Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Friedrich Anton Christian Lang (5 Aralık 1890 Viyana - 2 Ağustos 1976 Hollywood) Avusturyalı yönetmen, senaryo yazarı, film yapımcısı. Sinema tarihinin önemli filmlerinden biri olan Metropolis en önemli yapıtıdır.
Fritz Lang | |
|---|---|
 Fritz Lang, Avusturyalı Yönetmen | |
| Doğum | 5 Aralık 1890 Viyana, Avusturya |
| Ölüm | 2 Ağustos 1976 (85 yaşında) Hollywood, Kaliforniya, ABD |
| Milliyet |  Avusturya |
| Meslek | Yönetmen, senarist ve film yapımcısı |
Hayatı
Mimar bir babanın oğlu olarak Viyana'da dünyaya geldi. Viyana'da mimarlık ve resim eğitimi aldığı sıralarda çıktığı dünya turu ardından eğitimini Paris ve Münih sanat akademilerinde sürdürdü. Gönüllü olarak katıldığı I. Dünya Savaşında yaralandıktan sonra döndüğü Viyana'da film senaryoları yazmaya başladı. Daha sonra Alman UFA stüdyolarında çalışmaya başlayan Fritz Lang, Alman dışavurumcu sinemasının yükselişiyle kısa sürede bu akımın en önemli yönetmenlerinden biri konumuna geldi.
İki bölümden oluşan 1922 tarihli "Dr. Mabuse, der Spieler", insanları hipnoz ederek suç işleyen bir cani olan Dr. Mabuse'un hikâyesini anlatan bir psikolojik gerilimdi. Film, dışavurumcu sinemanın en önemli eserlerinden biri olurken yönetmenin toplumsal sorunlara olan duyarlılığını da gösteriyordu.
Ardından Alman halk destanı "Die Niebulungen" (Nibelungen) (1924) ve bilimkurgu türünün ilk örneklerinden sayılan Metropolis'i (1927) yönetti. Metropolis, gelecekteki bir şehirde insanların yaşamından kesitler sunuyordu. O dönem için rekor denilebilecek bir masrafla çekilen film, sinema dili açısından birçok yeni teknik kullanarak büyük bir başarı kazandı. Filmin başarısı ve konusunun çekiciliği yükselişte olan Nazi hareketinin de ilgisini çekti.
Dr. Mabuse'un ve Metropolis'in Nazilerin hayranlığını bu denli kazanması üzerine Nazi olmadığını açıklamak istercesine yönetmen, Das Testament des Dr. Mabuse (Dr. Mabuse'ın Vasiyeti) (1932) filmini çekti. Film Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels tarafından yasaklanmasına rağmen, Fritz Lang'a hayranlık duymaya devam eden Naziler ona Devlet Sinema Müdürlüğünü önerdiler. Fritz Lang Fransa'ya kaçarak bu öneriyi reddetti. Fakat karısı Thea von Harbou ondan boşanarak Nazi Partisine katıldı.
Dr. Mabuse'ın vasiyeti öncesi 1931 yılında çevirdiği M (Fritz Lang's M) ilk sesli film çalışmasıdır. Filmin başrolünde çocuk katili rolünde ünlü Alman oyuncu Peter Lorre'yi oynatmıştır. Kara film türünün en iyi örneklerinden sayılan M, Nazilerin iktidara gelmesi öncesi Alman toplumunun sokakta yaşadığı gerginliği ustalıkla yansıtıyordu.
Fransa'dan sonra Amerika'ya geçen Lang MGM stüdyolarında çalışmaya başladı. 1936 yılında çevirdiği , maden işçilerinin dünyasında geçmektedir. 1937 yılında ise You Only Live Once (Günahsız Katiller) adlı filmi çevirdi, Western türünde de eserler veren yönetmenin (1940), (1941) filmleri bu türe örnektir.
Senaryosunu Bertolt Brecht'le birlikte yazdıkları filmini 1942 de çevirmiştir. Ancak yönetmenin bu dönemdeki çalışmalarının Almanya'da yaptığı çalışmalara oranla daha zayıf olduğu dönemin eleştirmenleri tarafından vurgulanmaktaydı.
1950'ler boyunca Hollywood'da çalışma zorlukları yaşayan Lang, Almanya'ya dönerek son Dr. Mabuse filmini 1960 yılında Almanya'da çekmiştir. Lang, Jean-Luc Godard'ın 1963 yapımlı Le Mephris (Nefret) adlı filminde kendisini oynamıştır.
Son yıllarını Amerika'da gözleri görmez bir şekilde geçiren Lang, 1976 yılında Hollywood'da öldü.
Filmleri
- Halbblut (The Half-Caste) (1919)
- Herr der Liebe, Der (Master of Love) (1919)
- Spinnen, 1. Teil: Der Goldene See, Die (The Spiders, Part 1: The Golden Lake) (1919)
- Harakiri (Madame Butterfly) (1919)
- Pest in Florenz, Die (The Plague in Florence) (1919)
- Spinnen, 2. Teil: Das Brillantenschiff, Die (The Spiders, Part 2: The Diamond Ship) (1920)
- Wandernde Bild, Das (The Wandering Image) (1920)
- Müde Tod, Der (Between Two Worlds) (1921)
- Vier um die Frau (Four Around a Woman) (1921)
- Dr. Mabuse, der Spieler - Ein Bild der Zeit (1922)
- : Siegfried, Die (1924)
- : Kriemhilds Rache, Die (1924)
- Metropolis (1927)
- Spione (Ajan) (1928) The Spy
- Frau im Mond (Girl in the Moon) (1929)
- M - Bir Şehir Katilini Arıyor (1931)
- (Dr. Mabuse'un Vasiyeti) (1933) Dr. Mabuses Testament
- Liliom (1934)
- (1936)
- (1937)
- (1938)
- (1940)
- Man Hunt (1941)
- (1941)
- (1943)
- (1944)
- The Woman in the Window (1945)
- Scarlet Street (1945)
- Cloak and Dagger (1946)
- Secret Beyond the Door (1948)
- House by the River (1950)
- American Guerrilla in the Philippines (1950)
- Rancho Notorious (1952)
- Clash by Night (1952)
- The Big Heat (1953)
- The Blue Gardenia (1953)
- Human Desire (1954)
- Moonfleet (1955)
- While the City Sleeps (1956)
- Beyond a Reasonable Doubt (1956)
- (1959) The Tiger of Eschnapur
- (1959) The Indian Tomb
- Journey to the Lost City (1959)
- (1960) The Thousand Eyes of Dr. Mabuse
Kaynakça
- Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 253.
Dış bağlantılar
- IMDb Sayfası16 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Friedrich Anton Christian Lang 5 Aralik 1890 Viyana 2 Agustos 1976 Hollywood Avusturyali yonetmen senaryo yazari film yapimcisi Sinema tarihinin onemli filmlerinden biri olan Metropolis en onemli yapitidir Fritz LangFritz Lang Avusturyali YonetmenDogum5 Aralik 1890 1890 12 05 Viyana AvusturyaOlum2 Agustos 1976 85 yasinda Hollywood Kaliforniya ABDMilliyet AvusturyaMeslekYonetmen senarist ve film yapimcisiHayatiMimar bir babanin oglu olarak Viyana da dunyaya geldi Viyana da mimarlik ve resim egitimi aldigi siralarda ciktigi dunya turu ardindan egitimini Paris ve Munih sanat akademilerinde surdurdu Gonullu olarak katildigi I Dunya Savasinda yaralandiktan sonra dondugu Viyana da film senaryolari yazmaya basladi Daha sonra Alman UFA studyolarinda calismaya baslayan Fritz Lang Alman disavurumcu sinemasinin yukselisiyle kisa surede bu akimin en onemli yonetmenlerinden biri konumuna geldi Iki bolumden olusan 1922 tarihli Dr Mabuse der Spieler insanlari hipnoz ederek suc isleyen bir cani olan Dr Mabuse un hikayesini anlatan bir psikolojik gerilimdi Film disavurumcu sinemanin en onemli eserlerinden biri olurken yonetmenin toplumsal sorunlara olan duyarliligini da gosteriyordu Ardindan Alman halk destani Die Niebulungen Nibelungen 1924 ve bilimkurgu turunun ilk orneklerinden sayilan Metropolis i 1927 yonetti Metropolis gelecekteki bir sehirde insanlarin yasamindan kesitler sunuyordu O donem icin rekor denilebilecek bir masrafla cekilen film sinema dili acisindan bircok yeni teknik kullanarak buyuk bir basari kazandi Filmin basarisi ve konusunun cekiciligi yukseliste olan Nazi hareketinin de ilgisini cekti Dr Mabuse un ve Metropolis in Nazilerin hayranligini bu denli kazanmasi uzerine Nazi olmadigini aciklamak istercesine yonetmen Das Testament des Dr Mabuse Dr Mabuse in Vasiyeti 1932 filmini cekti Film Nazi propaganda bakani Joseph Goebbels tarafindan yasaklanmasina ragmen Fritz Lang a hayranlik duymaya devam eden Naziler ona Devlet Sinema Mudurlugunu onerdiler Fritz Lang Fransa ya kacarak bu oneriyi reddetti Fakat karisi Thea von Harbou ondan bosanarak Nazi Partisine katildi Dr Mabuse in vasiyeti oncesi 1931 yilinda cevirdigi M Fritz Lang s M ilk sesli film calismasidir Filmin basrolunde cocuk katili rolunde unlu Alman oyuncu Peter Lorre yi oynatmistir Kara film turunun en iyi orneklerinden sayilan M Nazilerin iktidara gelmesi oncesi Alman toplumunun sokakta yasadigi gerginligi ustalikla yansitiyordu Fransa dan sonra Amerika ya gecen Lang MGM studyolarinda calismaya basladi 1936 yilinda cevirdigi maden iscilerinin dunyasinda gecmektedir 1937 yilinda ise You Only Live Once Gunahsiz Katiller adli filmi cevirdi Western turunde de eserler veren yonetmenin 1940 1941 filmleri bu ture ornektir Senaryosunu Bertolt Brecht le birlikte yazdiklari filmini 1942 de cevirmistir Ancak yonetmenin bu donemdeki calismalarinin Almanya da yaptigi calismalara oranla daha zayif oldugu donemin elestirmenleri tarafindan vurgulanmaktaydi 1950 ler boyunca Hollywood da calisma zorluklari yasayan Lang Almanya ya donerek son Dr Mabuse filmini 1960 yilinda Almanya da cekmistir Lang Jean Luc Godard in 1963 yapimli Le Mephris Nefret adli filminde kendisini oynamistir Son yillarini Amerika da gozleri gormez bir sekilde geciren Lang 1976 yilinda Hollywood da oldu FilmleriHalbblut The Half Caste 1919 Herr der Liebe Der Master of Love 1919 Spinnen 1 Teil Der Goldene See Die The Spiders Part 1 The Golden Lake 1919 Harakiri Madame Butterfly 1919 Pest in Florenz Die The Plague in Florence 1919 Spinnen 2 Teil Das Brillantenschiff Die The Spiders Part 2 The Diamond Ship 1920 Wandernde Bild Das The Wandering Image 1920 Mude Tod Der Between Two Worlds 1921 Vier um die Frau Four Around a Woman 1921 Dr Mabuse der Spieler Ein Bild der Zeit 1922 Siegfried Die 1924 Kriemhilds Rache Die 1924 Metropolis 1927 Spione Ajan 1928 The Spy Frau im Mond Girl in the Moon 1929 M Bir Sehir Katilini Ariyor 1931 Dr Mabuse un Vasiyeti 1933 Dr Mabuses Testament Liliom 1934 1936 1937 1938 1940 Man Hunt 1941 1941 1943 1944 The Woman in the Window 1945 Scarlet Street 1945 Cloak and Dagger 1946 Secret Beyond the Door 1948 House by the River 1950 American Guerrilla in the Philippines 1950 Rancho Notorious 1952 Clash by Night 1952 The Big Heat 1953 The Blue Gardenia 1953 Human Desire 1954 Moonfleet 1955 While the City Sleeps 1956 Beyond a Reasonable Doubt 1956 1959 The Tiger of Eschnapur 1959 The Indian Tomb Journey to the Lost City 1959 1960 The Thousand Eyes of Dr MabuseKaynakcaYeres Artun derleyen 2004 Gostermenin Sorumlulugu Istanbul Donkisot Yayinlari s 253 ISBN 975 6511 25 7Dis baglantilarIMDb Sayfasi16 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde