Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2020) () |
Suriye Komünist Partisi (Arapça: الحزب الشيوعي السوري al-hizb ash-shuyū'ī as-sūrī), 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).
Suriye Komünist Partisi الحزب الشيوعي السوري | |
|---|---|
 | |
| Kurucu | |
| Kuruluş tarihi | 1944 |
| Kapanış tarihi | 1986 |
| Önceli | Suriye-Lübnan Komünist Partisi |
| Ardılı | İki gruba ayrıldı: Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş) |
| İdeoloji | Komünizm Marksizm-Leninizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
| Ulusal üyelik | Ulusal İlerici Cephe |
| Parti bayrağı | |
 | |
Partinin İlk Dönemleri
Parti, Suriye-Lübnan Komünist Partisi olarak 1924 yılında Beyrut'ta kuruldu. Kısa bir süre sonra parti bastırıldı, ancak birkaç yıllık bir aradan sonra yeniden canlandırıldı. 1930'da partiye katılan ve daha sonra Moskova'daki Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'nde okuyan Şamlı , 1936'da parti sekreteri olarak kontrolü ele aldı ve parti örgütünü kurmaya başladı.
Bekdaş'ın liderliği ve örgütsel büyüme
Parti, Suriye'deki Vichy Fransası varlığına muhalefet etti ve Özgür Fransa ülkenin kontrolünü ele geçirdiğinde yasallaştı. 1944'te Suriye ve Lübnan partileri ayrı örgütler haline geldi. Bakdaş, Suriye Komünist Partisi'ni Suriye'nin Fransız mandasına karşı mücadelesi bağlamında ulusal hareketin önemli bir parçası olarak sunmaya çalıştı. Parti, sınırlı bir Leninist öncü örgütü olarak işlev görmek yerine, ılımlı bir program benimsedi ve saflarını bu programı kabul eden herkese açtı. Parti; işçi sınıfı, Kürtler ve aydınlar arasında önemli bir destek tabanı oluşturdu.
1954'te, 1949'dan beri süren bir dizi askeri diktatörlüğün ardından Suriye demokrasiye geçti ve o yıl yapılan seçimlerde Halid Bekdaş, Şam bölgesi için parlamentoda bir sandalye kazanarak Arap parlamentosuna seçilen ilk komünist oldu. Parti, 1950'lerin Suriye'deki ana siyasi sorunu olan Suriye'yi Cemal Abdünnasır'ın Mısır'ı ile birleştirme önerileri konusunda temkinliydi. Nasır döneminde yasaklanmıştı ve komünistler ile diğer solcuların çoğu hapse atılmıştı. Bununla birlikte, halkın birlik arzusu o kadar fazlaydı ki parti buna doğrudan karşı çıkmayı göze alamayacağını hissetti.
Nasır ve Baas dönemindeki baskı, 1958-1970
Birleşik Arap Cumhuriyeti, Mısır ve Suriye’nin birleşmesinden sonra 1958’de kuruldu. 1958'in sonlarına doğru partiye karşı bir baskı kampanyası başladı. Nasır, BAC'nin gevşek bir federasyona dönüştürülmesi çağrısında bulunan Bekdaş tarafından yapılan sert eleştirel bir açıklamayla harekete geçmeye kışkırtıldı. Komünistler hapsedildi ve bazı durumlarda öldürüldü.
BAC, 1961'deki bir darbenin Suriye'yi ayırmasıyla sona erdi. Komünist Parti, ayrılıkçı eğilimle güçlü bir şekilde özdeşleştirildi ve bunun sonucunda halk desteğini ve üyelerini kaybetti. Daha da kötüsü, 1963'teki birleşme yanlısı darbenin, büyük ölçüde Baasçılardan ve Nasırcılardan oluşan askeri temelli bir hükûmeti iktidara getirmesi ve partinin bir kez daha bastırılmasıydı.
1972'den itibaren Ulusal İlerici Cephede yasal örgütlenme
1970’te, Salah Cedid yönetimine karşı düzenlenen askerî darbe sonucu Hafız Esad iktidarı aldı. Esad, Suriye’de halk demokrasisi bağlamında sınırlı bir politik çoğulculuk oluşturulacağını açıkladı. Bu istek 1972 yılında Ulusal İlerici Cephe (UİC) biçimini aldı. Yalnız bu cephenin üyeleri Suriye politik yaşamına katılabildi. Cepheye katılmak için, Suriyeli partiler hükûmetin sosyalist ve Arap milliyetçisi politikasını kabul etmek zorunda kaldılar. Baas Partisine cephenin liderliği garanti edilmişti ve 1973'te ilan edilen yeni anayasa, "topluma ve devlete önderlik etmesi" için bu liderliği garanti altına aldı. Ayrıca, silahlı kuvvetlerde ve üniversite öğrencileri arasında yalnızca Baas Partisinin bulunmasına izin verilecekti.
Bu kısıtlamaları kabul etmek ile yasa dışı örgüt olma olasılığı arasında seçim yapmak zorunda kalan Bekdaş ve partinin çoğunluğu cepheye katılmayı seçti. Partideki daha radikal unsurlar cepheye katılım konusunda mutsuzdular. Ancak kırılma noktası 1976'da Suriye'nin Lübnan İç Savaşı'na Filistin Kurtuluş Örgütü'ndeki milliyetçi bloğa ve müttefiklerine karşı, Maruni önderliğindeki sağcı unsurların yanında yer almasıyla başladı. Bu durum radikaller için çok fazlaydı ve Riyad el-Türk onları muhalefete sürükledi. Grubuna veya Suriye Komünist Partisi (Riyad el-Türk) adı verildi.
1980'ler: baskı ve ayrılık
1980'lerin başında, Suriye hükûmeti siyasi faaliyeti kıstı ve Komünist Parti, UİC'ye katılmasına rağmen ciddi kısıtlamalara maruz kaldı. Hükûmet, partinin Nidhal eş-Şa'b ("Halk Mücadelesi") ve En-Nur ("Işık") gibi gazetelerini çıkarmasına engel oldu. Partinin faaliyetleri güvenlik servisleri tarafından yakından izlendi. Parti yine yeraltına çekildi ve 1980'lerin çoğu boyunca güvenlik servisinin varlığına karşın partiye katılan üyelerinin dosyalarını gizli tutarak yer altında etkinliğini sürdürdü. 1986'da komünizm karşıtı baskı sona erdi ve komünist parti yasağı Esad tarafından Sovyetlere bir taviz olarak kaldırıldı.
1986 yılında, Bekdaş ve Sekreter Yardımcısı arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi ve Gorbaçov tarafından yönetilen perestroyka ve glasnost politikaları konusunda anlaşmazlık çıktı. Faysal, Gorbaçov’un reformlarını desteklerken, Bekdaş bunlara karşı çıkıyordu. Bu ikilik, parti içerisinde yeni bir ayrılık doğurdu ve entelektüeller Faysal’a katılırken, Kürt tabanı Bekdaş’ı desteklemeye devam etti. İki parti de Suriye Komünist Partisi ismini kullanmaya ve Ulusal İlerici Cephede yer almaya devam ettiler.
Bugünkü durum
1995 yılında Halid Bekdaş öldü ve karısı Visal Farha Bekdaş partisinin başına geçti. Hafız Esad’ın başkanlığının sonlarına doğru, ülkede görülen bazı özgürlükler sonucu iki komünist parti de kendi gazetelerini yayınlamaya başladılar. 2000 yılında, Şam Baharı sırasında, partiler önemli bir rol oynadılar.
İki parti de bugün benzer politikalara sahiptir ve ABD’nin Orta Doğu’daki politikalarını eleştirirken, hükûmetlerinin dış politikalarını desteklerler. Aynı zamanda, demokratik reformların gerçekleşmesini isterler ve hükûmetin yolsuzluğa karşı mücadele yönetimini ve son yıllarda ortaya konan liberal politikaları sert bir şekilde eleştirirler.
Dış bağlantılar
- (Arapça)
- (Arapça) An-nour 26 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Suriye Komunist Partisi haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Suriye Komunist Partisi Arapca الحزب الشيوعي السوري al hizb ash shuyu i as suri 1924 yilinda Suriye de kurulan siyasi partidir Parti 1972 de Ulusal Ilerici Cephe nin uyesi oldu 1986 yilindaki ayriliktan sonra ismi iki farkli parti tarafindan kullanilmaktadir Suriye Komunist Partisi Birlesik ve Suriye Komunist Partisi Bekdas Suriye Komunist Partisi الحزب الشيوعي السوريKurucuKurulus tarihi1944Kapanis tarihi1986OnceliSuriye Lubnan Komunist PartisiArdiliIki gruba ayrildi Suriye Komunist Partisi Birlesik ve Suriye Komunist Partisi Bekdas IdeolojiKomunizm Marksizm LeninizmSiyasi pozisyonAsiri solUlusal uyelikUlusal Ilerici CepheParti bayragiPartinin Ilk DonemleriParti Suriye Lubnan Komunist Partisi olarak 1924 yilinda Beyrut ta kuruldu Kisa bir sure sonra parti bastirildi ancak birkac yillik bir aradan sonra yeniden canlandirildi 1930 da partiye katilan ve daha sonra Moskova daki Dogu Emekcileri Komunist Universitesi nde okuyan Samli 1936 da parti sekreteri olarak kontrolu ele aldi ve parti orgutunu kurmaya basladi Bekdas in liderligi ve orgutsel buyumeParti Suriye deki Vichy Fransasi varligina muhalefet etti ve Ozgur Fransa ulkenin kontrolunu ele gecirdiginde yasallasti 1944 te Suriye ve Lubnan partileri ayri orgutler haline geldi Bakdas Suriye Komunist Partisi ni Suriye nin Fransiz mandasina karsi mucadelesi baglaminda ulusal hareketin onemli bir parcasi olarak sunmaya calisti Parti sinirli bir Leninist oncu orgutu olarak islev gormek yerine ilimli bir program benimsedi ve saflarini bu programi kabul eden herkese acti Parti isci sinifi Kurtler ve aydinlar arasinda onemli bir destek tabani olusturdu 1954 te 1949 dan beri suren bir dizi askeri diktatorlugun ardindan Suriye demokrasiye gecti ve o yil yapilan secimlerde Halid Bekdas Sam bolgesi icin parlamentoda bir sandalye kazanarak Arap parlamentosuna secilen ilk komunist oldu Parti 1950 lerin Suriye deki ana siyasi sorunu olan Suriye yi Cemal Abdunnasir in Misir i ile birlestirme onerileri konusunda temkinliydi Nasir doneminde yasaklanmisti ve komunistler ile diger solcularin cogu hapse atilmisti Bununla birlikte halkin birlik arzusu o kadar fazlaydi ki parti buna dogrudan karsi cikmayi goze alamayacagini hissetti Nasir ve Baas donemindeki baski 1958 1970Birlesik Arap Cumhuriyeti Misir ve Suriye nin birlesmesinden sonra 1958 de kuruldu 1958 in sonlarina dogru partiye karsi bir baski kampanyasi basladi Nasir BAC nin gevsek bir federasyona donusturulmesi cagrisinda bulunan Bekdas tarafindan yapilan sert elestirel bir aciklamayla harekete gecmeye kiskirtildi Komunistler hapsedildi ve bazi durumlarda olduruldu BAC 1961 deki bir darbenin Suriye yi ayirmasiyla sona erdi Komunist Parti ayrilikci egilimle guclu bir sekilde ozdeslestirildi ve bunun sonucunda halk destegini ve uyelerini kaybetti Daha da kotusu 1963 teki birlesme yanlisi darbenin buyuk olcude Baascilardan ve Nasircilardan olusan askeri temelli bir hukumeti iktidara getirmesi ve partinin bir kez daha bastirilmasiydi 1972 den itibaren Ulusal Ilerici Cephede yasal orgutlenme1970 te Salah Cedid yonetimine karsi duzenlenen askeri darbe sonucu Hafiz Esad iktidari aldi Esad Suriye de halk demokrasisi baglaminda sinirli bir politik cogulculuk olusturulacagini acikladi Bu istek 1972 yilinda Ulusal Ilerici Cephe UIC bicimini aldi Yalniz bu cephenin uyeleri Suriye politik yasamina katilabildi Cepheye katilmak icin Suriyeli partiler hukumetin sosyalist ve Arap milliyetcisi politikasini kabul etmek zorunda kaldilar Baas Partisine cephenin liderligi garanti edilmisti ve 1973 te ilan edilen yeni anayasa topluma ve devlete onderlik etmesi icin bu liderligi garanti altina aldi Ayrica silahli kuvvetlerde ve universite ogrencileri arasinda yalnizca Baas Partisinin bulunmasina izin verilecekti Bu kisitlamalari kabul etmek ile yasa disi orgut olma olasiligi arasinda secim yapmak zorunda kalan Bekdas ve partinin cogunlugu cepheye katilmayi secti Partideki daha radikal unsurlar cepheye katilim konusunda mutsuzdular Ancak kirilma noktasi 1976 da Suriye nin Lubnan Ic Savasi na Filistin Kurtulus Orgutu ndeki milliyetci bloga ve muttefiklerine karsi Maruni onderligindeki sagci unsurlarin yaninda yer almasiyla basladi Bu durum radikaller icin cok fazlaydi ve Riyad el Turk onlari muhalefete surukledi Grubuna veya Suriye Komunist Partisi Riyad el Turk adi verildi 1980 ler baski ve ayrilik1980 lerin basinda Suriye hukumeti siyasi faaliyeti kisti ve Komunist Parti UIC ye katilmasina ragmen ciddi kisitlamalara maruz kaldi Hukumet partinin Nidhal es Sa b Halk Mucadelesi ve En Nur Isik gibi gazetelerini cikarmasina engel oldu Partinin faaliyetleri guvenlik servisleri tarafindan yakindan izlendi Parti yine yeraltina cekildi ve 1980 lerin cogu boyunca guvenlik servisinin varligina karsin partiye katilan uyelerinin dosyalarini gizli tutarak yer altinda etkinligini surdurdu 1986 da komunizm karsiti baski sona erdi ve komunist parti yasagi Esad tarafindan Sovyetlere bir taviz olarak kaldirildi 1986 yilinda Bekdas ve Sekreter Yardimcisi arasinda Sovyetler Birligi Komunist Partisi ve Gorbacov tarafindan yonetilen perestroyka ve glasnost politikalari konusunda anlasmazlik cikti Faysal Gorbacov un reformlarini desteklerken Bekdas bunlara karsi cikiyordu Bu ikilik parti icerisinde yeni bir ayrilik dogurdu ve entelektueller Faysal a katilirken Kurt tabani Bekdas i desteklemeye devam etti Iki parti de Suriye Komunist Partisi ismini kullanmaya ve Ulusal Ilerici Cephede yer almaya devam ettiler Bugunku durum1995 yilinda Halid Bekdas oldu ve karisi Visal Farha Bekdas partisinin basina gecti Hafiz Esad in baskanliginin sonlarina dogru ulkede gorulen bazi ozgurlukler sonucu iki komunist parti de kendi gazetelerini yayinlamaya basladilar 2000 yilinda Sam Bahari sirasinda partiler onemli bir rol oynadilar Iki parti de bugun benzer politikalara sahiptir ve ABD nin Orta Dogu daki politikalarini elestirirken hukumetlerinin dis politikalarini desteklerler Ayni zamanda demokratik reformlarin gerceklesmesini isterler ve hukumetin yolsuzluga karsi mucadele yonetimini ve son yillarda ortaya konan liberal politikalari sert bir sekilde elestirirler Dis baglantilar Arapca Arapca An nour 26 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Federal Research Division 2004 Syria A Country Study Kessinger Publishing s 217 ISBN 1 4191 5022 7 13 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2011