Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'de esen başlıca rüzgârlar iki gruba ayrılabilir;
- Yönlerine göre rüzgârlar
- Özel Rüzgârlar
Yönlerine göre Rüzgârlar
Estikleri yönlere göre rüzgârlar;
Gündoğusu
Doğudan esen soğuk ve kuru rüzgârdır. Güney Rusya ile Kafkaslar'da yüksek basıncın görülmesi durumunda bu rüzgâr tipi daha çok gözlemlenir. Gündoğusu genellikle yağışın kesilmesine sebep olur.
- Sıcaklık 24-21
°C
Keşişleme
İstanbul yöresinde güneydoğudan esen rüzgâra denizcilerin verdiği addır. Uludağ'ın eski adı olan Keşiş dağının yönüne göre adlandırılmıştır. Gündoğusu ve Kıble arasında 135 dereceden esmektedir. Bir diğer adı da Akyeldir. Samyeli de denir.
Kıble
Güneyden esen, güney yönünü simgeleyen kıbleden ismini alan, oldukça sıcak ve nemli rüzgâr. Orta Akdeniz’de oluşan alçak basınç merkezi Türkiye'de bu tür rüzgârın gözlenmesini sağlayan etkenlerdendir.
- Sıcaklık 27-36 °C
Türkiye’nin batı kesimlerinde, güneybatı yönlerinden esen sıcak rüzgâr (İsmi Yunan tanrısı Notos’dan çevirme). Kabayel ve kumkarası olarak da bilinir. Bazen hızı ve hamlesi 60 ile 130 km/s'ye kadar ulaşarak etkili olur. Denizciler için oldukça önemli ve tehlikeli varsayılan rüzgâr tipidir. Bilhassa Marmara Bölgesi'nde deniz ulaşımını açık şekilde etkiler. Görüş mesafesini, içerdiği nem (mikro damlacıklar) nedeniyle yüzde 10 kadar düşürebilir.[] Bazen yağmurun peşinden sıcak bir havaya neden olur. Yağmur öncesinde ise ılık ve nemli bir ortama neden olabilir. Kıyı erozyonuna neden olan rüzgâr tiplerindendir.
Özellikle kış mevsiminde, sıcak esme özelliği nedeniyle karların erimesine neden olarak zaman zaman taşkın, sel ve su baskınları yaratır. Aynı zamanda, estiği sürece sıcaklıkların da normalin üstünde artmasına neden olan bir rüzgârdır. Zaman zaman Ege, Marmara ve Batı Akdeniz'de deniz ulaşımını etkilediği gibi kara ve denizde can ve mal güvenliğini tehlikeye sokacak olaylara neden olarak yaşamı etkiler. Mekanizması henüz anlaşılamamış olmakla birlikte, migren ağrılarını tetiklediği bilinmektedir.
- Sıcaklık 9-12 °C
Günbatısı
Batıdan esen sıcak ve nemli rüzgâr. Günbatısı özellikle Türkiye'nin batı kesimlerinde yağışlara neden olur. Marmara ve Karadeniz üzerinden alçak basınç ve cephe sistemlerinin her geçişinde gözlenir ve zaman zaman denizde ve karada yaşamı etkiler.
- Sıcaklık 25-29 °C
Karayel
Yağmurlu bir dönemi izleyen 2-3 gün boyunca devamlı olarak kuzeybatıdan esen rüzgâr. Balkanlar'ın kuzeyinde, Rusya stepleri içerisinde oluşan alçak basınç merkezi ve buna bağlı cephe sistemlerinin geçişi sırasında gözlenen rüzgâr cinsidir.
Esme yönündeki yüksek dağların kuytu taraflarında yamaç aşağı alçalan rüzgâr ısınarak fön tipi rüzgâr etkisi ve özellikleri taşır. Bu yerlerde sıcak, kuru ve hoş bir hava yaratırlar.
- Sıcaklık 13-16 °C
Yıldız
Kuzeyden esen, ismi kutup yıldızına istinaden yerel balıkçılar tarafından verilen soğuk rüzgâr. Genellikle Karadeniz ve Marmara denizi üzerinden bir soğuk cephenin geçişinden sonra eser. Yazın serin, kışın ise soğuk hava taşır.
- Sıcaklık 8-14 °C
Poyraz
Kuzeydoğudan esen bir rüzgâr çeşidi (İsmi Yunan tanrısı Boreas’dan çevirme). Kışın kar ve soğuk getirir. Deniz hafif çalkantılı ve dalga üstünde beyaz köpükler olur.
- Sıcaklık -14-9 °C
Özel Rüzgârlar
Samyeli
Çölden esen rüzgârdır. Günümüzde Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, Irak yönünde yani güneydoğu yönünden esen rüzgârdır.
Meltemler, genellikle orta enlemlerde, yaz mevsiminde esen hafif şiddette yerel rüzgârlardır. Isınma farkına bağlı yerel basınç farkından oluşurlar. Esme sürekleri kısa, etki alanları dardır. İklim üzerinde etkileri azdır.
Deniz ve kara arasındaki sıcaklık farkı ile Deniz meltemi ve Kara meltemi eser. Dağ zirveleri ile vadiler arasındaki sıcaklık farkından Dağ meltemi ve Vadi meltemi oluşur.
İmbat
Yunancadan ya da İtalyanca "İmbatto" sözcüğünden dilimize geçmiş, yazları gündüz denizden karaya doğru esen mevsim rüzgârıdır.Ege Bölgesinde görülür. Deniz meltemidir.
Etezyen
Doğu Akdeniz ve Ege Denizinde kuzeyden esen kuru yeldir. Mayıs-Eylül döneminde etkili olan bu rüzgâr, zaman zaman fırtına şeklinde sert eser.
Bora
Yağmur getiren sert rüzgâr. Kuzey kökenlidir. Bora ismi kimi zaman Poyraz yerine de kullanılır.
Föhn
Föhn rüzgârları, hava kütlelerinin dağ yamacını aşması sureti ile diğer yamaçta alçalması neticesinde ortaya çıkan kurak ve sıcak rüzgârlardır.
Kaynakça
- ^ "RÜZGARA ADINI VEREN DAĞ". Uçsuz bucaksız zeytinlikler arasında Bizans ve Osmanlı izleri Mudanya. hurriyet.com.tr. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2023.
- ^ . mgm.gov.tr. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015.
- ^ a b c . 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ a b "Coğrafya Terimleri Sözlüğü". 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ "Fön (Föhn) rüzgarları nedir, nasıl oluşur?". NTV. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de esen baslica ruzgarlar iki gruba ayrilabilir Yonlerine gore ruzgarlar Ozel RuzgarlarKuzey Ege de Poyraz nedeniyle egilmis bir Zeytin AgaciSuriye ve Irak uzerinden gelen Guneydogu Anadolu Bolgesi ni etkileyen Col FirtinasiYonlerine gore RuzgarlarEstikleri yonlere gore ruzgarlar Gundogusu Dogudan esen soguk ve kuru ruzgardir Guney Rusya ile Kafkaslar da yuksek basincin gorulmesi durumunda bu ruzgar tipi daha cok gozlemlenir Gundogusu genellikle yagisin kesilmesine sebep olur Sicaklik 24 21 C Kesisleme Istanbul yoresinde guneydogudan esen ruzgara denizcilerin verdigi addir Uludag in eski adi olan Kesis daginin yonune gore adlandirilmistir Gundogusu ve Kible arasinda 135 dereceden esmektedir Bir diger adi da Akyeldir Samyeli de denir Kible Guneyden esen guney yonunu simgeleyen kibleden ismini alan oldukca sicak ve nemli ruzgar Orta Akdeniz de olusan alcak basinc merkezi Turkiye de bu tur ruzgarin gozlenmesini saglayan etkenlerdendir Sicaklik 27 36 CLodos Turkiye nin bati kesimlerinde guneybati yonlerinden esen sicak ruzgar Ismi Yunan tanrisi Notos dan cevirme Kabayel ve kumkarasi olarak da bilinir Bazen hizi ve hamlesi 60 ile 130 km s ye kadar ulasarak etkili olur Denizciler icin oldukca onemli ve tehlikeli varsayilan ruzgar tipidir Bilhassa Marmara Bolgesi nde deniz ulasimini acik sekilde etkiler Gorus mesafesini icerdigi nem mikro damlaciklar nedeniyle yuzde 10 kadar dusurebilir kaynak belirtilmeli Bazen yagmurun pesinden sicak bir havaya neden olur Yagmur oncesinde ise ilik ve nemli bir ortama neden olabilir Kiyi erozyonuna neden olan ruzgar tiplerindendir Ozellikle kis mevsiminde sicak esme ozelligi nedeniyle karlarin erimesine neden olarak zaman zaman taskin sel ve su baskinlari yaratir Ayni zamanda estigi surece sicakliklarin da normalin ustunde artmasina neden olan bir ruzgardir Zaman zaman Ege Marmara ve Bati Akdeniz de deniz ulasimini etkiledigi gibi kara ve denizde can ve mal guvenligini tehlikeye sokacak olaylara neden olarak yasami etkiler Mekanizmasi henuz anlasilamamis olmakla birlikte migren agrilarini tetikledigi bilinmektedir Sicaklik 9 12 CGunbatisi Batidan esen sicak ve nemli ruzgar Gunbatisi ozellikle Turkiye nin bati kesimlerinde yagislara neden olur Marmara ve Karadeniz uzerinden alcak basinc ve cephe sistemlerinin her gecisinde gozlenir ve zaman zaman denizde ve karada yasami etkiler Sicaklik 25 29 CKarayel Yagmurlu bir donemi izleyen 2 3 gun boyunca devamli olarak kuzeybatidan esen ruzgar Balkanlar in kuzeyinde Rusya stepleri icerisinde olusan alcak basinc merkezi ve buna bagli cephe sistemlerinin gecisi sirasinda gozlenen ruzgar cinsidir Esme yonundeki yuksek daglarin kuytu taraflarinda yamac asagi alcalan ruzgar isinarak fon tipi ruzgar etkisi ve ozellikleri tasir Bu yerlerde sicak kuru ve hos bir hava yaratirlar Sicaklik 13 16 CYildiz Kuzeyden esen ismi kutup yildizina istinaden yerel balikcilar tarafindan verilen soguk ruzgar Genellikle Karadeniz ve Marmara denizi uzerinden bir soguk cephenin gecisinden sonra eser Yazin serin kisin ise soguk hava tasir Sicaklik 8 14 CPoyraz Kuzeydogudan esen bir ruzgar cesidi Ismi Yunan tanrisi Boreas dan cevirme Kisin kar ve soguk getirir Deniz hafif calkantili ve dalga ustunde beyaz kopukler olur Sicaklik 14 9 COzel RuzgarlarImbat gunduzleri isinan kara ile daha soguk deniz yuzeyi arasindaki hava cevrimidir sekil a Samyeli Colden esen ruzgardir Gunumuzde Guneydogu Anadolu Bolgesinde Irak yonunde yani guneydogu yonunden esen ruzgardir Meltem Meltemler genellikle orta enlemlerde yaz mevsiminde esen hafif siddette yerel ruzgarlardir Isinma farkina bagli yerel basinc farkindan olusurlar Esme surekleri kisa etki alanlari dardir Iklim uzerinde etkileri azdir Deniz ve kara arasindaki sicaklik farki ile Deniz meltemi ve Kara meltemi eser Dag zirveleri ile vadiler arasindaki sicaklik farkindan Dag meltemi ve Vadi meltemi olusur Imbat Yunancadan ya da Italyanca Imbatto sozcugunden dilimize gecmis yazlari gunduz denizden karaya dogru esen mevsim ruzgaridir Ege Bolgesinde gorulur Deniz meltemidir Etezyen Dogu Akdeniz ve Ege Denizinde kuzeyden esen kuru yeldir Mayis Eylul doneminde etkili olan bu ruzgar zaman zaman firtina seklinde sert eser Bora Yagmur getiren sert ruzgar Kuzey kokenlidir Bora ismi kimi zaman Poyraz yerine de kullanilir Fohn Fohn ruzgarlari hava kutlelerinin dag yamacini asmasi sureti ile diger yamacta alcalmasi neticesinde ortaya cikan kurak ve sicak ruzgarlardir Kaynakca RUZGARA ADINI VEREN DAG Ucsuz bucaksiz zeytinlikler arasinda Bizans ve Osmanli izleri Mudanya hurriyet com tr Erisim tarihi 20 Subat 2015 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 27 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2023 mgm gov tr 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2015 a b c 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 a b Cografya Terimleri Sozlugu 18 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2011 Fon Fohn ruzgarlari nedir nasil olusur NTV 12 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2023