Zihya (Ortaçağ Çerkesçesi: Адзыгъуэй; Adigece: Адыгэй; Yunanca: Ζιχία) veya Zuğustan (Osmanlıca: ظوغوستان), Orta Çağ'da Çerkesya için kullanılan isim. Bu ülkenin halkına ise Zihler denmiştir. 15. yüzyıldan sonra haritalarda Zihya'nın yerine Çerkesya geçti.
Zihya Адзыгъуэй, Адыгэй | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
y. 1. yüzyıl-y. 15. yüzyılın sonu | |||||||||||||||||||||||||||||||
Bayrak | |||||||||||||||||||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Çerkesçe, Ubıhça | ||||||||||||||||||||||||||||||
Resmî din | |||||||||||||||||||||||||||||||
Hükûmet | Prenslik | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tarih
Kronoloji
Hristiyan geleneğine göre, Hristiyanlık MS 55 yılında Havari Andreas'ın seyahatleri ve vaazlarıyla Zihya'ya geldi.Havari Andreas'ın ziyaretiyle ilgili Hristiyan geleneğine göre, Abasgia (Abhazya) ile Kimmerya Boğazı (Kerç Boğazı) arasında yer alıyordu.
2. yüzyıl Antik Yunan tarihçisi Flavius Arrianus, Zihlerden bahseder ve Zih kralının Stahemfak olduğunu belirtir. 6. yüzyıl Bizans tarihçisi Prokopius, geçmişte Zihya halkının Roma İmparatoru tarafından atanan bir kralı olduğunu, ancak bağımsız hale geldiklerini kaydeder.Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin Notitiae Episcopatuum belgelerinde 7. yüzyıldan itibaren otosefal bir Zihya başpiskoposluğu kaydedilmektedir.
9. yüzyılda Ebu İshak ve Muhammed Kindi isimli iki Arap dâî, Zihya'ya gelerek İslam'ı yaymaya çalıştı. Bunun sonucunda çok az da olsa bir grup Çerkes Müslüman oldu. 10. yüzyıl Bizans imparatoru VII. Konstantin Porphyrogennetos'a göre Zihya, Tmutarakan'ın güneyindeydi ve Nikopsis adında bir şehri vardı. Bu dönemde Bizans'ın Zihya ile ilişkileri Cherson sakinleri tarafından yürütülüyordu.
12. yüzyılda Bizans İmparatoru I. Manuil "Zihya, Hazarya ve Gotya imparatoru" unvanını kullanmıştır ancak bu iddianın gerçeğe ne kadar uyduğu belirsizdir. 12. yüzyılda Kafkasya'da ilk Katolik misyonerler ortaya çıktı. Katolik haçlılar tarafından Konstantinopolis'in Fethi ile Katolik inancının yayılması hızlandı. Katolik dinini Zih prensi Ferzakht benimsedi. Papa, 1333'te ona çabalarından dolayı teşekkür eden bir mektup gönderdi. Katolik Kilisesi'nin misyonerlik faaliyeti sonucunda İtalyan kaynaklarında "Frenkkardaşi" olarak geçen bir Katolik Çerkes grubu ortaya çıktı. Daha sonra Papa'nın emriyle Çerkesya'ya gönderilen Katolik misyonerler Müslüman oldu. Bu Misyonerler Çerkesya'da "Karden" olarak biliniyordu. Bu kelimenin Kardinal kelimesinden geldiği düşünülmektedir. 13. yüzyılda Zihya, Macar ve İtalyan gezginler tarafından ziyaret edilmiştir. Bu gezginler Matrica'yı (Tmutarakan) Zihya içinde bulmuşlardır.
Moğol istilası
1220'de Cengiz Han, komutanları Subutay ve Jebe'yi "11 ülke ve halka" gitmeleri emrini verdi. Bunların içinde "Kıbçaut" (Kıpçak Türkleri), "Orosut" (Kiev Knezliği), "Serkesut" (Çerkesya), "Asut" (Alanya Krallığı), "Sessut" (Çeçenistan) vardı. Ve böylece Moğol birliklerinin Kafkasya'da ilk ortaya çıkışı, 1220 ile 1222 yılları arasında keşif birliklerinin gelişiydi. 1222'de Hankala Muharebesi (1222) gerçekleşti. İlk başta Kuzey Kafkasya çoğunlukla işgal edildi, neredeyse tüm önemli yerleşim alanları yok edildi. Ancak daha sonra direniş dağlara çekildi ve Moğol istilacılara karşı bir karşı saldırı planlayarak kendilerini yeniden örgütlediler; bir gerilla savaşı yürüttüler.
Bilinen hükümdarlar
İsim | Çerkesçe isim | Saltanat dönemi |
---|---|---|
Stachemfak | ? | y. 2. yüzyıl |
Daw | Дау | y. 5. yüzyıl |
Bakhsan | Бахъсан | y. 6. yüzyıl |
Lawristan | Лауристэн | y. 8. yüzyıl |
Weçe | УэкIэ | y. 9. yüzyıl |
Hapaç | ХьэпэкI | y. 10. yüzyıl |
Rededey | Рэдэдэй | y. 10. yüzyıl—1022 |
Tuqar | Тукъар | y. 1200ler—1237 |
Tuqbaş | Тукъбащ | 1237—1239 |
Verzacht | Фэрзахт | y. 1330lar |
Berezok | Бэрэзыкъу | y. 1300lerin sonu |
İnal | Хъурыфэлъей икъуэ Инал Нэху | 1427—1458 |
Parabioko | ? | y. 15. yüzyıl |
Kadibeld | ? | y. 1457 |
Belzebuk | Пэрсэбыкъу/Бэлзэбыкъу | ?—y. 1470ler |
Petrezok | Пэтэрзэкъо/Пэтэрэзыкъу | y. 1470ler—? |
Kaynakça
- ^ a b Колли Л. Кафа в период владения ею банком св. Георгия (1454—1475) // Известия Таврической Ученой Архивной комиссии. № 47. Симферополь, 1912. С. 86
- ^ Antiquitates christianæ, or, The history of the life and death of the holy Jesus as also the lives acts and martyrdoms of his Apostles: in two parts, by Taylor, Jeremy, 1613–1667. p. 101.
- ^ a b c Özsaray, Mustafa (20 Şubat 2012). Çerkeslerin İslamlaşması. İz Yayıncılık. ISBN .
- ^ a b c d e f Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Zichia". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Франгуланди А. Греки-понтийцы: дорога длиной в 2,5 тысячи лет. — Сухум, 1991. — Разд. 5. — Гл. 5.
- ^ Wars, VIII.4.2
- ^ Gökçe, Cemal (31 Ağustos 2001). Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Kafkasya Siyaseti. İstanbul Kitabevi. s. 21.
- ^ Pritsak 1991, ss. 2226–2227.
- ^ В результате миссионерской деятельности католической церкви в XII−XV веках и смешанных браков жителей генуэзских колоний черноморского побережья с местными жителями возникла этноконфессиональная группа черкесов «френккардаши», которая получила название от католических монахов-францисканцев, занимавшихся миссионерской деятельностью в Зихии.
- ^ Amin Anguni: Государственность Народа Нохчий page 13
- ^ Козин 1941, s. 188-189.
- ^ Ангуни 2013, s. 13-14.
- ^ Ангуни 2013.
- ^ Хизриев.
- ^ de Hartog 2004.
- ^ Gabriel 2006.
- ^ Jaimoukha, Amjad. The Chechens. Pages 34-5
- ^ Anchalabze, George. The Vainakhs. Page 24
- ^ "Война черкесов и монголов » Адыги .RU - Новости Адыгеи, история, культура и традиции адыгов (черкесов)". Адыги .RU - Новости Адыгеи, история, культура и традиции адыгов (черкесов) (Rusça). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ Arrian (89–146) mentions a king of Zichia (West Circassia) named Stachemfak ()
- ^ a b Тхьэхущынэ, Ланэщ (12 Aralık 2022). "ТХЫДЭМ УХАГЪЭПЛЪЭЖ" (Kabardeyce). 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ a b "Адыгэ (къэбэрдей) дзэпщхэр | Электронная газета "Адыгэ псалъэ"". www.apkbr.ru. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ İsmail Hakkı Berkok (1958). Tarihte Kafkasya. İstanbul Matbaası. 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ a b c d e Natho, Kadir (3 Aralık 2009). Circassian History. ISBN . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ Nogmov, Shora (1866). Bergé, Adolph (Ed.). Die sagen und lieder des tscherkessen-volks (Almanca) (O. Wigand bas.). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ Zenkovsky, Sergei A. Medieval Russia’s Cronicles, 58-59
- ^ The provides the following information: "In 1022, Prince , who at the time was the prince of Tmutarakan, started a military operation against the . During the operation, he encountered the Kassogian army commanded by Rededya. To avoid unnecessary bloodshed, Mstislav and Rededya, who possessed an extraordinary physical force, decided to have a , with the condition that the winner would be of the battle. The fight lasted some hours and, eventually, Rededya was knocked to the ground and stabbed with a knife."
- ^ "Pdf scans of the original text". 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ from The Complete Collection of Russian Manuscripts 15 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- ^ Historian in the Persian Chronicles, wrote that the Circassian king Tuqar was killed in battle against the Mongols
- ^ Рашид ад-Дин. Сборник летописей. М.-Л., 1952. Т. 2. С. 39
- ^ L.I. Lavrov. “Kuzey Kafkasya’da Moğol İstilası”
- ^ "ФАЗЛАЛЛАХ РАШИД-АД-ДИН->СБОРНИК ЛЕТОПИСЕЙ->ПУБЛИКАЦИЯ 1941 Г.->ТЕКСТ". 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ In his letter to the king of , Verzacht/Ferzakht, thanks the Governor of Circassians for his assistance in implementing the Christian faith among the Circassians. Verzacht's power and status was so high that his example was followed by the rest of the Circassian princes, who took the Roman Catholic faith.
- ^ a b Samir, Hotko (1 Haziran 2021). "Cenevizliler Çerkesya'da (1266-1475) (1. Bölüm)". Jineps Gazetesi. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ . KAĞAZEJ Jıraslen. 2013. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Vitaliy Shtybin. Abkhaz World. 17 Mayıs 2020. 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ A contract was signed between the ruler of Circassia and the ruler of (Caffa), naming another ruler of Zichia: "Petrezok , the paramount lord of Zichia". Under the contract, Zichia would supply large quantities of grain to Caffa.
- ^ Kressel R. Ph. The Administration of Caffa under the Uffizio di San Giorgio. University of Wisconsin, 1966. P. 396
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zihya Ortacag Cerkescesi Adzyguej Adigece Adygej Yunanca Zixia veya Zugustan Osmanlica ظوغوستان Orta Cag da Cerkesya icin kullanilan isim Bu ulkenin halkina ise Zihler denmistir 15 yuzyildan sonra haritalarda Zihya nin yerine Cerkesya gecti ZihyaAdzyguej Adygejy 1 yuzyil y 15 yuzyilin sonuBayrakYaygin dil ler Cerkesce UbihcaResmi dinCerkes PaganizmiHristiyanlikHukumetPrenslik y 100lerStachemfak y 400lerDawiy y 500lerBakhsan y 700lerLawristan y 800lerWece y 900lerHapac y 900ler 1022Rededey y 1200ler 1237Tuqar 1237 1239Tuqbas y 1330larVerzacht y 1300lerin sonuBerezok 1427 1458Inal Nexw 1458 Temruq y 1470lerBelzebuk y 1470ler PetrezokTarihce Kurulusuy 1 yuzyil Dagilisiy 15 yuzyilin sonuOnculler ArdillarZygiiMeotlar CerkesyaTarihKronoloji Hristiyan gelenegine gore Hristiyanlik MS 55 yilinda Havari Andreas in seyahatleri ve vaazlariyla Zihya ya geldi Havari Andreas in ziyaretiyle ilgili Hristiyan gelenegine gore Abasgia Abhazya ile Kimmerya Bogazi Kerc Bogazi arasinda yer aliyordu 2 yuzyil Antik Yunan tarihcisi Flavius Arrianus Zihlerden bahseder ve Zih kralinin Stahemfak oldugunu belirtir 6 yuzyil Bizans tarihcisi Prokopius gecmiste Zihya halkinin Roma Imparatoru tarafindan atanan bir krali oldugunu ancak bagimsiz hale geldiklerini kaydeder Rum Ortodoks Patrikhanesi nin Notitiae Episcopatuum belgelerinde 7 yuzyildan itibaren otosefal bir Zihya baspiskoposlugu kaydedilmektedir 9 yuzyilda Ebu Ishak ve Muhammed Kindi isimli iki Arap dai Zihya ya gelerek Islam i yaymaya calisti Bunun sonucunda cok az da olsa bir grup Cerkes Musluman oldu 10 yuzyil Bizans imparatoru VII Konstantin Porphyrogennetos a gore Zihya Tmutarakan in guneyindeydi ve Nikopsis adinda bir sehri vardi Bu donemde Bizans in Zihya ile iliskileri Cherson sakinleri tarafindan yurutuluyordu 12 yuzyilda Bizans Imparatoru I Manuil Zihya Hazarya ve Gotya imparatoru unvanini kullanmistir ancak bu iddianin gercege ne kadar uydugu belirsizdir 12 yuzyilda Kafkasya da ilk Katolik misyonerler ortaya cikti Katolik haclilar tarafindan Konstantinopolis in Fethi ile Katolik inancinin yayilmasi hizlandi Katolik dinini Zih prensi Ferzakht benimsedi Papa 1333 te ona cabalarindan dolayi tesekkur eden bir mektup gonderdi Katolik Kilisesi nin misyonerlik faaliyeti sonucunda Italyan kaynaklarinda Frenkkardasi olarak gecen bir Katolik Cerkes grubu ortaya cikti Daha sonra Papa nin emriyle Cerkesya ya gonderilen Katolik misyonerler Musluman oldu Bu Misyonerler Cerkesya da Karden olarak biliniyordu Bu kelimenin Kardinal kelimesinden geldigi dusunulmektedir 13 yuzyilda Zihya Macar ve Italyan gezginler tarafindan ziyaret edilmistir Bu gezginler Matrica yi Tmutarakan Zihya icinde bulmuslardir Mogol istilasi 1220 de Cengiz Han komutanlari Subutay ve Jebe yi 11 ulke ve halka gitmeleri emrini verdi Bunlarin icinde Kibcaut Kipcak Turkleri Orosut Kiev Knezligi Serkesut Cerkesya Asut Alanya Kralligi Sessut Cecenistan vardi Ve boylece Mogol birliklerinin Kafkasya da ilk ortaya cikisi 1220 ile 1222 yillari arasinda kesif birliklerinin gelisiydi 1222 de Hankala Muharebesi 1222 gerceklesti Ilk basta Kuzey Kafkasya cogunlukla isgal edildi neredeyse tum onemli yerlesim alanlari yok edildi Ancak daha sonra direnis daglara cekildi ve Mogol istilacilara karsi bir karsi saldiri planlayarak kendilerini yeniden orgutlediler bir gerilla savasi yuruttuler Bilinen hukumdarlarIsim Cerkesce isim Saltanat donemiStachemfak y 2 yuzyilDaw Dau y 5 yuzyilBakhsan Bahsan y 6 yuzyilLawristan Lauristen y 8 yuzyilWece UekIe y 9 yuzyilHapac HepekI y 10 yuzyilRededey Rededej y 10 yuzyil 1022Tuqar Tukar y 1200ler 1237Tuqbas Tukbash 1237 1239Verzacht Ferzaht y 1330larBerezok Berezyku y 1300lerin sonuInal Huryfelej ikue Inal Nehu 1427 1458Parabioko y 15 yuzyilKadibeld y 1457Belzebuk Persebyku Belzebyku y 1470lerPetrezok Peterzeko Peterezyku y 1470ler Kaynakca a b Kolli L Kafa v period vladeniya eyu bankom sv Georgiya 1454 1475 Izvestiya Tavricheskoj Uchenoj Arhivnoj komissii 47 Simferopol 1912 S 86 Antiquitates christianae or The history of the life and death of the holy Jesus as also the lives acts and martyrdoms of his Apostles in two parts by Taylor Jeremy 1613 1667 p 101 a b c Ozsaray Mustafa 20 Subat 2012 Cerkeslerin Islamlasmasi Iz Yayincilik ISBN 9789753558716 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c d e f Alexander Kazhdan Ed 1991 Zichia The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Frangulandi A Greki pontijcy doroga dlinoj v 2 5 tysyachi let Suhum 1991 Razd 5 Gl 5 Wars VIII 4 2 Gokce Cemal 31 Agustos 2001 Kafkasya ve Osmanli Imparatorlugu nun Kafkasya Siyaseti Istanbul Kitabevi s 21 Pritsak 1991 ss 2226 2227 V rezultate missionerskoj deyatelnosti katolicheskoj cerkvi v XII XV vekah i smeshannyh brakov zhitelej genuezskih kolonij chernomorskogo poberezhya s mestnymi zhitelyami voznikla etnokonfessionalnaya gruppa cherkesov frenkkardashi kotoraya poluchila nazvanie ot katolicheskih monahov franciskancev zanimavshihsya missionerskoj deyatelnostyu v Zihii Amin Anguni Gosudarstvennost Naroda Nohchij page 13 Kozin 1941 s 188 189 Anguni 2013 s 13 14 Anguni 2013 Hizriev de Hartog 2004 Gabriel 2006 Jaimoukha Amjad The Chechens Pages 34 5 Anchalabze George The Vainakhs Page 24 Vojna cherkesov i mongolov Adygi RU Novosti Adygei istoriya kultura i tradicii adygov cherkesov Adygi RU Novosti Adygei istoriya kultura i tradicii adygov cherkesov Rusca 4 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2023 Arrian 89 146 mentions a king of Zichia West Circassia named Stachemfak a b Thehushyne Lanesh 12 Aralik 2022 THYDEM UHAGEPLEZh Kabardeyce 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 a b Adyge keberdej dzepshher Elektronnaya gazeta Adyge psale www apkbr ru 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 Ismail Hakki Berkok 1958 Tarihte Kafkasya Istanbul Matbaasi 12 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2023 a b c d e Natho Kadir 3 Aralik 2009 Circassian History ISBN 144152388X Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 Nogmov Shora 1866 Berge Adolph Ed Die sagen und lieder des tscherkessen volks Almanca O Wigand bas Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 Zenkovsky Sergei A Medieval Russia s Cronicles 58 59 The provides the following information In 1022 Prince who at the time was the prince of Tmutarakan started a military operation against the During the operation he encountered the Kassogian army commanded by Rededya To avoid unnecessary bloodshed Mstislav and Rededya who possessed an extraordinary physical force decided to have a with the condition that the winner would be of the battle The fight lasted some hours and eventually Rededya was knocked to the ground and stabbed with a knife Pdf scans of the original text 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 from The Complete Collection of Russian Manuscripts 15 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Historian in the Persian Chronicles wrote that the Circassian king Tuqar was killed in battle against the Mongols Rashid ad Din Sbornik letopisej M L 1952 T 2 S 39 L I Lavrov Kuzey Kafkasya da Mogol Istilasi FAZLALLAH RAShID AD DIN gt SBORNIK LETOPISEJ gt PUBLIKACIYa 1941 G gt TEKST 6 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 In his letter to the king of Verzacht Ferzakht thanks the Governor of Circassians for his assistance in implementing the Christian faith among the Circassians Verzacht s power and status was so high that his example was followed by the rest of the Circassian princes who took the Roman Catholic faith a b Samir Hotko 1 Haziran 2021 Cenevizliler Cerkesya da 1266 1475 1 Bolum Jineps Gazetesi 10 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2023 KAGAZEJ Jiraslen 2013 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vitaliy Shtybin Abkhaz World 17 Mayis 2020 24 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2020 A contract was signed between the ruler of Circassia and the ruler of Caffa naming another ruler of Zichia Petrezok the paramount lord of Zichia Under the contract Zichia would supply large quantities of grain to Caffa Kressel R Ph The Administration of Caffa under the Uffizio di San Giorgio University of Wisconsin 1966 P 396