Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahlatşahlar Beyliği, Şah-i Ermen veya Sökmenliler Beyliği, 1100 ve 1207 yılları arasında Ahlat merkez olmak üzere Van, Erciş, Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüş birinci dönem Türk Anadolu beyliği.
Ahlatşahlar Beyliği | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1100-1207 | |||||||||
| Başkent | Ahlat | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Bölgenin Türkleşmesi ve Beyliğin Kuruluşu
Çağrı Bey'in 1016 ve 1021 yılları arasında yaptığı keşif gezisinden sonra 1040 yılından itibaren bu bölgeye Yabgulu Türkmenleri gelmeye başlamış ve buradan Diyarbakır ve Musul'a kadar yayılmışlardır. 1054 yılında Büyük Selçuklu sultanı Tuğrul Bey, bölgeye düzenlediği seferde Van, Erciş, Adilcevaz ve Besni'yi Selçuklu hakimiyetine almış ve Türkmen yerleşimini hızlandırmıştır. 1071 Malazgirt Savaşı'nda bu bölge Selçuklu üssü olarak kullanılmıştır. Melikşah döneminde 1085 yılında Diyarbakır'ın alınmasından sonra Diyarbakır eyaletine bağlanarak yönetilmiştir. Azerbaycan Meliki 'in esiri olan Sökmen el-Kutbî, Selçuklu sultanı Berkyaruk'la kardeşi Muhammed Tapar arasındaki saltanat mücadelesinde Muhammed Tapar'a hizmet ettiğinden dolayı kendisine ikta olarak verilen Ahlat ve çevresinde 1100 yılında Ahlatşahlar Beyliği'ni kurmuştur.
Beyliğin Gelişimi ve Çöküşü
Berkyaruk'un ölümünden sonra tahta geçen Muhammed Tapar döneminde geçmişteki hizmetlerinden dolayı Sökmen Bey daha güçlü hale gelmiştir. 1108 yılında Azerbaycan Emiri İsmail Mevdud ve Sökmen Bey, Muhammed Tapar'ın emriyle Musul'u ele geçirmişlerdir. Bu başarının ardından Sökmen Bey, Diyarbakır eyaletinin en büyük kenti olan Meyyafakirin'i (Silvan) 1109 yılında beyliğine katarak bölge beylikleri arasında güçlü bir konuma gelmiştir. 1111 yılında Sökmen Bey, Azerbaycan Emiri İsmail Mevdud'la birlikte Haçlılar denetiminde olan Urfa ve Tilberaş Kalesi kuşatılmış ancak başarı olamamışlardır. Sökmen Bey bu seferde hastalanmış ve Ahlat'a dönerken yolda ölmüştür.
Sökmen Bey'in ölümünden sonra yerine geçen oğulları ve torunları döneminde Gürcülerle uzun süren mücadeleler yaşanmıştır. Artuklular ve Musul Hakimi İmameddin Zengi topraklarının bazı bölümlerine el konulmuştur. Eyyubiler ile çeşitli sorunlar yaşanmıştır. 1185 yılında Nasireddin Muhammed Sökmen varis bırakmadan ölünce Ahlatşahlarda köleler dönemi başlamış ve 1207 yılında Ahlat'ın Eyyubi hakimiyetine girmesi ile Ahlatşahlar Beyliği son bulmuştur.
Bilim - Kültür - Sanat
Ahlatşahlar, sanat ve mimaride büyük bir gelişme göstermişlerdir. Ahlatlı ustalar Ahlat'la birlikte bütün Anadolu'ya değerli eserler kazandırmıştır. Selçuklu dönemi eserleri arasında yer alan Divriği Ulu Camii, Alâeddin Camii, Tercan Mama Hatun Türbe ve Kervansarayı, Hacı Ahlati, Harzemşah el-Ahlatî gibi adı bilinen ünlü Türk mimarlarının eserleridir. Ahlat mezar taşları Türk taş işçiliğinin birçok örneğine sahiptir. Ahlat ve Bitlis arasında II. Sökmen'in eşi Şahbanu tarafından yaptırılan köprü, yollar ve büyük han sayesinde bu bölge döneminde, uluslararası ticaret yolu niteliği kazanmıştır. Önceleri Azerbaycan'ın çeşitli kasaba ve şehirlerindeki Türkmen esnaf ve sanatkarları arasında doğan Ahilik, Ahlatşahlar döneminde örgüt ve hiyerarşi kazanmış ve Anadolu'ya yayılmıştır. Ahi Evran adıyla ünlenen Nasırettin Mahmut, o dönemde Ahlatşahlar'a bağlı olan Hoy bölgesinde 1171'de doğmuştur.
Ahlatşahlar Beyleri
- Sökmen el-Kutbî (1100 - 1111)
- Zahireddin İbrahim (1111 - 1127)
- Ahmed (1127 - 1128)
- Nasireddin Muhammed Sökmen (1128 - 1185)
- Seyfettin Baytimur (1185 - 1193)
- Bedreddin Aksungur (1193 - 1197)
- Malik el Mansur Muhammed (1197 - 1206)
- İzzettin Balaban (1206 - 1207)
Kaynakça
- ^ Richard G. Hovannisian. The Armenian People from Ancient to Modern Times Vol. I. Chapter 10 «Armenia during the Seljuk and Mongol Periods by Robert Bedrosian. ss. 241-271:
- ^ a b c d Türkeş-Günay, Umay (2007). Türklerin Tarihi Geçmişten Geleceğe. Ankara: Akçağ Yayınları. ss. 302-305. ISBN . 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
- ^ a b Erdem, İlham. Doğu Anadolu Türk Devletleri (PDF). ss. 383-413.
- ^ a b Yaşa, Recep. Ahlatşahlar. ss. 484-490. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Nisan 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahlatsahlar Beyligi Sah i Ermen veya Sokmenliler Beyligi 1100 ve 1207 yillari arasinda Ahlat merkez olmak uzere Van Ercis Bargiri Tatvan Malazgirt Mus ve Sason civarinda hukum surmus birinci donem Turk Anadolu beyligi Ahlatsahlar Beyligi1100 1207BaskentAhlatHukumetMonarsiTarihce Kurulusu1100 Dagilisi1207Onculler ArdillarBizans Imparatorlugu EyyubilerBolgenin Turklesmesi ve Beyligin KurulusuCagri Bey in 1016 ve 1021 yillari arasinda yaptigi kesif gezisinden sonra 1040 yilindan itibaren bu bolgeye Yabgulu Turkmenleri gelmeye baslamis ve buradan Diyarbakir ve Musul a kadar yayilmislardir 1054 yilinda Buyuk Selcuklu sultani Tugrul Bey bolgeye duzenledigi seferde Van Ercis Adilcevaz ve Besni yi Selcuklu hakimiyetine almis ve Turkmen yerlesimini hizlandirmistir 1071 Malazgirt Savasi nda bu bolge Selcuklu ussu olarak kullanilmistir Meliksah doneminde 1085 yilinda Diyarbakir in alinmasindan sonra Diyarbakir eyaletine baglanarak yonetilmistir Azerbaycan Meliki in esiri olan Sokmen el Kutbi Selcuklu sultani Berkyaruk la kardesi Muhammed Tapar arasindaki saltanat mucadelesinde Muhammed Tapar a hizmet ettiginden dolayi kendisine ikta olarak verilen Ahlat ve cevresinde 1100 yilinda Ahlatsahlar Beyligi ni kurmustur Beyligin Gelisimi ve CokusuBerkyaruk un olumunden sonra tahta gecen Muhammed Tapar doneminde gecmisteki hizmetlerinden dolayi Sokmen Bey daha guclu hale gelmistir 1108 yilinda Azerbaycan Emiri Ismail Mevdud ve Sokmen Bey Muhammed Tapar in emriyle Musul u ele gecirmislerdir Bu basarinin ardindan Sokmen Bey Diyarbakir eyaletinin en buyuk kenti olan Meyyafakirin i Silvan 1109 yilinda beyligine katarak bolge beylikleri arasinda guclu bir konuma gelmistir 1111 yilinda Sokmen Bey Azerbaycan Emiri Ismail Mevdud la birlikte Haclilar denetiminde olan Urfa ve Tilberas Kalesi kusatilmis ancak basari olamamislardir Sokmen Bey bu seferde hastalanmis ve Ahlat a donerken yolda olmustur Sah Arman devletinin hakimiyetleri Dominions of Shah Armen state Ahlat ta bulunan Hasan Padisah kumbeti Sokmen Bey in olumunden sonra yerine gecen ogullari ve torunlari doneminde Gurculerle uzun suren mucadeleler yasanmistir Artuklular ve Musul Hakimi Imameddin Zengi topraklarinin bazi bolumlerine el konulmustur Eyyubiler ile cesitli sorunlar yasanmistir 1185 yilinda Nasireddin Muhammed Sokmen varis birakmadan olunce Ahlatsahlarda koleler donemi baslamis ve 1207 yilinda Ahlat in Eyyubi hakimiyetine girmesi ile Ahlatsahlar Beyligi son bulmustur Bilim Kultur SanatAhlatsahlar sanat ve mimaride buyuk bir gelisme gostermislerdir Ahlatli ustalar Ahlat la birlikte butun Anadolu ya degerli eserler kazandirmistir Selcuklu donemi eserleri arasinda yer alan Divrigi Ulu Camii Alaeddin Camii Tercan Mama Hatun Turbe ve Kervansarayi Haci Ahlati Harzemsah el Ahlati gibi adi bilinen unlu Turk mimarlarinin eserleridir Ahlat mezar taslari Turk tas isciliginin bircok ornegine sahiptir Ahlat ve Bitlis arasinda II Sokmen in esi Sahbanu tarafindan yaptirilan kopru yollar ve buyuk han sayesinde bu bolge doneminde uluslararasi ticaret yolu niteligi kazanmistir Onceleri Azerbaycan in cesitli kasaba ve sehirlerindeki Turkmen esnaf ve sanatkarlari arasinda dogan Ahilik Ahlatsahlar doneminde orgut ve hiyerarsi kazanmis ve Anadolu ya yayilmistir Ahi Evran adiyla unlenen Nasirettin Mahmut o donemde Ahlatsahlar a bagli olan Hoy bolgesinde 1171 de dogmustur Ahlatsahlar BeyleriSokmen el Kutbi 1100 1111 Zahireddin Ibrahim 1111 1127 Ahmed 1127 1128 Nasireddin Muhammed Sokmen 1128 1185 Seyfettin Baytimur 1185 1193 Bedreddin Aksungur 1193 1197 Malik el Mansur Muhammed 1197 1206 Izzettin Balaban 1206 1207 Kaynakca Richard G Hovannisian The Armenian People from Ancient to Modern Times Vol I Chapter 10 Armenia during the Seljuk and Mongol Periods by Robert Bedrosian ss 241 271 a b c d Turkes Gunay Umay 2007 Turklerin Tarihi Gecmisten Gelecege Ankara Akcag Yayinlari ss 302 305 ISBN 9789753388191 25 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2016 a b Erdem Ilham Dogu Anadolu Turk Devletleri PDF ss 383 413 a b Yasa Recep Ahlatsahlar ss 484 490 15 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Nisan 2016