Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Worcester Muharebesi, 3 Eylül 1651 günü İngiltere'nin Worcester kentinde yapılan ve İngiliz İç Savaşı'nın son muharebesidir. Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birlikleri kral II. Charles'ın çoğunluğu İskoçlardan oluşan monarşi yanlısı ordusunu yener. Muharebeden sonra II. Charles maceralı bir şekilde kaçmış ve yurt dışına gidebilmiştir.
| Worcester Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İngiliz İç Savaşı | |||||||
 Cromwell Worcester'da adlı tablo | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Parlamento yanlıları | Monarşi yanlısı İskoçlar | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Oliver Cromwell | II. Charles | ||||||
| Güçler | |||||||
| 31.000 | 16.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 200 | yaklaşık 3.000 ölü yaklaşık 10.000 esir | ||||||
İngiltere'nin işgal edilmesi
I. Charles'ın idamının ardından tahtı ele geçirmeye çalışan II. Charles İskoç desteğiyle bunu başarmayı planlar. İskoçyalıların komutanı monarşi yanlısı desteğin en güçlü olduğu İskoçya topraklarında savaşmayı önerirken II. Charles İngiltere'nin işgal edilmesini ister. Bu sayede İngiltere'deki eski monarşi yanlılarıyla Presbiteryenlerden de destek alacağını umar. Monarşi yanlısı ordu iyi durumdadır ve savaştan önce dinlenmiş olmasına önem verilir. Durum böyle gelişse de başta Cromwell olmak üzere Parlamento yanlısı kurmay heyet bu harekâtı da öngörmüş durumdadır. Parlamento yanlısı milislere ve birliklere hazır olmaları talimatı verilmiş, monarşi sempatizanı konumundaki kişiler izlenmiş ve silahlanmalarının önüne çeşitli tedbirlerle geçilmiştir. II. Charles'ın ilerleyen birlikleri Parlamento yanlısı süvari birlikleri tarafından taciz edilerek izlenir, ordular Londra istikametine doğru gitmektedir.
Worcester harekâtı
İskoçya'da en deneyimsiz birlikleri George Monck komutasında geride bırakan Oliver Cromwell yedi günde Tyne Nehrine ulaşır. Sonra günde 20 mil cebri yürüyüşle 19 Ağustos günü Ferrybridge'e ulaşır. Lichfield - Coventry bölgesinde bir muharebenin olacağına dair yapılan öngörü genç kralın Londra yolundan çıkarak Severn Vadisine gitmesiyle değişir. Charles 22 Ağustos günü Worcester'e gelir ve beş gün boyunca birliklerini dinlendirir, harekât planı yapar ve yeni katılan birlikleri bekler. Bu gecikmenin bedeli ağır olacaktır.
Güneye doğru ilerleyişi sırasında monarşi birliklerini rahatsız etmeyi de elden bırakmayan Cromwell, 25 ve 28 Ağustos günlerinde öncü birlikleri sayesinde düşmanın öncü birliklerini mağlup eder ve ana ordunun destek birlik alma ihtimali olan ikmal yollarını kapatmış olur. Monarşi yanlısı ordu 16 bin mevcuduyla savaşmayı beklemektedir. Cromwell askeri hayatı boyunca ilk kez düşmana karşı ikiye bir sayısal üstünlüğe sahiptir. 30 Ağustos günü Severn ve Teme Nehirleri üzerine yüzen köprü inşası için harekâtı bekleten Cromwell, Dunbar Muharebesinin yıldönümü olan 3 Eylül günü hücum emri verir.
Muharebe
Cromwell ve kurmay heyetinin planlarına göre Lilburne ve Mercer'e bağlı birlikler Worcester'ın 32 km kuzeyindeki Bewdley Köprüsünü ele geçirerek düşmanın kaçış yollarını kapatacaktır. Fleetwood Worcester kentinin batı bölgesine saldıracaktır. Kentin doğu bölgesine ise Lambert saldıracak, Cromwell ise güneye saldıracaktır. Saldırı 3 Eylül sabahı başlar, ilk saldırı yapmanın verdiği avantaj Parlamento yanlılarındadır. Albay Richard Deane'e bağlı Parlamento birlikleri Powick Köprüsünden geçmeye çalışsalar da yoğun direniş karşısında başarısız olurlar. Severn Nehrinin doğu tarafında Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birlikleri monarşi yanlılarını sürmeye başlar. Ancak nehrin batı yakasında monarşi yanlısı direniş çok şiddetlidir. Cromwell karşı kıyıdan yüzer köprü sayesinde diğer tarafa geçerek buradaki birliklere destek vermeye gelir. Worcester Katedralinin tepesindeki bölgeye hakim gözlem yerinden durumu inceleyen II. Charles Parlamento Ordusunun doğu kanadına saldırmanın tam zamanı olduğuna karar verir. Kentin batı yakasında savunma savaşı veren monarşi yanlısı birlikler kentin doğusundaki Parlamento birliklerinin üzerine yönlendirilir. David Leslie komutasındaki monarşi yanlısı süvari ise bu harekâta katılmaz. Cromwell doğu kanadının içine düştüğü zor durumu görerek önlem olarak Severn Nehrindeki yüzen köprüden geçerek yardıma gider. Parlamento birlikleri deneyimleri ve disiplinleri sayesinde gayet başarılı bir şekilde planlanmış olan saldırıya dayanıp, önce durdururlar sonra da monarşi yanlılarını Cromwell'in süvarilerinin desteğiyle kente geri çekilmeye mecbur bırakırlar.
Monarşi yanlısı birliklerinin geri çekilişi disiplinden uzaklaştıkça, kaosa dönüşür, birlikler içinde panik başlar. Artık kentin içine doğru hareket eden kalabalığın Parlamento veya monarşi yanlısı olarak ayırt edilemsine imkân yoktur. Monarşi yanlısı direnişçilerin son dayanağı olabilecek olan Fort Royal tepesindeki topçu bataryası da Parlamento yanlılarının eline geçer. Kentin içindeyken zırhını çıkartan II. Charles bir ata binerek birliklerini toparlamaya çalışsa da başarısız olur. Monarşi yanlısı süvari birliklerinin bir feda hücumu sayesinde kral ve çok yakınındakiler St. Martin's Kapısından kentten dışarı kaçmayı başarır. Akşama doğru kentin her bölgesinde devam eden çatışmalar devam eder. Gecenin karanlığından faydalanıp kaçmaya çalışanlar yakalanır. Ani bir mağlubiyetle karşılaşan monarşi yanlısı subay ve askerler kitlesel olarak şaşkınlık içinde teslim olmaya başlarlar.
Sonrası
Muharebede yaklaşık 3 bin kişi ölürken, 10 bin kişi de savaş esiri olur. Derby Earlü idam edilir, İngiliz savaş esirlerinden bazıları zorla Yeni Ordu birliklerine dahil edilip İrlanda Seferine dahil edilirler. Yaklaşık 8 bin savaş esiri ise senetli köle olarak Yeni Dünya'daki İngiliz sömürgelerine gönderilir.
II. Charles'ın kaçışı çok sayıda maceralı olayı içerir. İç savaşın son muharebesi olarak kabul edilen zaferden sonra Cromwell durumu Rump Parlamentosuna bildirmiştir. Savaşta çok büyük başarılar gösteren milisler terhis edilir.
Muharebeden önce birliklerine kıyafet almak üzere Worcester Clothiers Company adlı şirkete borçlanan II. Charles 453.3£ mertebesindeki borcunu ödeyemeden kaçmak durumunda kalır. 357 yıllık bu borç 2008 yılı Haziran ayında Galler Prensi Charles tarafından ödenerek kapatılır.
Geleneği
1786 yılı Nisan ayında Worcester Muharebesinin geçtiği bölgeyi ziyaret eden John Adams ve Thomas Jefferson yerel halkın muharebeye dair bilgisizliğinden şaşkına düşer. Orada toplanan kalabalığa söyledikleri ilginçtir:
| “ | İngilizler özgürlüğün temellerinin atıldığı bir yere bu kadar mı duyarsız kalıyor? Komşularınıza ve evlatlarınıza buranın kutsal topraklar olduğunu anlatın, kiliselerinizden daha kutsal. | „ |
—John Adams | ||
Kaynakça
- ^ Muharebe hazırlıklarına emekli durumunda bulunan Sir Thomas Fairfax da katılmıştır
- ^ Bu bölgede I. Charles taraftarlarının çok sayıda olduğu bilinmektedir. Ancak bizzat kralın varlığı bile bölgeye gelen ordunun işgalci bir İskoç Ordusu olduğu gerçeğini değiştirmemektedir.
- ^ Çoğunlukla Lord Talbot'un süvari muhafızları
- ^ Bunlardan herhalde en ünlüsü Royal Oak adı verilen meşe ağacında saklanmasıdır.
- ^ 9 Haziran 2008 tarihli 6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC haberi (İngilizce) 3 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir
- ^ John Adams-Francis Charles, "The Works of John Adams: Autobiography, continued", 1851 Little-Brown sayfa 394 Kitabın elektronik hali 25 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 4 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Worcester Muharebesi 3 Eylul 1651 gunu Ingiltere nin Worcester kentinde yapilan ve Ingiliz Ic Savasi nin son muharebesidir Oliver Cromwell komutasindaki Yeni Ordu birlikleri kral II Charles in cogunlugu Iskoclardan olusan monarsi yanlisi ordusunu yener Muharebeden sonra II Charles macerali bir sekilde kacmis ve yurt disina gidebilmistir Worcester MuharebesiIngiliz Ic SavasiCromwell Worcester da adli tabloTarih3 Eylul 1651BolgeWorcester IngiltereSonucKesin Ingiliz Parlamentosu zaferiTaraflarParlamento yanlilariMonarsi yanlisi IskoclarKomutanlar ve liderlerOliver CromwellII CharlesGucler31 00016 000Kayiplar200yaklasik 3 000 olu yaklasik 10 000 esirIngiltere nin isgal edilmesiI Charles in idaminin ardindan tahti ele gecirmeye calisan II Charles Iskoc destegiyle bunu basarmayi planlar Iskocyalilarin komutani monarsi yanlisi destegin en guclu oldugu Iskocya topraklarinda savasmayi onerirken II Charles Ingiltere nin isgal edilmesini ister Bu sayede Ingiltere deki eski monarsi yanlilariyla Presbiteryenlerden de destek alacagini umar Monarsi yanlisi ordu iyi durumdadir ve savastan once dinlenmis olmasina onem verilir Durum boyle gelisse de basta Cromwell olmak uzere Parlamento yanlisi kurmay heyet bu harekati da ongormus durumdadir Parlamento yanlisi milislere ve birliklere hazir olmalari talimati verilmis monarsi sempatizani konumundaki kisiler izlenmis ve silahlanmalarinin onune cesitli tedbirlerle gecilmistir II Charles in ilerleyen birlikleri Parlamento yanlisi suvari birlikleri tarafindan taciz edilerek izlenir ordular Londra istikametine dogru gitmektedir Worcester harekatiIskocya da en deneyimsiz birlikleri George Monck komutasinda geride birakan Oliver Cromwell yedi gunde Tyne Nehrine ulasir Sonra gunde 20 mil cebri yuruyusle 19 Agustos gunu Ferrybridge e ulasir Lichfield Coventry bolgesinde bir muharebenin olacagina dair yapilan ongoru genc kralin Londra yolundan cikarak Severn Vadisine gitmesiyle degisir Charles 22 Agustos gunu Worcester e gelir ve bes gun boyunca birliklerini dinlendirir harekat plani yapar ve yeni katilan birlikleri bekler Bu gecikmenin bedeli agir olacaktir Guneye dogru ilerleyisi sirasinda monarsi birliklerini rahatsiz etmeyi de elden birakmayan Cromwell 25 ve 28 Agustos gunlerinde oncu birlikleri sayesinde dusmanin oncu birliklerini maglup eder ve ana ordunun destek birlik alma ihtimali olan ikmal yollarini kapatmis olur Monarsi yanlisi ordu 16 bin mevcuduyla savasmayi beklemektedir Cromwell askeri hayati boyunca ilk kez dusmana karsi ikiye bir sayisal ustunluge sahiptir 30 Agustos gunu Severn ve Teme Nehirleri uzerine yuzen kopru insasi icin harekati bekleten Cromwell Dunbar Muharebesinin yildonumu olan 3 Eylul gunu hucum emri verir MuharebeCromwell ve kurmay heyetinin planlarina gore Lilburne ve Mercer e bagli birlikler Worcester in 32 km kuzeyindeki Bewdley Koprusunu ele gecirerek dusmanin kacis yollarini kapatacaktir Fleetwood Worcester kentinin bati bolgesine saldiracaktir Kentin dogu bolgesine ise Lambert saldiracak Cromwell ise guneye saldiracaktir Saldiri 3 Eylul sabahi baslar ilk saldiri yapmanin verdigi avantaj Parlamento yanlilarindadir Albay Richard Deane e bagli Parlamento birlikleri Powick Koprusunden gecmeye calissalar da yogun direnis karsisinda basarisiz olurlar Severn Nehrinin dogu tarafinda Cromwell komutasindaki Yeni Ordu birlikleri monarsi yanlilarini surmeye baslar Ancak nehrin bati yakasinda monarsi yanlisi direnis cok siddetlidir Cromwell karsi kiyidan yuzer kopru sayesinde diger tarafa gecerek buradaki birliklere destek vermeye gelir Worcester Katedralinin tepesindeki bolgeye hakim gozlem yerinden durumu inceleyen II Charles Parlamento Ordusunun dogu kanadina saldirmanin tam zamani olduguna karar verir Kentin bati yakasinda savunma savasi veren monarsi yanlisi birlikler kentin dogusundaki Parlamento birliklerinin uzerine yonlendirilir David Leslie komutasindaki monarsi yanlisi suvari ise bu harekata katilmaz Cromwell dogu kanadinin icine dustugu zor durumu gorerek onlem olarak Severn Nehrindeki yuzen kopruden gecerek yardima gider Parlamento birlikleri deneyimleri ve disiplinleri sayesinde gayet basarili bir sekilde planlanmis olan saldiriya dayanip once durdururlar sonra da monarsi yanlilarini Cromwell in suvarilerinin destegiyle kente geri cekilmeye mecbur birakirlar Monarsi yanlisi birliklerinin geri cekilisi disiplinden uzaklastikca kaosa donusur birlikler icinde panik baslar Artik kentin icine dogru hareket eden kalabaligin Parlamento veya monarsi yanlisi olarak ayirt edilemsine imkan yoktur Monarsi yanlisi direniscilerin son dayanagi olabilecek olan Fort Royal tepesindeki topcu bataryasi da Parlamento yanlilarinin eline gecer Kentin icindeyken zirhini cikartan II Charles bir ata binerek birliklerini toparlamaya calissa da basarisiz olur Monarsi yanlisi suvari birliklerinin bir feda hucumu sayesinde kral ve cok yakinindakiler St Martin s Kapisindan kentten disari kacmayi basarir Aksama dogru kentin her bolgesinde devam eden catismalar devam eder Gecenin karanligindan faydalanip kacmaya calisanlar yakalanir Ani bir maglubiyetle karsilasan monarsi yanlisi subay ve askerler kitlesel olarak saskinlik icinde teslim olmaya baslarlar SonrasiMuharebede yaklasik 3 bin kisi olurken 10 bin kisi de savas esiri olur Derby Earlu idam edilir Ingiliz savas esirlerinden bazilari zorla Yeni Ordu birliklerine dahil edilip Irlanda Seferine dahil edilirler Yaklasik 8 bin savas esiri ise senetli kole olarak Yeni Dunya daki Ingiliz somurgelerine gonderilir II Charles in kacisi cok sayida macerali olayi icerir Ic savasin son muharebesi olarak kabul edilen zaferden sonra Cromwell durumu Rump Parlamentosuna bildirmistir Savasta cok buyuk basarilar gosteren milisler terhis edilir Muharebeden once birliklerine kiyafet almak uzere Worcester Clothiers Company adli sirkete borclanan II Charles 453 3 mertebesindeki borcunu odeyemeden kacmak durumunda kalir 357 yillik bu borc 2008 yili Haziran ayinda Galler Prensi Charles tarafindan odenerek kapatilir Gelenegi1786 yili Nisan ayinda Worcester Muharebesinin gectigi bolgeyi ziyaret eden John Adams ve Thomas Jefferson yerel halkin muharebeye dair bilgisizliginden saskina duser Orada toplanan kalabaliga soyledikleri ilginctir Ingilizler ozgurlugun temellerinin atildigi bir yere bu kadar mi duyarsiz kaliyor Komsulariniza ve evlatlariniza buranin kutsal topraklar oldugunu anlatin kiliselerinizden daha kutsal John AdamsKaynakca Muharebe hazirliklarina emekli durumunda bulunan Sir Thomas Fairfax da katilmistir Bu bolgede I Charles taraftarlarinin cok sayida oldugu bilinmektedir Ancak bizzat kralin varligi bile bolgeye gelen ordunun isgalci bir Iskoc Ordusu oldugu gercegini degistirmemektedir Cogunlukla Lord Talbot un suvari muhafizlari Bunlardan herhalde en unlusu Royal Oak adi verilen mese agacinda saklanmasidir 9 Haziran 2008 tarihli 6 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC haberi Ingilizce 3 Kasim 2015 tarihinde erisilmistir John Adams Francis Charles The Works of John Adams Autobiography continued 1851 Little Brown sayfa 394 Kitabin elektronik hali 25 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Kasim 2015 tarihinde erisilmistir