Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tıbbi test; hastalıkları, hastalık süreçlerini, kişinin duyarlılığını saptamak, teşhis ve muayene etmek, izlemek veya bir tedavi sürecini belirlemek için yapılan tıbbi prosedürdür. Biyokimya ve moleküler teşhisle ilgili fiziksel ve görsel muayeneler, tanısal görüntüleme, , ve hücresel analizler gibi tıbbi testler uygun ortam ve koşullarda gerçekleştirilmektedir. Testler tıbbi aletler ile tıbbi laboratuvarlarda yapılır.
Test türleri
Amaca göre
Tıbbi testler amaçlarına göre sınıflandırılabilir. En yaygın olanları tanı, tarama ve değerlendirmedir.
Tanı
Tanı testi, genellikle belirti ve semptomların ortaya çıkmasını takiben veya diğer tıbbi test sonuçlarına dayanarak, hastalığı olduğundan şüphelenilen bir kişide bunun varlığını doğrulamak veya belirlemek için yapılan bir prosedürdür. Buna ölüm sonrası yapılan tanılama testleri de dahildir. Bu tür testlere örnekler:
- Lenfoma olduğundan şüphelenilen bir hastayı incelemek için nükleer tıp değerlendirmeleri.
- Poliüri dönemlerinden sonra diabetes mellitus olduğundan şüphelenilen bir kişide kan şekerinin ölçülmesi.
- Bakteriyel bir enfeksiyonu kontrol etmek için yüksek ateşi olan bir kişinin tam kan sayımının alınması.
- Herhangi bir kalp atım düzensizliğini teşhis etmek veya belirlemek için göğüs ağrısı çeken bir hastada elektrokardiyogram bulgularının izlenmesi.
Tarama
Tarama, nüfus, aile veya iş gücü gibi tanımlanmış bir grup içindeki risk altındaki bireylerde hastalık varlığını tespit etmek veya tahmin etmek için kullanılan bir tıbbi test veya bir dizi test anlamına gelir. Taramalar, hastalık prevalansını izlemek, epidemiyolojiyi yönetmek, önlemeye yardımcı olmak veya istatistiksel amaçlar için yapılabilir.
Tarama örnekleri arasında konjenital hipotiroidizm için yenidoğan taramasının bir parçası olarak yapılan bebeğin kanındaki TSH seviyesinin ölçülmesi, uygun olmayan çalışma ortamında pasif içiciliğe maruz kalan sigara içmeyen bireylerde Akciğer kanserinin kontrol edilmesi yer alır. Ayrıca rahim ağzı kanserinin önlenmesi veya erken teşhisi için Pap smear taraması da bu kapsamdadır.
izleme
Bazı tıbbi testler, tıbbi tedavinin ilerlemesini veya tıbbi tedaviye yanıtı izlemek için kullanılır.
Yönteme göre
Çoğu test yöntemi aşağıdaki gruplardan birinde sınıflandırılabilir:
- Fotoğraflanabilen veya kaydedilebilen hasta gözlemleri
- Bireyin tıbbi geçmişi alınırken sorulan sorular
- Fizik muayenede yapılan testler
- Örneğin, bir vücut bölgesinin görüntüsünü oluşturmak için x-ışınlarının kullanıldığı radyolojik testler. Bu testler genellikle bir kontrast maddesinin uygulanmasını içerebilir.
- Vücutta test edilen in vivo teşhisler, örneğin:
- Manometri
- , kasılma stres testi, bronşiyal zorlama testi, oral gıda yüklemesi veya ACTH uyarı testinde olduğu gibi bir tanı ajanı uygulamak ve vücudun tepkisini ölçmek .
- In vitro diagnostics: Bir doku veya vücut sıvısı örneği test ediliin vitro teşhisr; örneğin:
- Sıvı biyopsi
- Vücuttan alınan bir numunede mikropların varlığını veya yokluğunu belirleyen ve genellikle patojenik bakterileri tespit etmeyi hedefleyen mikrobiyolojik kültürleme .
- Genetik test
- Kan şekeri seviyesi
- Karaciğer fonksiyon testi
- Kalsiyum testi
- Sodyum, potasyum, kreatinin ve üre gibi kandaki elektrolitlerin test edilmesi
Örnek alınma yerine göre
In vitro testler, aşağıdakiler dahil olmak üzere, test edilen örneğin alınma yerine göre sınıflandırılabilir:
- Kan testleri
- İdrarın çıplak gözle muayenesi de dahil olmak üzere idrar testleri
- Dışkı çıplak gözle muayenesi de dahil olmak üzere dışkı testi
- Balgamın çıplak gözle muayenesi dahil balgam (balgam)
Diğer test türleri
Doğruluk ve hassasiyet
- Bir laboratuvar testinin doğruluğu, referans değerle uygunluğudur. Laboratuvar ekipmanının referans malzeme ile kalibre edilmesi ve harici kalite kontrol programlarına katılarak doğruluk en üst düzeye çıkarılır.
- Bir testin hassasiyeti aynı numune üzerinde tekrar edilir testlerde aynı sonucu vermesiyle gösterilebilir. Kesin olmayan bir test, tekrarlanan ölçümlerde çok farklı sonuçlar verir. Hassasiyet, kontrol unsuru kullanılarak laboratuvarda izlenir.
Notlar ve kaynakça
- ^ a b "The diagnostic value of absolute neutrophil count, band count and morphological changes of neutrophils in predicting bacterial infections". Med Princ Pract. 16 (5): 344-347. 2007. doi:10.1159/000104806. (PMID) 17709921.
- ^ Harvard.edu 23 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Guide to Diagnostic Tests from Harvard Health - ^ "Harvard.edu". 18 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ "The prevalence of screening: a report from the National Institute of Occupational Safety and the Health National Occupational Hazard Survey". Journal of Occupational Medicine. 28 (10): 906-912. 1986. doi:10.1097/00043764-198610000-00003. (PMID) 3021937. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ Osha.gov 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
US Dept. of Labor - Occupational Safety and Health Admin. - ^ "Medical Screening and Biological Monitoring: A guide to the literature for physicians". Journal of Occupational and Environmental Medicine. 37 (2): 170-184. 1995. doi:10.1097/00043764-199502000-00016. (PMID) 7655958. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ "Congenital hypothyroidism and mental development". . 20 (6): 342-346. 1994. (PMID) 8062543.
- ^ OSA | Design of a high-sensor count fibre optic manometry catheter for in-vivo colonic diagnostics
- ^ "Directive 98/79/CE on in vitro diagnostic medical devices". 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ . European Diagnostic Manufacturers Association. 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Lab Tests Online UK. 14 Kasım 2019. 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Lab Tests Online UK. 10 Ocak 2020. 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Lab Tests Online UK. 9 Ekim 2019. 27 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Konuyla ilgili yayınlar
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tibbi test hastaliklari hastalik sureclerini kisinin duyarliligini saptamak teshis ve muayene etmek izlemek veya bir tedavi surecini belirlemek icin yapilan tibbi prosedurdur Biyokimya ve molekuler teshisle ilgili fiziksel ve gorsel muayeneler tanisal goruntuleme ve hucresel analizler gibi tibbi testler uygun ortam ve kosullarda gerceklestirilmektedir Testler tibbi aletler ile tibbi laboratuvarlarda yapilir Test turleriAmaca gore Tibbi testler amaclarina gore siniflandirilabilir En yaygin olanlari tani tarama ve degerlendirmedir Tani Akciger kanserini degerlendiren akciger sintigrafisi Tani testi genellikle belirti ve semptomlarin ortaya cikmasini takiben veya diger tibbi test sonuclarina dayanarak hastaligi oldugundan suphelenilen bir kiside bunun varligini dogrulamak veya belirlemek icin yapilan bir prosedurdur Buna olum sonrasi yapilan tanilama testleri de dahildir Bu tur testlere ornekler Lenfoma oldugundan suphelenilen bir hastayi incelemek icin nukleer tip degerlendirmeleri Poliuri donemlerinden sonra diabetes mellitus oldugundan suphelenilen bir kiside kan sekerinin olculmesi Bakteriyel bir enfeksiyonu kontrol etmek icin yuksek atesi olan bir kisinin tam kan sayiminin alinmasi Herhangi bir kalp atim duzensizligini teshis etmek veya belirlemek icin gogus agrisi ceken bir hastada elektrokardiyogram bulgularinin izlenmesi Tarama Tarama nufus aile veya is gucu gibi tanimlanmis bir grup icindeki risk altindaki bireylerde hastalik varligini tespit etmek veya tahmin etmek icin kullanilan bir tibbi test veya bir dizi test anlamina gelir Taramalar hastalik prevalansini izlemek epidemiyolojiyi yonetmek onlemeye yardimci olmak veya istatistiksel amaclar icin yapilabilir Tarama ornekleri arasinda konjenital hipotiroidizm icin yenidogan taramasinin bir parcasi olarak yapilan bebegin kanindaki TSH seviyesinin olculmesi uygun olmayan calisma ortaminda pasif icicilige maruz kalan sigara icmeyen bireylerde Akciger kanserinin kontrol edilmesi yer alir Ayrica rahim agzi kanserinin onlenmesi veya erken teshisi icin Pap smear taramasi da bu kapsamdadir izleme Bazi tibbi testler tibbi tedavinin ilerlemesini veya tibbi tedaviye yaniti izlemek icin kullanilir Yonteme gore Cogu test yontemi asagidaki gruplardan birinde siniflandirilabilir Fotograflanabilen veya kaydedilebilen hasta gozlemleri Bireyin tibbi gecmisi alinirken sorulan sorular Fizik muayenede yapilan testler Ornegin bir vucut bolgesinin goruntusunu olusturmak icin x isinlarinin kullanildigi radyolojik testler Bu testler genellikle bir kontrast maddesinin uygulanmasini icerebilir Vucutta test edilen in vivo teshisler ornegin Manometri kasilma stres testi bronsiyal zorlama testi oral gida yuklemesi veya ACTH uyari testinde oldugu gibi bir tani ajani uygulamak ve vucudun tepkisini olcmek In vitro diagnostics Bir doku veya vucut sivisi ornegi test ediliin vitro teshisr ornegin Sivi biyopsi Vucuttan alinan bir numunede mikroplarin varligini veya yoklugunu belirleyen ve genellikle patojenik bakterileri tespit etmeyi hedefleyen mikrobiyolojik kulturleme Genetik test Kan sekeri seviyesi Karaciger fonksiyon testi Kalsiyum testi Sodyum potasyum kreatinin ve ure gibi kandaki elektrolitlerin test edilmesiOrnek alinma yerine gore In vitro testler asagidakiler dahil olmak uzere test edilen ornegin alinma yerine gore siniflandirilabilir Kan testleri Idrarin ciplak gozle muayenesi de dahil olmak uzere idrar testleri Diski ciplak gozle muayenesi de dahil olmak uzere diski testi Balgamin ciplak gozle muayenesi dahil balgam balgam Diger test turleri Kan alma Hamilelik testi Bilgisayarli tomografi Tomografi Ames testi Elektrokardiyografi Manyetokardiyografi Pap smear Adson testi Efor testi Kveim testi Radyoimmun test Tanner olcegi Rinne testi Sicaklik olcumuDogruluk ve hassasiyetBir laboratuvar testinin dogrulugu referans degerle uygunlugudur Laboratuvar ekipmaninin referans malzeme ile kalibre edilmesi ve harici kalite kontrol programlarina katilarak dogruluk en ust duzeye cikarilir Bir testin hassasiyeti ayni numune uzerinde tekrar edilir testlerde ayni sonucu vermesiyle gosterilebilir Kesin olmayan bir test tekrarlanan olcumlerde cok farkli sonuclar verir Hassasiyet kontrol unsuru kullanilarak laboratuvarda izlenir Notlar ve kaynakca a b The diagnostic value of absolute neutrophil count band count and morphological changes of neutrophils in predicting bacterial infections Med Princ Pract 16 5 344 347 2007 doi 10 1159 000104806 PMID 17709921 Harvard edu 23 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Guide to Diagnostic Tests from Harvard Health Harvard edu 18 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2021 The prevalence of screening a report from the National Institute of Occupational Safety and the Health National Occupational Hazard Survey Journal of Occupational Medicine 28 10 906 912 1986 doi 10 1097 00043764 198610000 00003 PMID 3021937 20 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2021 Osha gov 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde US Dept of Labor Occupational Safety and Health Admin Medical Screening and Biological Monitoring A guide to the literature for physicians Journal of Occupational and Environmental Medicine 37 2 170 184 1995 doi 10 1097 00043764 199502000 00016 PMID 7655958 20 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2021 Congenital hypothyroidism and mental development 20 6 342 346 1994 PMID 8062543 OSA Design of a high sensor count fibre optic manometry catheter for in vivo colonic diagnostics Directive 98 79 CE on in vitro diagnostic medical devices 21 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2021 European Diagnostic Manufacturers Association 23 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Lab Tests Online UK 14 Kasim 2019 11 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Lab Tests Online UK 10 Ocak 2020 5 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Lab Tests Online UK 9 Ekim 2019 27 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Konuyla ilgili yayinlarFirst WHO Model List of Essential In Vitro Diagnostics Cenevre World Health Organization 2019 ISBN 978 92 4 121026 3 ISSN 0512 3054 WHO Technical Report Series No 1017 License CC BY NC SA 3 0 IGO Ayrica bakinizYanlis pozitif ve yanlis negatif Altin standart