Yuri Vladimiroviç Andropov (Rusça: Юрий Владимирович Андропов; 15 Haziran 1914 - 9 Şubat 1984), Rus devlet adamı. 1967 ila 1982 yılları arasında Sovyetler Birliği'nin istihbarat servisi olan Devlet Güvenlik Komitesi (KGB)'nin başkanı olarak görev yaptı. Brejnev'in ölümünden sonra ise 12 Kasım 1982'den ölümüne değin 15 ay süreyle Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi genel sekreterliği görevinde bulunarak SSCB'yi yönetti.
Yuri Andropov | |
---|---|
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri | |
Görev süresi 12 Kasım 1982 - 9 Şubat 1984 | |
Yerine geldiği | Leonid Brejnev |
Yerine gelen | Konstantin Çernenko |
Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı | |
Görev süresi 16 Haziran 1983 - 9 Şubat 1984 | |
Yerine geldiği | Vasili Kuznetsov (geçici) |
Yerine gelen | Vasili Kuznetsov (geçici) |
Devlet Güvenlik Komitesi (KGB) Başkanı | |
Görev süresi 18 Mayıs 1967 - 26 Mayıs 1982 | |
Hükûmet başkanı | Aleksey Kosigin Nikolay Tihonov |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 15 Haziran 1914 Stavropol, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 9 Şubat 1984 (69 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
Evlilik(ler) | Tatyana Andropova (Kasım 1991'de öldü) |
Çocuk(lar) | |
Bitirdiği okul | |
Mesleği | Siyasetçi |
Dini | Yok (Ateist) |
Ödüller | |
İmzası |
Gençliği
Soylu bir Slav Kazağı ailesine mensup demiryolu işçisinin oğlu olan Andropov, telgraf operatörlüğü ve film makinistliğinden sonra İdil Nehri'nde kayıkçılık yaptı. Daha sonra bir teknik okula, ardından da 'ne girdi. Yaroslavl bölgesinde Genç Komünistler Birliği'nin (Komsomol) örgütleyicileri arasında yer aldı. Yetenekleri üstlerinin dikkatini çekince, yeni kurulan Karelo-Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin (1939-40) Komsomol örgütünün başına getirildi. 1939'da Komünist Parti'ye üye oldu.
II. Dünya Savaşı sırasında, Almanlar'ın bölgeyi işgal etmesinin ardından, Alman hatlarının gerisindeki bölgede gerilla birliklerini örgütledi. Savaş sırasında gösterdiği başarılar nedeniyle Petrozavodsk parti örgütünün sorumlusu oldu.
Andropov, 1951'de Moskova'ya alınarak, geleceği güven veren genç parti görevlilerinin yetişmesi için elverişli bir ortam olarak değerlendiren Parti Sekreteryası'nın idari kadrosunda görevlendirildi. Temmuz 1954-Mart 1957 arasında ülkenin Macaristan büyükelçiliğini yürüten Andropov, 1956 yılındaki Macar Ayaklanması sırasında SSCB'nin Macaristan'a müdahalesinde önemli rol oynadı. Ardından Moskova'ya dönerek parti örgütü içinde hızla yükseldi; 1957'de parti merkezinde, sosyalist ülkelerdeki partilerle ilişkileri yürüten bölümün başına getirildi. 1961'de ise Komünist Parti Merkez Komitesi'ne girdi ve Merkez Komite Sekreterliği yaptı.
KGB başkanlığı
Mayıs 1967'de, parti önderi Leonid Brejnev tarafından 10 üyeli Parti Sekreteryası'ndan alınarak Devlet Güvenlik Komitesi'nin (KGB) başına getirildi. Bu atamadaki amaç, gereğinden çok bağımsız davranan güvenlik sistemi üzerindeki siyasal denetimin artırılmasıydı. KGB başkanlığı görevindeyken 1967'de Politbüro yedek üyeliğine seçilen Andropov, 1973'te Politbüro'nun asil üyesi oldu. 1976'da orgeneral rütbesine yükseltildi. KGB başkanlığı sırasında otoriter bir politika izleyerek rejim karşıtlarının etkinliklerini bastırdı. 1968'de Çekoslovakya'ya Varşova Paktı birlikleri tarafından müdahaleyi planlayanlar, 1981'de ise Polonya yönetimini sıkıyönetim ilan etmeye zorlayanlar arasında yer aldı.
KGB başkanlığı döneminde, Batı'da, Adolf Hitler’in aslında ölmediği, gizlice Güney Amerika’ya kaçtığı söylentileri yayılınca KGB başkanı Andropov, gizli Hitler dosyasını Politbüro izniyle tekrar açtı. Nisan 1970'te açılan mezardan çıkartılan Hitler ile Eva Braun’un cesetleri, ertesi gün KGB elemanlarınca yüksek dereceli ateş kullanılarak yakıldı ve Elbe Nehri’ne bırakıldı.
SSCB liderliği
1980'lerde Brejnev'in sağlık durumu giderek bozulurken, Andropov da onun yerine geçmeye hazırlanıyordu. 24 Mayıs 1982'de KGB başkanlığından istifa ederek, siyasal ağırlığı daha çok olan bir sorumluluk üstlenmek amacıyla Sekreterya'daki eski görevine döndü. Brejnev'in ölümünden iki gün sonra, 12 Kasım'da SBKP Merkez Komitesi tarafından genel sekreterliğe seçildi.
Kısa görev süresi boyunca, ülkesinin ağır işleyen ekonomik sisteminde reformlar yapmaya, yolsuzluklara ve haksız kazanç elde edilmesine karşı sıkı önlemler aldı. Yönetimde etkinliğin artırılmasına önem verdi. Sovyet sisteminin özellikle ekonomik açıdan büyük bir sorun yaşadığını görerek verimin yükselmesi için bir iktisadi reform programı çerçevesinde bir ölçüde yerinden yönetim uygulamaları başlattı; yönetici kadroları gençleştirdi.
Dış ilişkilerde katı bir çizgi izlemeye çalıştı; Çin'e karşı uzlaşmaya yatkın bir tutum aldı. Ticari ve askeri konularda Amerika Birleşik Devletleri ile Batı Avrupa'nın arasındaki ayrılıklardan yararlanmaya çaba gösterdi. NATO üyesi Batı Avrupa ülkelerini, topraklarında füze üslerine yer vermemeleri konusunda uyardı. Orta menzilli nükleer başlıklı ABD füzelerinin Batı Avrupa'ya yerleştirilmeye başlanmasından sonra, Cenevre'de nükleer füzelerin sınırlandırılması konusunda sürdürülen ikili görüşmeleri kesmesiyle ABD ile ilişkiler daha da gerginleşti.
Şubat 1983'te başlayan böbrek yetmezliği nedeniyle Sovyetler Birliği'nin devlet başkanlığı koltuğu bir yıl pratikte boş kaldı. Ağustos 1983'ten sonra bir daha halk arasında görülmedi. 9 Şubat 1984'te ölümünün ardından yerine, statükoya sıkıca bağlı eski kuşak yüksek devlet görevlilerinin dostu ve Andropov'un eski rakibi olan Konstantin Çernenko geçti.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- SSCB’nin en gizemli lideri Andropov anılıyor 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yuri Andropov'un Cenaze Töreni 7 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Leonid Brejnev | Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri 1982-1984 | Sonra gelen: Konstantin Çernenko |
Önce gelen: Leonid Brejnev | Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı 1983-1984 | Sonra gelen: Konstantin Çernenko |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuri Vladimirovic Andropov Rusca Yurij Vladimirovich Andropov 15 Haziran 1914 9 Subat 1984 Rus devlet adami 1967 ila 1982 yillari arasinda Sovyetler Birligi nin istihbarat servisi olan Devlet Guvenlik Komitesi KGB nin baskani olarak gorev yapti Brejnev in olumunden sonra ise 12 Kasim 1982 den olumune degin 15 ay sureyle Sovyetler Birligi Komunist Partisi SBKP Merkez Komitesi genel sekreterligi gorevinde bulunarak SSCB yi yonetti Yuri AndropovSovyetler Birligi Komunist Partisi Merkez Komitesi Genel SekreteriGorev suresi 12 Kasim 1982 9 Subat 1984Yerine geldigi Leonid BrejnevYerine gelen Konstantin CernenkoSovyetler Birligi Yuksek Sovyet Prezidyumu BaskaniGorev suresi 16 Haziran 1983 9 Subat 1984Yerine geldigi Vasili Kuznetsov gecici Yerine gelen Vasili Kuznetsov gecici Devlet Guvenlik Komitesi KGB BaskaniGorev suresi 18 Mayis 1967 26 Mayis 1982Hukumet baskani Aleksey Kosigin Nikolay TihonovYerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum 15 Haziran 1914 1914 06 15 Stavropol Rus ImparatorluguOlum 9 Subat 1984 69 yasinda Moskova Sovyetler BirligiPartisi Sovyetler Birligi Komunist PartisiEvlilik ler Tatyana Andropova Kasim 1991 de oldu Cocuk lar Bitirdigi okulMeslegi SiyasetciDini Yok Ateist OdullerImzasiGencligiAndropov Yuri Vladimirovich Komsomol karti Soylu bir Slav Kazagi ailesine mensup demiryolu iscisinin oglu olan Andropov telgraf operatorlugu ve film makinistliginden sonra Idil Nehri nde kayikcilik yapti Daha sonra bir teknik okula ardindan da ne girdi Yaroslavl bolgesinde Genc Komunistler Birligi nin Komsomol orgutleyicileri arasinda yer aldi Yetenekleri ustlerinin dikkatini cekince yeni kurulan Karelo Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin 1939 40 Komsomol orgutunun basina getirildi 1939 da Komunist Parti ye uye oldu II Dunya Savasi sirasinda Almanlar in bolgeyi isgal etmesinin ardindan Alman hatlarinin gerisindeki bolgede gerilla birliklerini orgutledi Savas sirasinda gosterdigi basarilar nedeniyle Petrozavodsk parti orgutunun sorumlusu oldu Andropov 1951 de Moskova ya alinarak gelecegi guven veren genc parti gorevlilerinin yetismesi icin elverisli bir ortam olarak degerlendiren Parti Sekreteryasi nin idari kadrosunda gorevlendirildi Temmuz 1954 Mart 1957 arasinda ulkenin Macaristan buyukelciligini yuruten Andropov 1956 yilindaki Macar Ayaklanmasi sirasinda SSCB nin Macaristan a mudahalesinde onemli rol oynadi Ardindan Moskova ya donerek parti orgutu icinde hizla yukseldi 1957 de parti merkezinde sosyalist ulkelerdeki partilerle iliskileri yuruten bolumun basina getirildi 1961 de ise Komunist Parti Merkez Komitesi ne girdi ve Merkez Komite Sekreterligi yapti KGB baskanligiMayis 1967 de parti onderi Leonid Brejnev tarafindan 10 uyeli Parti Sekreteryasi ndan alinarak Devlet Guvenlik Komitesi nin KGB basina getirildi Bu atamadaki amac gereginden cok bagimsiz davranan guvenlik sistemi uzerindeki siyasal denetimin artirilmasiydi KGB baskanligi gorevindeyken 1967 de Politburo yedek uyeligine secilen Andropov 1973 te Politburo nun asil uyesi oldu 1976 da orgeneral rutbesine yukseltildi KGB baskanligi sirasinda otoriter bir politika izleyerek rejim karsitlarinin etkinliklerini bastirdi 1968 de Cekoslovakya ya Varsova Pakti birlikleri tarafindan mudahaleyi planlayanlar 1981 de ise Polonya yonetimini sikiyonetim ilan etmeye zorlayanlar arasinda yer aldi KGB baskanligi doneminde Bati da Adolf Hitler in aslinda olmedigi gizlice Guney Amerika ya kactigi soylentileri yayilinca KGB baskani Andropov gizli Hitler dosyasini Politburo izniyle tekrar acti Nisan 1970 te acilan mezardan cikartilan Hitler ile Eva Braun un cesetleri ertesi gun KGB elemanlarinca yuksek dereceli ates kullanilarak yakildi ve Elbe Nehri ne birakildi SSCB liderligi1980 lerde Brejnev in saglik durumu giderek bozulurken Andropov da onun yerine gecmeye hazirlaniyordu 24 Mayis 1982 de KGB baskanligindan istifa ederek siyasal agirligi daha cok olan bir sorumluluk ustlenmek amaciyla Sekreterya daki eski gorevine dondu Brejnev in olumunden iki gun sonra 12 Kasim da SBKP Merkez Komitesi tarafindan genel sekreterlige secildi Kisa gorev suresi boyunca ulkesinin agir isleyen ekonomik sisteminde reformlar yapmaya yolsuzluklara ve haksiz kazanc elde edilmesine karsi siki onlemler aldi Yonetimde etkinligin artirilmasina onem verdi Sovyet sisteminin ozellikle ekonomik acidan buyuk bir sorun yasadigini gorerek verimin yukselmesi icin bir iktisadi reform programi cercevesinde bir olcude yerinden yonetim uygulamalari baslatti yonetici kadrolari genclestirdi Dis iliskilerde kati bir cizgi izlemeye calisti Cin e karsi uzlasmaya yatkin bir tutum aldi Ticari ve askeri konularda Amerika Birlesik Devletleri ile Bati Avrupa nin arasindaki ayriliklardan yararlanmaya caba gosterdi NATO uyesi Bati Avrupa ulkelerini topraklarinda fuze uslerine yer vermemeleri konusunda uyardi Orta menzilli nukleer baslikli ABD fuzelerinin Bati Avrupa ya yerlestirilmeye baslanmasindan sonra Cenevre de nukleer fuzelerin sinirlandirilmasi konusunda surdurulen ikili gorusmeleri kesmesiyle ABD ile iliskiler daha da gerginlesti Subat 1983 te baslayan bobrek yetmezligi nedeniyle Sovyetler Birligi nin devlet baskanligi koltugu bir yil pratikte bos kaldi Agustos 1983 ten sonra bir daha halk arasinda gorulmedi 9 Subat 1984 te olumunun ardindan yerine statukoya sikica bagli eski kusak yuksek devlet gorevlilerinin dostu ve Andropov un eski rakibi olan Konstantin Cernenko gecti Kaynakca 25 yil kopekleriyle ayni mezarda yatti PDF 13 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2012 Andropov a yapilani Ecevit e yapmayinDis baglantilarSSCB nin en gizemli lideri Andropov aniliyor 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuri Andropov un Cenaze Toreni 7 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Leonid Brejnev Sovyetler Birligi Komunist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri 1982 1984 Sonra gelen Konstantin CernenkoOnce gelen Leonid Brejnev Sovyetler Birligi Yuksek Sovyet Prezidyumu Baskani 1983 1984 Sonra gelen Konstantin Cernenko