. Voyager 1 tarafından elde edilen görüntülerde 3 yeni Satürn uydusu bulundu. Voyager 2'nin gönderdiği fotoğrafların tarafından sonradan değerlendirilmesiyle 1990'da en iç yörüngedeki uydu Pan bulundu.
- 2000-2003 yılları arasında düzensiz yörüngeli13 küçük uydu daha yeryüzünden yapılan gözlemlerle saptandı.
- 1997 yılında fırlatılan Cassini-Huygens uzay aracı 1 Temmuz 2004'te Satürn çevresinde yörüngeye girdi. İki ayrı uzay sondasından oluşan araçtan, iniş aracı ayrılarak 14 Ocak 2005'te Titan yüzeyine iniş yaptı. İniş sırasında atmosferin fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerinde veriler topladı, görüntüler elde etti. Ancak bir programlama hatası nedeniyle elde edilen verilerin yarısı yeryüzüne aktarılamadan kaybedildi. Sondanın yüzeyle teması duyarlı ölçüm aygıtları ile değerlendirilerek yüzey yapısı hakkında bilgi edinilmeye çalışıldı. Uydu yüzeyinden görüntüler alındı. Bu veriler henüz değerlendirme aşamasındadır.
Cassini-Huygens programının ikinci bileşeni olan Cassini yörünge aracı Satürn çevresinde değişen yörüngeler izleyerek gezegen ve uyduları ile ilgili gözlemlerine başladı. 2004 yılında üç (Methone, Pallene ve Polydeuces), 2005 yılında 1 yeni uydu buldu. Aracın 2004 yılı içinde çektiği fotoğraflarda varlığından kuşkulanılan 3 yeni uydu ise henüz doğrulanmadı. Bu sonda Phoebe, Titan, İapetus ve Enceladus yakın geçişlerinde uyduların yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde etti ve bilimsel gözlemler gerçekleştirdi. Elde edilen ilk bilgiler arasında Titan atmosferinin yapısı, bileşimi, hareketleri; uydu yüzeyinin radar gözlemleri ile elde edilen topoğrafik özellikleri; Phoebe'nin yüzey ayrıntıları, iç yapısı ve büyük olasılıkla Kuiper kuşağı ile bağlantılanan geçmişi; Enceladus'un daha önceden bilinmeyen atmosferi ve çevresinde yüksek yoğunluklu toz parçacıklarının saptanması sayılabilir.
Cassini programının birincil aşamasının 2008 yılına dek sürdürülmesi planlanmaktadır.
- , ve arkadaşlarının Hawaii Üniversitesi'ndeki çalışma grubu sistematik bir araştırma yürüterek 2004'te Satürn'ün 12 yeni uydusunu daha saptadılar. Bunlar, çapları birkaç kilometreyi geçmeyen ve günümüzün olanaklarıyla Yer'den yapılan gözlemlerle yakalanabilecek en küçük cisimleri oluşturmaktadırlar.
Yörünge hesaplamaları henüz kesinleşmediği için adlandırılmamış olan yeni uydular, geçici kodları ile bilinmektedirler.
Adlandırma
Huygens, Titan'ı keşfettiğinde ona bir ad vermemişti. Gezegenin bilinen tek uydusu olarak kaldığı sürece, 'Satürn'ün ayı' adıyla anıldı. Cassini kendi bulduğu dört uyduya kral XIV. Louis onuruna 'Louis'nin yıldızları' adını verdi, bu dönemde henüz adı olmayan Titan ise 'Huygens ayı' olarak bilindi. William Herschel'in bugün Mimas ve Enceladus olarak bilinen uyduları bulmasından yarım yüzyıl sonra oğlu John Herschel Satürn'ün tüm uydularının Yunan mitolojisi'nde Kronos'un (Roma mitolojisi'ndeki 'ün eşdeğeri) kardeşleri olarak geçen Titan'ların adlarını taşımasını önerdi ve o tarihte bilinmekte olan yedi uyduya bugün taşıdıkları adları verdi. Bu gelenek, 1980'lerde Titan'ların soyundan gelenlerin adlarını da kapsayacak şekilde genişletilerek günümüze dek gelmiştir. 2000 yılından bu yana bulunan düzensiz uydulara ise bulundukları yörünge grubuna göre İnuit, İskandinav ve Galya mitolojisinde yer alan devlerin adları verilmektedir.
Satürn uydularının gözlenmesi
En büyük uydu Titan, 8. kadir derecesindeki parlaklığı ile çıplak gözle görülme sınırının altında kalır, ancak küçük bir dürbün ya da amatör teleskopla Satürn'ün yanında kolaylıkla görülür. Diğer büyük uyduların orta büyütmeli bir teleskopla görülmeleri mümkündür. Satürn'ün önemli uyduları tutulum düzlemine oldukça eğik olan Satürn ekvator düzleminde yol aldıkları için, Jüpiter uydularında gözlenen örtülme ve tutulma olayları, 30 yılda iki kez gerçekleşen Satürn ekvator düzlemi geçişleri dışında görülmez. Ancak gezegenin halkaları büyüm boyut ve parlaklıklarıyla özellikle iç yörüngelerdeki uyduların çoğunun gözlenmesini zorlaştırırlar. Bu nedenle ekvator düzlemi geçişleri uyduların rahatça izlenmesi için bir fırsat olarak kabul edilir.
Liste
Doğrulanmış
Burada Satürn'ün uyduları, en kısadan en uzuna doğru yörünge periyoduna (veya yarı büyük eksene) göre listelenmiştir. Yüzeyleri küremsi olacak kadar büyük olan uydular koyu renkle vurgulanıp mavi bir arka planda belirtilirken, düzensiz uydular; kırmızı, turuncu ve gri arka planda listelenmiştir. Düzensiz uyduların yörüngeleri ve ortalama uzaklıkları sık sık gezegensel ve güneşsel tedirginlikler nedeniyle kısa zaman aralığında oldukça değişkendir, bu nedenle tüm düzensiz uyduların listelenmiş yörünge öğelerinin ortalaması 300 yıllık sayısal integrasyon üzerinden alınır. Yörünge öğelerinin tümü, 1 Ocak 2000 Karasal Zaman dönemine dayanmaktadır.
Renk Anahtarı | |||||
---|---|---|---|---|---|
Küçük iç uydular | ♠ Titan | † Diğer yuvarlak uydular | ‡ Inuit grubu | ♦ Galyalı grubu | ♣ İskandinav grubu |
Sıra | Etiket | Adı | Resim | Mut. parl. | Çap (km) | Kütle (×1015 kg) | Yarı büyük eksen (km) | Yörünge periyodu (g) | Yörünge eğikliği (°) | Dış merkezlik | Konum | Keşif yılı | Keşfeden |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | — | 0,30 | < 0,00000001 | ≈ 117000 | ≈ 0,47150 | ≈ 0.000 | ≈ 0.0000 | dış B Halkası | 2009 | Cassini | |||
(küçük uydular) | — | 0.04 to 0.4 | < 0,00000002 | ≈ 130000 | ≈ 0,55000 | ≈ 0.000 | ≈ 0.0000 | A Halkası içinde 1000 km'lik üç bant | 2006 | Cassini | |||
2 | XVIII | Pan | 9.1 | 28,2 (34 × 31 × 20) | 5,0 | 133584 | +0,57505 | 0.000 | 0.0000 | Encke Bölümünde | 1990 | ||
3 | XXXV | Daphnis | 12.0 | 7,6 (8.6 × 8.2 × 6.4) | 0,077 | 136505 | +0,59408 | 0.004 | 0.0000 | Keeler Aralığı'nda | 2005 | Cassini | |
4 | XV | Atlas | 10.7 | 30,2 (41 × 35 × 19) | 6,6 | 137670 | +0,60169 | 0.003 | 0.0012 | dış A Halkası çoban uydusu | 1980 | Voyager 1 | |
5 | XVI | Prometheus | 6.5 | 86,2 (136 × 79 × 59) | 159,5 | 139380 | +0,61299 | 0.008 | 0.0022 | iç F Halkası çoban uydusu | 1980 | Voyager 1 | |
6 | XVII | Pandora | 6.6 | 81,4 (104 × 81 × 64) | 137,1 | 141720 | +0,62850 | 0.050 | 0.0042 | dış F Halkası çoban uydusu | 1980 | Voyager 1 | |
7a | XI | Epimetheus | 5.6 | 116,2 (130 × 114 × 106) | 526,6 | 151422 | +0,69433 | 0.335 | 0.0098 | Janus ile ortak yörüngede | 1977 | Fountain & Larson | |
7b | X | Janus | 4.7 | 179,0 (203 × 185 × 153) | 1897,5 | 151472 | +0,69466 | 0.165 | 0.0068 | Epimetheus ile ortak yörüngede | 1966 | ||
9 | LIII | 18.7 | 0,66 (1.4 × 0.5 × 0.4) | ≈ 0,000073 | 167500 | +0,80812 | 0.001 | 0.0004 | G Halkası küçük uydusu | 2008 | Cassini | ||
10 | I | Mimas | †2.7 | 396,4 (416 × 393 × 381) | 37493 | 185404 | +0,94242 | 1.566 | 0.0202 | 1789 | Herschel | ||
11 | XXXII | Methone | 13.8 | 2,9 (3.9 × 2.6 × 2.4) | ≈ 0,0063 | 194440 | +1,00957 | 0.007 | 0.0001 | Alkyonides | 2004 | Cassini | |
12 | XLIX | Anthe | 14.8 | 1,0 | ≈ 0,00026 | 197700 | +1,05089 | 0.100 | 0.0011 | Alkyonides | 2007 | Cassini | |
13 | XXXIII | Pallene | 12.9 | 4,4 (5.8 × 4.2 × 3.7) | ≈ 0,023 | 212280 | +1,15375 | 0.181 | 0.0040 | Alkyonides | 2004 | Cassini | |
14 | II | Enceladus | †1.8 | 504,2 (513 × 503 × 497) | 108022 | 237950 | +1,37022 | 0.010 | 0.0047 | E halkasını meydana getirir | 1789 | Herschel | |
15 | III | Tethys | †0.3 | 1062,2 (1077 × 1057 × 1053) | 617449 | 294619 | +1,88780 | 0.168 | 0.0001 | 1684 | Cassini | ||
15a | XIII | Telesto | 8.7 | 24,8 (33 × 24 × 20) | ≈ 4,0 | 294619 | +1,88780 | 1.158 | 0.0010 | öndeki Tethys truvası (L4) | 1980 | vd. | |
15b | XIV | Calypso | 8.7 | 21,4 (30 × 23 × 14) | ≈ 2,5 | 294619 | +1,88780 | 1.473 | 0.0010 | takip eden Tethys truvası (L5) | 1980 | Pascu vd. | |
18 | IV | Dione | †0.4 | 1122,8 (1128 × 1123 × 1119) | 1095452 | 377396 | +2,73692 | 0.002 | 0.0022 | 1684 | Cassini | ||
18a | XII | Helene | 7.3 | 35,2 (43 × 38 × 26) | ≈ 7,2 | 377396 | +2,73692 | 0.199 | 0.0022 | öndeki Dione truvası (L4) | 1980 | Laques & Lecacheux | |
18b | XXXIV | Polydeuces | 13.5 | 2,6 (3.0 × 2.4 × 1.0) | ≈ 0,0038 | 377396 | +2,73692 | 0.177 | 0.0192 | takip eden Dione truvası (L5) | 2004 | Cassini | |
21 | V | Rhea | †−0.2 | 1527,6 (1530 × 1526 × 1525) | 2306518 | 527108 | +4,51821 | 0.327 | 0.0013 | 1672 | Cassini | ||
22 | VI | Titan | ♠−1.3 | 5149,46 (5149 × 5149 × 5150) | 134520000 | 1221930 | +15,9454 | 0.349 | 0.0288 | 1655 | Huygens | ||
23 | VII | Hyperion | 4.8 | 270,0 (360 × 266 × 205) | 5619,9 | 1481010 | +21,2766 | 0.568 | 0.1230 | Titan ile 4:3 rezonansta | 1848 | & Lassell | |
24 | VIII | İapetus | †1.7 | 1468,6 (1491 × 1491 × 1424) | 1805635 | 3560820 | +79,3215 | 15.47 | 0.0286 | 1671 | Cassini | ||
25 | ‡ | 15.3 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 11246000 | +445,50 | 48.7 | 0.4630 | Inuit grubu | 2019 | Gladman vd. | ||
26 | XXIV | Kiviuq | ‡12.7 | ≈ 17 | ≈ 2,6 | 11343000 | +448,42 | 48.6 | 0.2120 | Inuit grubu | 2000 | Gladman vd. | |
27 | XXII | Ijiraq | ‡13.2 | ≈ 13 | ≈ 1,2 | 11408000 | +450,78 | 47.5 | 0.2720 | Inuit grubu | 2000 | Gladman vd. | |
28 | IX | Phoebe | ♣6.6 | 213,0 (219 × 217 × 204) | 8292,0 | 12929400 | -550,30 | 175.2 | 0.1640 | İskandinav grubu | 1899 | ||
29 | XX | Paaliaq | ‡11.9 | ≈ 25 | ≈ 8,2 | 15166000 | +686,55 | 44.8 | 0.3410 | Inuit grubu | 2000 | Gladman vd. | |
30 | XXVII | Skathi | ♣14.3 | ≈ 8 | ≈ 0,27 | 15635000 | -728,50 | 152.6 | 0.2720 | İskandinav grubu | 2000 | Gladman vd. | |
31 | ♣ | 15.9 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 15945000 | -755,69 | 159.3 | 0.4460 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
32 | XXVI | Albiorix | ♦11.1 | 28,6 | ≈ 12,2 | 16393000 | +785,49 | 34.1 | 0.4800 | Galyalı grubu | 2000 | ||
33 | ♣(S/2007 S 2) | 15.7 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 16718000 | -809,77 | 174.1 | 0.1790 | İskandinav grubu | 2007 | Sheppard vd. | ||
34 | ‡ | 15.8 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 17070000 | +840,47 | 39.0 | 0.4880 | Inuit grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
35 | XXXVII | Bebhionn | ♦15.0 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 17116000 | +837,35 | 35.1 | 0.4680 | Galyalı grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
36 | ‡ | 15.6 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 17499000 | +863,02 | 48.3 | 0.2020 | Inuit grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
37 | XXVIII | Erriapus | ♦13.7 | ≈ 10 | ≈ 0,52 | 17602000 | +874,17 | 34.5 | 0.4720 | Galyalı grubu | 2000 | Gladman vd. | |
38 | XLVII | Skoll | ♣15.4 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 17667000 | -879,83 | 161.0 | 0.4640 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | |
39 | LII | Tarqeq | ‡14.8 | ≈ 7 | ≈ 0,18 | 17962000 | +883,93 | 46.3 | 0.1680 | Inuit grubu | 2007 | Sheppard vd. | |
40 | XXIX | Siarnaq | ‡10.6 | 39,3 | ≈ 31,8 | 18182000 | +895,47 | 45.8 | 0.2800 | Inuit grubu | 2000 | Gladman vd. | |
41 | XXI | Tarvos | ♦12.8 | ≈ 15 | ≈ 1,8 | 18243000 | +929,85 | 33.7 | 0.5380 | Galyalı grubu | 2000 | Gladman vd. | |
42 | (kayıp) | ♣(S/2004 S 13) | 15.6 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 18406000 (18511200±782400) | -935,68 (-940,39) | 168.8 (167,438±0,070) | 0.2590 (0,2774±0,0305) | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
43 | XLIV | ♣ | 14.3 | ≈ 8 | ≈ 0,27 | 18440000 | -932,35 | 151.5 | 0.3360 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
44 | LI | ♣ | 15.4 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 18457000 | -939,49 | 174.8 | 0.3150 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | |
45 | XXV | ♣ | 14.5 | ≈ 7 | ≈ 0,18 | 18653000 | -954,81 | 167.4 | 0.2100 | İskandinav grubu | 2000 | Gladman vd. | |
46 | ♣ | 15.6 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 18780000 | -962,90 | 156.2 | 0.1410 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | ||
47 | (kayıp) | ♣ | 15.7 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 18938000 (20432100±290200) | -980,22 (-1092,10) | 177.6 (177,209±0,110) | 0.1850 (0,1287±0,0150) | İskandinav grubu | 2007 | Sheppard vd. | |
48 | ♣ | 15.8 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 19259000 | -1007,04 | 163.7 | 0.1820 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
49 | XXXVIII | ♣ | 15.2 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 19336000 | -1006,94 | 158.6 | 0.1420 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
50 | XXXI | Narvi | ♣14.4 | ≈ 7 | ≈ 0,18 | 19349000 | -1004,08 | 145.7 | 0.4300 | İskandinav grubu | 2003 | Sheppard vd. | |
51 | L | Jarnsaxa | ♣15.6 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 19354000 | -1008,83 | 163.6 | 0.2180 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | |
52 | (kayıp) | ♣ | 16.0 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 19448000 (19079700±679200) | -1016,88 (-984,05) | 168.2 (166,870±0,350) | 0.1800 (0,2268±0,0438) | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
53 | XXIII | ♣ | 14.5 | ≈ 7 | ≈ 0,18 | 19468000 | -1019,31 | 175.8 | 0.1140 | İskandinav grubu | 2000 | Gladman vd. | |
54 | ♣ | 15.3 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 19850000 | -1054,46 | 166.3 | 0.1570 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
55 | XLIII | ♣ | 15.3 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 19868000 | -1042,75 | 165.8 | 0.3710 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
56 | ♣ | 15.7 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 19886000 | -1048,56 | 165.3 | 0.3270 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
57 | XXXIX | ♣ | 14.6 | ≈ 7 | ≈ 0,18 | 20145000 | -1088,58 | 145.2 | 0.5200 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
58 | XL | ♣ | 15.7 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 20390000 | -1087,79 | 156.5 | 0.2410 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
59 | XXX | ♣ | 14.3 | ≈ 8 | ≈ 0,27 | 20418000 | -1095,73 | 177.7 | 0.4660 | İskandinav grubu | 2000 | Gladman vd. | |
60 | ♣ | 16.1 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 20598000 | -1117,26 | 177.4 | 0.2160 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
61 | ♣ | 16.1 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 20711000 | -1124,15 | 157.7 | 0.0870 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
62 | XXXVI | ♣ | 15.5 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 20751000 | -1120,56 | 166.7 | 0.2520 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
63 | ♣ | 15.9 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 20951000 | -1147,07 | 174.3 | 0.5190 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
64 | (kayıp) | ♣ | 15.2 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 21000000 (20680600±371000) | -1144,05 (-1110,36) | 165.7 (165,614±0,140) | 0.5290 (0,5552±0,0195) | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
65 | ♣ | 15.6 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 21152000 | -1160,15 | 158.9 | 0.2540 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
66 | ♣ | 15.6 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 21457000 | -1190,01 | 176.6 | 0.4370 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
67 | ♣ | 15.8 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 21843000 | -1221,83 | 169.4 | 0.1610 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
68 | ♣ | 15.5 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 21965000 | -1233,02 | 176.8 | 0.2370 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
69 | XLV | ♣ | 14.8 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 22093000 | -1233,96 | 156.1 | 0.4760 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | |
70 | ♣ | 15.9 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 22266000 | -1255,13 | 155.3 | 0.5410 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
71 | ♣ | 15.6 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 22428000 | -1257,72 | 158.6 | 0.3790 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | ||
72 | XLI | ♣ | 15.9 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 22454000, | -1263,01 | 165.0 | 0.1350 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
73 | XLVIII | ♣ | 15.8 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 22941000 | -1302,09 | 169.7 | 0.4460 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | |
74 | XLVI | ♣ | 15.3 | ≈ 5 | ≈ 0,065 | 23059000 | -1314,76 | 167.7 | 0.1860 | İskandinav grubu | 2006 | Sheppard vd. | |
75 | XIX | Ymir | ♣12.3 | ≈ 19 | ≈ 3,6 | 23128000 | -1319,85 | 173.5 | 0.3340 | İskandinav grubu | 2000 | Gladman vd. | |
76 | ♣ | 16.3 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 23131000 | -1327,10 | 155.0 | 0.4090 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
77 | ♣ | 16.3 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 23201000 | -1339,29 | 167.1 | 0.1020 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
78 | ♦ | 16.0 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 23346000 | +1343,85 | 36.5 | 0.0720 | Galyalı grubu? | 2004 | Sheppard vd. | ||
79 | ♣ | 16.1 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 23439000 | -1359,36 | 152.5 | 0.6170 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
80 | ♣ | 15.9 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 23581000 | -1371,69 | 159.1 | 0.5140 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
81 | ♣ | 16.1 | ≈ 3 | ≈ 0,014 | 24150000 | -1425,04 | 167.5 | 0.2820 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | ||
82 | XLII | ♣ | 14.9 | ≈ 6 | ≈ 0,11 | 25146000 | -1498,57 | 170.4 | 0.2080 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. | |
83 | LVIII | ♣(S/2004 S 26) | 15.8 | ≈ 4 | ≈ 0,034 | 26107000 | -1605,93 | 172.1 | 0.1470 | İskandinav grubu | 2004 | Sheppard vd. |
Doğrulanmamış
Aşağıdaki nesneler (Cassini tarafından gözlemlenmiştir) katı cisimler olarak onaylanmamıştır. Bunların gerçek uydular mı yoksa F Halkası içindeki kalıcı yığınlar mı olduğu henüz belli değil.
Adı | Resim | Çap (km) | Yarı büyük eksen (km) | Yörünge periyodu (g) | Konum | Keşif yılı | Durum |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ve | ≈ 3–5 | ≈ 140300 | ≈ +0,619 | F Halkası etrafındaki belirsiz nesneler | 2004 | Kasım 2004'te bölgenin kapsamlı görüntülenmesinde tespit edilmediler ve bu da varlıklarını olanakdışı hale getirdi. | |
≈ 3–5 | ≈ 140130 | +0,61801 | 2004 | 2005 yılında tutarlı bir şekilde tespit edildi, ince tozla çevrili olma ve çok küçük bir fiziksel çekirdeğe sahip olma olasılığı var. |
Varsayımsal
Farklı gök bilimciler tarafından iki uydunun keşfedildiği iddia edildi, ancak bir daha asla görülmedi. Her iki uydunun da Titan ve Hyperion arasında yörüngede döndüğü söylenmişti.
- Chiron, 1861'de Hermann Goldschmidt tarafından görüldüğü iddia edildi, ancak başka hiç kimse tarafından gözlemlenmedi.
- Themis, 1905'te astronom William Pickering tarafından keşfedildiği iddia edildi, ancak bir daha asla görülmedi.Bununla birlikte, 1960'lara kadar çok sayıda almanak ve astronomi kitabında yer almıştı.
Notlar
- ^ Sıra, Satürn'den ortalama uzaklıklarına göre diğer uydular arasındaki konumu ifade eder.
- ^ Etiket, her uydunun isimlendirme sırasına göre verilen Roma rakamı adını belirtmektedir.
- ^ Pan'dan Janus, Methone, Pallene, Telepso, Calypso, Helene, Hyperion ve Phoebe'ye kadar olan iç uyduların çapları ve boyutları Thomas 2010, Tablo 3'ten alınmıştır. Mimas, Enceladus, Tethys, Dione, Rhea ve İapetus'un çap ve boyutları Thomas 2010, Tablo 1'den alınmıştır. Diğer uyduların yaklaşık boyutları Scott Sheppard'ın web sitesinden alınmıştır.
- ^ Büyük uyduların kütleleri Jacobson 2006'dan alınmıştır. Pan, Daphnis, Atlas, Prometheus, Pandora, Epimetheus, Janus, Hyperion ve Phoebe kütleleri Thomas, 2010, Tablo 3'ten alınmıştır. Küçük düzenli uyduların kütleleri, yoğunluğun 0,5 g/cm3 olduğu varsayılarak hesaplanırken, düzensiz uyduların kütleleri, yoğunluğun 1,0 g/cm3 olduğu varsayılarak hesaplanmıştır.
- ^ a b c Yörünge parametreleri Spitale vd. 2006, IAU-MPC Natural Satellites Ephemeris Service, JPL Solar System Dynamics, ve NASA/NSSDC.
- ^ Negatif sayılar ters yön yörüngeleri belirtmektedir.
- ^ Düzenli uydular için Satürn'ün ekvatoruna, düzensiz uydular için tutuluma.
- ^ Ters yön yörüngede bilinen tek dış uydu, Galyalı grubunun diğer uydularına benzer yörünge eğikliği.
- ^ Muhtemelen olağandışı yüksek dış merkezliği nedeniyle yakalanmış bir asteroit, ancak yörüngesi İskandinav grubuna benzer.
- ^ S/2004 S 4 büyük olasılıkla geçici bir yığındı - ilk görüldüğünden beri ortaya çıkmadı.
Kaynakça
- ^ . NASA. 13 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2010.
- ^ Sheppard, Scott S. . Departament of Terrestrial Magnetism at Carniege Institution for science. 7 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
- ^ a b Porco, C.; the Cassini Imaging Team (2 Kasım 2009). . IAU Circular. Cilt 9091. 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2022.
- ^ Redd, Nola Taylor (27 Mart 2018). . Space.com. 13 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2019.
- ^ . 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Jet Propulsion Laboratory. 5 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022.
- ^ a b . Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. 21 Temmuz 2006. 16 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2006.
- ^ a b c Thomas, P. C. (July 2010). "Sizes, shapes, and derived properties of the saturnian satellites after the Cassini nominal mission" (PDF). Icarus. 208 (1). ss. 395-401. Bibcode:2010Icar..208..395T. doi:10.1016/j.icarus.2010.01.025. 23 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2022.
- ^ Sheppard, Scott S. . sites.google.com. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2019.
- ^ Jacobson, R. A.; Antreasian, P. G.; Bordi, J. J.; Criddle, K. E.; Ionasescu, R.; Jones, J. B.; Mackenzie, R. A.; Meek, M. C.; Parcher, D.; Pelletier, F. J.; Owen, Jr., W. M.; Roth, D. C.; Roundhill, I. M.; Stauch, J. R. (Aralık 2006). "The Gravity Field of the Saturnian System from Satellite Observations and Spacecraft Tracking Data". The Astronomical Journal. 132 (6). ss. 2520-2526. Bibcode:2006AJ....132.2520J. doi:10.1086/508812.
- ^ a b c Spitale, J. N.; Jacobson, R. A.; Porco, C. C.; Owen, W. M., Jr. (2006). "The orbits of Saturn's small satellites derived from combined historic and Cassini imaging observations". The Astronomical Journal. 132 (2). ss. 692-710. Bibcode:2006AJ....132..692S. doi:10.1086/505206.
- ^ . IAU: Minor Planet Center. 13 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2011.
- ^ Williams, David R. (21 Ağustos 2008). . NASA (National Space Science Data Center). 19 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2010.
- ^ . Jet Propulsion Laboratory. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2022.
- ^ a b c d Gray, Bill (27 Mayıs 2017). . projectpluto.com. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
- ^ a b c d Gray, Bill (27 Mayıs 2017). . projectpluto.com. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
- ^ a b c d Gray, Bill (27 Mayıs 2017). . projectpluto.com. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
- ^ a b c d Gray, Bill (27 Mayıs 2017). . projectpluto.com. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021.
- ^ a b Porco, C. C.; Baker, E.; Barbara, J. (2005). "Cassini Imaging Science: Initial Results on Saturn's Rings and Small Satellites" (PDF). Science. 307 (5713). ss. 1226-36. Bibcode:2005Sci...307.1226P. doi:10.1126/science.1108056. (PMID) 15731439. 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2022.
- ^ a b c Schlyter, Paul (2009). . Views of the Solar System (Calvin J. Hamilton). 18 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saturn un dogal uydulari sadece onlarca metre capindaki minik uydulardan Merkur gezegeninden daha buyuk olan muazzam Titan a kadar cok sayida ve cesitlidir Saturn halkalarinda gomulu olmayan ve yorungeleri dogrulanmis 146 uyduya sahiptir bunlardan sadece 13 unun capi 50 kilometreden fazladir ve ayrica milyonlarca gomulu kucuk uydu ve daha kucuk sayisiz halka taneciklerini iceren yogun halkalari vardir Yedi Saturn uydusu elips sekline sahip olabilecek kadar buyuktur ancak bunlardan sadece Titan ve muhtemelen Rhea su anda hidrostatik dengededir Saturn un uydulari arasinda ozellikle dikkat cekici olanlar azot bakimindan zengin Dunya benzeri bir atmosfere kurumus nehir aglari ve hidrokarbon gollerinden olusan bir manzaraya sahip Gunes Sistemi ndeki Jupiter in uydusu Ganymede den sonra ikinci en buyuk uydu olan Titan guney kutup bolgesinden gaz ve toz jetleri cikan Enceladus ve tezat olusturan siyah ve beyaz yarim kureleriyle Iapetus dur Saturn sisteminin fotografik bir montaji source source source source source Saturn un uydulari yorungeleri boyut ve fiziksel ozellikleri ve bu verilere gore tahmin edilebilecek olusum mekanizmalari ve yasam oykuleri acisindan buyuk bir cesitlilik gosterirler Saturn un halkalari ve uydulari arasindaki karmasik iliski aydinlatilmasi gereken bircok ilginc noktayi barindirmaktadir Yorunge ozellikleriSaturn un uydulari yari buyuk ekseni 134 000 ile 23 milyon km arasinda degisen cok genis bir yorunge yelpazesine dagilmis durumdadirlar Gezegene bilinen en yakin uydu 2 21 RS Saturn yaricapi uzakliktaki yorungedeki Metis tir Bilinen en uzak uydu ise 383 RS uzakliktaki yorungesi ile Ymir adli kucuk uydudur Saturn un tum buyuk uydulari ile halkalar arasinda yer alan ic yorungelerde bulunan birkac kucuk uydu gezegenin ekvator duzlemine gore egikligi yok denecek kadar az ve ayni sekilde dismerkezlik orani cok kucuk olan yorungeler cizmeleri nedeniyle duzenli uydular olarak adlandirilir ve bu ozellikleri uydularin Saturn un olusumu sirasinda meydana geldiklerini dusundurur Yuksek egiklik ve dismerkezlige sahip yorungelerde ve bazilari da ters yonde hareket eden duzensiz uydular in ise kendi iclerinde benzer yorunge ozelliklerine sahip birkac grup icinde toplanmalari dikkati ceker Bu uydularin icinde yer aldiklari gruplara gore degisen ortak ve buyuk olasilikla Saturn disi kokenleri oldugu dusunulur Saturn uydu sistemine ozgu bir ozellik es yorungeli uydu gruplarinin varligidir Duzenli uydular Ic yorungeleri isgal eden uydular Saturn un halkalari ile yogun etkilesim halindedirler Cekim etkileri ile halkalarin dagilim ve yogunluklarini belirledikleri halkalar arasindaki bosluklara neden olduklari icin bu uydulara coban takma adi verilmistir Bu uydulari halkalar sisteminin dinamik bilesenleri olarak kabul etmek gerekir Pan adli uydu nun 2005 yilinda Cassini sondasi tarafindan gonderilen goruntuler yardimiyla kesfedilen Daphnis ise nin acik kalmasindan sorumludur ve bu bosluklar icinde yol alirlar Atlas A halkasinin dis sinirini belirler Prometheus ve Pandora F halkasini ic ve distan aralarina alarak dar bir alana sikistirirlar Epimetheus ve Janus ayni yorungeyi paylasirlar Bu yorunge boyunca belli araliklarla hiz degistirerek birbirlerinin ilerisine ve gerisine gecmeleri Gunes Sistemi icinde baska ornegine rastlanmayan bir es yorunge iliskisi olusturur Mimas A ve B halkalarini ayiran varligindan sorumludur Enceladus Dione ile 1 2 oraninda bir rezonans icinde hareket eder Tethys ile ayni yorungede bu uydunun 60o ilerisinde ve 60o gerisinde yol alan iki Truvali uydu bulunur Telesto ve Calypso Ayni sekilde Dione ile ayni yorungeyi paylasan Truvali uydular Helene ve Polydeuces dir Bunlar da degisik bir es yorunge iliskisine ornektir Duzenli yorungeye sahip uydulardan yalnizca dort tanesi halkalarin disinda yer alir Rhea Titan Hyperion ve Iapetus Inuit duzensiz grubu yorunge egikligi 45o 46o olan bes uyduyu icerir Bu grubun uyeleri Inuit mitolojisi nde adi gecen devlerin adlarini tasimaktadirlar Iskandinav ters yorungeli duzensiz grubu en kalabalik duzensiz uydu grubudur En buyuk uyesi Phoebe dir Yeni uyeleri Iskandinav mitolojisi ndeki devlerden esinlenerek adlandirilan bu grup ters yonde hareket eden yorunge egikligi ve dismerkezlik acisindan cesitlilik gosteren ve bu nedenle bir kismi Skathi benzerleri ve Narvi benzerleri seklinde iki alt grupta toplanan cok sayida kucuk uydu icerir Galya duzensiz grubu ndeki devlerin adlari verilmis olan yorunge egikligi 34o civarinda uc uydudan olusmaktadir Hyperion disindaki butun duzenli uydular kendi eksenleri etrafindaki donuslerini Saturn cevresindeki dolanmalarina es surede tamamlarlar yani gezegenle cekimsel olarak kilitlenmis donus periyotlari vardir Bu nedenle Saturn e hep ayni yuzleri donuk kalir Hyperion un ise kendi etrafinda donus ekseni surekli yer degistirdigi icin kaotik bir donus bicimi vardir Bunda uydunun yorungesinin Titan inki ile 3 4 rezonans icinde olmasinin payi bulunabilir Duzensiz yorungeli uydular ise dismerkezlik derecesi yuksek yorungeler izledikleri ve bu nedenle yorunge boyunca surekli degisen hizlarla ilerledikleri icin donus periyotlarinin dolanma periyotlari ile kilitlenmesi mumkun olmamistir Yeni kesfedilen ve henuz resmi ad almamis uydularin buyuk cogunlugu yeterli gozlem suresini gecirmedikleri icin yorungelerine ait bilgiler kesinlesmemis durumdadir Tabloda yer alan bu uydulara ait bilgilerin ve gruplandirmanin kesin olmadigini gozonunde tutmak gerekmektedir Fiziksel ozelliklerUydularin boyut ve bicimleri Saturn un uydulari boyutlari acisindan da buyuk bir cesitlilik gosterirler Gunes Sistemi ndeki ikinci buyuk uydu olan Titan gezegenlerden Merkur ve Pluton u cap acisindan geride birakir Tethys Dione Rhea ve Iapetus un caplari 1000 km yi asar Bu uydular buyuk kutleleri ve kuvvetli yercekimi nedeniyle tam bir kureye yakin bicimler almistir Gunes sistemi icinde bulunan cesitli gok cisimleri uzerinde yapilan gozlemlerden ogrenildigi kadariyla 1000 km civarinda bir cap bir gok cisminin olusumu sirasinda yogunlasan maddelerin aciga cikardigi enerji nedeniyle isinip eriyerek tabakalar halinde farklilasmasi ve kabaca kuresel bir sekil ortaya cikmasi icin yeterli olmaktadir Kuramsal hesaplamalar da buna yakin sonuclar vermektedir Ortalama capi 100 km 1000 km arasinda olan 7 uydu daha sayilabilir Bunlarin arasinda bicimi kusursuz bir kureye cok yakin olan Enceladus ile cok duzensiz bir gorunume sahip Phoebe farkli koken ve yasam oykulerinin uydularin fiziksel ozelliklerine nasil yansidigina ornek olustururlar Caplari 100 kilometreyi gecmeyen cok sayida uydu duzensiz sekillere sahip kaya veya buz parcalari olarak kabul edilir Bugun icin yeryuzunden gozlenebilirlik alt siniri 3 km kadar oldugundan Saturn un henuz saptanamamis cok sayida daha kucuk uydusu olmasi mantikli gorunmektedir Dis gorunum ve yuzey ozellikleri Saturn sisteminin cesitli uyelerinin kolaylikla gozlenebilen temel ozellikleri farkli koken ve gecmislerini ele verir niteliktedir Titan gezegenlerle karsilastirilabilecek buyuklugunun yani sira kendine ozgu yuzey ozelliklerini sekillendiren ve ayni zamanda gozlemlenmesini guclestiren yogun atmosferi ile kuskusuz bu ailenin en ilginc ve sirlarla dolu uyesidir Surekli sekil degistiren bulutlar ve yogun bir pus tabakasi yuzunden gorunur tayfta gozlemler sinirli bilgi saglar 0 22 duzeyinde bir yansitabilirlik albedo derecesi ile uydu uzerine dusen gunes isiginin buyuk kismini soguran bu atmosfer Titan yuzeyinde 95K civarinda bir sicaklik saglar Radar ve kizilotesi incelemelerde carpma krateri oldugu dusunulen olusumlarin seyrekligi buyuk yukselti farklarinin bulunmayisi Titan in hizla degisen dinamik bir yuzey yapisina sahip oldugu izlenimi verir Tektonik etkinlik ve yanardag etkinligi lehinde yorumlanabilecek ozelliklerin yaninda sivi asindirmasi sonucunda ortaya ciktigi dusunulen yapilara rastlanmaktadir Yogunlugu yer atmosferinin 1 5 kati kadar olan ve yogun bulutlulugu ile yuzey sekillerinin buyukce bir kismini gizleyen Titan atmosferinin uydu yuzeyine yagmur ya da kar seklinde yagis dusmesine neden oldugu ve bu akiskanlarin actigi nehir veya sel yataklari ve depolandigi goller bulunabilecegi dusunulmektedir Bir atmosferi oldugu kanitlanan ikinci Saturn uydusu Enceladus tur Surekli bir atmosfer barindirmasina yeterli kutlesi olmadigi hesaplanan bu uyduda dusuk cekim gucu nedeniyle hizla uzaya kacirilan gazlarin ancak guclu bir yanardag ya da gayzer etkinligi ile aciklanabilmesi olasidir Bu uydu gibi diger buyuk uydularin tumunde de degisen derecelerde yuzey hareketliligine iliskin belirtiler gozlenmistir yuksek albedo dereceleri Enceladus icin 0 9 Tethys icin 0 8 Rhea icin 0 65 Dione icin 0 55 krater yogunlugunun degistigi alanlar kiriklar sirtlar Iapetus iki yarikuresi arasinda 10 kati asan bir yansitabilirlik farki gosterir uydunun hareketi yonundeki yarikure icin 0 04 e karsilik arka yarikurede 0 5 Bunun yani sira bu uyduyu ekvatoru boyunca cepecevre dolanan en az10 km yuksekliginde ve 20 km eninde kemer seklinde bir yukselti bulunmaktadir Bu ozelliklerin nedenleri aydinlatilamamistir Phoebe ve duzensiz yorungeye sahip diger kucuk uydularin cogu oldukca dusuk yansitabilirlik derecelerine sahiptir Bu ozellikleri yorunge ozellikleri ile birlestirildiginde bu uydularin Saturn sistemi disi kokenli olabilecekleri gorusu guc kazanmaktadir Ic yapilar Saturn uydularinin cesitli uzay araclari tarafindan elde edilen yuzey goruntuleri kutle ve yogunluklarina iliskin olcumler ve kismen de tayfolcum verileri sayesinde ic yapilari hakkinda bazi varsayimlarda bulunmak mumkun olmustur Buyuk uydularin 1 2 g cm3 ile 1 5 g cm3 arasinda degisen yogunluklari 1 3 oraninda kaya ve 2 3 oraninda buzdan olusan bir yapi ile uyumludur En azindan 1000 km cap sinirinin uzerindeki uydularin gecmisinde bu bilesenlerin eriyerek tabakalanmasina izin verecek yuksek sicakliklarin soz konusu oldugu bir donem varsayilabilir Buyuk uydularin tumunde az ya da cok yakin tarihli jeolojik etkinligin varligini dusunduren yuzey yapilarinin gozlenmesi gunumuzde de bazi uydularda sivi halde ic katmanlar bulunabilecegine isaret eder Ozellikle Enceladus kucuk kutlesine karsin onemli volkanik etkinlik belirtileri vererek oldukca aktif bir jeolojiye ve hareketli bir ic yapiya sahip gorunur Bunun nedeni Dione ile rezonans halindeki yorungesinden kaynaklanan gel git etkileri ile isinma olabilir Titan 1 8 g cm3 ile tum uydular icinde yogunlugu en yuksek olanidir Bu uydunun buyuk kutlesinden kaynaklanan nispeten onemli cekim gucunun yol actigi sikisma da hesaba alindiginda yine diger uydulardaki buz kaya oranina ulasilir Phoebe nin yari yariya buz kaya dagilimina sahip olmasi ise yine duzenli uydulardan farkli bir kokeni oldugunu dogrular niteliktedir Saturn uydu sisteminin olusumu ve evrimiGunes bulutsusu olarak adlandirilan gaz ve toz kutlesi 4 6 milyar yil once bilinmeyen bir nedenle yogunlasarak bugunku sekliyle Gunes Sistemi ni olusturmaya basladiginda Saturn ve diger gaz devlerinin 10 000 yil gibi kisa bir sure icinde bugunku kutlelerine yakin boyutlara ulastiklari sanilmaktadir Saturn un en azindan duzenli uydularinin da Saturn u olusturan diskin gezegen uzerinde yogunlasamamis kalintilarindan bu donem icinde ortaya ciktiklarina kesin gozuyle bakilir Bu uydularin dismerkezlik veegiklik oranlari cok dusuk yorungeleri bu dusunceyi destekler Ic yorungelerdeki uydular Saturn un halkalari ve Saturn arasinda onemli etkilesimler vardir ve bunlar halkalar ve ic uydularin bugun sahip olduklari ozelliklerin bazilarindan sorumludurlar Halkalarin icindeki yorungelerde yer alan uydular halkalarin bugun bilinen sekillerini korumasinda etkilidir ve bu nedenle coban uydular olarak da adlandirilirlar Halkalari olusturan materyalin en azindan bir kisminin kaynagi olarak da gorulen bu uydularin tanimi konusunda yakin gelecekte yeni bir belirsizlik ortaya cikmasi olasidir Halkalarin aslinda sayisiz halkaciktan olusan kesintili yapisi belirginlestikce halkaciklar arasinda bu yapiyi duzenleyen ancak gunumuzun olanaklariyla saptanamayacak kucuklukte sayisiz uydunun varligindan kuskulanilmaktadir Halkalari olusturan toz ve buz taneciklerinin her birinin teknik olarak Saturn un birer uydusu oldugu goz onunde tutuldugunda hangi yapilara uydu adi verilmesi gerektigi tartisilir hale gelmektedir Duzensiz yorungeye sahip ozellikle de ters hareketli uydularin ise Saturn un cekim alanina yakalanarak sonradan uydusu haline gelmis asteroid ya da belki de kuyrukluyildiz parcalari olduklari dusunulur daha onceden Gunes cevresinde Saturn yorungesi ile kesisen bir yorunge uzerinde yol alan bir gokcisminin bir nedenle hiz degistirmesini gerektirir Bu nedenler gunumuzde bilinen asteroid ve kuyrukluyildiz yorungelerinde yeterli degisikligi yaratabilecek gucte degildir Bu nedenle duzensiz yorungeli uydularin da Saturn tarafindan yakalanmalarinin Gunes Sistemi nin cok erken donemlerinde gerceklesmis oldugu sanilmaktadir SaturnGenis bir alana yayilan Saturn un halkalari yansittiklari gunes isinlari nedeniyle gezegenin Yer den izlenen parlakligini kat kat arttirirlar ve Saturn un uydularinin gozlenmesini guclestirirler Bu nedenle Saturn un uydularinin bulunmasi genellikle Yer in halka duzlemi gecislerine denk gelmistir Saturn un 30 yil suren her dolanim donemi icinde iki kez gerceklesen bu konum halkalarin tutulum ile ayni duzleme gelmeleri nedeniyle Yer den gorunmez olmalarini saglar 1655 te Hollandali gok bilimci Christiaan Huygens Titan i ilk kez gozledi ve Saturn un Ayi adini verdi Giovanni Domenico Cassini 1671 de Iapetus u bir yil sonra Rhea yi kesfetti 1684 te Tethys ve Dione u gozledi 1789 da Ingiliz gok bilimci William Herschel Mimas ve Enceladus u kesfetti 1848 de ve George Bond Hyperion u gozlemlediler Ancak onlardan iki gun sonra bu uyduyu goren William Lassell bulusu ilk yayinlayan ve uyduya adini veren kisi oldu 1899 yilinda araliklarla cekilmis fotograf levhalarini karsilastirarak Phoebe yi kesfetti Bu uydu fotograf yontemiyle bulunan ilk uydu oldu Pickering 1905 yilinda adini verdigi yeni bir uydu gordugunu bildirmis ancak sonradan boyle bir uydunun varolmadigi anlasilmistir 1907 de Titan in bir atmosferi olabilecegini bildirdi 1944 te Gerard Kuiper Titan uzerinde metan ve amonyak saptayarak atmosferin varligini kanitladi 1966 yilinda es yorungeli uydular Epimetheus ve Janus ve tarafindan ayri ayri gozlendi Bu iki uydunun iliskisi ve bu gozlemlerin niteligi ancak 1978 de ve tarafindan aydinlatilabildigi icin bu uydularin kesfi bu dort gozlemcinin adi ile anilmaktadir 1980 yilindaki halka duzlemi gecisinde caplari 20 30 km arasinda degisen uc kucuk uydu Telesto Calypso ve Helene gozlendi 1979 yilinda Pioneer 11 Kasim 1980 de Voyager 1 ve Agustos 1981 de Voyager 2 uzay sondalari Saturn un yakinindan gectiler Voyager 1 tarafindan elde edilen goruntulerde 3 yeni Saturn uydusu bulundu Voyager 2 nin gonderdigi fotograflarin tarafindan sonradan degerlendirilmesiyle 1990 da en ic yorungedeki uydu Pan bulundu 2000 2003 yillari arasinda duzensiz yorungeli13 kucuk uydu daha yeryuzunden yapilan gozlemlerle saptandi 1997 yilinda firlatilan Cassini Huygens uzay araci 1 Temmuz 2004 te Saturn cevresinde yorungeye girdi Iki ayri uzay sondasindan olusan aractan inis araci ayrilarak 14 Ocak 2005 te Titan yuzeyine inis yapti Inis sirasinda atmosferin fiziksel ve kimyasal ozellikleri uzerinde veriler topladi goruntuler elde etti Ancak bir programlama hatasi nedeniyle elde edilen verilerin yarisi yeryuzune aktarilamadan kaybedildi Sondanin yuzeyle temasi duyarli olcum aygitlari ile degerlendirilerek yuzey yapisi hakkinda bilgi edinilmeye calisildi Uydu yuzeyinden goruntuler alindi Bu veriler henuz degerlendirme asamasindadir Cassini Huygens programinin ikinci bileseni olan Cassini yorunge araci Saturn cevresinde degisen yorungeler izleyerek gezegen ve uydulari ile ilgili gozlemlerine basladi 2004 yilinda uc Methone Pallene ve Polydeuces 2005 yilinda 1 yeni uydu buldu Aracin 2004 yili icinde cektigi fotograflarda varligindan kuskulanilan 3 yeni uydu ise henuz dogrulanmadi Bu sonda Phoebe Titan Iapetus ve Enceladus yakin gecislerinde uydularin yuksek cozunurluklu goruntulerini elde etti ve bilimsel gozlemler gerceklestirdi Elde edilen ilk bilgiler arasinda Titan atmosferinin yapisi bilesimi hareketleri uydu yuzeyinin radar gozlemleri ile elde edilen topografik ozellikleri Phoebe nin yuzey ayrintilari ic yapisi ve buyuk olasilikla Kuiper kusagi ile baglantilanan gecmisi Enceladus un daha onceden bilinmeyen atmosferi ve cevresinde yuksek yogunluklu toz parcaciklarinin saptanmasi sayilabilir Cassini programinin birincil asamasinin 2008 yilina dek surdurulmesi planlanmaktadir ve arkadaslarinin Hawaii Universitesi ndeki calisma grubu sistematik bir arastirma yuruterek 2004 te Saturn un 12 yeni uydusunu daha saptadilar Bunlar caplari birkac kilometreyi gecmeyen ve gunumuzun olanaklariyla Yer den yapilan gozlemlerle yakalanabilecek en kucuk cisimleri olusturmaktadirlar Yorunge hesaplamalari henuz kesinlesmedigi icin adlandirilmamis olan yeni uydular gecici kodlari ile bilinmektedirler AdlandirmaHuygens Titan i kesfettiginde ona bir ad vermemisti Gezegenin bilinen tek uydusu olarak kaldigi surece Saturn un ayi adiyla anildi Cassini kendi buldugu dort uyduya kral XIV Louis onuruna Louis nin yildizlari adini verdi bu donemde henuz adi olmayan Titan ise Huygens ayi olarak bilindi William Herschel in bugun Mimas ve Enceladus olarak bilinen uydulari bulmasindan yarim yuzyil sonra oglu John Herschel Saturn un tum uydularinin Yunan mitolojisi nde Kronos un Roma mitolojisi ndeki un esdegeri kardesleri olarak gecen Titan larin adlarini tasimasini onerdi ve o tarihte bilinmekte olan yedi uyduya bugun tasidiklari adlari verdi Bu gelenek 1980 lerde Titan larin soyundan gelenlerin adlarini da kapsayacak sekilde genisletilerek gunumuze dek gelmistir 2000 yilindan bu yana bulunan duzensiz uydulara ise bulunduklari yorunge grubuna gore Inuit Iskandinav ve Galya mitolojisinde yer alan devlerin adlari verilmektedir Saturn uydularinin gozlenmesiEn buyuk uydu Titan 8 kadir derecesindeki parlakligi ile ciplak gozle gorulme sinirinin altinda kalir ancak kucuk bir durbun ya da amator teleskopla Saturn un yaninda kolaylikla gorulur Diger buyuk uydularin orta buyutmeli bir teleskopla gorulmeleri mumkundur Saturn un onemli uydulari tutulum duzlemine oldukca egik olan Saturn ekvator duzleminde yol aldiklari icin Jupiter uydularinda gozlenen ortulme ve tutulma olaylari 30 yilda iki kez gerceklesen Saturn ekvator duzlemi gecisleri disinda gorulmez Ancak gezegenin halkalari buyum boyut ve parlakliklariyla ozellikle ic yorungelerdeki uydularin cogunun gozlenmesini zorlastirirlar Bu nedenle ekvator duzlemi gecisleri uydularin rahatca izlenmesi icin bir firsat olarak kabul edilir ListeDogrulanmis Burada Saturn un uydulari en kisadan en uzuna dogru yorunge periyoduna veya yari buyuk eksene gore listelenmistir Yuzeyleri kuremsi olacak kadar buyuk olan uydular koyu renkle vurgulanip mavi bir arka planda belirtilirken duzensiz uydular kirmizi turuncu ve gri arka planda listelenmistir Duzensiz uydularin yorungeleri ve ortalama uzakliklari sik sik gezegensel ve gunessel tedirginlikler nedeniyle kisa zaman araliginda oldukca degiskendir bu nedenle tum duzensiz uydularin listelenmis yorunge ogelerinin ortalamasi 300 yillik sayisal integrasyon uzerinden alinir Yorunge ogelerinin tumu 1 Ocak 2000 Karasal Zaman donemine dayanmaktadir Renk Anahtari Kucuk ic uydular Titan Diger yuvarlak uydular Inuit grubu Galyali grubu Iskandinav grubu Sira Etiket Adi Resim Mut parl Cap km Kutle 1015 kg Yari buyuk eksen km Yorunge periyodu g Yorunge egikligi Dis merkezlik Konum Kesif yili Kesfeden1 S 2009 0 30 lt 0 00000001 117000 0 47150 0 000 0 0000 dis B Halkasi 2009 Cassini kucuk uydular 0 04 to 0 4 lt 0 00000002 130000 0 55000 0 000 0 0000 A Halkasi icinde 1000 km lik uc bant 2006 Cassini2 XVIII Pan Pan 9 1 28 2 34 31 20 5 0 133584 0 57505 0 000 0 0000 Encke Bolumunde 19903 XXXV Daphnis Daphnis 12 0 7 6 8 6 8 2 6 4 0 077 136505 0 59408 0 004 0 0000 Keeler Araligi nda 2005 Cassini4 XV Atlas Atlas 10 7 30 2 41 35 19 6 6 137670 0 60169 0 003 0 0012 dis A Halkasi coban uydusu 1980 Voyager 15 XVI Prometheus Prometheus 6 5 86 2 136 79 59 159 5 139380 0 61299 0 008 0 0022 ic F Halkasi coban uydusu 1980 Voyager 16 XVII Pandora Pandora 6 6 81 4 104 81 64 137 1 141720 0 62850 0 050 0 0042 dis F Halkasi coban uydusu 1980 Voyager 17a XI Epimetheus Epimetheus 5 6 116 2 130 114 106 526 6 151422 0 69433 0 335 0 0098 Janus ile ortak yorungede 1977 Fountain amp Larson7b X Janus Janus 4 7 179 0 203 185 153 1897 5 151472 0 69466 0 165 0 0068 Epimetheus ile ortak yorungede 19669 LIII Aegaeon 18 7 0 66 1 4 0 5 0 4 0 000073 167500 0 80812 0 001 0 0004 G Halkasi kucuk uydusu 2008 Cassini10 I Mimas Mimas 2 7 396 4 416 393 381 37493 185404 0 94242 1 566 0 0202 1789 Herschel11 XXXII Methone Methone 13 8 2 9 3 9 2 6 2 4 0 0063 194440 1 00957 0 007 0 0001 Alkyonides 2004 Cassini12 XLIX Anthe Anthe 14 8 1 0 0 00026 197700 1 05089 0 100 0 0011 Alkyonides 2007 Cassini13 XXXIII Pallene Pallene 12 9 4 4 5 8 4 2 3 7 0 023 212280 1 15375 0 181 0 0040 Alkyonides 2004 Cassini14 II Enceladus Enceladus 1 8 504 2 513 503 497 108022 237950 1 37022 0 010 0 0047 E halkasini meydana getirir 1789 Herschel15 III Tethys Tethys 0 3 1062 2 1077 1057 1053 617449 294619 1 88780 0 168 0 0001 1684 Cassini15a XIII Telesto Telesto 8 7 24 8 33 24 20 4 0 294619 1 88780 1 158 0 0010 ondeki Tethys truvasi L4 1980 vd 15b XIV Calypso Calypso 8 7 21 4 30 23 14 2 5 294619 1 88780 1 473 0 0010 takip eden Tethys truvasi L5 1980 Pascu vd 18 IV Dione Dione 0 4 1122 8 1128 1123 1119 1095 452 377396 2 73692 0 002 0 0022 1684 Cassini18a XII Helene Helene 7 3 35 2 43 38 26 7 2 377396 2 73692 0 199 0 0022 ondeki Dione truvasi L4 1980 Laques amp Lecacheux18b XXXIV Polydeuces Polydeuces 13 5 2 6 3 0 2 4 1 0 0 0038 377396 2 73692 0 177 0 0192 takip eden Dione truvasi L5 2004 Cassini21 V Rhea Rhea 0 2 1527 6 1530 1526 1525 2306 518 527108 4 51821 0 327 0 0013 1672 Cassini22 VI Titan Titan 1 3 5149 46 5149 5149 5150 134520 000 1221 930 15 9454 0 349 0 0288 1655 Huygens23 VII Hyperion Hyperion 4 8 270 0 360 266 205 5619 9 1481 010 21 2766 0 568 0 1230 Titan ile 4 3 rezonansta 1848 amp Lassell24 VIII Iapetus Iapetus 1 7 1468 6 1491 1491 1424 1805 635 3560 820 79 3215 15 47 0 0286 1671 Cassini25 S 2019A 15 3 6 0 11 11246 000 445 50 48 7 0 4630 Inuit grubu 2019 Gladman vd 26 XXIV Kiviuq Kiviuq 12 7 17 2 6 11343 000 448 42 48 6 0 2120 Inuit grubu 2000 Gladman vd 27 XXII Ijiraq Ijiraq 13 2 13 1 2 11408 000 450 78 47 5 0 2720 Inuit grubu 2000 Gladman vd 28 IX Phoebe Phoebe 6 6 213 0 219 217 204 8292 0 12929 400 550 30 175 2 0 1640 Iskandinav grubu 189929 XX Paaliaq Paaliaq 11 9 25 8 2 15166 000 686 55 44 8 0 3410 Inuit grubu 2000 Gladman vd 30 XXVII Skathi Skathi 14 3 8 0 27 15635 000 728 50 152 6 0 2720 Iskandinav grubu 2000 Gladman vd 31 S 2004T 15 9 4 0 034 15945 000 755 69 159 3 0 4460 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 32 XXVI Albiorix Albiorix 11 1 28 6 12 2 16393 000 785 49 34 1 0 4800 Galyali grubu 200033 S 2007A S 2007 S 2 15 7 6 0 11 16718 000 809 77 174 1 0 1790 Iskandinav grubu 2007 Sheppard vd 34 S 2004M 15 8 4 0 034 17070 000 840 47 39 0 0 4880 Inuit grubu 2004 Sheppard vd 35 XXXVII Bebhionn Bebhionn 15 0 6 0 11 17116 000 837 35 35 1 0 4680 Galyali grubu 2004 Sheppard vd 36 S 2004O 15 6 4 0 034 17499 000 863 02 48 3 0 2020 Inuit grubu 2004 Sheppard vd 37 XXVIII Erriapus Erriapus 13 7 10 0 52 17602 000 874 17 34 5 0 4720 Galyali grubu 2000 Gladman vd 38 XLVII Skoll Skoll 15 4 5 0 065 17667 000 879 83 161 0 0 4640 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 39 LII Tarqeq Tarqeq 14 8 7 0 18 17962 000 883 93 46 3 0 1680 Inuit grubu 2007 Sheppard vd 40 XXIX Siarnaq Siarnaq 10 6 39 3 31 8 18182 000 895 47 45 8 0 2800 Inuit grubu 2000 Gladman vd 41 XXI Tarvos Tarvos 12 8 15 1 8 18243 000 929 85 33 7 0 5380 Galyali grubu 2000 Gladman vd 42 kayip S 2004B S 2004 S 13 15 6 6 0 11 18406 000 18511 200 782400 935 68 940 39 168 8 167 438 0 070 0 2590 0 2774 0 0305 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 43 XLIV Hyrrokkin 14 3 8 0 27 18440 000 932 35 151 5 0 3360 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 44 LI Greip 15 4 5 0 065 18457 000 939 49 174 8 0 3150 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 45 XXV Mundilfari 14 5 7 0 18 18653 000 954 81 167 4 0 2100 Iskandinav grubu 2000 Gladman vd 46 S 2006A 15 6 5 0 065 18780 000 962 90 156 2 0 1410 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 47 kayip S 2007B 15 7 5 0 065 18938 000 20432 100 290200 980 22 1092 10 177 6 177 209 0 110 0 1850 0 1287 0 0150 Iskandinav grubu 2007 Sheppard vd 48 S 2004D 15 8 4 0 034 19259 000 1007 04 163 7 0 1820 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 49 XXXVIII Bergelmir 15 2 5 0 065 19336 000 1006 94 158 6 0 1420 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 50 XXXI Narvi Narvi 14 4 7 0 18 19349 000 1004 08 145 7 0 4300 Iskandinav grubu 2003 Sheppard vd 51 L Jarnsaxa Jarnsaxa 15 6 6 0 11 19354 000 1008 83 163 6 0 2180 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 52 kayip S 2004C 16 0 4 0 034 19448 000 19079 700 679200 1016 88 984 05 168 2 166 870 0 350 0 1800 0 2268 0 0438 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 53 XXIII Suttungr 14 5 7 0 18 19468 000 1019 31 175 8 0 1140 Iskandinav grubu 2000 Gladman vd 54 S 2004K 15 3 6 0 11 19850 000 1054 46 166 3 0 1570 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 55 XLIII Hati 15 3 5 0 065 19868 000 1042 75 165 8 0 3710 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 56 S 2004A 15 7 5 0 065 19886 000 1048 56 165 3 0 3270 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 57 XXXIX Bestla 14 6 7 0 18 20145 000 1088 58 145 2 0 5200 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 58 XL Farbauti 15 7 5 0 065 20390 000 1087 79 156 5 0 2410 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 59 XXX Thrymr 14 3 8 0 27 20418 000 1095 73 177 7 0 4660 Iskandinav grubu 2000 Gladman vd 60 S 2004F 16 1 3 0 014 20598 000 1117 26 177 4 0 2160 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 61 S 2004N 16 1 3 0 014 20711 000 1124 15 157 7 0 0870 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 62 XXXVI Aegir 15 5 6 0 11 20751 000 1120 56 166 7 0 2520 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 63 S 2004I 15 9 4 0 034 20951 000 1147 07 174 3 0 5190 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 64 kayip S 2007C 15 2 6 0 11 21000 000 20680 600 371000 1144 05 1110 36 165 7 165 614 0 140 0 5290 0 5552 0 0195 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 65 S 2004O 15 6 4 0 034 21152 000 1160 15 158 9 0 2540 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 66 S 2004G 15 6 4 0 034 21457 000 1190 01 176 6 0 4370 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 67 S 2004L 15 8 4 0 034 21843 000 1221 83 169 4 0 1610 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 68 S 2004R 15 5 6 0 11 21965 000 1233 02 176 8 0 2370 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 69 XLV Kari 14 8 6 0 11 22093 000 1233 96 156 1 0 4760 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 70 S 2004U 15 9 4 0 034 22266 000 1255 13 155 3 0 5410 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 71 S 2006B 15 6 6 0 11 22428 000 1257 72 158 6 0 3790 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 72 XLI Fenrir 15 9 4 0 034 22454 000 1263 01 165 0 0 1350 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 73 XLVIII Surtur 15 8 6 0 11 22941 000 1302 09 169 7 0 4460 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 74 XLVI Loge 15 3 5 0 065 23059 000 1314 76 167 7 0 1860 Iskandinav grubu 2006 Sheppard vd 75 XIX Ymir Ymir 12 3 19 3 6 23128 000 1319 85 173 5 0 3340 Iskandinav grubu 2000 Gladman vd 76 S 2004E 16 3 3 0 014 23131 000 1327 10 155 0 0 4090 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 77 S 2004V 16 3 3 0 014 23201 000 1339 29 167 1 0 1020 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 78 S 2004H 16 0 3 0 014 23346 000 1343 85 36 5 0 0720 Galyali grubu 2004 Sheppard vd 79 S 2004S 16 1 3 0 014 23439 000 1359 36 152 5 0 6170 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 80 S 2004P 15 9 4 0 034 23581 000 1371 69 159 1 0 5140 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 81 S 2004Q 16 1 3 0 014 24150 000 1425 04 167 5 0 2820 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 82 XLII Fornjot 14 9 6 0 11 25146 000 1498 57 170 4 0 2080 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd 83 LVIII S 2004J S 2004 S 26 15 8 4 0 034 26107 000 1605 93 172 1 0 1470 Iskandinav grubu 2004 Sheppard vd Dogrulanmamis Asagidaki nesneler Cassini tarafindan gozlemlenmistir kati cisimler olarak onaylanmamistir Bunlarin gercek uydular mi yoksa F Halkasi icindeki kalici yiginlar mi oldugu henuz belli degil Adi Resim Cap km Yari buyuk eksen km Yorunge periyodu g Konum Kesif yili Durumve 3 5 140300 0 619 F Halkasi etrafindaki belirsiz nesneler 2004 Kasim 2004 te bolgenin kapsamli goruntulenmesinde tespit edilmediler ve bu da varliklarini olanakdisi hale getirdi 3 5 140130 0 61801 2004 2005 yilinda tutarli bir sekilde tespit edildi ince tozla cevrili olma ve cok kucuk bir fiziksel cekirdege sahip olma olasiligi var Varsayimsal Farkli gok bilimciler tarafindan iki uydunun kesfedildigi iddia edildi ancak bir daha asla gorulmedi Her iki uydunun da Titan ve Hyperion arasinda yorungede dondugu soylenmisti Chiron 1861 de Hermann Goldschmidt tarafindan goruldugu iddia edildi ancak baska hic kimse tarafindan gozlemlenmedi Themis 1905 te astronom William Pickering tarafindan kesfedildigi iddia edildi ancak bir daha asla gorulmedi Bununla birlikte 1960 lara kadar cok sayida almanak ve astronomi kitabinda yer almisti Notlar Sira Saturn den ortalama uzakliklarina gore diger uydular arasindaki konumu ifade eder Etiket her uydunun isimlendirme sirasina gore verilen Roma rakami adini belirtmektedir Pan dan Janus Methone Pallene Telepso Calypso Helene Hyperion ve Phoebe ye kadar olan ic uydularin caplari ve boyutlari Thomas 2010 Tablo 3 ten alinmistir Mimas Enceladus Tethys Dione Rhea ve Iapetus un cap ve boyutlari Thomas 2010 Tablo 1 den alinmistir Diger uydularin yaklasik boyutlari Scott Sheppard in web sitesinden alinmistir Buyuk uydularin kutleleri Jacobson 2006 dan alinmistir Pan Daphnis Atlas Prometheus Pandora Epimetheus Janus Hyperion ve Phoebe kutleleri Thomas 2010 Tablo 3 ten alinmistir Kucuk duzenli uydularin kutleleri yogunlugun 0 5 g cm3 oldugu varsayilarak hesaplanirken duzensiz uydularin kutleleri yogunlugun 1 0 g cm3 oldugu varsayilarak hesaplanmistir a b c Yorunge parametreleri Spitale vd 2006 IAU MPC Natural Satellites Ephemeris Service JPL Solar System Dynamics ve NASA NSSDC Negatif sayilar ters yon yorungeleri belirtmektedir Duzenli uydular icin Saturn un ekvatoruna duzensiz uydular icin tutuluma Ters yon yorungede bilinen tek dis uydu Galyali grubunun diger uydularina benzer yorunge egikligi Muhtemelen olagandisi yuksek dis merkezligi nedeniyle yakalanmis bir asteroit ancak yorungesi Iskandinav grubuna benzer S 2004 S 4 buyuk olasilikla gecici bir yigindi ilk goruldugunden beri ortaya cikmadi Kaynakca NASA 13 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2010 Sheppard Scott S Departament of Terrestrial Magnetism at Carniege Institution for science 7 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2008 a b Porco C the Cassini Imaging Team 2 Kasim 2009 IAU Circular Cilt 9091 11 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2022 Redd Nola Taylor 27 Mart 2018 Space com 13 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2019 17 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Jet Propulsion Laboratory 5 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2022 a b Gazetteer of Planetary Nomenclature USGS Astrogeology 21 Temmuz 2006 16 Aralik 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Agustos 2006 a b c Thomas P C July 2010 Sizes shapes and derived properties of the saturnian satellites after the Cassini nominal mission PDF Icarus 208 1 ss 395 401 Bibcode 2010Icar 208 395T doi 10 1016 j icarus 2010 01 025 23 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Nisan 2022 Sheppard Scott S sites google com 24 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2019 Jacobson R A Antreasian P G Bordi J J Criddle K E Ionasescu R Jones J B Mackenzie R A Meek M C Parcher D Pelletier F J Owen Jr W M Roth D C Roundhill I M Stauch J R Aralik 2006 The Gravity Field of the Saturnian System from Satellite Observations and Spacecraft Tracking Data The Astronomical Journal 132 6 ss 2520 2526 Bibcode 2006AJ 132 2520J doi 10 1086 508812 a b c Spitale J N Jacobson R A Porco C C Owen W M Jr 2006 The orbits of Saturn s small satellites derived from combined historic and Cassini imaging observations The Astronomical Journal 132 2 ss 692 710 Bibcode 2006AJ 132 692S doi 10 1086 505206 IAU Minor Planet Center 13 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2011 Williams David R 21 Agustos 2008 NASA National Space Science Data Center 19 Aralik 1996 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2010 Jet Propulsion Laboratory 27 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2022 a b c d Gray Bill 27 Mayis 2017 projectpluto com 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2021 a b c d Gray Bill 27 Mayis 2017 projectpluto com 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2021 a b c d Gray Bill 27 Mayis 2017 projectpluto com 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2021 a b c d Gray Bill 27 Mayis 2017 projectpluto com 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2021 a b Porco C C Baker E Barbara J 2005 Cassini Imaging Science Initial Results on Saturn s Rings and Small Satellites PDF Science 307 5713 ss 1226 36 Bibcode 2005Sci 307 1226P doi 10 1126 science 1108056 PMID 15731439 25 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Nisan 2022 a b c Schlyter Paul 2009 Views of the Solar System Calvin J Hamilton 18 Agustos 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2010