Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tarih öncesi dönemde Polonya bölgesi, günümüz Polonya topraklarında Homo türlerinin ilk ortaya çıkışından, yaklaşık 500.000 yıllık bir zaman dilimi olan MS 10. yüzyılda Polonya devletinin kurulmasına kadar izlenebilir.
Günümüz Polonya bölgesi, buzul dönemlerinin iklimsel değişimlerini yaşadıktan sonra Taş, Bronz ve Demir Çağları olarak bilinen sosyo-teknik gelişim aşamalarından geçmiştir. Tarih öncesi döneme ait en iyi bilinen arkeolojik keşif, müstahkem yerleşimidir . Eski medeniyetler güney ve batı Avrupa'da ortaya çıkmaya başladığında, günümüz Polonya'sının kültürleri onlar tarafından çeşitli derecelerde etkilendi.
Demir Çağı'nın gelişim evresine kadar Polonya'nın çeşitli bölgelerinde yaşayan halklar arasında İskit, Kelt, Cermen, Sarmatya, Roma, Avar, Vlach ve Baltık kabileleri vardı. Erken Orta Çağ'da, bölgeye Batı Slav kabileleri hakim oldu ve nihayet bölgede 8. yüzyıldan itibaren küçük devletler oluşturan bir dizi Lekhitik Polonyalı kabileye ev sahipliği yaptı.
Tarih yazıcılığı
İnsanlık tarihinin diğer erken dönemlerinde olduğu gibi, bu zamanların bilgisi de sınırlıdır, çünkü az sayıda yazılı antik ve Orta Çağ kaynağı mevcuttur; araştırma bu nedenle öncelikle arkeolojiye dayanmaktadır. Yazılı dil Polonya'ya ancak MS.966'dan sonra geldi, Polonya topraklarının hükümdarı Duke I. Mieszko, Hıristiyanlığı kabul etti ve bölgeye eğitimli yabancı din adamları getirildi.
Taş Devri
Polonya Taş Devri Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik çağlara ayrılmıştır.
Paleolitik dönem MÖ 500.000 ila MÖ 8.000 arasındadır ve dört döneme bölünmüştür: Alt Paleolitik, MÖ 500.000 ila 350.000; Orta Paleolitik, MÖ 350.000 ila 40.000; Üst Paleolitik, MÖ 40.000 ila 10.000; ve Nihai Paleolitik, MÖ 10.000 ila 8000, Mezolitik dönem MÖ 8000 ila 5500 ve MÖ 5500 ila 2300, Neolitik dönem MÖ 5500 - 2900 ve Bakır Çağı, MÖ 2900 - 2300 yılları arasını kapsar.
Polonya Taş Devri yaklaşık 500.000 yıl sürdü ve bu dönemde üç farklı Homo türünün ortaya çıktığı görüldü: Homo erectus, Homo neanderthâlensis ve Homo sapiens ( insanlar ) . Taş Devri kültürleri ilkel araçlarla ilk insan gruplarından sofistike taş aletler kullanan, müstahkem yerleşimler inşa eden ve bakır metalurjisi geliştiren gelişmiş tarımsal ve tabakalı toplumlara kadar uzanıyordu.
Orta Avrupa'nın başka yerlerinde olduğu gibi, Polonya Taş Devri'nin Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik evrelerinin her biri taş alet yapım tekniklerindeki iyileştirmelerle karakterize edilmiştir. Paleolitik insan faaliyetleri (en eski yerleri 500.000 yaşında olan) tekrarlayan buzullar nedeniyle aralıklıydı. Genel bir iklim ısınması ve bunun sonucunda ekolojik çeşitliliğin artması Mezolitik dönemin karakteristiğidir (MÖ 9000-8000).
Neolitik dönem, kurucuları MÖ 5500'den itibaren Tuna Nehri bölgesinden göç etmiş olan ilk yerleşmiş tarım topluluklarını başlattı. Daha sonra, yerel Mezolitik nüfuslar da tarımsal yaşam biçimini benimseyecek ve daha da gelişmiştir (MÖ 4400 ve yaklaşık 2000 arasında).
Bronz ve Demir Çağları
Polonya'nın Bronz Çağı I. Dönemi, MÖ 2300-1600; Dönem II, MÖ 1600-1350; Dönem III, MÖ 1350-1100; Dönem IV, MÖ 1100-900; ve Dönem V, MÖ 900-700. Erken Demir Çağı, Hallstatt Dönemi C; MÖ 700-600 ve Hallstatt Dönemi D; MÖ 600-450 yıllarını kapsar.
Polonya'nın Bronz ve Demir Çağı kültürleri çoğunlukla arkeolojik araştırmalardan bilinmektedir. Polonya'nın Erken Tunç Çağı kültürleri MÖ 2300-2400 yıllarında başlamıştır, akabinden MÖ 700-750 Demir Çağı başladı.Miladın başlangıcında, ana makalede anlatılan Demir Çağı arkeolojik kültürleri artık mevcut değildi. Yazılı kayıtların olmadığı göz önüne alındığında, o sırada Orta ve Doğu Avrupa'da yaşayan grupların etnik kökenleri ve dilsel bağlantıları spekülatiftir; kimlikleri konusunda kayda değer bir anlaşmazlık mevcuttur. Polonya'da, Bronz ve Demir Çağlarını kapsayan özellikle öne çıkmıştır. O dönemin en ünlü arkeolojik keşfi, erken Demir Çağı Lusatyan kültürünü temsil eden müstahkem yerleşimidir (gród).
Bronz eşyalar MÖ 2300 yıllarında 'ndan Polonya'ya getirildi. Bunu izleyen yerli Erken Tunç Çağı'nın batı Polonya'daki yenilikçi ve doğu Polonya'daki muhafazakâr egemen oldu. Bunlar, daha sonraki Eski dönemi boyunca kendi bölgelerinde (Lusatyan öncesi) ve Trzciniec kültürü ile değiştirildi.
Kalan bronz dönemlerin özelliği, iskelet mezarlarının yerini Avrupa'nın büyük bir kısmında kremasyon ile değiştirilen . Polonya'da, yerleşimleri manzaraya yaklaşık bin yıl boyunca hakim oldu ve Erken Demir Çağı'na dek devam etti. MÖ 6. yüzyılda başlayan bir dizi İskit istilası ölümlerini hızlandırdı. Hallstatt Dönemi D, için bir genişleme zamanı iken, Batı Baltık Kurgan kültürü Polonya'nın - bölgesine egemen oldu.
Antik Çağ
La Tène kültürü dönemi La Tène A, c. MÖ 450-400; La Tène B, MÖ 400-250; La Tène C, MÖ 250-150; ve La Tène D, MÖ 150-0. MÖ 200'den 0'a kadar olan dönem de daha genç bir Roma öncesi dönem olarak kabul edilebilir. Bunu, ilk aşaması MS 0 ila 150 ve daha sonraki aşama MS. 150 ila 375 ve MS 375 ile 500 yılları arasındaki dönem (Slav öncesi) Göç Dönemi'ni oluşturmaktadır.
Kelt, Cermen ve Baltık kabileleri ile tanımlanan çok sayıda arkeolojik kültüre ait halklar, M.Ö. 400-500 yılları arasında klasik antik çağda Polonya'nın bazı bölgelerinde yaşadı. Arkeolojik kültürlerin etnik bileşimi genellikle zayıf bir şekilde tanındığından, tanımlanması zor olan diğer gruplar da büyük olasılıkla mevcuttu. Yazılı bir dili kayda değer derecede kullanmadan, birçoğu, arkeolojik kayıtlarla kanıtlandığı gibi, örneğin zengin bir şekilde döşenmiş, hanedanlara ait mezarlar tarafından nispeten gelişmiş bir malzeme kültürü ve sosyal organizasyon geliştirdi. Bu dönemin özelliği, genellikle büyük insan gruplarını içeren yüksek göç oranlarıydı.
Kelt halkları, M.Ö. 4. yüzyılın başlarında, çoğunlukla güney Polonya'da, genişlemelerinin dış sınırı olan La Tène kültürünün temsilcileri olarak yerleşim yerleri kurdular. Gelişmiş ekonomileri ve zanaatlarıyla bölgedeki küçük sayılarına orantısız bir kültürel etki uyguladılar.
Cermen halkları birkaç yüzyıl boyunca şu anda Polonya'da yaşıyordu, bu sırada kabilelerinin birçoğu da güneye ve doğuya göç etti. Roma İmparatorluğu'nun genişlemesi ile Cermen kabileleri Roma kültürel etkisi altına girdi. Polonya yazarları tarafından Polonya topraklarındaki gelişmelerle ilgili bazı yazılı açıklamalar korunmuştur; arkeolojik kayıtlarla birlikte ek kavrayışlar sağlamışlardır. Neticede, Roma İmparatorluğu çöküşüne yaklaşırken ve doğudan istila eden göçebe halklar çeşitli Cermen kabilelerinin kültürlerini ve toplumlarını tahrip etmiştir.Cermen kabileleri bu sırada büyük oranda hasar gördü veya istikrarsızlaştı. Yaşananların ardından Cermen halkları daha güvenli ve daha zengin güney ve batı bölgeleri için Doğu ve Orta Avrupa'dan ayrıldılar.
Günümüz Polonya'nın kuzeydoğu köşesi Baltık kabileleri tarafından dolduruldu. Bu kabileler, Roma İmparatorluğu'nun önemli kültürel etkilerinin dış sınırlarındaydılar.
Kaynakça
- ^ Archeologia Żywa (Living Archeology), special English issue 2005; a publication commissioned by the in Varşova
- ^ U źródeł Polski, s. 55,
- ^ U źródeł Polski, s. 68, .
- ^ U źródeł Polski, s. 54-85.
- ^ Kalendarium dziejów Polski (Chronology of Polish History), ed. Andrzej Chwalba, s. 10-11, Jacek Poleski.
- ^ U źródeł Polski, s. 54-83, Sławomir Kadrow, Bogusław Gediga.
- ^ U źródeł Polski, s. 86-121.
- ^ U źródeł Polski, s. 86-93.
- ^ U źródeł Polski, s. 94-115.
- ^ U źródeł Polski, s. 116-119.
Konuyla ilgili yayınlar
- Various authors, ed. Marek Derwich and Adam Żurek, U źródeł Polski (do roku 1038) (Foundations of Poland (until year 1038)), , Wrocław 2002, ISBN: (Lehçe)
- Piotr Kaczanowski, Janusz Krzysztof Kozłowski - Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.) (Oldest history of Polish lands, up to the 7th century CE.), Fogra, Kraków 1998,ISBN: (Lehçe)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarih oncesi donemde Polonya bolgesi gunumuz Polonya topraklarinda Homo turlerinin ilk ortaya cikisindan yaklasik 500 000 yillik bir zaman dilimi olan MS 10 yuzyilda Polonya devletinin kurulmasina kadar izlenebilir Gunumuz Polonya bolgesi buzul donemlerinin iklimsel degisimlerini yasadiktan sonra Tas Bronz ve Demir Caglari olarak bilinen sosyo teknik gelisim asamalarindan gecmistir Tarih oncesi doneme ait en iyi bilinen arkeolojik kesif mustahkem yerlesimidir Eski medeniyetler guney ve bati Avrupa da ortaya cikmaya basladiginda gunumuz Polonya sinin kulturleri onlar tarafindan cesitli derecelerde etkilendi Demir Cagi nin gelisim evresine kadar Polonya nin cesitli bolgelerinde yasayan halklar arasinda Iskit Kelt Cermen Sarmatya Roma Avar Vlach ve Baltik kabileleri vardi Erken Orta Cag da bolgeye Bati Slav kabileleri hakim oldu ve nihayet bolgede 8 yuzyildan itibaren kucuk devletler olusturan bir dizi Lekhitik Polonyali kabileye ev sahipligi yapti Tarih yaziciligiInsanlik tarihinin diger erken donemlerinde oldugu gibi bu zamanlarin bilgisi de sinirlidir cunku az sayida yazili antik ve Orta Cag kaynagi mevcuttur arastirma bu nedenle oncelikle arkeolojiye dayanmaktadir Yazili dil Polonya ya ancak MS 966 dan sonra geldi Polonya topraklarinin hukumdari Duke I Mieszko Hiristiyanligi kabul etti ve bolgeye egitimli yabanci din adamlari getirildi Tas DevriPolonya Tas Devri Paleolitik Mezolitik ve Neolitik caglara ayrilmistir Paleolitik donem MO 500 000 ila MO 8 000 arasindadir ve dort doneme bolunmustur Alt Paleolitik MO 500 000 ila 350 000 Orta Paleolitik MO 350 000 ila 40 000 Ust Paleolitik MO 40 000 ila 10 000 ve Nihai Paleolitik MO 10 000 ila 8000 Mezolitik donem MO 8000 ila 5500 ve MO 5500 ila 2300 Neolitik donem MO 5500 2900 ve Bakir Cagi MO 2900 2300 yillari arasini kapsar Polonya Tas Devri yaklasik 500 000 yil surdu ve bu donemde uc farkli Homo turunun ortaya ciktigi goruldu Homo erectus Homo neanderthalensis ve Homo sapiens insanlar Tas Devri kulturleri ilkel araclarla ilk insan gruplarindan sofistike tas aletler kullanan mustahkem yerlesimler insa eden ve bakir metalurjisi gelistiren gelismis tarimsal ve tabakali toplumlara kadar uzaniyordu Orta Avrupa nin baska yerlerinde oldugu gibi Polonya Tas Devri nin Paleolitik Mezolitik ve Neolitik evrelerinin her biri tas alet yapim tekniklerindeki iyilestirmelerle karakterize edilmistir Paleolitik insan faaliyetleri en eski yerleri 500 000 yasinda olan tekrarlayan buzullar nedeniyle aralikliydi Genel bir iklim isinmasi ve bunun sonucunda ekolojik cesitliligin artmasi Mezolitik donemin karakteristigidir MO 9000 8000 Neolitik donem kuruculari MO 5500 den itibaren Tuna Nehri bolgesinden goc etmis olan ilk yerlesmis tarim topluluklarini baslatti Daha sonra yerel Mezolitik nufuslar da tarimsal yasam bicimini benimseyecek ve daha da gelismistir MO 4400 ve yaklasik 2000 arasinda Bronz ve Demir CaglariPolonya nin Bronz Cagi I Donemi MO 2300 1600 Donem II MO 1600 1350 Donem III MO 1350 1100 Donem IV MO 1100 900 ve Donem V MO 900 700 Erken Demir Cagi Hallstatt Donemi C MO 700 600 ve Hallstatt Donemi D MO 600 450 yillarini kapsar Yeniden insa edilmis Biskupin Polonya nin Bronz ve Demir Cagi kulturleri cogunlukla arkeolojik arastirmalardan bilinmektedir Polonya nin Erken Tunc Cagi kulturleri MO 2300 2400 yillarinda baslamistir akabinden MO 700 750 Demir Cagi basladi Miladin baslangicinda ana makalede anlatilan Demir Cagi arkeolojik kulturleri artik mevcut degildi Yazili kayitlarin olmadigi goz onune alindiginda o sirada Orta ve Dogu Avrupa da yasayan gruplarin etnik kokenleri ve dilsel baglantilari spekulatiftir kimlikleri konusunda kayda deger bir anlasmazlik mevcuttur Polonya da Bronz ve Demir Caglarini kapsayan ozellikle one cikmistir O donemin en unlu arkeolojik kesfi erken Demir Cagi Lusatyan kulturunu temsil eden mustahkem yerlesimidir grod Bronz esyalar MO 2300 yillarinda ndan Polonya ya getirildi Bunu izleyen yerli Erken Tunc Cagi nin bati Polonya daki yenilikci ve dogu Polonya daki muhafazakar egemen oldu Bunlar daha sonraki Eski donemi boyunca kendi bolgelerinde Lusatyan oncesi ve Trzciniec kulturu ile degistirildi Kalan bronz donemlerin ozelligi iskelet mezarlarinin yerini Avrupa nin buyuk bir kisminda kremasyon ile degistirilen Polonya da yerlesimleri manzaraya yaklasik bin yil boyunca hakim oldu ve Erken Demir Cagi na dek devam etti MO 6 yuzyilda baslayan bir dizi Iskit istilasi olumlerini hizlandirdi Hallstatt Donemi D icin bir genisleme zamani iken Bati Baltik Kurgan kulturu Polonya nin bolgesine egemen oldu Antik CagLa Tene kulturu donemi La Tene A c MO 450 400 La Tene B MO 400 250 La Tene C MO 250 150 ve La Tene D MO 150 0 MO 200 den 0 a kadar olan donem de daha genc bir Roma oncesi donem olarak kabul edilebilir Bunu ilk asamasi MS 0 ila 150 ve daha sonraki asama MS 150 ila 375 ve MS 375 ile 500 yillari arasindaki donem Slav oncesi Goc Donemi ni olusturmaktadir Kelt Cermen ve Baltik kabileleri ile tanimlanan cok sayida arkeolojik kulture ait halklar M O 400 500 yillari arasinda klasik antik cagda Polonya nin bazi bolgelerinde yasadi Arkeolojik kulturlerin etnik bilesimi genellikle zayif bir sekilde tanindigindan tanimlanmasi zor olan diger gruplar da buyuk olasilikla mevcuttu Yazili bir dili kayda deger derecede kullanmadan bircogu arkeolojik kayitlarla kanitlandigi gibi ornegin zengin bir sekilde dosenmis hanedanlara ait mezarlar tarafindan nispeten gelismis bir malzeme kulturu ve sosyal organizasyon gelistirdi Bu donemin ozelligi genellikle buyuk insan gruplarini iceren yuksek goc oranlariydi Kelt halklari M O 4 yuzyilin baslarinda cogunlukla guney Polonya da genislemelerinin dis siniri olan La Tene kulturunun temsilcileri olarak yerlesim yerleri kurdular Gelismis ekonomileri ve zanaatlariyla bolgedeki kucuk sayilarina orantisiz bir kulturel etki uyguladilar Cermen halklari birkac yuzyil boyunca su anda Polonya da yasiyordu bu sirada kabilelerinin bircogu da guneye ve doguya goc etti Roma Imparatorlugu nun genislemesi ile Cermen kabileleri Roma kulturel etkisi altina girdi Polonya yazarlari tarafindan Polonya topraklarindaki gelismelerle ilgili bazi yazili aciklamalar korunmustur arkeolojik kayitlarla birlikte ek kavrayislar saglamislardir Neticede Roma Imparatorlugu cokusune yaklasirken ve dogudan istila eden gocebe halklar cesitli Cermen kabilelerinin kulturlerini ve toplumlarini tahrip etmistir Cermen kabileleri bu sirada buyuk oranda hasar gordu veya istikrarsizlasti Yasananlarin ardindan Cermen halklari daha guvenli ve daha zengin guney ve bati bolgeleri icin Dogu ve Orta Avrupa dan ayrildilar Gunumuz Polonya nin kuzeydogu kosesi Baltik kabileleri tarafindan dolduruldu Bu kabileler Roma Imparatorlugu nun onemli kulturel etkilerinin dis sinirlarindaydilar Kaynakca Archeologia Zywa Living Archeology special English issue 2005 a publication commissioned by the in Varsova U zrodel Polski s 55 U zrodel Polski s 68 U zrodel Polski s 54 85 Kalendarium dziejow Polski Chronology of Polish History ed Andrzej Chwalba s 10 11 Jacek Poleski U zrodel Polski s 54 83 Slawomir Kadrow Boguslaw Gediga U zrodel Polski s 86 121 U zrodel Polski s 86 93 U zrodel Polski s 94 115 U zrodel Polski s 116 119 Konuyla ilgili yayinlar Various authors ed Marek Derwich and Adam Zurek U zrodel Polski do roku 1038 Foundations of Poland until year 1038 Wroclaw 2002 ISBN 83 7023 954 4 Lehce Piotr Kaczanowski Janusz Krzysztof Kozlowski Najdawniejsze dzieje ziem polskich do VII w Oldest history of Polish lands up to the 7th century CE Fogra Krakow 1998 ISBN 83 85719 34 2 Lehce