Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sodyum bikromat Na2Cr2O7 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Ancak, genellikle tuz dihidrat Na2Cr2O7•2 olarak kullanılır. Neredeyse tüm krom cevheri, sodyum bikromata dönüştürülerek işlenir ve neredeyse krom bazlı bütün bileşikler ve maddeler bu tuzdan hazırlanır. Reaktivite ve görünüm açısından, sodyum bikromat ve çok benzerdir. Bununla birlikte sodyum tuzu, suda potasyum tuzundan yaklaşık yirmi kat daha fazla çözünür(0 °C’de 49 g/L) ve eşdeğer ağırlığı da daha düşüktür ki bu da genellikle istenen bir durumdur.
 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Sodyum bikromat | |
Diğer adlar Kromik asit disodyum tuzu | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| ChEBI |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.031.070 |
| EC Numarası |
|
| 21597 | |
PubChem CID |
|
| RTECS numarası |
|
| UNII |
|
| UN numarası | 3288 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | Na2Cr2O7 |
| Molekül kütlesi | 261,97 g/mol (susuz) 298,00 g/mol (dihidrat) |
| Görünüm | parlak turuncu |
| Koku | kokusuz |
| Yoğunluk | 2,52 g/cm3 |
| Erime noktası | 356,7 °C (674,1 °F; 629,8 K) |
| Kaynama noktası | 400 °C (752 °F; 673 K) bozunur |
| Çözünürlük (su içinde) | 73 g/100 mL (25 °C) |
| Çözünürlük (diğer çözücüler içinde) | metanol, etanol‘de çözünür |
| Kırınım dizimi (nD) | 1,661 (dihidrat) |
| Tehlikeler | |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |       |
| İşaret sözcüğü | Uyarı |
| R-ibareleri | R45, R46, R60, R61, R8, R21, R25, R26, R34, R42/43, R48/23, R50/53, |
| G-ibareleri | S53, S45, S60, S61 |
| Tehlike ifadeleri | H272, H301, H312, H314, H317, H330, H334, H340, H350, H360, H372, H410 |
| Önlem ifadeleri | P201, P202, P210, P220, P221, P260, P261, P264, P270, P271, P272, P273, P280, P281, P284, P285, P301+P310, P301+P330+P331, P302+P352, P303+P361+P353, P304+P340, P304+P341, P305+P351+P338, P308+P313, P310, P312, P314, P320, P321, P322, P330, P333+P313, P342+P311, P363, P370+P378, P391, P403+P233, P405, P501 |
| NFPA 704 (yangın karosu) | |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 ((medyan doz)) | 50 mg/kg |
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1369 |
| Benzeyen bileşikler | |
Diğer anyonlar | Sodyum kromat |
Diğer katyonlar | |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Üretimi
Sodyum bikromat, krom(III) oksitleri içeren cevherlerden büyük ölçekte üretilir. Cevher, hava varlığında (oksijen kaynağı) yaklaşık 1000 °C'de, bir baz tipik olarak sodyum karbonat ile eritilir:
- 2Cr2O3 + 4Na2CO3 + 3O2 -> 4Na2CrO4 + 4CO2
Bu aşama kromu çözündürür ve sıcak su içerisine ekstrakte edilmesini sağlar. Bu aşamada, cevherin alüminyum ve demir bileşikleri gibi diğer bileşenleri az çözünür. Elde edilen sulu ekstraktın sülfürik asit veya karbon dioksit ile asitleştirilmesi bikromatı verir:
- 2Na2CrO4 + 2CO2 + H2O -> Na2Cr2O7 + 2NaHCO3
- 2Na2CrO4 + H2SO4 -> Na2Cr2O7 + Na2SO4 + H2O
Bikromat, kristalizasyon yoluyla dihidrat olarak izole edilir. Bu şekilde, yılda milyonlarca kilogram sodyum bikromat üretilmektedir.
Krom(VI), özellikle toz olarak zehirli olduğu için, bu tür fabrikalar sıkı düzenlemelere tabidir. Örneğin, bu tür rafinerilerden çıkan atık maddeler, çevreyi daha az tehdit eden krom(VI) 'yı krom(III)' e geri döndürmek için indirgeyici maddelerle işlenir. Bu tuzun, hekza-, tetra- ve dihidrattan 19.5 °C’nin altındaki dekahidrata (CAS# 13517-17-4 ) kadar çeşitli hidratları bilinmektedir. 62 °C’nin üstünde, bu tuzlar bu tuzlar susuz maddeyi vermek için kendiliğinden su kaybederler. Sodyum bikromat yaklaşık 30 – 35 °C arasında kristalleşir.
Reaksiyonları
Bikromat ve kromat tuzları oksitleyici maddelerdir. Derinin tabaklanması için, sodyum bikromat önce kükürt dioksit ile indirgenir.
Organik sentez alanında, bu bileşik ve karbonil türevlerine yükseltger. Örneğin, 2,4,6-trinitrotoluen karşılık gelen karboksilik aside yükseltgenir. Benzer şekilde, 2,3-dimetilnaftalen Na2Cr2O7 ile 2,3-naftalandikarboksilik asite yükseltgenir.
Sekonder alkoller karşılık gelen ketona yükseltgenir, örnk. mentolün ; dihidrokolestrolün kolestanona dönüşümü:
- 3 R2CHOH + Cr2O72− + 2 H+ → 3 R2C=O + Cr2O3 + 4 H2O
Potasyum tuzuna göre, sodyum bikromatın ana avantajı, suda ve asetik asit gibi polar çözücülerde daha yüksek çözünürlüğüdür.
Sodyum bikromat dönüşümünde kullanılabilir.
Güvenlik
Bütün hekzavalent krom bileşikleri gibi, sodyum bikromatda kanserojendir. Bileşik ayrıca ve maruziyet ciddi göz hasarı veya körlüğe neden olabilir. İnsan maruziyeti ayrıca doğurganlığı, kalıtsal genetik hasarı ve doğmamış çocuklara verilen zararı da kapsar.
Kaynakça
- ^ a b Gerd Anger, Jost Halstenberg, Klaus Hochgeschwender, Christoph Scherhag, Ulrich Korallus, Herbert Knopf, Peter Schmidt, Manfred Ohlinger, "Chromium Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005. DOI:10.1002/14356007.a07_067
- ^ a b Freeman, F. "Sodium Dichromate" in Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis (Ed: L. Paquette) 2004, J. Wiley & Sons, New York. DOI:10.1002/047084289.
- ^ "2,4,6-TRINITROBENZOIC ACID". Organic Syntheses. 1941.; Collective Volume, 1, s. 543
- ^ "2,3-NAPHTHALENEDICARBOXYLIC ACID". Organic Syntheses. 1973.; Collective Volume, 5, s. 810
- ^ "l-MENTHONE". Organic Syntheses.; Collective Volume, 1, s. 340
- ^ "CHOLESTANONE". Organic Syntheses. 1941.; Collective Volume, 2, s. 139
- ^ IARC (2012) [17-24 Mart 2009]. (PDF). Lyon: Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı. ISBN . 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020.
Krom (VI) bileşikleri kanserojenliği için insanlarda yeterli kanıt vardır. Krom (VI) bileşikleri akciğer kanserine neden olur. Ayrıca Krom (VI) bileşiklerine maruziyet ile burun ve burun sinüsleri kanseri arasında pozitif ilişki gözlenmiştir. Deney hayvanlarında krom (VI) bileşikleri kanserojenliği için yeterli kanıt vardır. Krom (VI) bileşikleri insanlar için kanserojen (Grup 1) dir.
- ^ . 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sodyum bikromat Na2Cr2O7 formulune sahip bir inorganik bilesiktir Ancak genellikle tuz dihidrat Na2Cr2O7 2 olarak kullanilir Neredeyse tum krom cevheri sodyum bikromata donusturulerek islenir ve neredeyse krom bazli butun bilesikler ve maddeler bu tuzdan hazirlanir Reaktivite ve gorunum acisindan sodyum bikromat ve cok benzerdir Bununla birlikte sodyum tuzu suda potasyum tuzundan yaklasik yirmi kat daha fazla cozunur 0 C de 49 g L ve esdeger agirligi da daha dusuktur ki bu da genellikle istenen bir durumdur Sodyum bikromat AdlandirmalarIUPAC adiSodyum bikromatDiger adlarKromik asit disodyum tuzuTanimlayicilarCAS numarasi 10588 01 9 7789 12 0 dihidrat 3D model JSmol Etkilesimli goruntuChEBI CHEBI 39483 ChemSpider 23723 ECHA InfoCard 100 031 070EC Numarasi 234 190 3Gmelin Referansi 21597PubChem CID 25408RTECS numarasi HX7750000 HX7750000 dihidrat UNII C9G6VY6ZZ4 52125XYY2A dihidrat UN numarasi 3288CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID8021274InChI InChI 1S 2Cr 2Na 7O q 2 1 2 1 Key KIEOKOFEPABQKJ UHFFFAOYSA N InChI 1 2Cr 2Na 7O q 2 1 2 1 rCr2O7 2Na c3 1 4 5 9 2 6 7 8 q 2 2 1Key KIEOKOFEPABQKJ RXLKZJBDAWSMILES Na Na O Cr O O O Cr O O OOzelliklerMolekul formulu Na2Cr2O7Molekul kutlesi 261 97 g mol susuz 298 00 g mol dihidrat Gorunum parlak turuncuKoku kokusuzYogunluk 2 52 g cm3Erime noktasi 356 7 C 674 1 F 629 8 K Kaynama noktasi 400 C 752 F 673 K bozunurCozunurluk su icinde 73 g 100 mL 25 C Cozunurluk diger cozuculer icinde metanol etanol de cozunurKirinim dizimi nD 1 661 dihidrat TehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu UyariR ibareleri R45 R46 R60 R61 R8 R21 R25 R26 R34 R42 43 R48 23 R50 53 G ibareleri S53 S45 S60 S61Tehlike ifadeleri H272 H301 H312 H314 H317 H330 H334 H340 H350 H360 H372 H410Onlem ifadeleri P201 P202 P210 P220 P221 P260 P261 P264 P270 P271 P272 P273 P280 P281 P284 P285 P301 P310 P301 P330 P331 P302 P352 P303 P361 P353 P304 P340 P304 P341 P305 P351 P338 P308 P313 P310 P312 P314 P320 P321 P322 P330 P333 P313 P342 P311 P363 P370 P378 P391 P403 P233 P405 P501NFPA 704 yangin karosu 401OXOldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 50 mg kgGuvenlik bilgi formu SDS ICSC 1369Benzeyen bilesiklerDiger anyonlar Sodyum kromatDiger katyonlarAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariUretimiSodyum bikromat krom III oksitleri iceren cevherlerden buyuk olcekte uretilir Cevher hava varliginda oksijen kaynagi yaklasik 1000 C de bir baz tipik olarak sodyum karbonat ile eritilir 2Cr2O3 4Na2CO3 3O2 gt 4Na2CrO4 4CO2 Bu asama kromu cozundurur ve sicak su icerisine ekstrakte edilmesini saglar Bu asamada cevherin aluminyum ve demir bilesikleri gibi diger bilesenleri az cozunur Elde edilen sulu ekstraktin sulfurik asit veya karbon dioksit ile asitlestirilmesi bikromati verir 2Na2CrO4 2CO2 H2O gt Na2Cr2O7 2NaHCO32Na2CrO4 H2SO4 gt Na2Cr2O7 Na2SO4 H2O Bikromat kristalizasyon yoluyla dihidrat olarak izole edilir Bu sekilde yilda milyonlarca kilogram sodyum bikromat uretilmektedir Krom VI ozellikle toz olarak zehirli oldugu icin bu tur fabrikalar siki duzenlemelere tabidir Ornegin bu tur rafinerilerden cikan atik maddeler cevreyi daha az tehdit eden krom VI yi krom III e geri dondurmek icin indirgeyici maddelerle islenir Bu tuzun hekza tetra ve dihidrattan 19 5 C nin altindaki dekahidrata CAS 13517 17 4 kadar cesitli hidratlari bilinmektedir 62 C nin ustunde bu tuzlar bu tuzlar susuz maddeyi vermek icin kendiliginden su kaybederler Sodyum bikromat yaklasik 30 35 C arasinda kristallesir ReaksiyonlariBikromat ve kromat tuzlari oksitleyici maddelerdir Derinin tabaklanmasi icin sodyum bikromat once kukurt dioksit ile indirgenir Organik sentez alaninda bu bilesik ve karbonil turevlerine yukseltger Ornegin 2 4 6 trinitrotoluen karsilik gelen karboksilik aside yukseltgenir Benzer sekilde 2 3 dimetilnaftalen Na2Cr2O7 ile 2 3 naftalandikarboksilik asite yukseltgenir Sekonder alkoller karsilik gelen ketona yukseltgenir ornk mentolun dihidrokolestrolun kolestanona donusumu 3 R2CHOH Cr2O72 2 H 3 R2C O Cr2O3 4 H2O Potasyum tuzuna gore sodyum bikromatin ana avantaji suda ve asetik asit gibi polar cozuculerde daha yuksek cozunurlugudur Sodyum bikromat donusumunde kullanilabilir GuvenlikButun hekzavalent krom bilesikleri gibi sodyum bikromatda kanserojendir Bilesik ayrica ve maruziyet ciddi goz hasari veya korluge neden olabilir Insan maruziyeti ayrica dogurganligi kalitsal genetik hasari ve dogmamis cocuklara verilen zarari da kapsar Kaynakca a b Gerd Anger Jost Halstenberg Klaus Hochgeschwender Christoph Scherhag Ulrich Korallus Herbert Knopf Peter Schmidt Manfred Ohlinger Chromium Compounds in Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley VCH Weinheim 2005 DOI 10 1002 14356007 a07 067 a b Freeman F Sodium Dichromate in Encyclopedia of Reagents for Organic Synthesis Ed L Paquette 2004 J Wiley amp Sons New York DOI 10 1002 047084289 2 4 6 TRINITROBENZOIC ACID Organic Syntheses 1941 Collective Volume 1 s 543 2 3 NAPHTHALENEDICARBOXYLIC ACID Organic Syntheses 1973 Collective Volume 5 s 810 l MENTHONE Organic Syntheses Collective Volume 1 s 340 CHOLESTANONE Organic Syntheses 1941 Collective Volume 2 s 139 IARC 2012 17 24 Mart 2009 PDF Lyon Uluslararasi Kanser Arastirmalari Ajansi ISBN 978 92 832 0135 9 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2020 Krom VI bilesikleri kanserojenligi icin insanlarda yeterli kanit vardir Krom VI bilesikleri akciger kanserine neden olur Ayrica Krom VI bilesiklerine maruziyet ile burun ve burun sinusleri kanseri arasinda pozitif iliski gozlenmistir Deney hayvanlarinda krom VI bilesikleri kanserojenligi icin yeterli kanit vardir Krom VI bilesikleri insanlar icin kanserojen Grup 1 dir 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2020