Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uzay Çağı; Uzay Yarışı, uzay araştırmaları, uzay teknolojisi ile ilgili etkinler ile çalışmaları ve bunların etkilediği/tetiklediği kültürel gelişmeleri içeren dönemdir. Uzay Çağı'nın genel olarak 1957 yılında Sputnik 1 uydusunun fırlatılmasıyla başladığı ve günümüzde de devam ettiği kabul edilir.
Başlangıç
Uzay çağı; bir süredir geliştirilmekte olan çeşitli teknolojilerin, Sovyetler Birliği tarafından 1957 yılında fırlatılan Sputnik 1 uydusunun yapımında ve yörüngeye çıkarılmasında birleşmesiyle başlamıştır. Dünyanın ilk yapay uydusu olan 83 kg ağırlığındaki Sputnik 1, Dünya'nın etrafını yörüngede 98.1 dakikada dolanmıştır. Sputnik 1'in fırlatılışı; Uzay Çağı olarak da bilinen, politik, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin başarıldığı yeni bir dönemi başlamıştır.
Uzay Çağının karakteristik özellikleri arasında yeni teknolojilerin çok çabuk geliştirilmesi ve genellikle ABD ve Sovyetler Birliği arasında yaşanmış olan, uzay konusunda büyük başarılara ulaşma yarışı bulunmaktadır. Roket teknolojisi, malzeme bilimleri, bilgisayar ve diğer alanlar çok hızlı gelişmeler yaşanmıştır. Elde edilen yeni teknolojilerinin çoğunun uzay dışındaki diğer alanlara yan ürünler olarak (İngilizce: ) olmuştur. Buna örnek olarak, (İngilizce: memory foam) verilebilir.
Uzay Çağı, Apollo programının dünya nüfusunun çoğunun hayal gücünü yakalamasıyla zirve noktasına ulaşmıştır. Apollo 11'in Ay'a inişi o tarihte dünya üzerinde 500 milyon insan tarafından izlenmiştir ve genel olarak 20. yüzyılı tanımlayan an olarak kabul edile gelmiştir. O zamandan beridir kamunun ilgisi başka alanlara kaymıştır.
Amerika Birleşik Devletlerinde, 1986 yılında meydana gelen Uzay Mekiği Challenger faciası, insanlı Uzay Mekiği uçuşlarındaki önemli azalmanın sebebidir. Kazanın ardından, NASA Mekiklerinin hepsini güvenlik gerekçesiyle 1988 yılına kadar kızağa çekmiştir. 1990'larda uzay programlarına ayrılan bütçe keskin bir şekilde azalmıştır. Bunun sebebi olarak artık dağılmış olan Sovyetler Birliğine ait olan yapıların da dağılması ve sonuç olarak NASA'nın doğrudan bir rakibinin kalmamış olması gösterilebilir.
O zamandan beridir, uzay programları ve uçuşları her geçen gün daha da çok hükûmeti ve ticari katılımcıyı da içerecek şekilde genişletilmiştir. 1990'lardan bu yana, uzay araştırmaları ve uzay-temelli teknolojiler artık genelgeçer bir şekilde günlük hayatta kabul görmeye başlamıştır.
NASA 2011 yılında ABD'ye ait tüm Uzay Mekiklerini kullanım dışı bırakma kararı almıştır. Bu tarihten sonra NASA,Uluslararası Uzay İstasyonu'na Amerikan astronotları götürmek için Rusya'nın yörüngeye insanlı uzay araçları gönderebilen roket alt yapısını kullanagelmiştir.
Şu anki dönem
21. Yüzyılın başlarında, Ansari X-Prize isimli ödüllü yarışma, alanında (İngilizce: private spaceflight) hızlı bir başlangıç oluşturabilmek ve dikkat çekmek üzere gerçekleştirilmiştir. Bu yarışmanın 2004 yılındaki kazananı , bir hükûmet ajansı tarafından finanse edilmeyen ilk uzay aracı olmuştur.
Günümüzde çeşitli ülkelerin artık kendilerine ait bir uzay programı bulunmaktadır. Bunlar arasında; ilgili teknolojik girişimlerden, fırlatma tesisleri de içeren bütün bir altyapısı olan uzay programlarına kadar çeşitli gelişmişlik düzeylerinde progmalar bulunmaktadır. Günümüzde binlerce bilimsel ve ticari amaçlı uydu dünyanın etrafında çeşitli yörüngelerde bulunmaktadır, bununla birlikte birkaç ülkenin uzaya insalı uçuş yapma planları bulunmaktadır. Bu yeni uzay yarışına katılan ülkelerden bazıları şunlardır: Fransa, Hindistan, Çin ve İsrail. Bunların hepsi de gözlem uydusu kullanmaktadır. Bunların dışında, uzay programlarının kapsamı daha az gelişmiş olan ülkeler şunlardır: Birleşik Krallık, Brezilya, Almanya, Ukrayna ve İspanya.
Diğer yandan ABD uzay programı kapsamında, NASA Orion isimli bir derin-uzay mürettebat kapsülü yapımıyla uğraşmaktadır. NASA bu kapsül ile insanların Mars'a kadar taşınabilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Orion uzay aracının 2020'nin başlarında bitirilmesi beklenmektedir. NASA bu görevin/misyonun 'uzay yolculuğunda yeni bir dönemin başlamasına öncülük etmesini' ummaktadır”.
Uzay Çağı'nı etkileyen başka bir büyük etken ise . Bu alandaki iki büyük şirket olan Boeing ve SpaceX, araştırma ve innovasyon alanlarında büyük rol oynamaktadırlar. SpaceX'in sahibi olan Elon Musk, nihai hedeflerinin Mars'ta bir koloni kurmak olduğunu belirtmiştir ve 2018 yılında da şirketin ürettiği en büyük roketi fırlatılmıştır. Bu da şirketi belirtilen hedefin gerçekleştirilmesine daha da yaklaştırmıştır.Amazon.com kurucusu Jeff Bezos tarafından finansal olarak desteklenen Blue Origin isimli özel şirket, uzay turizmi, ticari uydu fırlatmaları ve nihai olarak Ay ve ötesindeki görevler için kullanılmak üzere roketler geliştirmektedir.Richard Branson'nın şirketi olan Virgin Galactic ise uzay turizmi için fırlatma araçları (SpaceShipTwo) üretimine yoğunlaşmış durumundadır. Şirket New York Menkul Kıymetler Borsası'nda 2019 Ekim ayında işlem görmeye başlamıştır.
Zaman dizini (kronoloji)
(İngilizce: Timeline of space exploration)
| Tarih | İlk ... | Görev | Kişi(ler)/Canlı(lar) | Ülke |
|---|---|---|---|---|
| 20 Haziran, 1944 | Uzay'daki, başka bir deyişle Kármán çizgisinin üzerine çıkmış, ilk yapay nesne | V-2 roketi, test uçuşu | – yok | Almanya |
| 24 Ekim, 1946 | Uzaydan çekilen resimler (105 km) | New Mexico eyaletindeki 'ndan (İngilizce: White Sands Missile Range fırlatılan V-2 roketi. | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 20 Şubat, 1947 | (İngilizce:Animals in space) | New Mexico eyaletindeki 'ndan (İngilizce: White Sands Missile Range 20 Şubat 1947 tarihinde fırlatılan V-2 roketi. | - | Amerika Birleşik Devletleri |
| 4 Ekim, 1957 | Yapay uydu | Sputnik 1 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 3 Kasım, 1957 | Yörüngedeki hayvan | Sputnik 2 | Layka sovyet uzay köpeği | Sovyetler Birliği |
| 2 Ocak, 1959 | Ay yakın geçişi, Güneş merkezli yörünge | Luna 1 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 12 Eylül, 1959 | Ay yüzeyine çarparak iniş yapan, başka bir göksel cismin yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne | Luna 2 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 7 Ekim, 1959 | (İngilizce:far side of the Moon) | Luna 3 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 12 Nisan, 1961 | Uzaydaki İnsan | Vostok 1 | Yuri Gagarin | Sovyetler Birliği |
| 5 Mayıs, 1961 | İnsanlı uzayaracının yönlendirilmesinin manuel olarak gerçekleştirilmesi ve Dünya yüzeyine içindeki pilotla tekrar inmeyi başaran ilk insanlı uzay görevi, böylece Uluslararası Havacılık Federasyonu tanımlarına göre ilk kez eksizsiz bir insanlı uzayuçuşu gerçekleştirilmiştir. | (İngilizce: Freedom 7) | Alan Shepard | Amerika Birleşik Devletleri |
| 14 Aralık, 1962 | Başka bir gezegende başarılı yakın uçuş (Venüs en yakın geçiş 34773 KM) | Mariner 2 (İngilizce: Mariner 2) | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 18 Mart, 1965 | Uzay yürüyüşü | Voskhod 2 | Alexei Leonov | Sovyetler Birliği |
| 15 Aralık, 1965 | (İngilizce:Space rendezvous) | Gemini 6A veGemini 7 (İngilizce:Gemini 6A, Gemini 7) | Schirra, , Borman, Lovell | Amerika Birleşik Devletleri |
| 3 Mart, 1966 | Ay'ın yüzeyine yumuşak iniş | Luna 9 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 1 Mart, 1966 | Başka bir gezegene çarparak iniş yapan ilk insan yapımı nesne | Venera 3 (İngilizce: Venera 3 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 16 Mart, 1966 | İki uzayaracı arasında yörüngede kenetlenme | Gemini 8 & Agena hedef aracı (İngilizce:Gemini 8 & Agena Target Vehicle) | Neil Armstrong, David Scott | Amerika Birleşik Devletleri |
| 3 Nisan, 1966 | (Güneş dışında) başka bir astronomik cismin yörüngesine oturan ilk yapay uydu | Luna 10 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 18 Ekim, 1967 | Başka bir gezegenin atmosferinden veri aktarımı gerçekleştiren ilk uzay aracı | – yok | Sovyetler Birliği | |
| 21–27 Aralık, 1968 | Başka bir astronomik cismin (Ay) yerçekimsel etkisine giren ve yörüngesinde dolanan ilk insanlar | Apollo 8 | Borman, Lovell, Anders | Amerika Birleşik Devletleri |
| 20 Temmuz, 1969 | İnsanların ilk kez başka bir astronomik cismin (Ay) yüzeyine iniş yapması ve orada yürüş gerçekleştirmesi | Apollo 11 | Neil Armstrong, Buzz Aldrin | Amerika Birleşik Devletleri |
| 15 Aralık, 1970 | İlk kez başka bir gezegenin yüzeyinden Uzölçüm verisinin aktarılması | Venera 7 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 19 Nisan, 1971 | Çalışır haldeki ilk uzay istasyonu | Salyut 1 | – yok | Sovyetler Birliği |
| 7 Haziran, 1971 | Uzay istasyonunda uzun süreli mürettebat bulundurulması | Soyuz 11 (Salyut 1) | , Vladislav Volkov, | Sovyetler Birliği |
| 20 Temmuz, 1976 | Mars yüzeyinden resimler | Viking 1 | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 12 Nisan, 1981 | Tekrar kullanılabilir yörüngesel uzay aracı | STS-1 | , Crippen | Amerika Birleşik Devletleri |
| 19 Şubat, 1986 | Uzun süreli uzay istasyonu | Mir | – yok | Sovyetler Birliği |
| 14 Şubat, 1990 | Tüm Güneş Sistemi'nin fotoğrafı (İngilizce: Voyager's photo of planets) | Voyager 1 | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 20 Kasım, 1998 | Günümüzdeki uzay istasyonu | Uluslararası Uzay İstasyonu | – yok | Rusya |
| 25 Ağustos, 2012 | Yıldızlararası boşlukta yol alan ilk uzay aracı | Voyager 1 | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 12 Kasım, 2014 | Bir kuyruklu yıldızın ((67P/Churyumov-Gerasimenko)) yüzeyine planlarak yumuşak iniş yaptırılan ilk uzay sondası | Rosetta | – yok | Avrupa Uzay Ajansı |
| 14 Temmuz, 2015 | Uzay sondaları tüm ana gezegenleri keşfe çıkmış olan ulusun resmi olarak tanınması | New Horizons | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 20 Aralık, 2015 | Yörüngesel hızlandırıcı roketin yörüngeden geri dönerek yerdeki bir platforma dikey olarak iniş yapması | Falcon 9 | – yok | Amerika Birleşik Devletleri |
| 8 Nisan, 2016 | Yörüngesel hızlandırıcı roketin yörüngeden geri dönerek denizdeki bir platforma dikey olarak iniş yapması | – yok | Amerika Birleşik Devletleri | |
| 30 Mart, 2017 | Daha önce kullanılmış olan yörüngesel hızlandırıcı roketin, tekrar fırlatılması ve ikinci kez dikey olarak iniş yaptırılması | – yok | Amerika Birleşik Devletleri | |
| 3 Ocak, 2019 | Bir uzay aracının (İngilizce:far side of the Moon) yumuşak iniş yapması | Chang'e 4 | – yok | Çin |
İlk dönemlerdeki uzay uçuşları
Uzay Çağı 4 Ekim 1957 tarihinden daha önce başlamış olarak da düşünülebilir; çünkü 1944 Haziran ayında, Alman yapımı bir V-2 roketi, çok kısa süreliğine de olsa, uzaya ulaşan insan yapımı ilk nesne olmuştur. Bazı kişiler ise, Amerikan roketçiliğinin öncüsü olan Robert H. Goddard'ın dünyadaki ilk sıvı roketi fırlattığı tarih olan 1926 Mart ayını Uzay Çağının başlangıcı olarak kabul etmektedir. Ancak Goddard'ın roketi uzaya ulaşamamıştı.
V-2 roketinin uçuşu gizlilik içerisinde gerçekleştirildiğinden, takip pek çok yıl boyunca halk tarafından bilinmemişti. Dahası, 1940'larda ve 1950'lerin başında; Almanların gerçekleştirdiği fırlatmalar ve Amerika ile Rusya'da gerçekleşen daha sonraki sondaj roketi testleri, yörüngeye ulaşamadıkları için yeni bir çağ başlatmaya yetecek derecede önem arz etmemişlerdir. Yörüngeye ulaşabilecek güçte bir rokete sahip olunması demek bir ulusun dünyanın herhangi bir yerine herhangi bir görev-yükünü (özellikle silah olarak) ulaşatırabilmesi demekti. Başka bir deyişle bür türdeki bir roket aslında kıtalararası balistik füze olarak kabul edilebilirdi. Böyle bir gelişmeden sonra Dünya'daki hiçbir yerin nükler bir savaş başlığından korunamayacağı gerçeği, yörüngesel standartın Uzay Çağının başlangıcını göstermekte sıklıkla kullanmasının yegane sebebidir
Sanat ve mimari
Uzay Çağının aşağıdakileri etkilediği kabul edilir:
- Otomotiv tasarımı (İngilizce: Automotive design)
- (İngilizce: Googie architecture)
- Lunapark gibi mekanlardaki, (ing:TWA Moonliner) ve (ing:Mission to Mars) gibi eğlence programları.
- (İngilizce: Cold War playground equipment)
Ayrıca bakınız
- Uzay'ın Keşfi
- Uzay Yarışı
- Uzay aracı
- İnsanlı uzay uçuşu
- Uzay sondası
- Bilişim Çağı
- (İngilizce: Jet Age)
- Atom Çağı
- (İngilizce: Googie architecture) (uzay çağı tasarım akımı)
- Uzay turizmi
Kaynakça
- ^ McDougall, Walter A (Kış 2010), "(Ay'a Ateş etmek) Shooting the Moon", American Heritage, 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- ^ Garber, Steve. "(Sputnik ve Uzay Çağının Şafağı) Sputnik and The Dawn of the Space Age". History. NASA. 18 Kasım 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2013.
- ^ "National Aeronautics and Space Administration". NASA. 31 Aralık 1996 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.
- ^ Howell, Elizabeth. "Challenger: Shuttle Disaster That Changed NASA". Space.com. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2018.
- ^ "The New American Space Age: A Progress Report on Human SpaceFlight" (PDF). Aerospace Industries Association. Aerospace Industries Association. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Mart 2018.
- ^ "SpaceShipOne: The First Private Spacecraft | The Most Amazing Flying Machines Ever". Space.com. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2015.
- ^ . www.spacefoundation.org. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2015.
- ^ . satellites.findthedata.com. 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2015.
- ^ "Japan Wants Space Plane or Capsule by 2022". Space.com. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2015.
- ^ "India takes giant step to manned space mission". Telegraph.co.uk. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2015.
- ^ a b "The New Space Race – Who Will Take the Lead?". rcg.org. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2018.
- ^ "A NASA Astronaut Stays In Orbit With SpaceX And Boeing". NPR.org (İngilizce). 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2018.
- ^ "Blue Origin: everything you need to know about the Amazon.com of space". TechRadar. 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2019.
- ^ "To the NYSE and beyond: Virgin Galactic becomes first public space tourism company". Washington Post. 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2019.
- ^ "Chronology: Cowboys to V-2s to the Space Shuttle to lasers". www.wsmr.army.mil. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018.
- ^ . 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2013.
- ^ Reichhardt, Tony. "First Photo From Space". airspacemag.com. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018.
- ^ "Post War Space". postwar.com. 15 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından .
- ^ "The Beginnings of Research in Space Biology at the Air Force Missile Development Center, 1946–1952". History of Research in Space Biology and Biodynamics. NASA. 25 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2008.
- ^ . . 25 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2008.
- ^ "Geek Trivia: A leap of fakes". 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2016.
- ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
- ^ See . 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2009. under "Extended Mission"
- ^ Chang, Kenneth (12 Kasım 2014). "ESA's Spacecraft Lands on Comet's Surface". The New York Times. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2014.
- ^ Talbert, Tricia (25 Mart 2015). "New Horizons: The First Mission to the Pluto System and the Kuiper Belt". nasa.gov. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018.
- ^ Chang, Kenneth (21 Aralık 2015). "SpaceX Successfully Lands Rocket after Launch of Satellites into Orbit". The New York Times. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2015.
- ^ Drake, Nadia (8 Nisan 2016). "SpaceX Rocket Makes Spectacular Landing on Drone Ship". National Geographic. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2016.
To space and back, in less than nine minutes? Hello, future.
- ^ Grush, Loren (30 Mart 2017). "SpaceX makes aerospace history with successful landing of a used rocket". The Verge. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
- ^ a b Schefter, James (1999), (ingilizce sayfa) Yarış: Amerika'nın Ay'a giderken Rusya'yı nasıl yendiğinin sansürsüz hikayesi, New York: , ss. 3-49, ISBN
- ^ "Goddard launches space age with historic first 85 years ago today". 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
| Vikisözlük'te uzay çağı ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- (İngilizce Site) Uzay Kronolojisi, 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 6 Nisan 2020
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Uzay Cagi Uzay Yarisi uzay arastirmalari uzay teknolojisi ile ilgili etkinler ile calismalari ve bunlarin etkiledigi tetikledigi kulturel gelismeleri iceren donemdir Uzay Cagi nin genel olarak 1957 yilinda Sputnik 1 uydusunun firlatilmasiyla basladigi ve gunumuzde de devam ettigi kabul edilir Sputnik 1 uydusunun firlatilisi Uzay Cagi nin baslangici olarak kabul edilir source source track track Sputnik 1 den 22 gun boyunca sinyal gelmeye devam etmistir Uzay Mekigi uzaya insanli bir gorev icin kalkis sirasindaBaslangicUzay cagi bir suredir gelistirilmekte olan cesitli teknolojilerin Sovyetler Birligi tarafindan 1957 yilinda firlatilan Sputnik 1 uydusunun yapiminda ve yorungeye cikarilmasinda birlesmesiyle baslamistir Dunyanin ilk yapay uydusu olan 83 kg agirligindaki Sputnik 1 Dunya nin etrafini yorungede 98 1 dakikada dolanmistir Sputnik 1 in firlatilisi Uzay Cagi olarak da bilinen politik bilimsel ve teknolojik gelismelerin basarildigi yeni bir donemi baslamistir Uzay Caginin karakteristik ozellikleri arasinda yeni teknolojilerin cok cabuk gelistirilmesi ve genellikle ABD ve Sovyetler Birligi arasinda yasanmis olan uzay konusunda buyuk basarilara ulasma yarisi bulunmaktadir Roket teknolojisi malzeme bilimleri bilgisayar ve diger alanlar cok hizli gelismeler yasanmistir Elde edilen yeni teknolojilerinin cogunun uzay disindaki diger alanlara yan urunler olarak Ingilizce olmustur Buna ornek olarak Ingilizce memory foam verilebilir Uzay Cagi Apollo programinin dunya nufusunun cogunun hayal gucunu yakalamasiyla zirve noktasina ulasmistir Apollo 11 in Ay a inisi o tarihte dunya uzerinde 500 milyon insan tarafindan izlenmistir ve genel olarak 20 yuzyili tanimlayan an olarak kabul edile gelmistir O zamandan beridir kamunun ilgisi baska alanlara kaymistir Amerika Birlesik Devletlerinde 1986 yilinda meydana gelen Uzay Mekigi Challenger faciasi insanli Uzay Mekigi ucuslarindaki onemli azalmanin sebebidir Kazanin ardindan NASA Mekiklerinin hepsini guvenlik gerekcesiyle 1988 yilina kadar kizaga cekmistir 1990 larda uzay programlarina ayrilan butce keskin bir sekilde azalmistir Bunun sebebi olarak artik dagilmis olan Sovyetler Birligine ait olan yapilarin da dagilmasi ve sonuc olarak NASA nin dogrudan bir rakibinin kalmamis olmasi gosterilebilir O zamandan beridir uzay programlari ve ucuslari her gecen gun daha da cok hukumeti ve ticari katilimciyi da icerecek sekilde genisletilmistir 1990 lardan bu yana uzay arastirmalari ve uzay temelli teknolojiler artik genelgecer bir sekilde gunluk hayatta kabul gormeye baslamistir NASA 2011 yilinda ABD ye ait tum Uzay Mekiklerini kullanim disi birakma karari almistir Bu tarihten sonra NASA Uluslararasi Uzay Istasyonu na Amerikan astronotlari goturmek icin Rusya nin yorungeye insanli uzay araclari gonderebilen roket alt yapisini kullanagelmistir Su anki donem21 Yuzyilin baslarinda Ansari X Prize isimli odullu yarisma alaninda Ingilizce private spaceflight hizli bir baslangic olusturabilmek ve dikkat cekmek uzere gerceklestirilmistir Bu yarismanin 2004 yilindaki kazanani bir hukumet ajansi tarafindan finanse edilmeyen ilk uzay araci olmustur Gunumuzde cesitli ulkelerin artik kendilerine ait bir uzay programi bulunmaktadir Bunlar arasinda ilgili teknolojik girisimlerden firlatma tesisleri de iceren butun bir altyapisi olan uzay programlarina kadar cesitli gelismislik duzeylerinde progmalar bulunmaktadir Gunumuzde binlerce bilimsel ve ticari amacli uydu dunyanin etrafinda cesitli yorungelerde bulunmaktadir bununla birlikte birkac ulkenin uzaya insali ucus yapma planlari bulunmaktadir Bu yeni uzay yarisina katilan ulkelerden bazilari sunlardir Fransa Hindistan Cin ve Israil Bunlarin hepsi de gozlem uydusu kullanmaktadir Bunlarin disinda uzay programlarinin kapsami daha az gelismis olan ulkeler sunlardir Birlesik Krallik Brezilya Almanya Ukrayna ve Ispanya Diger yandan ABD uzay programi kapsaminda NASA Orion isimli bir derin uzay murettebat kapsulu yapimiyla ugrasmaktadir NASA bu kapsul ile insanlarin Mars a kadar tasinabilmesini saglamayi amaclamaktadir Orion uzay aracinin 2020 nin baslarinda bitirilmesi beklenmektedir NASA bu gorevin misyonun uzay yolculugunda yeni bir donemin baslamasina onculuk etmesini ummaktadir Uzay Cagi ni etkileyen baska bir buyuk etken ise Bu alandaki iki buyuk sirket olan Boeing ve SpaceX arastirma ve innovasyon alanlarinda buyuk rol oynamaktadirlar SpaceX in sahibi olan Elon Musk nihai hedeflerinin Mars ta bir koloni kurmak oldugunu belirtmistir ve 2018 yilinda da sirketin urettigi en buyuk roketi firlatilmistir Bu da sirketi belirtilen hedefin gerceklestirilmesine daha da yaklastirmistir Amazon com kurucusu Jeff Bezos tarafindan finansal olarak desteklenen Blue Origin isimli ozel sirket uzay turizmi ticari uydu firlatmalari ve nihai olarak Ay ve otesindeki gorevler icin kullanilmak uzere roketler gelistirmektedir Richard Branson nin sirketi olan Virgin Galactic ise uzay turizmi icin firlatma araclari SpaceShipTwo uretimine yogunlasmis durumundadir Sirket New York Menkul Kiymetler Borsasi nda 2019 Ekim ayinda islem gormeye baslamistir Zaman dizini kronoloji Ingilizce Timeline of space exploration Tarih Ilk Gorev Kisi ler Canli lar Ulke20 Haziran 1944 Uzay daki baska bir deyisle Karman cizgisinin uzerine cikmis ilk yapay nesne V 2 roketi test ucusu yok Almanya24 Ekim 1946 Uzaydan cekilen resimler 105 km New Mexico eyaletindeki ndan Ingilizce White Sands Missile Range firlatilan V 2 roketi yok Amerika Birlesik Devletleri20 Subat 1947 Ingilizce Animals in space New Mexico eyaletindeki ndan Ingilizce White Sands Missile Range 20 Subat 1947 tarihinde firlatilan V 2 roketi Amerika Birlesik Devletleri4 Ekim 1957 Yapay uydu Sputnik 1 yok Sovyetler Birligi3 Kasim 1957 Yorungedeki hayvan Sputnik 2 Layka sovyet uzay kopegi Sovyetler Birligi2 Ocak 1959 Ay yakin gecisi Gunes merkezli yorunge Luna 1 yok Sovyetler Birligi12 Eylul 1959 Ay yuzeyine carparak inis yapan baska bir goksel cismin yuzeyine ulasan ilk insan yapimi nesne Luna 2 yok Sovyetler Birligi7 Ekim 1959 Ingilizce far side of the Moon Luna 3 yok Sovyetler Birligi12 Nisan 1961 Uzaydaki Insan Vostok 1 Yuri Gagarin Sovyetler Birligi5 Mayis 1961 Insanli uzayaracinin yonlendirilmesinin manuel olarak gerceklestirilmesi ve Dunya yuzeyine icindeki pilotla tekrar inmeyi basaran ilk insanli uzay gorevi boylece Uluslararasi Havacilik Federasyonu tanimlarina gore ilk kez eksizsiz bir insanli uzayucusu gerceklestirilmistir Ingilizce Freedom 7 Alan Shepard Amerika Birlesik Devletleri14 Aralik 1962 Baska bir gezegende basarili yakin ucus Venus en yakin gecis 34773 KM Mariner 2 Ingilizce Mariner 2 yok Amerika Birlesik Devletleri18 Mart 1965 Uzay yuruyusu Voskhod 2 Alexei Leonov Sovyetler Birligi15 Aralik 1965 Ingilizce Space rendezvous Gemini 6A veGemini 7 Ingilizce Gemini 6A Gemini 7 Schirra Borman Lovell Amerika Birlesik Devletleri3 Mart 1966 Ay in yuzeyine yumusak inis Luna 9 yok Sovyetler Birligi1 Mart 1966 Baska bir gezegene carparak inis yapan ilk insan yapimi nesne Venera 3 Ingilizce Venera 3 yok Sovyetler Birligi16 Mart 1966 Iki uzayaraci arasinda yorungede kenetlenme Gemini 8 amp Agena hedef araci Ingilizce Gemini 8 amp Agena Target Vehicle Neil Armstrong David Scott Amerika Birlesik Devletleri3 Nisan 1966 Gunes disinda baska bir astronomik cismin yorungesine oturan ilk yapay uydu Luna 10 yok Sovyetler Birligi18 Ekim 1967 Baska bir gezegenin atmosferinden veri aktarimi gerceklestiren ilk uzay araci yok Sovyetler Birligi21 27 Aralik 1968 Baska bir astronomik cismin Ay yercekimsel etkisine giren ve yorungesinde dolanan ilk insanlar Apollo 8 Borman Lovell Anders Amerika Birlesik Devletleri20 Temmuz 1969 Insanlarin ilk kez baska bir astronomik cismin Ay yuzeyine inis yapmasi ve orada yurus gerceklestirmesi Apollo 11 Neil Armstrong Buzz Aldrin Amerika Birlesik Devletleri15 Aralik 1970 Ilk kez baska bir gezegenin yuzeyinden Uzolcum verisinin aktarilmasi Venera 7 yok Sovyetler Birligi19 Nisan 1971 Calisir haldeki ilk uzay istasyonu Salyut 1 yok Sovyetler Birligi7 Haziran 1971 Uzay istasyonunda uzun sureli murettebat bulundurulmasi Soyuz 11 Salyut 1 Vladislav Volkov Sovyetler Birligi20 Temmuz 1976 Mars yuzeyinden resimler Viking 1 yok Amerika Birlesik Devletleri12 Nisan 1981 Tekrar kullanilabilir yorungesel uzay araci STS 1 Crippen Amerika Birlesik Devletleri19 Subat 1986 Uzun sureli uzay istasyonu Mir yok Sovyetler Birligi14 Subat 1990 Tum Gunes Sistemi nin fotografi Ingilizce Voyager s photo of planets Voyager 1 yok Amerika Birlesik Devletleri20 Kasim 1998 Gunumuzdeki uzay istasyonu Uluslararasi Uzay Istasyonu yok Rusya25 Agustos 2012 Yildizlararasi boslukta yol alan ilk uzay araci Voyager 1 yok Amerika Birlesik Devletleri12 Kasim 2014 Bir kuyruklu yildizin 67P Churyumov Gerasimenko yuzeyine planlarak yumusak inis yaptirilan ilk uzay sondasi Rosetta yok Avrupa Uzay Ajansi14 Temmuz 2015 Uzay sondalari tum ana gezegenleri kesfe cikmis olan ulusun resmi olarak taninmasi New Horizons yok Amerika Birlesik Devletleri20 Aralik 2015 Yorungesel hizlandirici roketin yorungeden geri donerek yerdeki bir platforma dikey olarak inis yapmasi Falcon 9 yok Amerika Birlesik Devletleri8 Nisan 2016 Yorungesel hizlandirici roketin yorungeden geri donerek denizdeki bir platforma dikey olarak inis yapmasi yok Amerika Birlesik Devletleri30 Mart 2017 Daha once kullanilmis olan yorungesel hizlandirici roketin tekrar firlatilmasi ve ikinci kez dikey olarak inis yaptirilmasi yok Amerika Birlesik Devletleri3 Ocak 2019 Bir uzay aracinin Ingilizce far side of the Moon yumusak inis yapmasi Chang e 4 yok CinIlk donemlerdeki uzay ucuslariUzay Cagi 4 Ekim 1957 tarihinden daha once baslamis olarak da dusunulebilir cunku 1944 Haziran ayinda Alman yapimi bir V 2 roketi cok kisa sureligine de olsa uzaya ulasan insan yapimi ilk nesne olmustur Bazi kisiler ise Amerikan roketciliginin oncusu olan Robert H Goddard in dunyadaki ilk sivi roketi firlattigi tarih olan 1926 Mart ayini Uzay Caginin baslangici olarak kabul etmektedir Ancak Goddard in roketi uzaya ulasamamisti V 2 roketinin ucusu gizlilik icerisinde gerceklestirildiginden takip pek cok yil boyunca halk tarafindan bilinmemisti Dahasi 1940 larda ve 1950 lerin basinda Almanlarin gerceklestirdigi firlatmalar ve Amerika ile Rusya da gerceklesen daha sonraki sondaj roketi testleri yorungeye ulasamadiklari icin yeni bir cag baslatmaya yetecek derecede onem arz etmemislerdir Yorungeye ulasabilecek gucte bir rokete sahip olunmasi demek bir ulusun dunyanin herhangi bir yerine herhangi bir gorev yukunu ozellikle silah olarak ulasatirabilmesi demekti Baska bir deyisle bur turdeki bir roket aslinda kitalararasi balistik fuze olarak kabul edilebilirdi Boyle bir gelismeden sonra Dunya daki hicbir yerin nukler bir savas basligindan korunamayacagi gercegi yorungesel standartin Uzay Caginin baslangicini gostermekte siklikla kullanmasinin yegane sebebidirSanat ve mimariUnlu roket gemisi sekli verilmis olan 1959 yapimi Cadillac Coupe de Ville marka arabanin arka farlari ve ruzgarliklariAlabama nin Birmingham sehrindeki Town Motel in uydu tasarimindan esinlenilmis olan tabelasiKansas sehrindeki TWA sirketinin merkez binasinin catisinda onarilmis haldeki maketi Uzay Caginin asagidakileri etkiledigi kabul edilir Otomotiv tasarimi Ingilizce Automotive design Ingilizce Googie architecture Lunapark gibi mekanlardaki ing TWA Moonliner ve ing Mission to Mars gibi eglence programlari Ingilizce Cold War playground equipment Ayrica bakinizUzay in Kesfi Uzay Yarisi Uzay araci Insanli uzay ucusu Uzay sondasi Bilisim Cagi Ingilizce Jet Age Atom Cagi Ingilizce Googie architecture uzay cagi tasarim akimi Uzay turizmiKaynakca McDougall Walter A Kis 2010 Ay a Ates etmek Shooting the Moon American Heritage 14 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 6 Nisan 2020 Garber Steve Sputnik ve Uzay Caginin Safagi Sputnik and The Dawn of the Space Age History NASA 18 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2013 National Aeronautics and Space Administration NASA 31 Aralik 1996 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2015 Howell Elizabeth Challenger Shuttle Disaster That Changed NASA Space com 4 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2018 The New American Space Age A Progress Report on Human SpaceFlight PDF Aerospace Industries Association Aerospace Industries Association 25 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Mart 2018 SpaceShipOne The First Private Spacecraft The Most Amazing Flying Machines Ever Space com 15 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2015 www spacefoundation org 14 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Kasim 2015 satellites findthedata com 23 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Kasim 2015 Japan Wants Space Plane or Capsule by 2022 Space com 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2015 India takes giant step to manned space mission Telegraph co uk 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2015 a b The New Space Race Who Will Take the Lead rcg org 8 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2018 A NASA Astronaut Stays In Orbit With SpaceX And Boeing NPR org Ingilizce 7 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2018 Blue Origin everything you need to know about the Amazon com of space TechRadar 12 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2019 To the NYSE and beyond Virgin Galactic becomes first public space tourism company Washington Post 12 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2019 Chronology Cowboys to V 2s to the Space Shuttle to lasers www wsmr army mil 13 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2018 21 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2013 Reichhardt Tony First Photo From Space airspacemag com 26 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2018 Post War Space postwar com 15 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan The Beginnings of Research in Space Biology at the Air Force Missile Development Center 1946 1952 History of Research in Space Biology and Biodynamics NASA 25 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2008 25 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2008 Geek Trivia A leap of fakes 5 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2016 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2016 See 31 Mart 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2009 under Extended Mission Chang Kenneth 12 Kasim 2014 ESA s Spacecraft Lands on Comet s Surface The New York Times 12 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2014 Talbert Tricia 25 Mart 2015 New Horizons The First Mission to the Pluto System and the Kuiper Belt nasa gov 15 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2018 Chang Kenneth 21 Aralik 2015 SpaceX Successfully Lands Rocket after Launch of Satellites into Orbit The New York Times 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2015 Drake Nadia 8 Nisan 2016 SpaceX Rocket Makes Spectacular Landing on Drone Ship National Geographic 8 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Nisan 2016 To space and back in less than nine minutes Hello future Grush Loren 30 Mart 2017 SpaceX makes aerospace history with successful landing of a used rocket The Verge 30 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2017 a b Schefter James 1999 ingilizce sayfa Yaris Amerika nin Ay a giderken Rusya yi nasil yendiginin sansursuz hikayesi New York ss 3 49 ISBN 0 385 49253 7 Goddard launches space age with historic first 85 years ago today 31 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2016 Dis baglantilarVikisozluk te uzay cagi ile ilgili tanim bulabilirsiniz Ingilizce Site Uzay Kronolojisi 25 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 6 Nisan 2020