Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türk edebiyatında masal, sözlü edebiyat geleneğinin eski ve en önemli ürünlerinden biridir. 19. yüzyıldan itibaren yazıya geçirilmiştir. "Masal" sözcüğü Arapça "mesel" kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Türk masalları ile ilgili en eski eser 'un Nouveaux Turc et Arabes (1781) aittir. Bu eserde bulunan beş metinden üçü Türk masalı olup bunlar, Halil, Derviş ve Şirvanlı Tüccar'dır.
Genel bilgiler
Tanımı
Kelime, Arapçadaki "mesel" kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Anadolu'da masalın yerine "metel, mesele, matal, hekâ, hikâ, hikiya, hekeya, oranlama, ozanlama ve nagıl" şeklinde kulanımları da vardır. Türk edebiyatında masalın birçok tanımı yapılmıştır. Türk Dil Kurumu'nun Güncel Türkçe Sözlük'ünde "Genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri vb. varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebî tür." olarak geçer.Saim Sakaoğlu, Masal Araştırmaları adlı kitabında "Olayların geçtiği yer ve zaman belli olmayan; peri, dev, cin, ejderha, arap bacı gibi kahramanları, belirli kişileri temsil etmeyen hikâyelerdir." şeklinde tanımlamıştır.Naki Tezel ise "Genellikle doğaüstü kahramanlara ve maceralara yer verilen, konusu hayali, kulaktan kulağa aktarılarak geçen halk hikâyeleridir." şeklinde tanımını yapmıştır.Pertev Naili Boratav, masalı "nesirle söylenmiş, dinlik ve büyülük inanışlardan ve törelerden bağımsız, tamamıyla hayal ürünü, gerçekle ilgisiz ve anlattıklarına inandırmak iddiası olmayan kısa bir anlatı" şeklinde tanımlamıştır. Osmanlıca–Türkçe Ansiklopedik Sözlük'te "mesel, terbiye ve ahlaka faydalı olan hikâye" şeklinde tarif edilmiştir.
Kaynağı ve tasnifi
Türk masallarının kaynağı ile ilgili şimdiye kadar araştırma yapılmamıştır. Ancak, derleme ve sınıflandırma çalışmaları yapılmıştır. Rus Türkoloğu Vasili Radlof, Türk masallarını derleyen ilk kişidir. Albert Wesselski, George Jakob, Thedor Menzel ve Friedrich Giese Türk masalları üzerine çalışma yapan diğer kişilerdir. Türkiye'de konuyla ilgili ilk çalışma, K.D. imzası ile yayımlanan Türk Masalları'dır. Bu eserden ilk kez Ziya Gökalp bahsetmiş, Pertev Naili Boratav ise tanıtmıştır. Türkiye'de masallar üzerine çalışanların başında Pertev Naili Boratav gelir. Onun Typen türkischen Volksmärchen (tr. Türk Halk Masalları Tipleri) adlı, hocası Wolfram Eberhard'la birlikte hazırladığı katalog, Türk masalcılığının kilometre taşlarından en önemlisidir. Bu eserde, 2500 Türk masalı incelenerek, 378 tip (masal) tespit edilmiştir. Boratav bu çalışmasından önce 1955'te Zaman Zaman İçinden, sonra 1969 yılında Az Gittik Uz Gittik adlı eserleriyle Türk masalları hakkında bilgi ve metinlere yer vermiştir. Türk masalları üzerinde yapılmış bir diğer tasnif çalışması da Amerika'da yayımlanan S. Walker ile A. Uysal'ın çalışmasıdır. Ziya Gökalp, önce Küçük Mecmua'da neşrettiği bazı masalları daha sonra Altın Işık adlı eserinde bir araya getirmiştir. Billur Köşk Masalları, 1961 yılında Tahir Alangu tarafından yayımlanır. Eserde bulunan on dört masal, Türkiye Türkçesi ile verilerek, bunların Eberhard-Boratav Kataloğu'ndaki tip numaraları saptanmıştır. Yazar, 1967 yılında ise Keloğlan Masalları'nı yayımlamıştır.
Türk masalları sözlü gelenekte yaşamıştır. 19. yüzyılda ise yazıya geçirilmiştir. Türkiye'de halk ağzıyla derlenmiş en eski kitap Billur Köşk'tür.Zümrüdüanka Kuşu Türkiye'deki en yaygın ya da başka bir ifadeyle en çok bilinen masaldır. Masal, aynı zamanda Şamanizmin kalıntıları (Gök Tanrı inanışları) ile örülüdür. Masaldaki olağanüstü motifler gösterge olarak mitik düşüncenin uzantısıdır.
Tiplemeler
Türk masallarında birçok tip ve kahraman mevcuttur. Görkemli saraylarda oturan, oğulları ve kızları olan padişah tipi yaygındır. Başarılı olan kişilere dünya malı bağışlarlar. Güçlü silahları olan ve insan eti yiyen devler, bir diğer tiptir. Biğr diğer tipleme ise Keloğlan'dır. Bunların dışında cadılar, periler, cinler, kurnaz tilkiler, kötülük timsali kurtlar, parmak çocuklar, nohut oğlanlar Türk masallarında geçen tiplerdir.
Kaynakça
- ^ Saim, Sakaoğlu (2009). "MASALLARIN OLUŞUMU ÜZERİNE FARKLI BİR YAKLAŞIM" (PDF). Milli Folklor, 84. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2017.
- ^ a b c . 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2017.
- ^ Sakaoğlu 1999, s. 3.
- ^ "Masal." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 20 Nisan 2017
- ^ Sakaoğlu, Saim (1999). Masal Araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları. s. 159.
- ^ Tezel, Naki (2001). Türk Masalları. İstanbul: MEB Yayınları. s. Önsöz.
- ^ Boratav, Pertev Naili (1982). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi. s. 75.
- ^ Devellioğlu, Ferit (1978). Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara. s. 747.
- ^ Seyidoğlu, Bilgi (1975). Erzurum Halk Masalları Üzerine Araştırmalar. Bayram Matbaası.
- ^ Seyidoğlu, s. 6-7.
- ^ Sakaoğlu 2009.
- ^ a b Turhan Tuna, Sibel (2013). TÜRK MASALLARININ VAROLUŞÇULUK AÇISINDAN İNCELENMESİ. Muğla. s. 13.
- ^ Arıcı, Ali Fuat (2004). "TÜR ÖZELLİKLERİVE TARİHLERİNE GÖRE TÜRK VE DÜNYA MASALLARI". A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 26. Erzurum. s. 161. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2017.
- ^ "Masal". Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. Cilt Cilt 6. Dergah Yayınları. 1986. s. 152.
- ^ a b Sarıkaya, Burcu (2004). Türk Masallarında Aile Yapısı. Sakarya Üniversitesi. s. 2.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk edebiyatinda masal sozlu edebiyat geleneginin eski ve en onemli urunlerinden biridir 19 yuzyildan itibaren yaziya gecirilmistir Masal sozcugu Arapca mesel kelimesinden Turkceye gecmistir Turk masallari ile ilgili en eski eser un Nouveaux Turc et Arabes 1781 aittir Bu eserde bulunan bes metinden ucu Turk masali olup bunlar Halil Dervis ve Sirvanli Tuccar dir Genel bilgilerTanimi Kelime Arapcadaki mesel kelimesinden Turkceye gecmistir Anadolu da masalin yerine metel mesele matal heka hika hikiya hekeya oranlama ozanlama ve nagil seklinde kulanimlari da vardir Turk edebiyatinda masalin bircok tanimi yapilmistir Turk Dil Kurumu nun Guncel Turkce Sozluk unde Genellikle halkin yarattigi hayale dayanan sozlu gelenekte yasayan cogunlukla insanlar hayvanlar ile cadi cin dev peri vb varliklarin basindan gecen olaganustu olaylari anlatan edebi tur olarak gecer Saim Sakaoglu Masal Arastirmalari adli kitabinda Olaylarin gectigi yer ve zaman belli olmayan peri dev cin ejderha arap baci gibi kahramanlari belirli kisileri temsil etmeyen hikayelerdir seklinde tanimlamistir Naki Tezel ise Genellikle dogaustu kahramanlara ve maceralara yer verilen konusu hayali kulaktan kulaga aktarilarak gecen halk hikayeleridir seklinde tanimini yapmistir Pertev Naili Boratav masali nesirle soylenmis dinlik ve buyuluk inanislardan ve torelerden bagimsiz tamamiyla hayal urunu gercekle ilgisiz ve anlattiklarina inandirmak iddiasi olmayan kisa bir anlati seklinde tanimlamistir Osmanlica Turkce Ansiklopedik Sozluk te mesel terbiye ve ahlaka faydali olan hikaye seklinde tarif edilmistir Kaynagi ve tasnifi Turk masallarinin kaynagi ile ilgili simdiye kadar arastirma yapilmamistir Ancak derleme ve siniflandirma calismalari yapilmistir Rus Turkologu Vasili Radlof Turk masallarini derleyen ilk kisidir Albert Wesselski George Jakob Thedor Menzel ve Friedrich Giese Turk masallari uzerine calisma yapan diger kisilerdir Turkiye de konuyla ilgili ilk calisma K D imzasi ile yayimlanan Turk Masallari dir Bu eserden ilk kez Ziya Gokalp bahsetmis Pertev Naili Boratav ise tanitmistir Turkiye de masallar uzerine calisanlarin basinda Pertev Naili Boratav gelir Onun Typen turkischen Volksmarchen tr Turk Halk Masallari Tipleri adli hocasi Wolfram Eberhard la birlikte hazirladigi katalog Turk masalciliginin kilometre taslarindan en onemlisidir Bu eserde 2500 Turk masali incelenerek 378 tip masal tespit edilmistir Boratav bu calismasindan once 1955 te Zaman Zaman Icinden sonra 1969 yilinda Az Gittik Uz Gittik adli eserleriyle Turk masallari hakkinda bilgi ve metinlere yer vermistir Turk masallari uzerinde yapilmis bir diger tasnif calismasi da Amerika da yayimlanan S Walker ile A Uysal in calismasidir Ziya Gokalp once Kucuk Mecmua da nesrettigi bazi masallari daha sonra Altin Isik adli eserinde bir araya getirmistir Billur Kosk Masallari 1961 yilinda Tahir Alangu tarafindan yayimlanir Eserde bulunan on dort masal Turkiye Turkcesi ile verilerek bunlarin Eberhard Boratav Katalogu ndaki tip numaralari saptanmistir Yazar 1967 yilinda ise Keloglan Masallari ni yayimlamistir Turk masallari sozlu gelenekte yasamistir 19 yuzyilda ise yaziya gecirilmistir Turkiye de halk agziyla derlenmis en eski kitap Billur Kosk tur Zumruduanka Kusu Turkiye deki en yaygin ya da baska bir ifadeyle en cok bilinen masaldir Masal ayni zamanda Samanizmin kalintilari Gok Tanri inanislari ile oruludur Masaldaki olaganustu motifler gosterge olarak mitik dusuncenin uzantisidir TiplemelerTurk masallarinda bircok tip ve kahraman mevcuttur Gorkemli saraylarda oturan ogullari ve kizlari olan padisah tipi yaygindir Basarili olan kisilere dunya mali bagislarlar Guclu silahlari olan ve insan eti yiyen devler bir diger tiptir Bigr diger tipleme ise Keloglan dir Bunlarin disinda cadilar periler cinler kurnaz tilkiler kotuluk timsali kurtlar parmak cocuklar nohut oglanlar Turk masallarinda gecen tiplerdir Kaynakca Saim Sakaoglu 2009 MASALLARIN OLUSUMU UZERINE FARKLI BIR YAKLASIM PDF Milli Folklor 84 17 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Nisan 2017 a b c 21 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2017 Sakaoglu 1999 s 3 Masal Guncel Turkce Sozluk Turk Dil Kurumu Erisim 20 Nisan 2017 Sakaoglu Saim 1999 Masal Arastirmalari Ankara Akcag Yayinlari s 159 Tezel Naki 2001 Turk Masallari Istanbul MEB Yayinlari s Onsoz Boratav Pertev Naili 1982 100 Soruda Turk Halk Edebiyati Istanbul Gercek Yayinevi s 75 Devellioglu Ferit 1978 Osmanlica Turkce Ansiklopedik Lugat Ankara s 747 Seyidoglu Bilgi 1975 Erzurum Halk Masallari Uzerine Arastirmalar Bayram Matbaasi Seyidoglu s 6 7 Sakaoglu 2009 a b Turhan Tuna Sibel 2013 TURK MASALLARININ VAROLUSCULUK ACISINDAN INCELENMESI Mugla s 13 Arici Ali Fuat 2004 TUR OZELLIKLERIVE TARIHLERINE GORE TURK VE DUNYA MASALLARI A U Turkiyat Arastirmalari Enstitusu Dergisi 26 Erzurum s 161 20 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2017 Masal Turk Dili ve Edebiyati Ansiklopedisi Cilt Cilt 6 Dergah Yayinlari 1986 s 152 a b Sarikaya Burcu 2004 Turk Masallarinda Aile Yapisi Sakarya Universitesi s 2