Nea Ekklisia (Yunanca: Grekçe: Νέα Ἐκκλησία, Türkçe: Yeni Kilise), Bizans İmparatoru I. Basileios (h. 867-886) tarafından 876 ile 880 yılları arasında Konstantinopolis'te inşa ettirilmiş bir kilisedir. Bizans başkentinde 6. yüzyılda inşa edilen Aya Sofya'dan sonra inşa edilmiş ilk anıtsal kilisedir. Bizans mimarisinin Orta Çağ'ının başlangıcını işaret eden bu kilise Paleologos Hanedanı dönemine kadar kullanılmıştır. Osmanlılar tarafından barut deposu olarak kullanılan bu yapı, 1490 yılında yıldırım düşmesinden sonra tahrip olmuştur.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | İstanbul |
Koordinatlar | 41°00′13″K 28°58′39″D / 41.00361°K 28.97750°D |
İnanç | Rum Ortodoks |
Açılış | 880 |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Bizans mimarisi |
Tamamlanma | 880 |
Özellikler | |
Kubbe sayısı | 5 |
Tarih
İmparator I. Basileios, Bizans tarihinin en başarılı ailesi olan Makedon Hanedanı'nın kurucusudur. Basileios, kendisini imparatorluğun yeniden kurucusu, yeni Justinianus olarak tanımlamış ve büyük öncülü gibi Konstantinopolis'te büyük bir inşa hamlesi başlatmıştır. Yeni Kilise adının ilk kelimesi Nea, Basileios'un Ayasofya'sını ve yeni bir dönemin başlangıcını işaret eder.
Kilise, Basileios'un kişisel idaresi altındaBüyük Saray'ın yerleşkesinin güneydoğu köşesine, daha önce Tzykanisterion polo sahası olan yerin yanına inşa edilmiştir. Basileios, sarayın en güney ucunda bulunan deniz fenerinin yanına da bir kilise yaptırmıştır. Nea Ekklisia, 1 Mayıs 880 tarihinde Konstantinopolis patriği Fotios tarafından İsa Mesih, başmelek Mikâil (daha sonraki kaynaklara göre Cebrâîl), peygamber İlyas (Basileios'un en sevdiği kutsal kişilerden biridir), Bakire Meryem ve Aziz Nicholas'a adanmıştır. Basileios'un bu kiliseye kendi idaresinden ve emlaklarından gelir bağlaması, Aya Sofya modeli bir niyetin göstergesidir. Onun ve hemen peşi sıra gelen ardıllarının hükümdarlıklarında, Nea Ekklisia saray törenlerinde önemli rol oynamış, bu en azından VII. Konstantinos'a kadar devam etmiş, Konstantinos en önemli hanedan törenleri olan takdis törenlerini burada yaptırmıştır. Geç 11. yüzyılda, manastıra dönüştürülmüş ve "Yeni Manastır" (Yunanca: Νέα Μονή) olarak tanınmıştır. İmparator II. İsaakios, dekorasyon ve mobilyaların çoğunu söktürmüş,Anaplous'ta bulunan St Michael kilisesinin restorasyonunda kullanmıştır. Bina, Latin İmparatorluğu tarafından kullanılmaya devam edilmiş, Paleologos Hanedanı'nda ayakta kalmıştır. İstanbul'un fethinden sonra barut deposu kullanılmıştır. 1490 yılında binaya yıldırım düşmüş ve tamamen tahrip olmuştur. Sonuçta kilise hakkında bilinen bilgiler, özellikle 10. yüzyıl ortalarına ait Vita Basilii ile haritalarda görülen birkaç ham tanımlar gibi, yazılı kaynaklardan gelenlerdir.
Tanım
Binanın yapısı hakkında çok fazla detay yoktur. Kilisenin beş kubbesi vardır: merkezdeki kubbe İsa'ya adanmıştı, kalan dört kubbe ise kilisenin adandığı kalan dört kutsala adanmıştı. Kubbelerin tam düzeni ve kilisenin tipi tartışmalıdır. Birçok araştırmacı dört destekli kapalı haç planında olduğunu düşünür, bu plana sonraki örnekler Mireloin Kilisesi ve Livos Kilisesi'dir. Gerçekten, Balkanlar'dan Rusya'ya, imparatorluk binalarının prestijini tanımlamak için Ortodoks dünyasında bu tip kiliseler yaygın bir şekilde kullanılmıştır.
Kilise ile Basileios'un büyük bir inşa hamlesi taçlanmıştır. İç dekorasyonunda, başkentteki Justinianus Mozelesi gibi kilise ve yapılardan sökülmek de dahil, mümkün olduğunca bol dekorasyondan kaçınılmamıştır, hatta Bizans donanması inşaata mermer taşımakla görevlendirildiği için Sicilya'daki ana noktalardan Siraküza desteksiz kalarak Araplar tarafından ele geçirilmiştir.
Basileios'un torunu, İmparator VII. Konstantinos, bir medhiyede (ekphrasis) kilisenin dekorasyonu üzerine aşağıdaki tanımı vermektedir:
Bu kilise, inci ve altınlarla, ışıldayan gümüşlerle, çok çeşitli renklerde mermerlerle, mozaik tesserae düzenlemelerle bir gelin gibi süslenmiş ve ipeklilere giydirilip, Basileios tarafından ölümsüz damat İsa'ya sunulmuştur. Dışı bronz kaplamayla, içi yıldızlar gibi güzel resimlerle göz kamaştıran beş kubbeli çatısı altın gibi parlardı. Duvarların her iki tarafı çok çeşitli renklerde pahalı mermerlerle güzelleştirilirken, mihrap odası altın ve gümüş, değerli taşlar ve incilerle zenginleştirilmiştir. Tümü altın, gümüş, değerli taşlar ve incilerle donanmış sunağı, sandalyeleri, önünde basamağı, üst pervaza bağlanmış kendisine ait kolonları bulunan Templon mihrap odasının önünde duruyordu.
Kilisenin avlusu batı girişinin önünde yer alır ve mermer ve porphyry taşlarından iki çeşme ile süslenmiştir. İki revak, kuzey ve güney kenarları boyunca Tzykanisterion polo sahasına kadar uzanmaktaydı. Deniz tarafında (güneyde) kutsal şeylerin saklandığı bir oda inşa edilmişti. Kilise kompleksinin doğusunda mesokēpion (orta bahçe) olarak bilinen bir bahçe bulunmaktaydı.
Kutsal Emanetler
Daphne Sarayı'nda bulunan Aziz Stefen Kilisesi, ile birlikte Nea Ekklisia, İmparatorluk sarayında bulunan kutsal emanetlerin ana ev sahiplerinden biriydi. Bunlar arasında peygamber İlyas'a ait gocuk, üç meleği misafir ettiği İbrahim'in masası, Samuel'in Davud'u kutsal yağ ile yağlarken kullandığı borusu ve Büyük Konstantin'in emanetleri vardı. 10. yüzyıldan sonra sarayda ana taç odası, Hrisotriklinos gibi diğer yerlerde bulunan daha başka emanetlerde Nea Ekklisia'ya taşınmıştır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Stankovic (2008)
- ^ a b Mango (1986), p. 194
- ^ Magdalino (1987), p. 51
- ^ a b c Mango (1991), p. 1446
- ^ Ousterhout (2007), p. 34
- ^ Magdalino (1987), pp. 61–3
- ^ Magdalino (1987), p. 55
- ^ Mango (1986), p. 237
- ^ Ousterhout (2007), p. 140
- ^ Ousterhout (2007), p. 36
- ^ Mango (1976), p. 196
- ^ a b Mango (1986), p. 181
- ^ Treadgold (1995), p. 33
- ^ Ousterhout (2007), pp. 34–35
- ^ Mango (1986), pp. 194–196
- ^ Klein (2006), p. 93
- ^ Klein (2006), pp. 92–93
- Genel
- Magdalino, Paul (1987). "Observations on the Nea Ekklesia of Basil I". Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, 37. ss. 51-64. ISSN 0378-8660.
- Mango, Cyril (1976). Byzantine architecture. New York. ISBN .
- Mango, Cyril (1986). The Art of the Byzantine Empire 312–1453: Sources and Documents. University of Toronto Press. ISBN .
- Mango, Cyril (1991). "Nea Ekklesia". Alexander Kazhdan (Ed.). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. s. 1446. ISBN .
- Klein, Holger A. (2006). Bauer, F.A. (Ed.). (PDF). BYZAS, 5. ss. 79-99. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2011.
- Ousterhout, Robert (1998). "Reconstructing ninth-century Constantinople". L. Brubaker (Ed.). Byzantium in the ninth century: dead or alive? Papers from the thirtieth spring symposium of Byzantine studies, Birmingham, March 1996. Aldershot. s. 115–30.
- Ousterhout, Robert (2007). Master Builders of Byzantium. University of Pennsylvania Museum of Archaeology. ISBN .
- Stankovic, Nebojsa (21 Mart 2008). "Nea Ekklesia". Encyclopedia of the Hellenic World, Constantinople. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009.[]
- Treadgold, Warren T. (1995). Byzantium and Its Army, 284–1081. Stanford University Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- 3D reconstruction of the building at the Byzantium 1200 project 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nea Ekklisia Yunanca Grekce Nea Ἐkklhsia Turkce Yeni Kilise Bizans Imparatoru I Basileios h 867 886 tarafindan 876 ile 880 yillari arasinda Konstantinopolis te insa ettirilmis bir kilisedir Bizans baskentinde 6 yuzyilda insa edilen Aya Sofya dan sonra insa edilmis ilk anitsal kilisedir Bizans mimarisinin Orta Cag inin baslangicini isaret eden bu kilise Paleologos Hanedani donemine kadar kullanilmistir Osmanlilar tarafindan barut deposu olarak kullanilan bu yapi 1490 yilinda yildirim dusmesinden sonra tahrip olmustur Nea EkklisiaTemel bilgilerKonumIstanbulKoordinatlar41 00 13 K 28 58 39 D 41 00361 K 28 97750 D 41 00361 28 97750InancRum OrtodoksAcilis880MimariMimari turKiliseMimari bicimBizans mimarisiTamamlanma880OzelliklerKubbe sayisi5TarihBasileios oglu Konstantinos ve ikinci karisi imparatorice Eudokia Ingerina Imparator I Basileios Bizans tarihinin en basarili ailesi olan Makedon Hanedani nin kurucusudur Basileios kendisini imparatorlugun yeniden kurucusu yeni Justinianus olarak tanimlamis ve buyuk onculu gibi Konstantinopolis te buyuk bir insa hamlesi baslatmistir Yeni Kilise adinin ilk kelimesi Nea Basileios un Ayasofya sini ve yeni bir donemin baslangicini isaret eder Kilise Basileios un kisisel idaresi altindaBuyuk Saray in yerleskesinin guneydogu kosesine daha once Tzykanisterion polo sahasi olan yerin yanina insa edilmistir Basileios sarayin en guney ucunda bulunan deniz fenerinin yanina da bir kilise yaptirmistir Nea Ekklisia 1 Mayis 880 tarihinde Konstantinopolis patrigi Fotios tarafindan Isa Mesih basmelek Mikail daha sonraki kaynaklara gore Cebrail peygamber Ilyas Basileios un en sevdigi kutsal kisilerden biridir Bakire Meryem ve Aziz Nicholas a adanmistir Basileios un bu kiliseye kendi idaresinden ve emlaklarindan gelir baglamasi Aya Sofya modeli bir niyetin gostergesidir Onun ve hemen pesi sira gelen ardillarinin hukumdarliklarinda Nea Ekklisia saray torenlerinde onemli rol oynamis bu en azindan VII Konstantinos a kadar devam etmis Konstantinos en onemli hanedan torenleri olan takdis torenlerini burada yaptirmistir Gec 11 yuzyilda manastira donusturulmus ve Yeni Manastir Yunanca Nea Monh olarak taninmistir Imparator II Isaakios dekorasyon ve mobilyalarin cogunu sokturmus Anaplous ta bulunan St Michael kilisesinin restorasyonunda kullanmistir Bina Latin Imparatorlugu tarafindan kullanilmaya devam edilmis Paleologos Hanedani nda ayakta kalmistir Istanbul un fethinden sonra barut deposu kullanilmistir 1490 yilinda binaya yildirim dusmus ve tamamen tahrip olmustur Sonucta kilise hakkinda bilinen bilgiler ozellikle 10 yuzyil ortalarina ait Vita Basilii ile haritalarda gorulen birkac ham tanimlar gibi yazili kaynaklardan gelenlerdir TanimSagda Buyuk Saray Kompleksini gosteren Istanbul un torensel ve yonetimsel kalbinin haritasi Nea Ekklisia yaklasik olarak guney tarafinda isaretlenmistir Binanin yapisi hakkinda cok fazla detay yoktur Kilisenin bes kubbesi vardir merkezdeki kubbe Isa ya adanmisti kalan dort kubbe ise kilisenin adandigi kalan dort kutsala adanmisti Kubbelerin tam duzeni ve kilisenin tipi tartismalidir Bircok arastirmaci dort destekli kapali hac planinda oldugunu dusunur bu plana sonraki ornekler Mireloin Kilisesi ve Livos Kilisesi dir Gercekten Balkanlar dan Rusya ya imparatorluk binalarinin prestijini tanimlamak icin Ortodoks dunyasinda bu tip kiliseler yaygin bir sekilde kullanilmistir Kilise ile Basileios un buyuk bir insa hamlesi taclanmistir Ic dekorasyonunda baskentteki Justinianus Mozelesi gibi kilise ve yapilardan sokulmek de dahil mumkun oldugunca bol dekorasyondan kacinilmamistir hatta Bizans donanmasi insaata mermer tasimakla gorevlendirildigi icin Sicilya daki ana noktalardan Sirakuza desteksiz kalarak Araplar tarafindan ele gecirilmistir Basileios un torunu Imparator VII Konstantinos bir medhiyede ekphrasis kilisenin dekorasyonu uzerine asagidaki tanimi vermektedir Bu kilise inci ve altinlarla isildayan gumuslerle cok cesitli renklerde mermerlerle mozaik tesserae duzenlemelerle bir gelin gibi suslenmis ve ipeklilere giydirilip Basileios tarafindan olumsuz damat Isa ya sunulmustur Disi bronz kaplamayla ici yildizlar gibi guzel resimlerle goz kamastiran bes kubbeli catisi altin gibi parlardi Duvarlarin her iki tarafi cok cesitli renklerde pahali mermerlerle guzellestirilirken mihrap odasi altin ve gumus degerli taslar ve incilerle zenginlestirilmistir Tumu altin gumus degerli taslar ve incilerle donanmis sunagi sandalyeleri onunde basamagi ust pervaza baglanmis kendisine ait kolonlari bulunan Templon mihrap odasinin onunde duruyordu Kilisenin avlusu bati girisinin onunde yer alir ve mermer ve porphyry taslarindan iki cesme ile suslenmistir Iki revak kuzey ve guney kenarlari boyunca Tzykanisterion polo sahasina kadar uzanmaktaydi Deniz tarafinda guneyde kutsal seylerin saklandigi bir oda insa edilmisti Kilise kompleksinin dogusunda mesokepion orta bahce olarak bilinen bir bahce bulunmaktaydi Kutsal EmanetlerDaphne Sarayi nda bulunan Aziz Stefen Kilisesi ile birlikte Nea Ekklisia Imparatorluk sarayinda bulunan kutsal emanetlerin ana ev sahiplerinden biriydi Bunlar arasinda peygamber Ilyas a ait gocuk uc melegi misafir ettigi Ibrahim in masasi Samuel in Davud u kutsal yag ile yaglarken kullandigi borusu ve Buyuk Konstantin in emanetleri vardi 10 yuzyildan sonra sarayda ana tac odasi Hrisotriklinos gibi diger yerlerde bulunan daha baska emanetlerde Nea Ekklisia ya tasinmistir KaynakcaOzel Stankovic 2008 a b Mango 1986 p 194 Magdalino 1987 p 51 a b c Mango 1991 p 1446 Ousterhout 2007 p 34 Magdalino 1987 pp 61 3 Magdalino 1987 p 55 Mango 1986 p 237 Ousterhout 2007 p 140 Ousterhout 2007 p 36 Mango 1976 p 196 a b Mango 1986 p 181 Treadgold 1995 p 33 Ousterhout 2007 pp 34 35 Mango 1986 pp 194 196 Klein 2006 p 93 Klein 2006 pp 92 93 GenelMagdalino Paul 1987 Observations on the Nea Ekklesia of Basil I Jahrbuch der Osterreichischen Byzantinistik 37 ss 51 64 ISSN 0378 8660 Mango Cyril 1976 Byzantine architecture New York ISBN 0 8109 1004 7 Mango Cyril 1986 The Art of the Byzantine Empire 312 1453 Sources and Documents University of Toronto Press ISBN 978 0802066275 Mango Cyril 1991 Nea Ekklesia Alexander Kazhdan Ed Oxford Dictionary of Byzantium Oxford University Press s 1446 ISBN 978 0 19 504652 6 Klein Holger A 2006 Bauer F A Ed PDF BYZAS 5 ss 79 99 26 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2011 Ousterhout Robert 1998 Reconstructing ninth century Constantinople L Brubaker Ed Byzantium in the ninth century dead or alive Papers from the thirtieth spring symposium of Byzantine studies Birmingham March 1996 Aldershot s 115 30 Ousterhout Robert 2007 Master Builders of Byzantium University of Pennsylvania Museum of Archaeology ISBN 978 1934536032 Stankovic Nebojsa 21 Mart 2008 Nea Ekklesia Encyclopedia of the Hellenic World Constantinople Erisim tarihi 25 Eylul 2009 olu kirik baglanti Treadgold Warren T 1995 Byzantium and Its Army 284 1081 Stanford University Press ISBN 0804731632 Dis baglantilar3D reconstruction of the building at the Byzantium 1200 project 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde