Roland Fransızca telaffuzu ʁɔ lɑ Eski Frankça Hrōþiland Hruodlandus ya da Rotholandus italyanca Orlando ya da Rol

Roland (Fransızca telaffuzu: [ʁɔ.lɑ̃]; Eski Frankça: *Hrōþiland; : Hruodlandus ya da Rotholandus; İtalyanca: Orlando ya da Rolando; ö. 15 Ağustos 778), Şarlman hizmetindeki bir Frank askeri lideri ve olarak bilinen edebî romanslarda dikkate değer figürlerden biri olan tarihî bir kişidir. Tarihî Roland, 'nın askeri valisiydi ve Frank Krallığı'nın sınırlarını Bretonlara karşı korumakla görevliydi. Roland'ın adı tarihte yalnızca 'ın adlı eserinde geçer. Esere göre Roland, Roncevaux Geçidi Muharebesi'nde İber Yarımadası'ndaki Basklar tarafından intikam amacıyla öldürülen Frank artçı birlikleri arasındaydı.


Roland "Hrōþiland" (Eski Frankça)
Fransa'da bulunan Metz tren istasyonundaki Roland heykeli.
Ölüm	15 Ağustos 778
Defin yeri	Kesin olmamakla beraber tahminen , Blaye
Bağlılığı	Franklar

Roland'ın 'ndeki ölüm hikâyesi, yaşadığı dönemden sonraki Orta Çağ ve ait eserlerde güzellenmiştir. Bunların arasında en eski ve en ünlü olanı, 11. yüzyılda yazılan Eski Fransızca eser Chanson de Roland'dır.

İtalyan Rönesans şiirinin iki başyapıtı sayılan 'nun ve Ludovico Ariosto'nun Orlando Furioso adlı eserleri, daha önceki chansonlara göre tarihî gerçeklikten daha da uzaklaşmıştır (benzer şekilde 'nin bu eserlerden sonra gelen adlı yapıtı da). Roland, şiirsel olarak kılıcı , atı ve ile ilişkilendirilir.

17. yüzyılın sonlarında, Fransız Barok besteci Jean-Baptiste Lully, baş karakterin hikâyesine dayanan adlı bir opera yazmıştır.

Tarihçe

*Roland Destanı'*nın olaylar bakımından sekize bölünmüş hâlde, tek resimde gösterilişi

Roland'ın tarihte geçen tek bahsi, Kral Şarlman'ın saray mensubu ve biyografi yazarı olan 'ın adlı eserinde geçer. Einhard, Roland'ı "Hruodlandus Brittannici limitis praefectus" ("Bretonya sınırlarının valisi Roland") olarak adlandırır, bu da onun Bretonya Sınırı'nın yöneticisi olduğunu ve Bretonlar'a karşı Frank Krallığı'nın sınır bölgesini denetlediğini göstermektedir. Söz konusu metin eserin 9. bölümünde geçer ve Hroudlandus'un (Frankça *Hrōþiland, yani "övgü"/"şan" anlamına gelen *hrōþi ve "ülke" anlamına gelen *land kelimelerinin Latinceleştirilmiş hali), Roncevaux Geçidi Muharebesi'nde ölenler arasında olduğunu anlatır:

'nun Roland'a :*D'or au lion de gueules, à la bordure engrêlées de sable*

"[Şarlman], 'nı gayretli bir şekilde neredeyse aralıksız sürdürürken ve sınır boyunca seçili noktalara garnizonlar yerleştirdikten sonra [778'de] mümkün olduğu kadar büyük bir kuvvetle İspanya'ya yürüdü. Ordusu Pireneler'i geçti ve [Şarlman], karşısına çıkan bütün kasaba ve tahkim edilmiş yerlerin teslim olmasını sağladı. Ordusu, Frankiya'ya dönüş yolunda güvenli ve bozulmamış bir şekilde geri dönüyordu fakat Pireneler'in yüksek kesimlerinde Basklarla kısa süreli bir çatışmaya girdi. Bu yer yoğun ormanlarla kaplı olduğundan bir pusu için mükemmel bir yerdir. [Şarlman'ın] ordusu dar arazide uzun bir hat boyunca ilerlemek zorunda kaldı ve [o noktada], dağın yükseklerinde Basklar bir pusuya yatmıştı. [...] Basklar, hafif silahlarının ve arazinin doğal yapısının avantajını kullanarak bu çarpışmada üstünlük sağladılar, oysa Franklar ağır silahları ve arazinin düzensizliği nedeniyle dezavantajlıydı. Kral sofrasının kâhyası Eggihard, saray kontu Anselm ve Bretonya Sınırı'nın lordu Roland dahil birçok kişi bu çarpışmada hayatını kaybetti. Ancak düşman, saldırıdan sonra öylesine dağılmış hâldeydi ki, bu olayın intikamı hemen o sırada alınamadı zira [Baskların] nerede bulunabileceklerine dair hiçbir işaret yoktu."

Söz sanatları

İngilizce deyim "to give a Roland for an Oliver", ya "verilen şey karşılığında alınan şey" ya da "ağzının payını vermek" anlamlarına gelmektedir -ki bu deyimde Roland Destanı'nda adı geçen Roland'ın yoldaşı 'dan bahsedilir.

Notlar

^ Hruodlandus, onun Frankça adı Hruodland'ın en eski Latinleştirilmiş şeklidir. Daha sonra Rolandus olarak Latinceleştirildi ve edebi amaçlarla birçok dile çevrildi: İtalyanca: Orlando veya Rolando, Felemenkçe: Roeland, İspanyolca: Roldán veya Rolando, Baskça: Errolan, Portekizce: Roldão veya Rolando, Oksitanca: Rotland, Katalanca: Rotllant veya Rotllà.

Kaynakça

^ Dutton, Paul Edward, ed. and trans. Charlemagne's Courtier: The Complete Einhard, pp. 21–22. Peterborough, Ontario, Canada: Broadview Press, 1998. Einhard at the Latin Library 12 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
^ (2009). L'Art de l'héraldique au Moyen Âge (Fransızca). Paris: éditions du Seuil. s. 197. ISBN .
^ Brown, Lesley, (Ed.) (1993), The New Shorter Oxford English Dictionary, 2, Clarendon Press, s. 2618

Bibliyografya

Lojek, A. – Adamová, K.: "About Statues of Rolands in Bohemia", Journal on European History of Law, Vol. 3/2012, No. 1, s. 136–138. (ISSN 2042-6402).
Adriana Kremenjas-Danicic (Ed.): Roland's European Paths. Europski dom Dubrovnik, Dubrovnik 2006 ().
Susan P. Millinger, "Epic Values: The Song of Roland", in Jason Glenn (ed), The Middle Ages in Texts and Texture: Reflections on Medieval Sources (Toronto, University of Toronto, 2012).

Dış bağlantılar

"Roland". . 1879.
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Roland, Legend of". Encyclopædia Britannica. 23 (11. bas.). Cambridge University Press. ss. 464–465.

[1] Hruodlandus, onun Frankça adı Hruodland'ın en eski Latinleştirilmiş şeklidir. Daha sonra Rolandus olarak Latinceleştirildi ve edebi amaçlarla birçok dile çevrildi: İtalyanca: Orlando veya Rolando, Felemenkçe: Roeland, İspanyolca: Roldán veya Rolando, Baskça: Errolan, Portekizce: Roldão veya Rolando, Oksitanca: Rotland, Katalanca: Rotllant veya Rotllà.

[2] Dutton, Paul Edward, ed. and trans. Charlemagne's Courtier: The Complete Einhard, pp. 21–22. Peterborough, Ontario, Canada: Broadview Press, 1998. Einhard at the Latin Library 12 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..

[3] (2009). L'Art de l'héraldique au Moyen Âge (Fransızca). Paris: éditions du Seuil. s. 197. ISBN .

[4] Brown, Lesley, (Ed.) (1993), The New Shorter Oxford English Dictionary, 2, Clarendon Press, s. 2618