Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü, 1964 ABD yapımı tarihi epik filmdir. Özgün adı The Fall of the Roman Empire olan film Türkiye'de ilk kez 27 Aralık 1965'te 3 saatlik özgün uzunluğuyla gösterime girmişti. 18 Nisan 1978 tarihinde ise bu kez epeyce kısaltılarak ve İmparatorlar Çarpışıyor adıyla sinemalarda tekrar gösterilmiştir.
The Fall of the Roman Empire | |
"Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü" (The Fall of the Roman Empire) filminin özgün sinema afişi | |
Yönetmen | Anthony Mann |
---|---|
Yapımcı | |
Senarist | Ben Barzman Basilio Franchina Philip Yordan |
Oyuncular | Sophia Loren Stephen Boyd Alec Guinness James Mason Christopher Plummer Anthony Quayle Ömer Şerif |
Müzik | Dimitri Tiomkin |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | |
Stüdyo | |
Dağıtıcı | Paramount Pictures (ABD) (İngiltere) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Tarihi, epik, dram |
Renk | Renkli (Technicolor) |
Yapım yılı | 1964 |
Çıkış tarih(ler)i | 24 Mart 1964, İngiltere 27 Aralık 1965, Türkiye (Atlas Sineması) 18 Nisan 1978 (As Sineması) |
Süre | 188 dakika |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 19.000.000 $ |
Hasılat | 4.750.000 $ |
Diğer adları |
|
Özgün senaryosunu Ben Barzman, Basilio Franchina ve Philip Yordan'ın birlikte yazdıkları filmi Anthony Mann yönetmiş, 70 mm geniş perde görüntülerini çekmiştir. Filmde, başta dönemin yıldız oyuncuları Sophia Loren, Stephen Boyd, Alec Guinness, James Mason, Christopher Plummer, Anthony Quayle, , Ömer Şerif ve olmak üzere çok geniş bir oyuncu kadrosu yer almıştır. Filmin zengin kostümleri, 1960'lı ve 1970'li yıllarda popüler olan ve özellikle de İtalya'da bolca üretilen ve "Sword and Sandal Films" (kılıçlı sandaletli filmler) de denilen tarihsel epiklere malzeme temin eden İtalyan firması Cerratelli & Peruzzi tarafından yapılmıştır. Dimitri Tiomkin'in film için bestelediği özgün müzik 1965 yılında Oscar'a aday gösterilmiş, Altın Küre ödülünü kazanmıştı.
Şöhretlerden oluşmuş olağanüstü geniş oyuncu kadrosu, göz kamaştırıcı görsellerine ve 19 milyon dolarlık (2009'un 131 milyon dolarına denk geliyor) bütçesine rağmen eleştirmenler tarafından vasatın üzerinde bir tarihi epik olarak nitelendirilen bu üstün yapım, aynı zamanda yapımcısı 'u iflasa sürükleyen film olarak da kötü bir şöhrete sahiptir.
"Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü", İmparator Marcus Aurelius (Alec Guinness)'un hükümdarlığının son günlerinden başlayarak oğlu ve halefi Commodus (Christopher Plummer)'un başa geçtiği 180 ve 192 yılları arasındaki dönemi ele almaktadır. Bir dönemin ihtişamlı ve heybetli imparatorluğunun savaşlar ve siyasi çalkantılarla sarsılması, önce iktidar hırsı ve sonrasında iktidarın yitirilmesinin getirdiği yıkıcı sonuçlar destansı bir dille anlatılmaktadır.
Filmin özgün senaryosuna dayanarak Harry Whittington tarafından yazılan aynı adlı bir roman da o yıl piyasaya verilmişti (Fawcett Publications, Inc. & Frederick Muller Ltd., 1964).
Konusu
Film, Roma İmparatorluğu'nun çok uzun yıllara yayılacak olan çöküş döneminin sadece başlangıç yıllarını yani M.S. 180 ve 192 yılları arasını kapsar. Beş İyi İmparator'dan sonuncusu ve aynı zamanda bir filozof olan yaşlı İmparator Marcus Aurelius (Alec Guinness), Roma'ya bağlı eyaletlerin ordularıyla birlikte kuzeyli Germen kabilelerine karşı Tuna boylarında bir savaş sürdürmektedir. Hasta olan ve ömrünün sonuna geldiğini hisseden Aurelius, ordugâhında kızı Lucilla (Sophia Loren) da varken tahtını o sırada Roma'da olan ve pek de hoşlanmadığı oğlu Commodus (Christopher Plummer) yerine en güvendiği komutanı olan Livius (Stephen Boyd)'a bırakacağını açıklar. Livius bu teklife itiraz eder ama tamamen de reddetmez. Zaten bu durum Roma'da alışılmadık bir şey değildir ve kendisinden önceki dört İmparator da hep kendi yerlerine evlatlıklarını geçirmişlerdir. Livius (Livius senaryo gereği yaratılmış kurgusal bir karakterdir) İmparatorun ailesinin içinde büyümüştür ve Commodus'la çok yakın arkadaşlardır. Üstelik çocukluklarından beri Lucilla'yla da birbirlerine aşıktırlar ve evlenmeyi düşünmektedirler. Ancak İmparator Aurelius doğudaki Part Krallığı ile olan sınırını sağlama almak için politik nedenlerle kızı Lucilla'yı Ermenistan Kralı Sohamus (Ömer Şerif)'la evlendirmek istemektedir ve bunun için de Krala bir söz vermiştir.
Roma'dan dönen Commodus babasının plânlarını öğrenince çılgına döner ve o zamana kadar kardeşi gibi gördüğü Livius'a düşmanca davranmaya başlar. Marcus Aurelius henüz halefini resmen ilan etmemişken, Commodus'un bilgisi dışında bazı suikastçılar tarafından zehirlenerek öldürülünce başka seçeneği kalmayan Livius, Commodus'u Sezar ilân etmek zorunda kalır. Commodus da karşılığında Livius'u tüm Roma ordularının başkomutanı ve İmparatorluğun ikinci adamı yani sağ kolu yapar.
Artık İmparator olan Commodus babasının o zamana kadar sürdürdüğü ve onun bir zaafiyeti olarak gördüğü 'barış ve özgürlük' politikalarını (Pax Romana) terkederek yeni vergiler çıkartır ve özellikle doğu eyaletlerinden yüklü haraçlar almaya başlar, bu da yeni isyan ve ayaklanmaların çıkmasına neden olur. Oysa bu sırada kuzeyde Aurelius'un eski politikalarını sürdüren Livius bu bölgelerde daha olumlu sonuçlar almaktadır. Livius ele geçirdiği Germen liderlerine birer Roma vatandaşı olmalarını ve boş topraklara yerleşerek tarımla uğraşmalarını önerir ve onları Roma'ya getirir. Roma Senatosu sert tartışmaların ardından bu teklifi onaylar. Bu durum Livius'la Commodus'un arasını açar. Commodus Livius'u görevlerinde azleder, ancak Ermenistan ve diğer doğu eyaletleri isyan edip ittifaktan ayrılmaya kalkışınca tekrar Livius'a başvuracaktır.
Livius doğudaki isyanları bastırıp Roma'ya döner. Veba salgınının da vurmuş olduğu kentte siyasi huzursuzluk başgöstermiştir. Çılgın bir megaloman haline gelmiş olan Commodus, verdiği sözlerden dönmüş ve Senato tarafından Roma vatandaşlığı hakkını kazanmış olan Cermen halkını önce kılıçtan geçirmiş, hayatta kalanları da meydanda yakmak üzeredir. Livius kuzey ordularının başında Roma'yı kuşatır ve Commodus'u tahtı bırakmaya zorlar. Ama Commodus Livius'a bağlı lejyon askerlerini altın dağıtarak satın alır. Yalnız kalan Livius'u ve kızkardeşi Lucilla'yı Cermenlerle birlikte yakmaya kalkar. Kendisine aşırı güveni gelmiş olduğu için Livius'u elleriyle öldürmeye kalkar, meydanda yaptıkları kılıç düellosunda Livius Commodus'u öldürür. Ancak başkentte yozlaşma had safhaya ulaşmıştır. Livius Lucilla'yla birlikte uzaklaşırken Sezar olmak için senatörler arasında bir açık arttırma başlamıştır bile.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Sophia Loren | Lucilla |
Stephen Boyd | Livius |
Alec Guinness | Marcus Aurelius |
James Mason | Timonides |
Christopher Plummer | Commodus |
Anthony Quayle | Verulus |
Ballomar | |
Ömer Şerif | Sohamus |
Cleander | |
Julianus | |
Finlay Currie | Senatör |
Polybius | |
Niger | |
Victorinus | |
Virgilianus |
Tarihi farklılıklar
Filmin konusu M.S. 180 ve 192 yılları arasında geçer. Batı Roma İmparatorluğu'nun 476 yılında tamamlanan ve aslında 300 yıla yayılan uzun çöküş döneminin (1453 yılında tamamlanan Doğu Roma İmparatorluğu'nun çöküş dönemi daha da uzun sürmüştür) sadece başlangıçtaki 12 yıllık dönemini ele alan bu epik film, benzeri üstün yapımlarda çoğu zaman yapıldığı gibi tarihi gerçeklerden bazı sapmalar gösterir. Öncelikle Stephen Boyd'un canlandırdığı Livius karakteri kurgusal bir karakterdir ve hikâye oluşumuna katkıda bulunması için filme katılmıştır. Gerçekte vebadan öldüğü bilinen İmparator Marcus Aurelius (Alec Guinness) filmde bir cinayete kurban gitmekte ve zehirlenerek öldürülmektedir. Keza gerçek hayatta hamamda boğularak öldürülen Commodus (Christopher Plummer)'un ölümü filmde bir düello sonunda Livius'un elinden olmaktadır.
Commodus'un kızkardeşi Lucilla'nın ağabeyinin politikalarına karşı çıkması gerçektir, hatta Commodus'a suikast düzenlediği için idam edilmiştir. Ancak filmde gösterildiği gibi politik nedenlerle Ermenistan Kralı ile evlendirilmesi doğru değildir. Üstelik filmde tarihsel gerçeklere aykırı olarak ölümden de kurtulmaktadır. "Dört ordu muharebesi" denen ve Roma'ya sadık Kuzey orduları ile doğudaki iki isyancı Roma eyalet ordusu ve Ermeni ve Pers orduları arasında gerçekleşmiş gibi gösteren böyle bir savaş da gerçekte olmamıştır.
Kaynakça
- ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ "The Fall of the Roman Empire (1964)/release dates" (İngilizce). IMDb. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ (İngilizce). measuringworth.com. 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ a b "The Fall of the Roman Empire (1964)/Overview" (İngilizce). allmovie.com. 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2010.
- ^ "The Fall of the Roman Empire (film)/History and fiction in the film" (İngilizce). en.wikipedia.org. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü
- allmovie.com'da "The Fall of the Roman Empire"24 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
- Gladyatör - Ridley Scott'ın yönettiği 2000 yapımı bu filmde aynı döneme başka bir açıdan bakılıyordu. Bu filmde Marcus Aurelius'u Richard Harris, Commodus'u ise Joaquin Phoenix canlandırdırıyordu.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Roma Imparatorlugu nun Cokusu 1964 ABD yapimi tarihi epik filmdir Ozgun adi The Fall of the Roman Empire olan film Turkiye de ilk kez 27 Aralik 1965 te 3 saatlik ozgun uzunluguyla gosterime girmisti 18 Nisan 1978 tarihinde ise bu kez epeyce kisaltilarak ve Imparatorlar Carpisiyor adiyla sinemalarda tekrar gosterilmistir Roma Imparatorlugu nun CokusuThe Fall of the Roman Empire Roma Imparatorlugu nun Cokusu The Fall of the Roman Empire filminin ozgun sinema afisiYonetmenAnthony MannYapimciSenaristBen Barzman Basilio Franchina Philip YordanOyuncularSophia Loren Stephen Boyd Alec Guinness James Mason Christopher Plummer Anthony Quayle Omer SerifMuzikDimitri TiomkinGoruntu yonetmeniKurguStudyoDagiticiParamount Pictures ABD Ingiltere CinsiSinema filmiTuruTarihi epik dramRenkRenkli Technicolor Yapim yili1964Cikis tarih ler i24 Mart 1964 Ingiltere 27 Aralik 1965 Turkiye Atlas Sinemasi 18 Nisan 1978 As Sinemasi Sure188 dakikaUlkeABDDilIngilizceButce19 000 000 Hasilat4 750 000 Diger adlariRoma Imparatorlugu nun Cokusu Turkiye sinemalar Imparatorlar Carpisiyor Turkiye sinemalar La chute de l empire romain Fransa La caduta dell impero romano Italya La caida del imperio romano Ispanya Der Untergang des romischen Reiches Almanya Ozgun senaryosunu Ben Barzman Basilio Franchina ve Philip Yordan in birlikte yazdiklari filmi Anthony Mann yonetmis 70 mm genis perde goruntulerini cekmistir Filmde basta donemin yildiz oyunculari Sophia Loren Stephen Boyd Alec Guinness James Mason Christopher Plummer Anthony Quayle Omer Serif ve olmak uzere cok genis bir oyuncu kadrosu yer almistir Filmin zengin kostumleri 1960 li ve 1970 li yillarda populer olan ve ozellikle de Italya da bolca uretilen ve Sword and Sandal Films kilicli sandaletli filmler de denilen tarihsel epiklere malzeme temin eden Italyan firmasi Cerratelli amp Peruzzi tarafindan yapilmistir Dimitri Tiomkin in film icin besteledigi ozgun muzik 1965 yilinda Oscar a aday gosterilmis Altin Kure odulunu kazanmisti Sohretlerden olusmus olaganustu genis oyuncu kadrosu goz kamastirici gorsellerine ve 19 milyon dolarlik 2009 un 131 milyon dolarina denk geliyor butcesine ragmen elestirmenler tarafindan vasatin uzerinde bir tarihi epik olarak nitelendirilen bu ustun yapim ayni zamanda yapimcisi u iflasa surukleyen film olarak da kotu bir sohrete sahiptir Roma Imparatorlugu nun Cokusu Imparator Marcus Aurelius Alec Guinness un hukumdarliginin son gunlerinden baslayarak oglu ve halefi Commodus Christopher Plummer un basa gectigi 180 ve 192 yillari arasindaki donemi ele almaktadir Bir donemin ihtisamli ve heybetli imparatorlugunun savaslar ve siyasi calkantilarla sarsilmasi once iktidar hirsi ve sonrasinda iktidarin yitirilmesinin getirdigi yikici sonuclar destansi bir dille anlatilmaktadir Filmin ozgun senaryosuna dayanarak Harry Whittington tarafindan yazilan ayni adli bir roman da o yil piyasaya verilmisti Fawcett Publications Inc amp Frederick Muller Ltd 1964 KonusuFilm Roma Imparatorlugu nun cok uzun yillara yayilacak olan cokus doneminin sadece baslangic yillarini yani M S 180 ve 192 yillari arasini kapsar Bes Iyi Imparator dan sonuncusu ve ayni zamanda bir filozof olan yasli Imparator Marcus Aurelius Alec Guinness Roma ya bagli eyaletlerin ordulariyla birlikte kuzeyli Germen kabilelerine karsi Tuna boylarinda bir savas surdurmektedir Hasta olan ve omrunun sonuna geldigini hisseden Aurelius ordugahinda kizi Lucilla Sophia Loren da varken tahtini o sirada Roma da olan ve pek de hoslanmadigi oglu Commodus Christopher Plummer yerine en guvendigi komutani olan Livius Stephen Boyd a birakacagini aciklar Livius bu teklife itiraz eder ama tamamen de reddetmez Zaten bu durum Roma da alisilmadik bir sey degildir ve kendisinden onceki dort Imparator da hep kendi yerlerine evlatliklarini gecirmislerdir Livius Livius senaryo geregi yaratilmis kurgusal bir karakterdir Imparatorun ailesinin icinde buyumustur ve Commodus la cok yakin arkadaslardir Ustelik cocukluklarindan beri Lucilla yla da birbirlerine asiktirlar ve evlenmeyi dusunmektedirler Ancak Imparator Aurelius dogudaki Part Kralligi ile olan sinirini saglama almak icin politik nedenlerle kizi Lucilla yi Ermenistan Krali Sohamus Omer Serif la evlendirmek istemektedir ve bunun icin de Krala bir soz vermistir Roma dan donen Commodus babasinin planlarini ogrenince cilgina doner ve o zamana kadar kardesi gibi gordugu Livius a dusmanca davranmaya baslar Marcus Aurelius henuz halefini resmen ilan etmemisken Commodus un bilgisi disinda bazi suikastcilar tarafindan zehirlenerek oldurulunce baska secenegi kalmayan Livius Commodus u Sezar ilan etmek zorunda kalir Commodus da karsiliginda Livius u tum Roma ordularinin baskomutani ve Imparatorlugun ikinci adami yani sag kolu yapar Artik Imparator olan Commodus babasinin o zamana kadar surdurdugu ve onun bir zaafiyeti olarak gordugu baris ve ozgurluk politikalarini Pax Romana terkederek yeni vergiler cikartir ve ozellikle dogu eyaletlerinden yuklu haraclar almaya baslar bu da yeni isyan ve ayaklanmalarin cikmasina neden olur Oysa bu sirada kuzeyde Aurelius un eski politikalarini surduren Livius bu bolgelerde daha olumlu sonuclar almaktadir Livius ele gecirdigi Germen liderlerine birer Roma vatandasi olmalarini ve bos topraklara yerleserek tarimla ugrasmalarini onerir ve onlari Roma ya getirir Roma Senatosu sert tartismalarin ardindan bu teklifi onaylar Bu durum Livius la Commodus un arasini acar Commodus Livius u gorevlerinde azleder ancak Ermenistan ve diger dogu eyaletleri isyan edip ittifaktan ayrilmaya kalkisinca tekrar Livius a basvuracaktir Livius dogudaki isyanlari bastirip Roma ya doner Veba salgininin da vurmus oldugu kentte siyasi huzursuzluk basgostermistir Cilgin bir megaloman haline gelmis olan Commodus verdigi sozlerden donmus ve Senato tarafindan Roma vatandasligi hakkini kazanmis olan Cermen halkini once kilictan gecirmis hayatta kalanlari da meydanda yakmak uzeredir Livius kuzey ordularinin basinda Roma yi kusatir ve Commodus u tahti birakmaya zorlar Ama Commodus Livius a bagli lejyon askerlerini altin dagitarak satin alir Yalniz kalan Livius u ve kizkardesi Lucilla yi Cermenlerle birlikte yakmaya kalkar Kendisine asiri guveni gelmis oldugu icin Livius u elleriyle oldurmeye kalkar meydanda yaptiklari kilic duellosunda Livius Commodus u oldurur Ancak baskentte yozlasma had safhaya ulasmistir Livius Lucilla yla birlikte uzaklasirken Sezar olmak icin senatorler arasinda bir acik arttirma baslamistir bile Oyuncu kadrosuTurkiye de 1965 te Roma Imparatorlugu nun Cokusu adiyla 3 saatlik kesintisiz versiyonu gosterilen film 1978 de 2 saate kisaltilarak Imparatorlar Carpisiyor adiyla tekrar gosterime girmisti Gazete ilanlari Milliyet Gazetesi nden alinmistir Oyuncu RoluSophia Loren LucillaStephen Boyd LiviusAlec Guinness Marcus AureliusJames Mason TimonidesChristopher Plummer CommodusAnthony Quayle VerulusBallomarOmer Serif SohamusCleanderJulianusFinlay Currie SenatorPolybiusNigerVictorinusVirgilianusTarihi farkliliklarFilmin konusu M S 180 ve 192 yillari arasinda gecer Bati Roma Imparatorlugu nun 476 yilinda tamamlanan ve aslinda 300 yila yayilan uzun cokus doneminin 1453 yilinda tamamlanan Dogu Roma Imparatorlugu nun cokus donemi daha da uzun surmustur sadece baslangictaki 12 yillik donemini ele alan bu epik film benzeri ustun yapimlarda cogu zaman yapildigi gibi tarihi gerceklerden bazi sapmalar gosterir Oncelikle Stephen Boyd un canlandirdigi Livius karakteri kurgusal bir karakterdir ve hikaye olusumuna katkida bulunmasi icin filme katilmistir Gercekte vebadan oldugu bilinen Imparator Marcus Aurelius Alec Guinness filmde bir cinayete kurban gitmekte ve zehirlenerek oldurulmektedir Keza gercek hayatta hamamda bogularak oldurulen Commodus Christopher Plummer un olumu filmde bir duello sonunda Livius un elinden olmaktadir Commodus un kizkardesi Lucilla nin agabeyinin politikalarina karsi cikmasi gercektir hatta Commodus a suikast duzenledigi icin idam edilmistir Ancak filmde gosterildigi gibi politik nedenlerle Ermenistan Krali ile evlendirilmesi dogru degildir Ustelik filmde tarihsel gerceklere aykiri olarak olumden de kurtulmaktadir Dort ordu muharebesi denen ve Roma ya sadik Kuzey ordulari ile dogudaki iki isyanci Roma eyalet ordusu ve Ermeni ve Pers ordulari arasinda gerceklesmis gibi gosteren boyle bir savas da gercekte olmamistir Kaynakca Milliyet Gazetesi Arsivi gazetearsivi milliyet com tr 19 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2010 The Fall of the Roman Empire 1964 release dates Ingilizce IMDb 27 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2010 Ingilizce measuringworth com 7 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2010 a b The Fall of the Roman Empire 1964 Overview Ingilizce allmovie com 24 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2010 The Fall of the Roman Empire film History and fiction in the film Ingilizce en wikipedia org 22 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2010 Dis baglantilarIMDb de Roma Imparatorlugu nun Cokusu allmovie com da The Fall of the Roman Empire 24 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizGladyator Ridley Scott in yonettigi 2000 yapimi bu filmde ayni doneme baska bir acidan bakiliyordu Bu filmde Marcus Aurelius u Richard Harris Commodus u ise Joaquin Phoenix canlandirdiriyordu Sezar olan Commodus Christopher Plummer Roma Senatosu nda 70 mm genis perde Ultra Panavision teknigiyle cekilen filmin cerceve orani 2 76 1 dir