Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Burnley, Birleşik Krallık'ta İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontluğu ve ikinci seviyede yerel idare olan Burnley (borough) sınırları içinde bulunan yerleşim merkezidir. Burnley Lancashire Kontluğu'na bağlı ikinci seviyede "metropolitan olmayan bölge" statülü yerel idare Burnley (borough)'un merkez şehridir.
| Burnley | |
|---|---|
 | |
  Burnley | |
| Ülke |  Birleşik Krallık |
| Kurucu Ülke |  İngiltere |
| Bölge | Kuzey Batı İngiltere |
| Kontluk | Lancashire |
| Metropoliten-Olmayan Bölge | Burnley (borough) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 15,82 km² |
| Nüfus (2001) | |
| • Toplam | 73,021 |
| • Yoğunluk | 4,313/km² |
| Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
| • Yaz (YSU) | (BAYS) |
| Alan kodu | 01282 |
Tarihçe
Burnley kenti ismi "Brun Lea" "Brun Irmağı kenarındaki mera"'dan türetilmiştir. Bu kentin ismi değişik zamanlarda bu isim değişik şekillerde yazılmıştır: 1241 - Bronley; 1251 - Brunley ve 1294 - Brummleye.
Kentin etrafında bulunan kırlarda taş devrinden kalma aygıtlar, çekiç vurucular; sivri ve kesici aletler ve baltalar bulunmuştur. Ayrıca bu dönemden kalma sınırları dikili menhir taşları ile belirtilmiş "taştan daireler" ve tepe koruma mevkileri de bulunmaktadır. Günümüzde tepe zirvelerini bağlayan patikalar hâlinde bulunan (Modern-day Back Lane, Sump Hall Lane ve Noggarth Road) Romalıların Britanya'yı işgalinden önceki Britanyalıların (özellikle Brigates kabilesinin) kullandığı "Ridgeway (Zirveler Yolu)" adlı yolun güzergahında idiler. Brunley'de hiçbir antik Romalı yerleşkesinin arkeolojik izi bulunmamaktadır. Ama günümüzdeki kent merkezinden Ribchester'e bağlayan bir Romalı yolu geçtiği kabul edilmektedir. Romalıların Britanya'dan ayrıldıktan sonra kent ve bölgesi "Northhumbria" krallığı bölgesi içine girmiştir. 7. yy. başlarında Angluslar tarafından yerleşilen bir küçük çiftlik köyü olmuştur. 11. yy. Norman işgalinden çok sonraya kadar bu yerleşke hakkında elde bir belge bulunmamaktadır. Eldeki ilk yazılı belge 1124'te yerleşkede bulunan kilisenin Pontefract Manastırı keşişlerine bağlandığını bildirmektedir. 1290'da hazırlanan bir belge ise bu çiftlik yerleşkesinde bir su değirmeni kurulduğuna işaret etmektedir. 1294'te yerleşkede bir pazar kurulması için ve 1296'da bir ham kumaş temizleme tesisi kurulması için yazılı beratlar verilmiştir. Bu sırada yerleşke "Clithroe Malikanesi"ne bağlı alan ve içinde 50 kadar hane aile bulunan bir yerleşke olmuştu. Bu dönemden kentte sadece 1250'de dikilen çarşı için bir taştan istavroz "Market Cross" kalmıştır. Bu günümüzde Burnley College ekinin bahçesinde bulunmaktadır.
Bundan sonraki üç yüzyıl içinde Burnley nüfusu 1550'de 1200 kişiye kadar büyümüştür. Şehrin merkezi semt kilisesi olan St Peter Kilisesi etrafında bulunan (günümüzde "Top o'th' Town (Kasabanın Başı)" adı verilen) semtte idi. Sonra kentin zenginleri kent merkezinde (Gawthorpe Hall ve Towneley Hall adlı) büyük binalar yaptırdılar. 1542'de St Peters Kilisesi yeniden yapıldı. 1529'da Burnley Grammar School adlı bir okul açıldı. Böylece Burnley İngiltere'de küçük bir pazar şehri olarak gelişti. 17. yüzyılda yünlü tekstil dokumacılık atölyeleri kurulduğu bilinmektedir. Kentin merkezi yine de St Peters Kilisesi etrafı idi. 18. yüzyılı sonunda şehrin açık hava pazarı ve hali günümüzdeki Manchester Road mevkiine taşınmasına kadar bu mevkii merkez niteliğini korudu.
18. yüzyılın ortalarında itibaren yün dokumacılık pamuklu dokumacılığa dönüştü. Şehrin ilk dokuma fabrikaları su ile işleyen değirmenlerde iplik bükümü yapımı içindi ve Brun Nehri ile Calder Nehri'nin birleşme mevkilerinde nehir kenarlarında kurulmuştu. Şehre ilk paralı şose yol Blackburn ile Colne kentlerini bağlayan yol olup Burnley bu yol üzerinde bir mola menzili olmuştu. 19. yüzyılın başında Burnley bir yaylı araba yolları merkezi oldu ve kentten Blackburn, Skipton ve Manchester'a düzenli yaylı araba seferleri yapılmaya başlandı. 18. yüzyılda kömür madenciliği birden gelişti. 1800 yılında sadece kentin merkezinde bir düzineden çok sayıda derin kömür madeni ocağı bulunmakta idi. 1796'da "Leeds ve Liverpool Kanalı" açılıp Burnley'in bu kanal üzerinde bir menzil olması ve nakliyatın birden çok ucuzlaması şehirdeki sanayileri hızla geliştirip nüfusunu birden yükseltti. Kentte 12 kadar yeni dokuma fabrikası kuruldu; yeni demirhaneler ve dökme demirden yapılı eşyalar yapımı fabrikaları kuruldu. Elde edilen demirden yapı elemanları yapımı; metalden tekstil makineleri yapımı için kullanılmaya başlandı. Burnley dünyada başta gelen metalden tekstil dokuma makineleri tasarım ve yapım merkezi hâline geçti.
1824'te yerel bir bankanın iflas etmesi Burnley'e büyük zarar verdi. Kentin en büyük tekstil ve tekstil makineleri fabrikaları kapandı. O sırada yazın çok kurak geçmesi ile Burnley bir işsizlik, açlık ve sefalet merkezi hâline geldi.
1830'da kent kendini topladı ve istimin kullanılması ile kentte makine dokumacılığı gelişti. 1830'da kentin dokuma fabrikalarında 30'dan çok sayıda istim makinesi bulunmakta idi.
1840'lı yıllarda İrlanda'da ortaya çıkan Büyük Kıtlık kente çok sayıda İrlandalı ıssız ve işçi göçmenin gelmesine neden oldu.
1848'de Burnley'e ilk demiryolu açıldı. Bu, İngiltere'nin hızla gelişmekte olan demiryolları şebekesine bağlanma için "Lancashire Railways Co." şirketinin kenti kentine bağlayan bir demiryolu hattını açması ile oldu. Böylece Burnley İngiltere'nin her yanına erişebilen ucuz ve düzenli nakliyat sistemine bağlanmış oldu. Bu kentin ekonomisine yeni bir kamçı şekline geçti. Kentin nüfusu 1851'de 21.000'i aşmıştı. Fakat 1861-1865'te Amerikan İç Savaşı'nde kuzeyin güney limanlarını blokaj etmesi dokuma sanayiinin ana ham maddesi olan pamuğun Amerika'dan gelmesini önledi ve bu kenti tekrar bir buhrana soktu. Ama bundan sonra dokumacılık hemen kendini topladı. 1866'da Burnley dünyada en yüksek pamuklu bez imalat merkezi hâline geldi. Burnley'de bulunan pamuklu dokuma tezgâhı sayısı dünyada en yüksek sayıda oldu.
Burnley yerel idaresi kentin su, gaz ve elektrik ihtiyaçlarını karşılayan yerel idarelerin başına geçti. 1891'de kente ilk defa kömür yakarak elektrik üreten elektrik santralı yapılıp hizmete açıldı.
20. yüzyılın başında Burnley'in tekstil sanayileri üretim zirvelerine yetişmişlerdi. 1910'da şehirde 99.000'den çok sayıda makineli pamuk dokuma tezgâhı bulunmakta idi ve bu 1911'de zirve sayısı olan 100.000 üzerine geçti.
Fakat I. Dünya Savaşı Burnley'in gelişmesinde bir sınır oldu ve bu savaştan sonra Burnley'in sanayi bazı, istidamı ve nüfusu devamlı düşüş Burnley İngiltere'nin işsizlik merkezlerinden başta gelenlerden oldu. Kentin nüfusu 1911'de 106,022 iken 1939'da 85.400 kişiye düştü. II. Dünya Savaşı'nda Alman bombardıman uçaklarının menzil sınırı hemen dışında olduğu için İngiltere'nin diğer nüfusu yoğun kentlerine nazaran fazla bombardıman zayiatı görmedi. Şehirde elektrik harp malzemeleri yapan fabrikalar kuruldu.
Bu savaştan sonra Burnley'in sanayi bazında bulunan tekstil, tekstil makineleri ve kömür üretim alanları büyük buhranlar geçirdi. Bu üretim alanlarına ucuz işçi bulmak için çok sayıda Pakistan ve Hindistan'dan gelen işçi Burnley'e yerleşti. Örneğin 2009'da Burnley'de 10 tane camii ve mescid bulunmaktadır. Kent, yakında bulunan Oldham ve Rochdale'e birlikte ayrı ırkların birbirinden ayrı yaşadığı yerleşkelerin başında gelmeye başladı. 1992 yazında şehrin yerel kamu sektörü tarafından yaptırılan ve kiraya verilen sosyal ikametgâh alanları içinde olen Stoops ve Higher Clough semtlerinde ırkçılık bazlı karışıklıklar çıktı. Haziran 2001'de İngiltere'nin birçok yerinde ortaya çıkan karışıklıklar sırasında Burnley'de beyaz ırktan olan fakir işçi sınıfı mensupları ile Müslüman Pakistan asıllı fakir halk mensupları arasında çıkan ırksal nedenlere bağlı karışıklıklar tüm Britanya'da önemli haberlerden biri oldu.
Coğrafi konumu
Burnley Lancashire Kontluğu doğusunda "Calder Nehri" ve "Brun Nehri"'nin birleştiği noktada kurulmuştur. Manchester'ın 34 km kuzeyinde ve Preston'un 25 km doğusunda yer alır. Burnley'e komşu olan kent ve kasabalar şunlardır:
Demografi
Burnley Borough Konseyi tarafından Burnley kenti yerleşkesinde "semt/köy (civil parish)" kurulmamıştır. Bu yerleşke nüfusu (2001 nüfus sayımına göre) 73.500 kişidir. Bu yerleşkeyi de merkez olarak ihtiva eden Burnley (borough) nüfusu (yine 2001 nüfus sayımına göre) 89.542 kişi idi.
Ekonomi ve sanayi
Burnley kentinin geleneksel istihdam bazı olan kömür madenciliği ve tekstil sektörleri epeyce zamandır kaybolmaya başlamıştır. Şubat 1981'de son derin kömür madeni olan, Hapton Valley Kömür Ocağı ve 1982'de son istimle çalışan dokuma fabrikası, Queen Street Dokuma Fabrikası, kapanmışlardır. Son yirmi yılda da Burnley'de çok önemli sanayi fabrikaları olan Prestige Temmuz 1997'de ve Michelin Nisan 1982'de, faaliyetlerini durdurmuşlardır. Ocak 2010'da evden katalog mal satın alma sektöründe GUS plc adı ile 30 yıldır önde giden ve Littlewoods, Additions Direct, Very, Empire Stores ve Marshall Ward adlı kataloglar dağıtan "Shop Direct" şirketi Burnley'de bulunan telefonla sipariş alma merkezini kapatmıştır. Kentte günümüzde en büyük istihdam sektörleri yerel idare, eğitim ve sağlık sektörü (%31,2) ve sınai imalat sektörü (%21,2) olmaktadır. Ama son yıllarda kamu Muhafazakâr-Liberal koalisyon hükûmeti kamu sektörü harcamalarında büyük kesintiler yapıp bu sektörlerde istihdama da balta vurmuştur.
Burnley'de son yıllarda yeni sanayi merkezleri kurulmuştur: : Heasandford, Rossendale Road ve Healeywood küçük sanayi merkezleri; Network 65, Shuttleworth Mead, Smallshaw & Chestnut, Elm Street ve Gannow İş İdare Parkları ve Burnham Gate Ticaret Merkezi. Kentte bulunan sanayi imalat şirketleri çok spesialize olan sektörlerdedir: Gardner Aerospace, Safran Aırcelle, GE'nin bir parçası olan Unison Engine Components (havacılık), AMS Neve (pro audio) ve TRW Automotive ile Futaba-Tenneco UK (otomotiv parçalar)
Kentin ana çarşı merkezi "St James Stret" sokaği ve ona açılan "Charter Walk" alışveriş merkezidir. Burada İngiltere'nin en önemli mağazaları olan Marks and Spencer, W H Smith, Next, Miss Selfridge, River Island, HMV, Topshop, Dorothy Perkins, Evans, Ernest Jones, Argos, Clarks, Wilkinson, Supercuts, Scotts, İnternacionale vb. ve özel bağımsız dükkânlar bulunmaktadır. Yerel idare tarafından işletilen ve haftanın altı günü açılan büyük bir geleneksel bir açık hava pazarı ve hali de vardır. Kentin dışında 4 nispeten büyük perakende ticaret merkezi bulunmaktadır. Bu perakende ticaret merkezlerinde Currys, Argos Extra, T.K. Maxx, Staples, Halfords ve PC World mağazaları ve Homebase DİY süpedükkanlı veve Sainsbury, Tesco Extra, Asda, Iceland, Netto, Farmfoods ve Aldı adlı süpermarketler bulunmaktadır. Kentin bazı ikincil çarşı merkezlerine Farmfoods, Iceland, Tesco Express ve Co-op süperstore dükkânları vardır. 2011 başında merkezde "The Oval" adı verilen ikinci bir kapalı alışveriş merkezi yapılmaya başlanmıştır. Diğer taraftan kentin ortasında bulunan "Charter Walk" Alışveriş Merkezi'nde büyük dükkân olan Woolworth kapanmış olup günümüzde bu merkezde en önemli dükkân hayır için parasız olarak toplanan ikinci elden giyecek ve ev eşyalarını hemen hemen hiç pahasına "satan" "YMCA Hayır Dükkanı" olmuştur. Bu merkez iflas eden sahipleri dolayısıyla birkaç defa el değiştirmiştir ve günümüzde (2013'te) geleceği ne olacağı çok şüphelidir.
Ulaşım
Karayolu
Burnley M65 no'lu otoyolunun 8, 10 ve 11 numaralı kavşaklarına bağlıdır; Bu otoyolu Accrington, Blackburn ve (M6 no'lu otoyoluna kavşağı bulunan) Preston'a doğru batıya yöneliktir ve Nelson ve 'a kuzeybatıya yönelir. Burnley kenti merkezinden A646 ana karayolu geçip bu yol Accrington'da A679 anakarayoluna; Clitheroe'da A671 anayoluna ve A682 anakarayoluna bağlanır. Bu A644 yolu doğuya Rawtenstall'a ve kuzeydoğuya Nelson'a ve alanlarına gider. Kentin batı kıyısından Manchester'a giden M63 otoyolu ile M62 otoyolunu birbirine bağlayan A56 çifte anayolu bulunur.
Demiryolu
Burnley'e demiryolu hizmetleri "Northern Rail" özel şirketi tarafından sağlanır. Kentt dört tren garı bulunur: Burnley Manchester Road, Burnley Central, Burnley Barracks ve Rose Grove. (Hapton adını taşıyan beşinci bir tren istasyonu batıda kent sınırları dışında bulunmakta ve bu nedenle Burnley (borough) sınırı içindedir. Burnley Manchester Road istasyonundan batıda (İngiltere-İskoçya ana batı sahil demiryolu üzerinde bulunan) Preston istasyonuna her saatte bir yarı-hızlı bir ekspres tren seferi vardır. Bu istasyondan ayrıca batıya Blackpool North istasyonuna ve doğuya Leeds ile York'a tren seferleri vardır. Burnley Central ve Burnley Barracks istasyonlarından her saatte bir her istasyona uğrayan yavaş tren seferleri batıda doğru preston ve Blackpool North istasyonlarına ve doğu yönünde Nelson ve Çolne istasyonlarına da yapılmaktadır.
Zaman zaman günümüzde kapatılmış olan "Todmorden curve" adı verilen bir bağlayan kısımın tekrar açılması ve böylece Burnley'den Manchester Victoria'ya 45 dakika çeken yeni bir tren seferi konulması istenmektedir.
Otobüs
Burnley'de ana otobüs hizmeti sağlayan özel otobüs şirketi şu anda "Transdev Burnley & Pendle" şirketidir; ama "Tyer Bus" şirketi bazı kent hatlarını işletmektedir.
Spor
Resimler
-
![image]()
Burnley mahkemeler -
![image]()
Burnley - Leeds-Liverpool Kanalı üzerinde rıhtımlı bir depo -
![image]()
Burnley - eski Queen Street pamuklu fabrikası günümüzde tekstil müzesi -
![image]()
Burnley - Eski dokumacılar alanı ve Leeds-Liverpool Kanalı -
![image]()
Burnley - kent içinden geçen Brun Suyu -
![image]()
Burnley - kent merkezi St James Sokağında bir pub -
![image]()
Burnley - hal -
![image]()
Burnley - otobüs istasyonu -
![image]()
Burnley tren viadüktü
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Burnley ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Burnley Birlesik Krallik ta Ingiltere nin Kuzey Bati bolgesinde birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontlugu ve ikinci seviyede yerel idare olan Burnley borough sinirlari icinde bulunan yerlesim merkezidir Burnley Lancashire Kontlugu na bagli ikinci seviyede metropolitan olmayan bolge statulu yerel idare Burnley borough un merkez sehridir BurnleyBurnleyUlkeBirlesik KrallikKurucu UlkeIngiltereBolgeKuzey Bati IngiltereKontlukLancashireMetropoliten Olmayan BolgeBurnley borough Yuzolcumu Toplam15 82 km Nufus 2001 Toplam73 021 Yogunluk4 313 km Zaman dilimiUTC 00 00 BAS Yaz YSU UTC 01 00 BAYS Alan kodu01282TarihceBurnley kenti ismi Brun Lea Brun Irmagi kenarindaki mera dan turetilmistir Bu kentin ismi degisik zamanlarda bu isim degisik sekillerde yazilmistir 1241 Bronley 1251 Brunley ve 1294 Brummleye Kentin etrafinda bulunan kirlarda tas devrinden kalma aygitlar cekic vurucular sivri ve kesici aletler ve baltalar bulunmustur Ayrica bu donemden kalma sinirlari dikili menhir taslari ile belirtilmis tastan daireler ve tepe koruma mevkileri de bulunmaktadir Gunumuzde tepe zirvelerini baglayan patikalar halinde bulunan Modern day Back Lane Sump Hall Lane ve Noggarth Road Romalilarin Britanya yi isgalinden onceki Britanyalilarin ozellikle Brigates kabilesinin kullandigi Ridgeway Zirveler Yolu adli yolun guzergahinda idiler Brunley de hicbir antik Romali yerleskesinin arkeolojik izi bulunmamaktadir Ama gunumuzdeki kent merkezinden Ribchester e baglayan bir Romali yolu gectigi kabul edilmektedir Romalilarin Britanya dan ayrildiktan sonra kent ve bolgesi Northhumbria kralligi bolgesi icine girmistir 7 yy baslarinda Angluslar tarafindan yerlesilen bir kucuk ciftlik koyu olmustur 11 yy Norman isgalinden cok sonraya kadar bu yerleske hakkinda elde bir belge bulunmamaktadir Eldeki ilk yazili belge 1124 te yerleskede bulunan kilisenin Pontefract Manastiri kesislerine baglandigini bildirmektedir 1290 da hazirlanan bir belge ise bu ciftlik yerleskesinde bir su degirmeni kurulduguna isaret etmektedir 1294 te yerleskede bir pazar kurulmasi icin ve 1296 da bir ham kumas temizleme tesisi kurulmasi icin yazili beratlar verilmistir Bu sirada yerleske Clithroe Malikanesi ne bagli alan ve icinde 50 kadar hane aile bulunan bir yerleske olmustu Bu donemden kentte sadece 1250 de dikilen carsi icin bir tastan istavroz Market Cross kalmistir Bu gunumuzde Burnley College ekinin bahcesinde bulunmaktadir Bundan sonraki uc yuzyil icinde Burnley nufusu 1550 de 1200 kisiye kadar buyumustur Sehrin merkezi semt kilisesi olan St Peter Kilisesi etrafinda bulunan gunumuzde Top o th Town Kasabanin Basi adi verilen semtte idi Sonra kentin zenginleri kent merkezinde Gawthorpe Hall ve Towneley Hall adli buyuk binalar yaptirdilar 1542 de St Peters Kilisesi yeniden yapildi 1529 da Burnley Grammar School adli bir okul acildi Boylece Burnley Ingiltere de kucuk bir pazar sehri olarak gelisti 17 yuzyilda yunlu tekstil dokumacilik atolyeleri kuruldugu bilinmektedir Kentin merkezi yine de St Peters Kilisesi etrafi idi 18 yuzyili sonunda sehrin acik hava pazari ve hali gunumuzdeki Manchester Road mevkiine tasinmasina kadar bu mevkii merkez niteligini korudu 18 yuzyilin ortalarinda itibaren yun dokumacilik pamuklu dokumaciliga donustu Sehrin ilk dokuma fabrikalari su ile isleyen degirmenlerde iplik bukumu yapimi icindi ve Brun Nehri ile Calder Nehri nin birlesme mevkilerinde nehir kenarlarinda kurulmustu Sehre ilk parali sose yol Blackburn ile Colne kentlerini baglayan yol olup Burnley bu yol uzerinde bir mola menzili olmustu 19 yuzyilin basinda Burnley bir yayli araba yollari merkezi oldu ve kentten Blackburn Skipton ve Manchester a duzenli yayli araba seferleri yapilmaya baslandi 18 yuzyilda komur madenciligi birden gelisti 1800 yilinda sadece kentin merkezinde bir duzineden cok sayida derin komur madeni ocagi bulunmakta idi 1796 da Leeds ve Liverpool Kanali acilip Burnley in bu kanal uzerinde bir menzil olmasi ve nakliyatin birden cok ucuzlamasi sehirdeki sanayileri hizla gelistirip nufusunu birden yukseltti Kentte 12 kadar yeni dokuma fabrikasi kuruldu yeni demirhaneler ve dokme demirden yapili esyalar yapimi fabrikalari kuruldu Elde edilen demirden yapi elemanlari yapimi metalden tekstil makineleri yapimi icin kullanilmaya baslandi Burnley dunyada basta gelen metalden tekstil dokuma makineleri tasarim ve yapim merkezi haline gecti 1824 te yerel bir bankanin iflas etmesi Burnley e buyuk zarar verdi Kentin en buyuk tekstil ve tekstil makineleri fabrikalari kapandi O sirada yazin cok kurak gecmesi ile Burnley bir issizlik aclik ve sefalet merkezi haline geldi 1830 da kent kendini topladi ve istimin kullanilmasi ile kentte makine dokumaciligi gelisti 1830 da kentin dokuma fabrikalarinda 30 dan cok sayida istim makinesi bulunmakta idi 1840 li yillarda Irlanda da ortaya cikan Buyuk Kitlik kente cok sayida Irlandali issiz ve isci gocmenin gelmesine neden oldu 1848 de Burnley e ilk demiryolu acildi Bu Ingiltere nin hizla gelismekte olan demiryollari sebekesine baglanma icin Lancashire Railways Co sirketinin kenti kentine baglayan bir demiryolu hattini acmasi ile oldu Boylece Burnley Ingiltere nin her yanina erisebilen ucuz ve duzenli nakliyat sistemine baglanmis oldu Bu kentin ekonomisine yeni bir kamci sekline gecti Kentin nufusu 1851 de 21 000 i asmisti Fakat 1861 1865 te Amerikan Ic Savasi nde kuzeyin guney limanlarini blokaj etmesi dokuma sanayiinin ana ham maddesi olan pamugun Amerika dan gelmesini onledi ve bu kenti tekrar bir buhrana soktu Ama bundan sonra dokumacilik hemen kendini topladi 1866 da Burnley dunyada en yuksek pamuklu bez imalat merkezi haline geldi Burnley de bulunan pamuklu dokuma tezgahi sayisi dunyada en yuksek sayida oldu Burnley yerel idaresi kentin su gaz ve elektrik ihtiyaclarini karsilayan yerel idarelerin basina gecti 1891 de kente ilk defa komur yakarak elektrik ureten elektrik santrali yapilip hizmete acildi 20 yuzyilin basinda Burnley in tekstil sanayileri uretim zirvelerine yetismislerdi 1910 da sehirde 99 000 den cok sayida makineli pamuk dokuma tezgahi bulunmakta idi ve bu 1911 de zirve sayisi olan 100 000 uzerine gecti Fakat I Dunya Savasi Burnley in gelismesinde bir sinir oldu ve bu savastan sonra Burnley in sanayi bazi istidami ve nufusu devamli dusus Burnley Ingiltere nin issizlik merkezlerinden basta gelenlerden oldu Kentin nufusu 1911 de 106 022 iken 1939 da 85 400 kisiye dustu II Dunya Savasi nda Alman bombardiman ucaklarinin menzil siniri hemen disinda oldugu icin Ingiltere nin diger nufusu yogun kentlerine nazaran fazla bombardiman zayiati gormedi Sehirde elektrik harp malzemeleri yapan fabrikalar kuruldu Bu savastan sonra Burnley in sanayi bazinda bulunan tekstil tekstil makineleri ve komur uretim alanlari buyuk buhranlar gecirdi Bu uretim alanlarina ucuz isci bulmak icin cok sayida Pakistan ve Hindistan dan gelen isci Burnley e yerlesti Ornegin 2009 da Burnley de 10 tane camii ve mescid bulunmaktadir Kent yakinda bulunan Oldham ve Rochdale e birlikte ayri irklarin birbirinden ayri yasadigi yerleskelerin basinda gelmeye basladi 1992 yazinda sehrin yerel kamu sektoru tarafindan yaptirilan ve kiraya verilen sosyal ikametgah alanlari icinde olen Stoops ve Higher Clough semtlerinde irkcilik bazli karisikliklar cikti Haziran 2001 de Ingiltere nin bircok yerinde ortaya cikan karisikliklar sirasinda Burnley de beyaz irktan olan fakir isci sinifi mensuplari ile Musluman Pakistan asilli fakir halk mensuplari arasinda cikan irksal nedenlere bagli karisikliklar tum Britanya da onemli haberlerden biri oldu Cografi konumuBurnley Lancashire Kontlugu dogusunda Calder Nehri ve Brun Nehri nin birlestigi noktada kurulmustur Manchester in 34 km kuzeyinde ve Preston un 25 km dogusunda yer alir Burnley e komsu olan kent ve kasabalar sunlardir DemografiBurnley Borough Konseyi tarafindan Burnley kenti yerleskesinde semt koy civil parish kurulmamistir Bu yerleske nufusu 2001 nufus sayimina gore 73 500 kisidir Bu yerleskeyi de merkez olarak ihtiva eden Burnley borough nufusu yine 2001 nufus sayimina gore 89 542 kisi idi Ekonomi ve sanayiBurnley kentinin geleneksel istihdam bazi olan komur madenciligi ve tekstil sektorleri epeyce zamandir kaybolmaya baslamistir Subat 1981 de son derin komur madeni olan Hapton Valley Komur Ocagi ve 1982 de son istimle calisan dokuma fabrikasi Queen Street Dokuma Fabrikasi kapanmislardir Son yirmi yilda da Burnley de cok onemli sanayi fabrikalari olan Prestige Temmuz 1997 de ve Michelin Nisan 1982 de faaliyetlerini durdurmuslardir Ocak 2010 da evden katalog mal satin alma sektorunde GUS plc adi ile 30 yildir onde giden ve Littlewoods Additions Direct Very Empire Stores ve Marshall Ward adli kataloglar dagitan Shop Direct sirketi Burnley de bulunan telefonla siparis alma merkezini kapatmistir Kentte gunumuzde en buyuk istihdam sektorleri yerel idare egitim ve saglik sektoru 31 2 ve sinai imalat sektoru 21 2 olmaktadir Ama son yillarda kamu Muhafazakar Liberal koalisyon hukumeti kamu sektoru harcamalarinda buyuk kesintiler yapip bu sektorlerde istihdama da balta vurmustur Burnley de son yillarda yeni sanayi merkezleri kurulmustur Heasandford Rossendale Road ve Healeywood kucuk sanayi merkezleri Network 65 Shuttleworth Mead Smallshaw amp Chestnut Elm Street ve Gannow Is Idare Parklari ve Burnham Gate Ticaret Merkezi Kentte bulunan sanayi imalat sirketleri cok spesialize olan sektorlerdedir Gardner Aerospace Safran Aircelle GE nin bir parcasi olan Unison Engine Components havacilik AMS Neve pro audio ve TRW Automotive ile Futaba Tenneco UK otomotiv parcalar Kentin ana carsi merkezi St James Stret sokagi ve ona acilan Charter Walk alisveris merkezidir Burada Ingiltere nin en onemli magazalari olan Marks and Spencer W H Smith Next Miss Selfridge River Island HMV Topshop Dorothy Perkins Evans Ernest Jones Argos Clarks Wilkinson Supercuts Scotts Internacionale vb ve ozel bagimsiz dukkanlar bulunmaktadir Yerel idare tarafindan isletilen ve haftanin alti gunu acilan buyuk bir geleneksel bir acik hava pazari ve hali de vardir Kentin disinda 4 nispeten buyuk perakende ticaret merkezi bulunmaktadir Bu perakende ticaret merkezlerinde Currys Argos Extra T K Maxx Staples Halfords ve PC World magazalari ve Homebase DIY supedukkanli veve Sainsbury Tesco Extra Asda Iceland Netto Farmfoods ve Aldi adli supermarketler bulunmaktadir Kentin bazi ikincil carsi merkezlerine Farmfoods Iceland Tesco Express ve Co op superstore dukkanlari vardir 2011 basinda merkezde The Oval adi verilen ikinci bir kapali alisveris merkezi yapilmaya baslanmistir Diger taraftan kentin ortasinda bulunan Charter Walk Alisveris Merkezi nde buyuk dukkan olan Woolworth kapanmis olup gunumuzde bu merkezde en onemli dukkan hayir icin parasiz olarak toplanan ikinci elden giyecek ve ev esyalarini hemen hemen hic pahasina satan YMCA Hayir Dukkani olmustur Bu merkez iflas eden sahipleri dolayisiyla birkac defa el degistirmistir ve gunumuzde 2013 te gelecegi ne olacagi cok suphelidir UlasimKarayolu Burnley M65 no lu otoyolunun 8 10 ve 11 numarali kavsaklarina baglidir Bu otoyolu Accrington Blackburn ve M6 no lu otoyoluna kavsagi bulunan Preston a dogru batiya yoneliktir ve Nelson ve a kuzeybatiya yonelir Burnley kenti merkezinden A646 ana karayolu gecip bu yol Accrington da A679 anakarayoluna Clitheroe da A671 anayoluna ve A682 anakarayoluna baglanir Bu A644 yolu doguya Rawtenstall a ve kuzeydoguya Nelson a ve alanlarina gider Kentin bati kiyisindan Manchester a giden M63 otoyolu ile M62 otoyolunu birbirine baglayan A56 cifte anayolu bulunur Demiryolu Burnley e demiryolu hizmetleri Northern Rail ozel sirketi tarafindan saglanir Kentt dort tren gari bulunur Burnley Manchester Road Burnley Central Burnley Barracks ve Rose Grove Hapton adini tasiyan besinci bir tren istasyonu batida kent sinirlari disinda bulunmakta ve bu nedenle Burnley borough siniri icindedir Burnley Manchester Road istasyonundan batida Ingiltere Iskocya ana bati sahil demiryolu uzerinde bulunan Preston istasyonuna her saatte bir yari hizli bir ekspres tren seferi vardir Bu istasyondan ayrica batiya Blackpool North istasyonuna ve doguya Leeds ile York a tren seferleri vardir Burnley Central ve Burnley Barracks istasyonlarindan her saatte bir her istasyona ugrayan yavas tren seferleri batida dogru preston ve Blackpool North istasyonlarina ve dogu yonunde Nelson ve Colne istasyonlarina da yapilmaktadir Zaman zaman gunumuzde kapatilmis olan Todmorden curve adi verilen bir baglayan kisimin tekrar acilmasi ve boylece Burnley den Manchester Victoria ya 45 dakika ceken yeni bir tren seferi konulmasi istenmektedir Otobus Burnley de ana otobus hizmeti saglayan ozel otobus sirketi su anda Transdev Burnley amp Pendle sirketidir ama Tyer Bus sirketi bazi kent hatlarini isletmektedir SporResimlerBurnley Burnley kenti panoramasi Ust solda Pendle Tepesi ust orta arka planda Yorkshire Dales solda Burnley kent merkezi tam ortada Turf Moor Stadi sagda Brunshaw ve civari ve Pike Hill Tepesi Burnley mahkemeler Burnley Leeds Liverpool Kanali uzerinde rihtimli bir depo Burnley eski Queen Street pamuklu fabrikasi gunumuzde tekstil muzesi Burnley Eski dokumacilar alani ve Leeds Liverpool Kanali Burnley kent icinden gecen Brun Suyu Burnley kent merkezi St James Sokaginda bir pub Burnley hal Burnley otobus istasyonu Burnley tren viaduktuKaynakca ol section Ayrica bakinizBurnley borough LancashireDis baglantilarWikimedia Commons ta Burnley ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Curlie de Burnley DMOZ tabanli Ingilizce Vikigezgin de Burnley ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Ingilizce