Woyzeck, Georg Büchner'in 1836 yılında yazmaya başladığı tahmin edilen, ölümüyle yarım kalan tiyatro oyunu. Oyun, daha sonra diğer bazı yazarlar, editörler ve çevirmenler tarafından farklı şekillerde sonlandırıldı. Alman tiyatrolarının repertuvarlarında sıkça yer alan oyun yine aynı kapsamda en çok sahnelenen oyunlardan biridir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdmRISXZkR2gxYldJdk1TOHhNaTlYYjNsNlpXTnJYMjk1ZFc1ZllXWnBjMmt1YW5Cbkx6SXdNSEI0TFZkdmVYcGxZMnRmYjNsMWJsOWhabWx6YVM1cWNHYz0uanBn.jpg)
Büchner'in bu oyunu 1836 yılının Haziran ve Eylül ayları arasında yazmaya başladığı tahmin edilmektedir. Yazarın 1837 yılında erken ölümüyle oyun parçalar halinde ve eksik kaldı. Woyzeck ilk olarak 1879 yılında, Karl Emil Franzos tarafından üzerinde tekrar çalışılmış haliyle yayımlandı; ilk gösterimi ise 8 Kasım 1913'te Münih'teki Residenztheater'da yapılmıştır.
Oyun, ordunun ve doktorların genç bir adam üzerinde bıraktığı, insanlıktan uzaklaştıran etkilerini konu alır. Çoğu kez bir işçi sınıfı veya çalışan kesim trajedisi olarak ele alınan Woyzeck bir başka açıdan da "İnsan doğasına dair olan çekememezliğin, hasetin uzun trajedisini" sergilemektedir. Alman doğalcı yazar Gerhart Hauptmann ve dışavurumcu diğer bazı yazarların beğenisini kazandı. Oyun bir ölçüde daha sonra asker olan Leipzig'li perukçu Johann Christian Woyzeck'in gerçek yaşam hikâyesine dayanmaktadır. Johann Christian Woyzeck 1821 yılında bir çekememezlik sonucu beraber yaşadığı kadını öldürmüş ve alenen boynu vurularak cezalandırılmıştır.
Konusu
Franz Woyzeck, Almanya'da, taşradaki bir kasabada görevini yapmakta olan düşük rütbeli bir asker, metresi Marie'den olan gayrimeşru bir çocuğun da babasıdır. Daha fazla para kazanmak amacıyla yüzbaşı için adi işler yapmakta, doktorun hazırladığı tıbbi deneylerde denek olarak yer almaktadır. Deneylerinden birinde doktor Woyzeck'e bundan böyle sadece bezelye yemesi gerektiğini söyler. Woyzeck'in akıl sağlığı bozulur ve bir dizi varsanı görmeye başlar. Bu arada Marie Woyzeck'ten sıkılmış ve ilgisi yakışıklı askeri bando şefine kaymıştır. Ancak Marie, tartışmasız bir şekilde, şefin tecavüzüne uğrayacaktır.
Gittikçe yükselen, kıskançlıkla dolu şüpheleri sonunda Woyzeck'i bando şefi ile yüzleştirir. Ancak Woyzeck şefin aşağılamalarına maruz kalacak ve pataklanacaktır. Sonunda Woyzeck olanlara dayanamayarak Marie'yi küçük bir göletin kenarında bıçaklar.
Bazıları, oyunun üçüncü sahnesi olarak "duruşma"nın orijinal konseptte yer aldığını iddia etse de, Büchner oyunu Woyzeck'in bıçağı gölete bıraktığı anda bitirir. Oyunun tahmine dayandırılmış çoğu yorumunda ise Woyzeck, bıçağı göletin sularına attıktan sonra üzerindeki kanı temizlerken boğulmaktadır.
Uyarlamalar
Woyzeck uyarlamalarının bazıları şunlardır:
- Wozzeck operası, besteci Alban Berg
- Woyzeck, yönetmenliğini Werner Herzog'un yaptığı 1979 yapımı film
- Woyzeck, 1994 yapımı János Szász filmi
- Woyzeck, Robert Wilson ve Tom Waits ortak yapımı müzikal
- Re: Woyzeck, Jeremy Gable yazdığı tiyatro oyunu. Yazar bu oyununa, kendi yazdığı oyunda yer alan bir karakter olarak Büchner'i de eklemiştir.
- Skin, Naomi Iizuka'nın bir oyunu.
- Woyzeck, Versus Tiyatro,2014, Yönetmen: , Süpervizör: Metin Balay, Müzik: Eser Eyüboğlu
- Woyzeck Masalı (Bir Rock Müzikali), Tatbikat Sahnesi, 2015, Yönetmen: Erdal Beşikçioğlu, Müzik: Onur Yüce
Nick Cave ise İzlanda'daki Vesturport tiyatrosu için oyun müzikleri besteledi.
Kaynakça
- ^ Michael Patterson, introduction to 'Georg Büchner, The Complete Plays', Londra, 1987
- ^ Michael Patterson, op.cit.
- ^ . 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
- ^ "Woyzeck ile Anlatılamayan Masal". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
- ^ "Woyzeck Masalı". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
Dış bağlantılar
- Study guide 16 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Alman Doğalcılığı ve Woyzeck'in bir analizi
- Woyzeck'in orijinal metni 6 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Woyzeck Georg Buchner in 1836 yilinda yazmaya basladigi tahmin edilen olumuyle yarim kalan tiyatro oyunu Oyun daha sonra diger bazi yazarlar editorler ve cevirmenler tarafindan farkli sekillerde sonlandirildi Alman tiyatrolarinin repertuvarlarinda sikca yer alan oyun yine ayni kapsamda en cok sahnelenen oyunlardan biridir Woyzeck oyun afisi Company Carolina Kuzey Karolina Universitesi Buchner in bu oyunu 1836 yilinin Haziran ve Eylul aylari arasinda yazmaya basladigi tahmin edilmektedir Yazarin 1837 yilinda erken olumuyle oyun parcalar halinde ve eksik kaldi Woyzeck ilk olarak 1879 yilinda Karl Emil Franzos tarafindan uzerinde tekrar calisilmis haliyle yayimlandi ilk gosterimi ise 8 Kasim 1913 te Munih teki Residenztheater da yapilmistir Oyun ordunun ve doktorlarin genc bir adam uzerinde biraktigi insanliktan uzaklastiran etkilerini konu alir Cogu kez bir isci sinifi veya calisan kesim trajedisi olarak ele alinan Woyzeck bir baska acidan da Insan dogasina dair olan cekememezligin hasetin uzun trajedisini sergilemektedir Alman dogalci yazar Gerhart Hauptmann ve disavurumcu diger bazi yazarlarin begenisini kazandi Oyun bir olcude daha sonra asker olan Leipzig li perukcu Johann Christian Woyzeck in gercek yasam hikayesine dayanmaktadir Johann Christian Woyzeck 1821 yilinda bir cekememezlik sonucu beraber yasadigi kadini oldurmus ve alenen boynu vurularak cezalandirilmistir KonusuFranz Woyzeck Almanya da tasradaki bir kasabada gorevini yapmakta olan dusuk rutbeli bir asker metresi Marie den olan gayrimesru bir cocugun da babasidir Daha fazla para kazanmak amaciyla yuzbasi icin adi isler yapmakta doktorun hazirladigi tibbi deneylerde denek olarak yer almaktadir Deneylerinden birinde doktor Woyzeck e bundan boyle sadece bezelye yemesi gerektigini soyler Woyzeck in akil sagligi bozulur ve bir dizi varsani gormeye baslar Bu arada Marie Woyzeck ten sikilmis ve ilgisi yakisikli askeri bando sefine kaymistir Ancak Marie tartismasiz bir sekilde sefin tecavuzune ugrayacaktir Gittikce yukselen kiskanclikla dolu supheleri sonunda Woyzeck i bando sefi ile yuzlestirir Ancak Woyzeck sefin asagilamalarina maruz kalacak ve pataklanacaktir Sonunda Woyzeck olanlara dayanamayarak Marie yi kucuk bir goletin kenarinda bicaklar Bazilari oyunun ucuncu sahnesi olarak durusma nin orijinal konseptte yer aldigini iddia etse de Buchner oyunu Woyzeck in bicagi golete biraktigi anda bitirir Oyunun tahmine dayandirilmis cogu yorumunda ise Woyzeck bicagi goletin sularina attiktan sonra uzerindeki kani temizlerken bogulmaktadir UyarlamalarWoyzeck uyarlamalarinin bazilari sunlardir Wozzeck operasi besteci Alban Berg Woyzeck yonetmenligini Werner Herzog un yaptigi 1979 yapimi film Woyzeck 1994 yapimi Janos Szasz filmi Woyzeck Robert Wilson ve Tom Waits ortak yapimi muzikal Re Woyzeck Jeremy Gable yazdigi tiyatro oyunu Yazar bu oyununa kendi yazdigi oyunda yer alan bir karakter olarak Buchner i de eklemistir Skin Naomi Iizuka nin bir oyunu Woyzeck Versus Tiyatro 2014 Yonetmen Supervizor Metin Balay Muzik Eser Eyuboglu Woyzeck Masali Bir Rock Muzikali Tatbikat Sahnesi 2015 Yonetmen Erdal Besikcioglu Muzik Onur Yuce Nick Cave ise Izlanda daki Vesturport tiyatrosu icin oyun muzikleri besteledi Kaynakca Michael Patterson introduction to Georg Buchner The Complete Plays Londra 1987 Michael Patterson op cit 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2015 Woyzeck ile Anlatilamayan Masal 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2015 Woyzeck Masali 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Kasim 2015 Dis baglantilarStudy guide 16 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alman Dogalciligi ve Woyzeck in bir analizi Woyzeck in orijinal metni 6 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca