İdil (Kürtçe: Hezex), Şırnak ilinin bir ilçesidir.
İdil | |
---|---|
Turkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Şırnak |
Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Anıl Adıgüzel |
• Belediye başkanı | Anıl Adıgüzel (Kayyım) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1.224 km² |
Rakım | 760 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 76,523 |
• Kır | 47,206 |
• Şehir | 29.787 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 73300 |
İl alan kodu | 486 |
İl plaka kodu | 73 |
Resmî site İdil Belediyesi |
Şehirde Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır. Anadolu'da Hatay'dan sonra Hristiyanlığın yaşanmaya bağladığı ikinci şehirdir.[] Şehrin Cizre'ye, Midyat'a, Nusaybin'e, Suriye ve Irak sınırına olan yakınlığı ve topoğrafik özellikleri tarihinde önemli bir rol oynamıştır.[]
İlçede karasal iklim hüküm sürmektedir ve bitki örtüsü bakımından zengindir. Mardin'e 60 km uzaklıkta olan ilçe, Suriye sınır kapısına 24 km uzaklıktadır. Yüzölçümü 1.224 km² olup Türkiye'nin en çok köyü olan ilçesidir.
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında arpa, buğday, karpuz, kavun, mercimek, nohut ve üzüm gelmektedir. İlçe, Süryanilerin yoğun yaşadığı dönemlerde üzüm bağları ve şarap yapımıyla ün kazanmıştır.[]
Süryani nüfusunun çoğunlukta olduğu bir ilçe olan İdil'in ilçe merkezine 1970'li yıllardan sonra Müslüman köylerin ve göçer ailelerin yerleşmesi, buna karşın Süryani vatandaşların yurt dışına ve büyük şehirlere göç etmesiyle demografik yapısı değişmiştir. Hâlen İdil'de yaşamakta olan çok az sayıda Süryani aile mevcuttur.[] Yeni yeni restore edilen taş evlerle tarihi bir görünüme kavuşmuştur. 2013'te tamamlanan Şırnak Havalimanı'na 14 km uzaklıktadır. İlçede Şırnak Üniversitesi'nin Ziraat Fakültesi yerleşkesi ile İdil Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.
Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Midyat İlçesi ile birlikte Osmanlı İmparatorluğuna bağlanmıştır. 18 Mayıs 1990 tarih ve 20522 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Mardin İlinden ayrılarak Şırnak İline bağlanmıştır.[]
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
İdil ilçesi (Mardin) | |||
1940 | 13.573 | 1.657 | 11.916 |
1945 | 12.269 | 1.344 | 10.925 |
1950 | 12.844 | 1.081 | 11.763 |
1955 | 14.313 | 1.176 | 13.137 |
1960 | 20.959 | 1.694 | 19.265 |
1965 | 25.176 | 2.109 | 23.067 |
1970 | 28.006 | 2.883 | 25.123 |
1975 | 32.149 | 4.862 | 27.287 |
1980 | 36.274 | 6.202 | 30.072 |
1985 | 39.863 | 8.465 | 31.398 |
İdil ilçesi (Şırnak) | |||
1990 | 44.064 | 12.905 | 31.159 |
2000 | 59.993 | 19.123 | 40.870 |
2007 | 67.630 | 21.329 | 46.301 |
2008 | 67.854 | 22.496 | 45.358 |
2009 | 67.999 | 21.919 | 46.080 |
2010 | 69.090 | 22.801 | 46.289 |
2011 | 70.187 | 24.087 | 46.100 |
2012 | 71.147 | 24.595 | 46.552 |
2013 | 72.379 | 25.633 | 46.746 |
2014 | 73.348 | 26.453 | 46.895 |
2015 | 72.946 | 26.511 | 46.435 |
2016 | 73.242 | 26.575 | 46.667 |
2017 | 74.412 | 27.544 | 46.868 |
2018 | 76.523 | 28.199 | 48.324 |
2019 | 76.895 | 29.097 | 47.798 |
2020 | 76.993 | 29.787 | 47.206 |
Yönetim
Belediye başkanlığı
Seçildiği yıl | Belediye başkanları |
---|---|
2019-12 Kasım 2019 | Songül Erden (HDP) |
2014-20 Eylül 2016 | Mehdi Aslan (BDP) |
2009 | Resul Sadak (DTP) |
2004 | Ramazan Ceylan (SHP) |
1999 | Murat Dalmış (DYP) |
1994 | Abdurrahman Abay (ANAP) |
1989 | Şükrü Tutuş (ANAP) |
1984 | Şükrü Tutuş (ANAP) |
1977 | Şükrü Tutuş (ANAP) |
Son Süryani kökenli belediye başkanı Şükrü Tutuş, 17 Haziran 1994'te öldürülmüştür. 2019 yerel seçimlerinde İdil belediye başkanlığını kazanan Songül Erden, “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamasıyla Şırnak 3. Ağır Ceza Mahkemesince yargılanması ve Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığınca da “terör örgütü propagandası yapma” suçlamasıyla soruşturulması gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı tarafından 12 Kasım 2019 tarihinde görevinden uzaklaştırılmış olup yerine aynı zamanda İdil kaymakamı olan Zafer Sağ kayyım olarak atanmıştır.
Hendek operasyonları
İlçede 2015 yılında çatışmalar başlamış ve 18 Şubat 2016 günü başlayan Şehit Ersin Yıldırım operasyonu ile 57 gün süren sokağa çıkma yasağını müteakip Türk ordusunun ilçede tam kontrolü sağlaması ile bitmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "İdil Nüfusu - Şırnak". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Şırnak İdil Nüfusu". nufusune.com.
- ^ İdil Belediyesi’ne kayyum atandı 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Habertürk, 13 Kasım 2019
- ^ "Şehit Ersin YILDIRIM operasyonu başladı". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
Şırnak ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Idil Kurtce Hezex Sirnak ilinin bir ilcesidir IdilIlceTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlSirnakCografi bolgeGuneydogu Anadolu BolgesiIdare KaymakamAnil Adiguzel Belediye baskaniAnil Adiguzel Kayyim Yuzolcumu Toplam1 224 km Rakim760 mNufus 2018 Toplam76 523 Kir47 206 Sehir29 787Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu73300Il alan kodu486Il plaka kodu73Resmi site Idil BelediyesiIdil den bir gorunum Sehirde Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadir Anadolu da Hatay dan sonra Hristiyanligin yasanmaya bagladigi ikinci sehirdir kaynak belirtilmeli Sehrin Cizre ye Midyat a Nusaybin e Suriye ve Irak sinirina olan yakinligi ve topografik ozellikleri tarihinde onemli bir rol oynamistir kaynak belirtilmeli Ilcede karasal iklim hukum surmektedir ve bitki ortusu bakimindan zengindir Mardin e 60 km uzaklikta olan ilce Suriye sinir kapisina 24 km uzakliktadir Yuzolcumu 1 224 km olup Turkiye nin en cok koyu olan ilcesidir Ilcenin ekonomisi tarim ve hayvanciliga dayalidir Yetistirilen tarimsal urunlerin basinda arpa bugday karpuz kavun mercimek nohut ve uzum gelmektedir Ilce Suryanilerin yogun yasadigi donemlerde uzum baglari ve sarap yapimiyla un kazanmistir kaynak belirtilmeli Suryani nufusunun cogunlukta oldugu bir ilce olan Idil in ilce merkezine 1970 li yillardan sonra Musluman koylerin ve gocer ailelerin yerlesmesi buna karsin Suryani vatandaslarin yurt disina ve buyuk sehirlere goc etmesiyle demografik yapisi degismistir Halen Idil de yasamakta olan cok az sayida Suryani aile mevcuttur kaynak belirtilmeli Yeni yeni restore edilen tas evlerle tarihi bir gorunume kavusmustur 2013 te tamamlanan Sirnak Havalimani na 14 km uzakliktadir Ilcede Sirnak Universitesi nin Ziraat Fakultesi yerleskesi ile Idil Meslek Yuksek Okulu bulunmaktadir Yavuz Sultan Selim in Misir Seferi sirasinda Midyat Ilcesi ile birlikte Osmanli Imparatorluguna baglanmistir 18 Mayis 1990 tarih ve 20522 sayili Resmi Gazetede yayinlanan 16 Mayis 1990 tarih ve 3647 sayili kanunla Mardin Ilinden ayrilarak Sirnak Iline baglanmistir kaynak belirtilmeli NufusYil Toplam Sehir KirIdil ilcesi Mardin 1940 13 573 1 657 11 9161945 12 269 1 344 10 9251950 12 844 1 081 11 7631955 14 313 1 176 13 1371960 20 959 1 694 19 2651965 25 176 2 109 23 0671970 28 006 2 883 25 1231975 32 149 4 862 27 2871980 36 274 6 202 30 0721985 39 863 8 465 31 398Idil ilcesi Sirnak 1990 44 064 12 905 31 1592000 59 993 19 123 40 8702007 67 630 21 329 46 3012008 67 854 22 496 45 3582009 67 999 21 919 46 0802010 69 090 22 801 46 2892011 70 187 24 087 46 1002012 71 147 24 595 46 5522013 72 379 25 633 46 7462014 73 348 26 453 46 8952015 72 946 26 511 46 4352016 73 242 26 575 46 6672017 74 412 27 544 46 8682018 76 523 28 199 48 3242019 76 895 29 097 47 7982020 76 993 29 787 47 206YonetimBelediye baskanligi Secildigi yil Belediye baskanlari2019 12 Kasim 2019 Songul Erden HDP 2014 20 Eylul 2016 Mehdi Aslan BDP 2009 Resul Sadak DTP 2004 Ramazan Ceylan SHP 1999 Murat Dalmis DYP 1994 Abdurrahman Abay ANAP 1989 Sukru Tutus ANAP 1984 Sukru Tutus ANAP 1977 Sukru Tutus ANAP Son Suryani kokenli belediye baskani Sukru Tutus 17 Haziran 1994 te oldurulmustur 2019 yerel secimlerinde Idil belediye baskanligini kazanan Songul Erden silahli teror orgutune uye olma suclamasiyla Sirnak 3 Agir Ceza Mahkemesince yargilanmasi ve Sirnak Cumhuriyet Bassavciliginca da teror orgutu propagandasi yapma suclamasiyla sorusturulmasi gerekcesiyle Icisleri Bakanligi tarafindan 12 Kasim 2019 tarihinde gorevinden uzaklastirilmis olup yerine ayni zamanda Idil kaymakami olan Zafer Sag kayyim olarak atanmistir Hendek operasyonlariIlcede 2015 yilinda catismalar baslamis ve 18 Subat 2016 gunu baslayan Sehit Ersin Yildirim operasyonu ile 57 gun suren sokaga cikma yasagini muteakip Turk ordusunun ilcede tam kontrolu saglamasi ile bitmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2012 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Idil Nufusu Sirnak nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Sirnak Idil Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Idil Belediyesi ne kayyum atandi 26 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haberturk 13 Kasim 2019 Sehit Ersin YILDIRIM operasyonu basladi 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Sirnak ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Turkiye deki bir ilce ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz