II. Kiros, bilinen adıyla Büyük Kiros (Farsça: کوروش بزرگ) veya Yunanlar tarafından söylenen ismiyle Yaşlı Kiros (d. MÖ 600 - ö. MÖ 530), tarihteki ilk Pers devleti olan Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı olan Pers komutan ve kraldır. Yaklaşık MÖ 557'de, Med kralının vesayeti altında olan Anşan'ın kralı olmuştur. Hükümdarlığı süresince Med Krallığı ve Lidya Krallığı'nı ortadan kaldırmış, Babil ile İran bölgelerine hükmetmiş ancak sonunda Massagetlere karşı girdiği savaşta Tomris tarafından yenilgiye uğratılıp öldürülmüştür.[]
Büyük Kiros 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁 Farsça: کوروش بزرگ | |
---|---|
Büyük Kral İran Kralı Anşan Kralı Med Kralı Babil Kralı Kralların Kralı Sümer ve Akad Kralı Dünyanın Dört Köşesinin Kralı | |
Büyük Kiros'un tasvir edildiği bir kabartma | |
1. Ahameniş İmparatorluğu Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 559 – MÖ 530 |
Önce gelen | I. Kambises |
Sonra gelen | II. Kambises |
Med Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 549 – MÖ 530 |
Önce gelen | Astyages |
Sonra gelen | II. Kambises |
Lidya Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 547 – MÖ 529 |
Önce gelen | Kroisos |
Sonra gelen | II. Kambises |
Babil Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 539 – MÖ 529 |
Önce gelen | Nabonidus |
Sonra gelen | II. Kambises |
Doğum | MÖ 590 veya MÖ 576 Anşan, İran, Ahameniş İmparatorluğu |
Ölüm | MÖ 530 |
Defin | Pasargad, İran |
Eş(ler)i | |
Çocuk(lar)ı | II. Kambises Artystone Roksana |
Hanedan | Ahameniş |
Babası | I. Kambises |
Annesi | veya Argoste |
Dini | Tartışmalı Zerdüştlük |
Hükümdarlığı
Büyük Kiros, söylenceye göre bir gün Pers ordusuna çalıları temizletmiş, ertesi gün ziyafet vermiş ve kendisini destekleyip lüks içinde yaşamak varken neden Medlerin kölesi olarak kaldıklarını sormuştur. Böylece tüm Pers ordusunun desteğini kazanmıştır.
MÖ 557'de, Med İmparatorluğu'nun bir bölgesi olan Anşan'ın yöneticisi olmuştu. MÖ 550 yıllarında Kral Astiages'i bozguna uğratıp Med Krallığı'nı Pers İmparatorluğu'nun merkezi yaptı. MÖ 545 yılında Lidya Kralı Kroesus'u yenilgiye uğratarak Batı Anadolu'yu ve buradaki Yunan şehir devletlerini de ele geçirdi. Yedi yıl sonra Fırat Nehri'nin yatağını değiştirerek ve ordusuyla kuruyan nehir yatağı boyunca ilerleyerek Babil'i fethetmiştir. Bu zafer ona Asur, Suriye ve Filistin civarını kapsayan Yeni Babil İmparatorluğu'nun topraklarını kazandırmıştır ve Orta Doğu'nun çoğunluğunu hükümdarlığı altına almıştır.
Büyük Kiros, Babil kralı II. Nebukadnezar’ın Babil’e sürgün ettiği Yahudi esirleri salıvermiştir. Kiros, bu Yahudilerin vadedilen topraklarına geri dönmesine izin vermiş, onları korumuş, tapınaklarının yeniden inşa edilmesine izin vermiş ve onları Babil boyunduruğundan kurtarmıştır. Hatta Yahudiler, bir el yazmalarında, onları Kudüs’e geri gönderip tapınaklarını yeniden inşa etmelerini sağlasın diye diğer krallıklara üstün kıldığı bir kurtarıcı olarak, Kiros'tan övgüyle bahsetmişlerdir.
Kiros, MÖ 530'da Orta Asya seferindeyken Massagetler ile yapılan savaşta yenilmiş ve öldürülmüştür. Ksenofon ise başkentte huzur içinde öldüğünü belirtmiştir. Pers topraklarındaki Pasargad'da inşa ettirdiği kraliyet sarayının içindeki büyük mezara defnedilmiştir.
II. Kiros Doğumu: MÖ 590 veya 576 Ölümü: MÖ 530 | ||
Önce gelen I. Kambises | Pers Kralı MÖ 559–MÖ 529 | Sonra gelen II. Kambises |
Önce gelen Astiages | Medya Kralı MÖ 550–MÖ 529 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ghasemi, Shapour. . Iran Chamber Society. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2009.
- ^ Boyce, Mary. "Achaemenid Religion". Encycloaedia Iranica. vol. 2. Routledge & Kegan Paul. 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009.; "The Religion of Cyrus the Great" in A. Kuhrt and H. Sancisi-Weerdenburg, eds., Achaemenid History III. Method and Theory, Leiden, 1988.
- ^ . Culture (İngilizce). 6 Mayıs 2019. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.
- ^ . Britannica Ansiklopedisi (İngilizce). 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021.
- ^ a b Tarih Kitabı (The History Book), Alfa Yayınları, 2017. (sayfa: 45)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Kiros bilinen adiyla Buyuk Kiros Farsca کوروش بزرگ veya Yunanlar tarafindan soylenen ismiyle Yasli Kiros d MO 600 o MO 530 tarihteki ilk Pers devleti olan Ahamenis Imparatorlugu nun kurucusu ve ilk hukumdari olan Pers komutan ve kraldir Yaklasik MO 557 de Med kralinin vesayeti altinda olan Ansan in krali olmustur Hukumdarligi suresince Med Kralligi ve Lidya Kralligi ni ortadan kaldirmis Babil ile Iran bolgelerine hukmetmis ancak sonunda Massagetlere karsi girdigi savasta Tomris tarafindan yenilgiye ugratilip oldurulmustur kaynak belirtilmeli Buyuk Kiros 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁 Farsca کوروش بزرگBuyuk Kral Iran Krali Ansan Krali Med Krali Babil Krali Krallarin Krali Sumer ve Akad Krali Dunyanin Dort Kosesinin KraliBuyuk Kiros un tasvir edildigi bir kabartma1 Ahamenis Imparatorlugu KraliHukum suresiMO 559 MO 530Once gelenI KambisesSonra gelenII KambisesMed KraliHukum suresiMO 549 MO 530Once gelenAstyagesSonra gelenII KambisesLidya KraliHukum suresiMO 547 MO 529Once gelenKroisosSonra gelenII KambisesBabil KraliHukum suresiMO 539 MO 529Once gelenNabonidusSonra gelenII KambisesDogumMO 590 veya MO 576 Ansan Iran Ahamenis ImparatorluguOlumMO 530DefinPasargad IranEs ler iCocuk lar iII Kambises Artystone RoksanaHanedanAhamenisBabasiI KambisesAnnesiveya ArgosteDiniTartismali ZerdustlukHukumdarligiMO 540 dolaylarinda Buyuk Kiros un Babil i isgalinden once Antik Yakin Dogu Buyuk Kiros soylenceye gore bir gun Pers ordusuna calilari temizletmis ertesi gun ziyafet vermis ve kendisini destekleyip luks icinde yasamak varken neden Medlerin kolesi olarak kaldiklarini sormustur Boylece tum Pers ordusunun destegini kazanmistir MO 557 de Med Imparatorlugu nun bir bolgesi olan Ansan in yoneticisi olmustu MO 550 yillarinda Kral Astiages i bozguna ugratip Med Kralligi ni Pers Imparatorlugu nun merkezi yapti MO 545 yilinda Lidya Krali Kroesus u yenilgiye ugratarak Bati Anadolu yu ve buradaki Yunan sehir devletlerini de ele gecirdi Yedi yil sonra Firat Nehri nin yatagini degistirerek ve ordusuyla kuruyan nehir yatagi boyunca ilerleyerek Babil i fethetmistir Bu zafer ona Asur Suriye ve Filistin civarini kapsayan Yeni Babil Imparatorlugu nun topraklarini kazandirmistir ve Orta Dogu nun cogunlugunu hukumdarligi altina almistir Buyuk Kiros Babil krali II Nebukadnezar in Babil e surgun ettigi Yahudi esirleri salivermistir Kiros bu Yahudilerin vadedilen topraklarina geri donmesine izin vermis onlari korumus tapinaklarinin yeniden insa edilmesine izin vermis ve onlari Babil boyundurugundan kurtarmistir Hatta Yahudiler bir el yazmalarinda onlari Kudus e geri gonderip tapinaklarini yeniden insa etmelerini saglasin diye diger kralliklara ustun kildigi bir kurtarici olarak Kiros tan ovguyle bahsetmislerdir Kiros MO 530 da Orta Asya seferindeyken Massagetler ile yapilan savasta yenilmis ve oldurulmustur Ksenofon ise baskentte huzur icinde oldugunu belirtmistir Pers topraklarindaki Pasargad da insa ettirdigi kraliyet sarayinin icindeki buyuk mezara defnedilmistir II KirosAhamenis HanedaniDogumu MO 590 veya 576 Olumu MO 530Once gelen I Kambises Pers Krali MO 559 MO 529 Sonra gelen II KambisesOnce gelen Astiages Medya Krali MO 550 MO 529Ayrica bakinizBabil Surgunu Zulkarneyn Buyuk IskenderKaynakca Ghasemi Shapour Iran Chamber Society 21 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2009 Boyce Mary Achaemenid Religion Encycloaedia Iranica vol 2 Routledge amp Kegan Paul 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2009 The Religion of Cyrus the Great in A Kuhrt and H Sancisi Weerdenburg eds Achaemenid History III Method and Theory Leiden 1988 Culture Ingilizce 6 Mayis 2019 1 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2021 Britannica Ansiklopedisi Ingilizce 12 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Agustos 2021 a b Tarih Kitabi The History Book Alfa Yayinlari 2017 sayfa 45 Arsivlenmis kopya 17 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2021