Tarikat (Arapça: طريقة) veya tarik kelimesi "yol" tarikat "yollar" anlamına gelir, "Allah'a ulaştıran yol" mânâsında kullanılmaktadır. Tarikatlar Selçuklu ve Osmanlı'ya özgü düşünce ve inanç hareketleri olarak değerlendirilmektedir. Birçok tarikatın menşei Hicri 5./Miladi 11. asırda Abdülkâdir Geylânî'nin yolundan gidenler tarafından oluşturulan Kadiri Tarikatıdır. Ebû Sâlih Muhyiddîn Abdülkâdir Geylânî, neseben hem Hasanî ve hem de Hüseynîdir. Abdulkadir Geylânî'nin soyundan gelen evlat ve torunları da yaşadıkları muhitlerde “şerîf”, “şurefâ”, “seyyid” olarak anılmışlardır.
Tarikat, Allah'a ulaşma ve onu tanıma yollarından her biridir.İslamiyet'te, İslamiyet'in kalbi boyutu üzerinde duran ve "kalbin fıkhı" diye nitelenen tasavvuf öğretisinin (terbiyesinin) uygulandığı düzenli kurumsal yapılar olarak tarif edilir.
Tarîk
Tarîk Arapçada "yol" demektir. Tarîkat ise bu kelimenin çoğuludur ve "yollar" manasına gelir. Mezhep kelimesi "Arapça: ذَهَبَ" (gitmek) fiilinden türemiş olup anlam olarak benzemektedir. Tarikat tasavvuf için yol, mezhep ise şeriat için yol demektir. Tarikat keşfe, ilhama ve şeriate dayanırken mezhepler "nakle" (Kutsal kitaplara ve peygamberlere) dayanır.
Tarikler (tarikat) de "mürşit" denilen mânevî önderler eşliğinde tasavvuf öğretisini uygulamaya istek duyan kişilere () yolun esasları hakkındaki terbiye sistemine dahil eder. Bunu da "emr-i mânevî" denilen Allah'tan bir işaret olmadan genellikle başlanmaz. Yola giren kimseler (mürid) ve yolda ilerleyenler () tasavvuf öğretisinin esaslarını yaptıkları pratiklerle (zikir, tefekkür, râbıta, murakabe, nafile ibadetler v.s.) kendi keşfederler.
Türkiye'de tarikatlar
Türkiye'de çeşitli halk sınıfları ve tipleri arasında farklı sûfî tarikatları gelişmiştir. Örneğin Bektaşi tarikatı daha çok köylülere ve askerlere hitap ederken Nakşibendi tarikatı ilahiyatçı ve bilim insanları; Mevlevî tarikatı müziği ve şiirleriyle sanatsal eğilime sahip olanları; Halvetî tarikatı ise tarikat fabrikası olarak bilinen kendi içinden birçok içtihat çıkaran sultanlar, generaller, önemli hükûmet adamları ve yöneticileri içinde barındırmıştır.
Dört ruhî durakta "Tarikat"
Tarîkat silsileleri
Silsileleri Ali bin Ebâ Tâlib'e bağlananlar
Ali bin Ebâ Tâlib ve Ehl-i Beyt'e karşı olan muhâbbet duyguları sebebiyle Mevlevîlik ile Kadirîlik gibi aslen Sünnî kimlik gösteren Bâtınî-Tarîkat, silsilelerini Cüneyd-i Bağdâdî, Serî-i Sekatî, Ma'ruf-u Kerhî'den sonra sırasıyla ya “Davud-u Taî”, “Habib-i Acemî”, “Hasan-ı Basrî” veyahut ta Câferiyye Şiîliği'nin resmen İmâm olarak kabul ettiği ve On İki İmâmlar'ın ilk sekizi olarak da bilinen “İmâm Ali er-Rıza”, “İmâm Mûsâ el-Kâzım”, “İmâm Câʿfer-i Sadık”, “İmâm Muhammed el-Bakır”, “”, “” ve “Hasan el-Mûctebâ” aracılığıyla Ali bin Ebâ Tâlib Merkedî ile Muhammed'e bağlamaktadırlar.
Ayrıca, yine Sünnî-Bâtınî Tarikâtı olarak bilinen Halvetilik ile Bayramilik de kendi silsilelerini “Cüneyd-i Bağdâdî”, “Serî-i Sekatî”, “Ma'ruf-u Kerhî”, “Davud-u Taî”, “Habib-i Acemî”, “Hasan-ı Basrî” aracılığıyla; Rufâîlik ise “İmâm Mûsâ el-Kâzım”, “İmâm Câʿfer-i Sâdık”, “İmâm Muhammed Bakır”, “”, “” aracılığıyla Ali ile Muhammed'e bağlanmaktaydılar. Bunlardan başka Sühreverdilik ile Üveys'îyye silsileleriyse Ali el-Mûrtezâ ve Ömer ibn Hattab aracılığıyla Muhammed'e bağlanmaktaydılar.
Silsileleri Ebu Bekir es-Sıddîk'a bağlananlar
Diğer taraftan da Nakşibendilik ile onun kolları olan ile Hâlid'îyye gibi yine Sünnî kimlik gösteren Bâtınî-Tarîkat, silsilelerini , Ebâ Yezîd-i Bistâmî, İmâm Câʿfer es-Sâdık, Kâsım bin Muhammed, Salmân-ı Fârisî aracılığıyla ile Muhammed'e bağlarlar.
Ayrıca bakınız
- (Adâvv'îlik)
- Ahilik
- Alevîlik
- Âli'îlik
- Babâîlik
- Bâbîlik
- Bahâîlik
- (Barak'îyyûn)
- Bâtınîlik
- Bayramilik
- Bektaşîlik
- Câferîlik
- Celâl'îlik
- Celvetilik
- Cerrahilik
- (Çınarcılık)
- Davudî İsmailîlik
- Dürzîlik
- Ekberilik
- Galibilik
- Gümüşhanev'îlik
- Halidilik
- Halvetilik
- Harabât'îlik
- (Haydarîlik)
- Hurûfîlik
- Işıkçılık
- İmam (İslâm)
- İmamet
- İmamilik
- İsmailîlik
- Onikicilik
- Kadirîlik
- Kalenderîlik
- Karmatîlik
- Keysanîlik
- Kızılbaşlık
- Melamilik
- Mevlevîlik
- Mustâlîlik
- Nakşibendîlik
- Nimetullahi Tarikatı
- Nizarî İsmailîlik
- Nûrbakşîlik
- Nusayrîlik
- Onikicilik
- On İki İmam
- Rufâîlik
- Sabbahiyye
- Safevîlik
- Sühreverdilik
- Şâzelîlik
- (Üveys'îyye)
- (Vefâîlik)
- Yarsanilik
- Yesevîlik
- (Zahid'îyye)
- Zeydîlik
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarikat Arapca طريقة veya tarik kelimesi yol tarikat yollar anlamina gelir Allah a ulastiran yol manasinda kullanilmaktadir Tarikatlar Selcuklu ve Osmanli ya ozgu dusunce ve inanc hareketleri olarak degerlendirilmektedir Bircok tarikatin mensei Hicri 5 Miladi 11 asirda Abdulkadir Geylani nin yolundan gidenler tarafindan olusturulan Kadiri Tarikatidir Ebu Salih Muhyiddin Abdulkadir Geylani neseben hem Hasani ve hem de Huseynidir Abdulkadir Geylani nin soyundan gelen evlat ve torunlari da yasadiklari muhitlerde serif surefa seyyid olarak anilmislardir Tarikat Allah a ulasma ve onu tanima yollarindan her biridir Islamiyet te Islamiyet in kalbi boyutu uzerinde duran ve kalbin fikhi diye nitelenen tasavvuf ogretisinin terbiyesinin uygulandigi duzenli kurumsal yapilar olarak tarif edilir TarikTarik Arapcada yol demektir Tarikat ise bu kelimenin coguludur ve yollar manasina gelir Mezhep kelimesi Arapca ذ ه ب gitmek fiilinden turemis olup anlam olarak benzemektedir Tarikat tasavvuf icin yol mezhep ise seriat icin yol demektir Tarikat kesfe ilhama ve seriate dayanirken mezhepler nakle Kutsal kitaplara ve peygamberlere dayanir Tarikler tarikat de mursit denilen manevi onderler esliginde tasavvuf ogretisini uygulamaya istek duyan kisilere yolun esaslari hakkindaki terbiye sistemine dahil eder Bunu da emr i manevi denilen Allah tan bir isaret olmadan genellikle baslanmaz Yola giren kimseler murid ve yolda ilerleyenler tasavvuf ogretisinin esaslarini yaptiklari pratiklerle zikir tefekkur rabita murakabe nafile ibadetler v s kendi kesfederler Turkiye de tarikatlarTurkiye de cesitli halk siniflari ve tipleri arasinda farkli sufi tarikatlari gelismistir Ornegin Bektasi tarikati daha cok koylulere ve askerlere hitap ederken Naksibendi tarikati ilahiyatci ve bilim insanlari Mevlevi tarikati muzigi ve siirleriyle sanatsal egilime sahip olanlari Halveti tarikati ise tarikat fabrikasi olarak bilinen kendi icinden bircok ictihat cikaran sultanlar generaller onemli hukumet adamlari ve yoneticileri icinde barindirmistir Dort ruhi durakta Tarikat Dort durakta tasavvuf Birinci Durak Seriat Ikinci Durak Tarikat Kapisi ndan gecilerek icine girilen Tarikat Ucuncu Durak Hakikat Kapisi ndan gecilerek varilan Hakikat Dorduncu durak gorunemeyen ama sadece tasavvur edilmesi mumkun olan gnostisizm ise ancak Marifet Kapisi ndan gecilerek erisilebilir ve Hakikat in tam merkezinde yer alir Tasavvufta Dort Duraginda da Oz Cevheri ni teskil eden bu nokta Marifetullah Irfan Gnosis olarak adlandirilmaktadir Tarikat silsileleriSilsileleri Ali bin Eba Talib e baglananlar Ali bin Eba Talib ve Ehl i Beyt e karsi olan muhabbet duygulari sebebiyle Mevlevilik ile Kadirilik gibi aslen Sunni kimlik gosteren Batini Tarikat silsilelerini Cuneyd i Bagdadi Seri i Sekati Ma ruf u Kerhi den sonra sirasiyla ya Davud u Tai Habib i Acemi Hasan i Basri veyahut ta Caferiyye Siiligi nin resmen Imam olarak kabul ettigi ve On Iki Imamlar in ilk sekizi olarak da bilinen Imam Ali er Riza Imam Musa el Kazim Imam Caʿfer i Sadik Imam Muhammed el Bakir ve Hasan el Mucteba araciligiyla Ali bin Eba Talib Merkedi ile Muhammed e baglamaktadirlar Ayrica yine Sunni Batini Tarikati olarak bilinen Halvetilik ile Bayramilik de kendi silsilelerini Cuneyd i Bagdadi Seri i Sekati Ma ruf u Kerhi Davud u Tai Habib i Acemi Hasan i Basri araciligiyla Rufailik ise Imam Musa el Kazim Imam Caʿfer i Sadik Imam Muhammed Bakir araciligiyla Ali ile Muhammed e baglanmaktaydilar Bunlardan baska Suhreverdilik ile Uveys iyye silsileleriyse Ali el Murteza ve Omer ibn Hattab araciligiyla Muhammed e baglanmaktaydilar Silsileleri Ebu Bekir es Siddik a baglananlar Diger taraftan da Naksibendilik ile onun kollari olan ile Halid iyye gibi yine Sunni kimlik gosteren Batini Tarikat silsilelerini Eba Yezid i Bistami Imam Caʿfer es Sadik Kasim bin Muhammed Salman i Farisi araciligiyla ile Muhammed e baglarlar Ayrica bakinizAdavv ilik Ahilik Alevilik Ali ilik Babailik Babilik Bahailik Barak iyyun Batinilik Bayramilik Bektasilik Caferilik Celal ilik Celvetilik Cerrahilik Cinarcilik Davudi Ismaililik Durzilik Ekberilik Galibilik Gumushanev ilik Halidilik Halvetilik Harabat ilik Haydarilik Hurufilik Isikcilik Imam Islam Imamet Imamilik Ismaililik Onikicilik Kadirilik Kalenderilik Karmatilik Keysanilik Kizilbaslik Melamilik Mevlevilik Mustalilik Naksibendilik Nimetullahi Tarikati Nizari Ismaililik Nurbaksilik Nusayrilik Onikicilik On Iki Imam Rufailik Sabbahiyye Safevilik Suhreverdilik Sazelilik Uveys iyye Vefailik Yarsanilik Yesevilik Zahid iyye ZeydilikKaynakca 11 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2011 Prof Dr Robert Frager Kalp Nefs Ruh Sayfa 40