Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Teksas (İngilizce: Texas), Amerika Birleşik Devletleri'nde en kalabalık ikinci (Kaliforniya'dan sonra) ve (Alaska'dan sonra) eyalettir. Coğrafi olarak ülkenin merkezi güneyinde yer alır. Dünya'da ve Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinde önemli bir yer tutar. Teksas güneyde Meksika'nın Chihuahua, Coahuila, Nuevo León ve Tamaulipas eyaletleri ile ; batıda New Mexico, kuzeyde Oklahoma, kuzeydoğuda Arkansas ve doğuda Louisiana eyaletleri ile sınır oluşturur. Teksas, 696.200 kilometrekare alana (268.820 milkare) ve sürekli artan 30 milyon (2023) nüfusa sahiptir.
| Teksas | |
|---|---|
 Bayrak  Mühür | |
 | |
| Ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Başkent | Austin |
| En büyük şehir | Houston |
| İdare | |
| • Vali | Greg Abbott (R) |
| • Vali vekili | Dan Patrick (R) |
| • Üst meclis | |
| • Alt meclis | |
| • | (R) Ted Cruz (R) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 695,662 km² |
| • Kara | 676,587 km² (261,231 mil²) |
| • Su | 19,075 km² (7,364 mil²) |
| Rakım | 520 m |
| En yüksek nokta | 2,667,4 m (8.751,3 ft) |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 30,503,301 |
| • Yoğunluk | 42,9/km² |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
| ISO 3166 kodu | US-TX |
Resmî site texas.gov | |
Houston Teksas'ın en büyük ABD'nin dördüncü en büyük şehri, San Antonio ise eyaletin en büyük ikinci ve Birleşik Devletler'in en büyük yedinci şehri. ve sırasıyla en büyük dördüncü ve beşinci . Diğer büyük şehirler El Paso ve eyalet başkenti Austin'dir. Teksas'a eskiden bağımsız bir cumhuriyet olduğunu belirtmesi ve Meksika'dan bağımsızlığın alınma mücadelesini hatırlatması amacıyla yalnız yıldız eyaleti anlamına gelen "Lone Star State" lakabı takılmıştır. "Yalnız Yıldız" bugün Teksas eyalet bayrağında ve Teksas eyalet mühründe bulunur. Eyalet adı olan Teksas (Texas) adının kökeni, Caddo dilinde arkadaşlar anlamına gelen "Tejas" kelimesinde gelir.
İklim
Kıyılarda ve doğuda sıcak ve nemli alttropikal, iç kesimlerde özellikle 'de kuru ve en düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık dereceleri arasında fark büyük olan kara iklimi egemendir. Yüz ölçümünün genişliği ve iklimin çeşitliliği, topraklarının ancak %20 kadarının ekildiği halde çeşitli bir tarımsal üretime olanak vermektedir.
Ekonomi
Teksas dünyanın en zengin yerlerinden biridir. Yalnız Amerika Birleşik Devletleri'nde değil bütün dünyada yeraltı ve yerüstü zenginlikleriyle önemli bir yer tutar. Ilımlı bir bölgede bulunan geniş topraklarında tarımın birçok türü, hayvancılık yapılır. Ayrıca dünyanın en zengin petrol yataklarının bir kısmı da buradadır. Yalnız petrol ele alındığında yıllık kazancı milyar dolarları bulur. ile başlayan üretim artışı sayesinde bugün Amerika Birleşik Devletleri'nin petrol ihtiyacının %40 kadarı Teksas'tan sağlanır. Tarımda Amerika Birleşik Devletleri içinde liderdir. Hayvancılıkta da lider konumundadır. Texas ayda 982,4 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri'nde Kaliforniya'dan sonra en büyük ticareti gerçekleştirir.
Tarih
Teksas'a ilk defa 1528'de İspanyol gemici Cabeza Da Vaca ile gelenler ayak basmıştır. O günden sonra sırasıyla Fransa, İspanya, Meksika'nın eline geçti. 1836'da bağımsız bir cumhuriyet oldu. 1845'te Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı. O sıralarda Teksas'ta birkaç küçük şehir ve hayvan beslenen büyük çiftliklerden başka bir şey yoktu. Gerek hayvancılık, gerek tarım, gerekse petrol'ün bulunması XX. yüzyıl içinde Teksas'ın gelişmesinde en önemli etkenlerdi. Teksas eyaletinin diğer eyaletlere nazaran ayrıcalıklı olduğu söylenebilir. Halk oylaması sonucu gerekli çoğunluğa ulaştığı takdirde Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma hakkı vardır.
Siyaset
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Teksas'taki şehirler
Teksas'ta 254 şehir vardır. En önemli 7 şehri Houston, San Antonio, Dallas, Austin, Fort Worth, Lubbock ve El Paso'dur. Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük 20 şehri arasında buradaki birçok şehir bulunmaktadır.
| Teksas'taki şehirlerde | ABD'deki şehirlerde | Şehir | Nüfus | Yüzölçümü | Teksas'taki Konumu |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 4. | Houston | 2.016.582 | 601,7 | Güneydoğu Teksas |
| 2. | 7. | San Antonio | 1.256.509 | 412,1 | Güney Teksas |
| 3. | 9. | Dallas | 1.213.825 | 385,0 | Kuzey Teksas |
| 4. | 16. | Austin | 690.252 | 258,4 | Orta Teksas |
| 5. | 19. | Fort Worth | 624.067 | 298,9 | Kuzey Teksas |
| 6. | 21. | El Paso | 598.590 | 250,5 | Batı Teksas |
Nüfus ve etnik yapı
Teksas eyaletinin nüfusu 30,5 milyon kişidir. Halkın %83'ü beyazdır. Geri kalan (%17) ise siyahidir. Etnik köken olarak ;
Meksikalı (%25,3), Alman (%10,9), Afrikalı ve yerliler (%10,5), İngilizler (%7,2) ve İskoçlar ile İrlandalılar (%7,2) ve geri kalanlar oluşturur.
Dil
Teksas'ta en çok konuşulan dil İngilizce'dir. İngilizce'den sonra İspanyolca konuşulur ve İspanyolca'yı Fransızca izler. Türkçe, Almanca, Lehçe, Çekçe, Korece, Vietnamca, Ermenice ve Urduca konuşan küçük gruplar vardır. Ayrıca Amerikan yerlileri kendilerine özgü bazı diller konuşurlar.
Eğitim
Teksas'ta yüksek kalitede eğitim veren birçok üniversite ve kolej vardır.
College Station'daki Teksas A&M Üniversitesi, Austin'deki Texas Üniversitesi, Houston Üniversitesi, Lubbock'taki Teksas Tech Üniversitesi, Dallas'taki UTD (UT Dallas) Üniversitesi gibi uluslararası üniversitelerle birlikte daha küçük dereceli üniversiteler de vardır örneğin; Denton'daki Kuzey Texas Üniversitesi, Houstan'daki Rice Üniversitesi, San Antonio'daki Trinity Üniversitesi gibi 100'ün üzerinde üniversite bulunur.
Kaynakça
- ^ Bureau, US Census (26 Nisan 2021). . The United States Census Bureau. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ "U.S. Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts – Apportionment Counts Delivered to President". Press Release. U.S. Census Bureau. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011.
- ^ "Introduction to Texas". Netstate.com. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2010.
- ^ Texas from Sea to Shining Sea http://books.google.co.in/books/about/Texas.html?id=PUemv3wa0O8C&redir_esc=y 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teksas Ingilizce Texas Amerika Birlesik Devletleri nde en kalabalik ikinci Kaliforniya dan sonra ve Alaska dan sonra eyalettir Cografi olarak ulkenin merkezi guneyinde yer alir Dunya da ve Amerika Birlesik Devletleri ekonomisinde onemli bir yer tutar Teksas guneyde Meksika nin Chihuahua Coahuila Nuevo Leon ve Tamaulipas eyaletleri ile batida New Mexico kuzeyde Oklahoma kuzeydoguda Arkansas ve doguda Louisiana eyaletleri ile sinir olusturur Teksas 696 200 kilometrekare alana 268 820 milkare ve surekli artan 30 milyon 2023 nufusa sahiptir TeksasEyaletBayrakMuhurUlkeAmerika Birlesik DevletleriBaskentAustinEn buyuk sehirHoustonIdare ValiGreg Abbott R Vali vekiliDan Patrick R Ust meclis Alt meclis R Ted Cruz R Yuzolcumu Toplam695 662 km Kara676 587 km 261 231 mil Su19 075 km 7 364 mil Rakim520 mEn yuksek nokta2 667 4 m 8 751 3 ft En alcak nokta0 m 0 ft Nufus 2020 Toplam30 503 301 Yogunluk42 9 km Zaman dilimiUTC 06 00 Yaz YSU UTC 05 00ISO 3166 koduUS TXResmi site texas gov Houston Teksas in en buyuk ABD nin dorduncu en buyuk sehri San Antonio ise eyaletin en buyuk ikinci ve Birlesik Devletler in en buyuk yedinci sehri ve sirasiyla en buyuk dorduncu ve besinci Diger buyuk sehirler El Paso ve eyalet baskenti Austin dir Teksas a eskiden bagimsiz bir cumhuriyet oldugunu belirtmesi ve Meksika dan bagimsizligin alinma mucadelesini hatirlatmasi amaciyla yalniz yildiz eyaleti anlamina gelen Lone Star State lakabi takilmistir Yalniz Yildiz bugun Teksas eyalet bayraginda ve Teksas eyalet muhrunde bulunur Eyalet adi olan Teksas Texas adinin kokeni Caddo dilinde arkadaslar anlamina gelen Tejas kelimesinde gelir IklimKiyilarda ve doguda sicak ve nemli alttropikal ic kesimlerde ozellikle de kuru ve en dusuk sicaklik ile en yuksek sicaklik dereceleri arasinda fark buyuk olan kara iklimi egemendir Yuz olcumunun genisligi ve iklimin cesitliligi topraklarinin ancak 20 kadarinin ekildigi halde cesitli bir tarimsal uretime olanak vermektedir EkonomiTeksas dunyanin en zengin yerlerinden biridir Yalniz Amerika Birlesik Devletleri nde degil butun dunyada yeralti ve yerustu zenginlikleriyle onemli bir yer tutar Ilimli bir bolgede bulunan genis topraklarinda tarimin bircok turu hayvancilik yapilir Ayrica dunyanin en zengin petrol yataklarinin bir kismi da buradadir Yalniz petrol ele alindiginda yillik kazanci milyar dolarlari bulur ile baslayan uretim artisi sayesinde bugun Amerika Birlesik Devletleri nin petrol ihtiyacinin 40 kadari Teksas tan saglanir Tarimda Amerika Birlesik Devletleri icinde liderdir Hayvancilikta da lider konumundadir Texas ayda 982 4 milyon dolarla Amerika Birlesik Devletleri nde Kaliforniya dan sonra en buyuk ticareti gerceklestirir TarihTeksas a ilk defa 1528 de Ispanyol gemici Cabeza Da Vaca ile gelenler ayak basmistir O gunden sonra sirasiyla Fransa Ispanya Meksika nin eline gecti 1836 da bagimsiz bir cumhuriyet oldu 1845 te Amerika Birlesik Devletleri ne katildi O siralarda Teksas ta birkac kucuk sehir ve hayvan beslenen buyuk ciftliklerden baska bir sey yoktu Gerek hayvancilik gerek tarim gerekse petrol un bulunmasi XX yuzyil icinde Teksas in gelismesinde en onemli etkenlerdi Teksas eyaletinin diger eyaletlere nazaran ayricalikli oldugu soylenebilir Halk oylamasi sonucu gerekli cogunluga ulastigi takdirde Amerika Birlesik Devletleri nden ayrilma hakki vardir SiyasetBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Teksas taki sehirlerTeksas taki Sehirler Teksas ta 254 sehir vardir En onemli 7 sehri Houston San Antonio Dallas Austin Fort Worth Lubbock ve El Paso dur Amerika Birlesik Devletleri nin en buyuk 20 sehri arasinda buradaki bircok sehir bulunmaktadir Teksas taki sehirlerde ABD deki sehirlerde Sehir Nufus Yuzolcumu Teksas taki Konumu1 4 Houston 2 016 582 601 7 Guneydogu Teksas2 7 San Antonio 1 256 509 412 1 Guney Teksas3 9 Dallas 1 213 825 385 0 Kuzey Teksas4 16 Austin 690 252 258 4 Orta Teksas5 19 Fort Worth 624 067 298 9 Kuzey Teksas6 21 El Paso 598 590 250 5 Bati TeksasNufus ve etnik yapiTeksas eyaletinin nufusu 30 5 milyon kisidir Halkin 83 u beyazdir Geri kalan 17 ise siyahidir Etnik koken olarak Meksikali 25 3 Alman 10 9 Afrikali ve yerliler 10 5 Ingilizler 7 2 ve Iskoclar ile Irlandalilar 7 2 ve geri kalanlar olusturur DilTeksas ta en cok konusulan dil Ingilizce dir Ingilizce den sonra Ispanyolca konusulur ve Ispanyolca yi Fransizca izler Turkce Almanca Lehce Cekce Korece Vietnamca Ermenice ve Urduca konusan kucuk gruplar vardir Ayrica Amerikan yerlileri kendilerine ozgu bazi diller konusurlar EgitimRice UniversitesiHoustonSan AntonioAustin Teksas ta yuksek kalitede egitim veren bircok universite ve kolej vardir College Station daki Teksas A amp M Universitesi Austin deki Texas Universitesi Houston Universitesi Lubbock taki Teksas Tech Universitesi Dallas taki UTD UT Dallas Universitesi gibi uluslararasi universitelerle birlikte daha kucuk dereceli universiteler de vardir ornegin Denton daki Kuzey Texas Universitesi Houstan daki Rice Universitesi San Antonio daki Trinity Universitesi gibi 100 un uzerinde universite bulunur Kaynakca Bureau US Census 26 Nisan 2021 The United States Census Bureau 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2021 U S Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts Apportionment Counts Delivered to President Press Release U S Census Bureau 23 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2011 Introduction to Texas Netstate com 20 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2010 Texas from Sea to Shining Sea http books google co in books about Texas html id PUemv3wa0O8C amp redir esc y 14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde