Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tahtacılar, genel olarak Ege ve Akdeniz bölgelerinin ormanlık yörelerinde yaşayan, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ve kısmen günümüzde ağaç işçiliğiyle uğraşan Alevî Türkmenlerdir. Kızılbaş inancına sahiptirler. Bektaşîlik ve Anadolu Aleviliği ile Tahtacı inancının belli başlı farkları vardır.[]
| Toplam nüfus | |
|---|---|
Yaklaşık 300 bin | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
 : Akdeniz Bölgesi, Ege Bölgesi | |
| Diller | |
| Din | |
Kökenleri
Ataları, Oğuz boylarına bağlı Ağaçeriler'dir. Timur, Türkistan ve Horasan'ı egemenliği altına alınca, yurtlarını terk etmek zorunda kalan Ağaçeriler'in bir bölümü İran'a, çoğunluğu da Anadolu'ya yerleşti. Diğer bazı kaynaklara göre ise Tahtacılar, tarihi Hunlar’a dayanan bir soya sahiptirler. Büyük Hun İmparatorluğu‘ nun yıkılışından sonra Batıya göç eden Hunların bir kolu 395 tarihinde Erzurum üzerinden Anadolu’ya gelmiştir. Büyük bir göç dalgası da 466’da gerçekleşmiş, Avrupa Hunları’na bağlı Ağaçeri Türk boyları Anadolu’ya gelmişler ve yerleşmişlerdir. Moğolların Anadolu'yu işgal etmesi üzerine, buraya gelmiş olan Ağaçeriler bu kez Suriye ve Irak'a göç ettiler. Bunlardan bazılarının Timur'un ölümünden sonra 1405 yılında yeniden Anadolu'ya döndüğü ve bu dönemlerden itibaren 'Tahtacılar' olarak anıldığı kabul edilir. Fatih Sultan Mehmed' in, 1453 yılında İstanbul'un fethi sırasında kullanılan gemilerin yapımı için, Balıkesir' in Kaz Dağları'ndaki köylerden Tahtacıları da getirdiği bilinir. Tahtacılar, araştırmacıların bir kesimi tarafından Yörükler ile aynı sosyal yapıda değerlendirilmişlerdir.
Yazılı kaynaklarda Tahtacı adına ise ilk olarak 16. yüzyılda Osmanlı vergi nüfusu tahrir defterlerinde “Cemāat-ı Tahtacıyān” şeklinde rastlanmaktadır.
Türkiye'de Yerleşim Yerleri
Zamanla yerleşik yaşama geçmeye başlayan Tahtacılar günümüzde daha çok Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Denizli, Isparta, Burdur, Aydın, İzmir, Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Afyonkarahisar gibi illerde yaşamaktadırlar.
Adana'daki Tahtacı köyleri:
Mersin'deki Tahtacı köyleri:
- Toroslar: Dalakderesi, Düğdüören, Bekiralanı
- Erdemli: Tömük
- Silifke: Sayağzı, Kırtıl
- Mut: Yazalanı, Kayabaşı, Keleceköy, Kamaçukuru
- Tarsus: Çamalan, Kaburgediği
- Mezitli: Kuzucubelen
- Anamur: Kaşdişlen
- Bozyazı: Çubukkoyağı, Bahçekoyağı, Tekedüzü
Antalya'daki Tahtacı köyleri:
- Elmalı: Akçaeniş
- Finike: Alacadağ, Arifköy, Gökbük
- Kumluca: Beşikçi, Hızırkahya, Toptaş
- Manavgat: Dolbazlar, Sağırin
Muğla'daki Tahtacı köyleri:
Balıkesir'deki Tahtacı köyleri:
- Balıkesir: Türkali
- Burhaniye: Pelitköy, Tahtacı
- Edremit: Arıtaşı, Çamcı, Doyran, Kavlaklar, Mehmetalan, Tahtakuşlar
- Kepsut: Mehmetler
- Savaştepe: Kongurca
Çanakkale'deki Tahtacı köyleri:
Dil ve Din
İnançlarında ve yaşam biçimlerinde Şamanizm'e ilişkin kanıtlar bulunmasıyla birlikte, korudukları bu kültür, Alevilik inanç ve töreleri ile harmanlanmıştır. İçinde Öz Türkçe'den pek çok kelimeler barındıran, günümüze kadar muhafaza edebildikleri bir günlük konuşma dili kullanmaktadırlar. Kullandıkları ağız, yaşadıkları bölgelerin ağız özelliklerinden de beslenmiş, etkileşime girmiştir.
Kültür
Tahtacılar tarih boyunca hep doğayla iç içe yaşamışlardır. Giyim kuşamları, el sanatları, yemek kültürleri ile büyük bir kültürel zenginliğe sahiptirler. Örf, adet ve gelenekler bakımından Orta Asya Türk kültüründen izler taşırlar. Zanaat olarak sürdürdükleri ağaç işçiliğinde kadın - erkek birlikte çalışırlar. Bir kısım halk, Cumhuriyet ilan edildikten sonra azalan kamusal baskı nedeniyle ziraat, esnaflık, memurluk, serbest meslek vb. meslek gruplarına da ayrılmıştır. Eskiden bu yana süregelen önemli geleneklerinden birisi de bir düğünün hemen sonrası, yeni gelin olmuş kadınlar için yapılan '' ritüelidir.
Ünlü Tahtacılar
- Musa Eroğlu: Türk halk müziği sanatçısı ve bağlama virtüözü. Mersin Tahtacılarından olan Eroğlu, genellikle Tahtacı türküleri derlemektedir.
- : Türk halk müziği sanatçısı. Muğla Fethiye Tahtacılarından olan Günday, genellikle Tahtacı türküleri derlemiş ve seslendirmiştir. 13 Mart 2021 tarihinde vefat etmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kuşçi, Ahmet. (PDF). 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
|başlık=dış bağlantı () - ^ [1] 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Dr. İsmail Engin, Tahtacılar, Tahtacı Kimliğine ve Demografisine Giriş, Ant Yayınları, 1998.
- ^ Çıblak, Nilgün (2003). “Mersin Tahtacı Kültüründeki Terimler Üzerine Bir Deneme” 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Folklor / Edebiyat, C.IX, S. XXXIII, ss.217-238.
- ^ [2] 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Veli Asan, Tahtacı Türkmenlerde Baş Bağlama, Cem Dergisi, S. 71, 1997.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tahtacilar genel olarak Ege ve Akdeniz bolgelerinin ormanlik yorelerinde yasayan Osmanli Imparatorlugu doneminde ve kismen gunumuzde agac isciligiyle ugrasan Alevi Turkmenlerdir Kizilbas inancina sahiptirler Bektasilik ve Anadolu Aleviligi ile Tahtaci inancinin belli basli farklari vardir kaynak belirtilmeli TahtacilarToplam nufusYaklasik 300 binOnemli nufusa sahip bolgeler Akdeniz Bolgesi Ege BolgesiDillerTurkceDinIslam Alevi gecmiste SamanizmTahtacilarin Yerlesim IlleriKokenleriAtalari Oguz boylarina bagli Agaceriler dir Timur Turkistan ve Horasan i egemenligi altina alinca yurtlarini terk etmek zorunda kalan Agaceriler in bir bolumu Iran a cogunlugu da Anadolu ya yerlesti Diger bazi kaynaklara gore ise Tahtacilar tarihi Hunlar a dayanan bir soya sahiptirler Buyuk Hun Imparatorlugu nun yikilisindan sonra Batiya goc eden Hunlarin bir kolu 395 tarihinde Erzurum uzerinden Anadolu ya gelmistir Buyuk bir goc dalgasi da 466 da gerceklesmis Avrupa Hunlari na bagli Agaceri Turk boylari Anadolu ya gelmisler ve yerlesmislerdir Mogollarin Anadolu yu isgal etmesi uzerine buraya gelmis olan Agaceriler bu kez Suriye ve Irak a goc ettiler Bunlardan bazilarinin Timur un olumunden sonra 1405 yilinda yeniden Anadolu ya dondugu ve bu donemlerden itibaren Tahtacilar olarak anildigi kabul edilir Fatih Sultan Mehmed in 1453 yilinda Istanbul un fethi sirasinda kullanilan gemilerin yapimi icin Balikesir in Kaz Daglari ndaki koylerden Tahtacilari da getirdigi bilinir Tahtacilar arastirmacilarin bir kesimi tarafindan Yorukler ile ayni sosyal yapida degerlendirilmislerdir Yazili kaynaklarda Tahtaci adina ise ilk olarak 16 yuzyilda Osmanli vergi nufusu tahrir defterlerinde Cemaat i Tahtaciyan seklinde rastlanmaktadir Balikesir Tahtaci Turkmenleri Balikesir Kazdaglari nda ve Balikesir ovasi cevresinde yasayan Tahtacilar in geleneksel kostumleriTurkiye de Yerlesim YerleriZamanla yerlesik yasama gecmeye baslayan Tahtacilar gunumuzde daha cok Adana Mersin Antalya Mugla Denizli Isparta Burdur Aydin Izmir Manisa Balikesir Canakkale Afyonkarahisar gibi illerde yasamaktadirlar Adana daki Tahtaci koyleri Pozanti Belemedik Karaisali Nergizlik Imamoglu Ulucinar Seyhan Yesiloba Cukurova Bahcesehir Mersin deki Tahtaci koyleri Toroslar Dalakderesi Dugduoren Bekiralani Erdemli Tomuk Silifke Sayagzi Kirtil Mut Yazalani Kayabasi Kelecekoy Kamacukuru Tarsus Camalan Kaburgedigi Mezitli Kuzucubelen Anamur Kasdislen Bozyazi Cubukkoyagi Bahcekoyagi Tekeduzu Antalya daki Tahtaci koyleri Elmali Akcaenis Finike Alacadag Arifkoy Gokbuk Kumluca Besikci Hizirkahya Toptas Manavgat Dolbazlar Sagirin Mugla daki Tahtaci koyleri Fethiye Foca Balikesir deki Tahtaci koyleri Balikesir Turkali Burhaniye Pelitkoy Tahtaci Edremit Aritasi Camci Doyran Kavlaklar Mehmetalan Tahtakuslar Kepsut Mehmetler Savastepe Kongurca Canakkale deki Tahtaci koyleri Canakkale Akcesme Ciftlikdere Denizgorundu Elmacik Gurecik Kayadere Ayvacik Bahcedere Guzelkoy Uzunalan Bayramic Karincali Ezine Derbentbasi KosuburunDil ve DinInanclarinda ve yasam bicimlerinde Samanizm e iliskin kanitlar bulunmasiyla birlikte koruduklari bu kultur Alevilik inanc ve toreleri ile harmanlanmistir Icinde Oz Turkce den pek cok kelimeler barindiran gunumuze kadar muhafaza edebildikleri bir gunluk konusma dili kullanmaktadirlar Kullandiklari agiz yasadiklari bolgelerin agiz ozelliklerinden de beslenmis etkilesime girmistir KulturTahtacilar tarih boyunca hep dogayla ic ice yasamislardir Giyim kusamlari el sanatlari yemek kulturleri ile buyuk bir kulturel zenginlige sahiptirler Orf adet ve gelenekler bakimindan Orta Asya Turk kulturunden izler tasirlar Zanaat olarak surdurdukleri agac isciliginde kadin erkek birlikte calisirlar Bir kisim halk Cumhuriyet ilan edildikten sonra azalan kamusal baski nedeniyle ziraat esnaflik memurluk serbest meslek vb meslek gruplarina da ayrilmistir Eskiden bu yana suregelen onemli geleneklerinden birisi de bir dugunun hemen sonrasi yeni gelin olmus kadinlar icin yapilan rituelidir Ormanda calisan iki Tahtaci kadinUnlu TahtacilarMusa Eroglu Turk halk muzigi sanatcisi ve baglama virtuozu Mersin Tahtacilarindan olan Eroglu genellikle Tahtaci turkuleri derlemektedir Turk halk muzigi sanatcisi Mugla Fethiye Tahtacilarindan olan Gunday genellikle Tahtaci turkuleri derlemis ve seslendirmistir 13 Mart 2021 tarihinde vefat etmistir Ayrica bakinizOrtaca OlaylariKaynakca Kusci Ahmet PDF 22 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi baslik dis baglanti yardim 1 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr Ismail Engin Tahtacilar Tahtaci Kimligine ve Demografisine Giris Ant Yayinlari 1998 Ciblak Nilgun 2003 Mersin Tahtaci Kulturundeki Terimler Uzerine Bir Deneme 12 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Folklor Edebiyat C IX S XXXIII ss 217 238 2 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Veli Asan Tahtaci Turkmenlerde Bas Baglama Cem Dergisi S 71 1997 Dis baglantilar