Svanlar (Svanca tekil მუშუ̂ა̈ნ Muşwän, çoğul შუ̂ანა̈რ Şwanär ; Gürcüce: tekil სვანი, Svani, çoğul სვანები Svanebi ; Megrelce შონეფი Şonepi ; Karaçay-Balkarca Ebzele ; Abhazca tekil Ашәануа, çoğul Ашәануацәа, Ашәануақәа), Gürcistan'nın kuzeybatısındaki dağlık Svaneti bölgesinin yerli halkı olan bir Kartveli halkıdır. Svanların konuştuğu Svanca (ლუშნუ ნინ Luşnu nin), Kartveli dillerinden biri olup tehlike altındaki diller arasında yer almaktadır. Svanlar ayrıca diğer bir Kartveli dili olan Gürcüce de konuşmaktadırlar. Svanlar tarafından kullanılan öz tanımlama, muhtemelen klasik dönem yazarlarının Misimian etnonimine yansıyan Muşüan'dır.
Gürcistan'ın Mestia ilçesinde çubuk tüttüren eski bir Svan köylüsü | |
Toplam nüfus | |
---|---|
14.000 - 80,000 | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Gürcistan (Svaneti) | 14.000-30,000 |
Rusya | 45 (2010) |
Diller | |
Din | |
İlgili etnik gruplar | |
Megreller, Gürcüler, Abhazlar, Lazlar |
Tarih
Svanlar hakkında ilk bilgileri günümüzden iki bin yıl önce Yunan coğrafyacı Strabon verir. Svanları, Soane olarak adlandıran Strabon, yaşadıkları topraklar olarak da yaklaşık olarak bugünkü Svaneti'yi gösterir. Strabon, bu halkı bir kral ve üç yüz kişilik bir konsey tarafından idare edilen güçlü bir millet olarak tanımlar. Ayrıca savaşta zehirli oklar kullandıklarını kaydeder. Ancak günümüzde birçok bilim insanı Strabon’un bahsettiği Soanların günümüzdeki Svanlar olduğu konusunda şüphelidir.Sovyet döneminde 1930'lara değin Svanlar resmi olarak ayrı bir halk kabul edilirken 1930'dan itibaren Gürcü milletine dahil edilmişlerdir.
Nüfus
Rusya’da 1897 yılında yapılan ilk genel nüfus sayımından iki yıl önce "Rus İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesi" başlığıyla bir ön çalışma yapılmış. 1895 yılında Petersburg’ta yayınlanan bu listede Rusya halklarının değişik yayınlarda yer alan ve farklı yıllara ait nüfus bilgileri derlenerek dilleri, dini inançları ve yaşadıkları bölgeyle ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Buna göre Svanların (Сванеты = Svanetler) 1891 yılındaki nüfusu 14.035 kişidir.
1926’daki Sovyet nüfus sayımında kendisini Svan olarak tanımlayan kişi sayısı 13.218 kişidir. Gürcistan’da Gürcüler, Zanlar ve Svanlar 1930’lardan beri nüfus sayımlarında sadece Gürcü olarak kaydedilmektedir. Bu sebepten dolayı Gürcistan’daki Gürcülerin, Zanların ve Svanların ayrı ayrı nüfuslarının ne olduğuna dair günümüzde resmi veriler yoktur. Gürcü, Zan ve Svanların nüfuslarını net olarak bilmek veri yetersizliği ve resmi sınırlamalar sebebiyle güç bir sorundur. 4,5 milyon nüfusa sahip Gürcistan'da Svanların sayısı 30 bin kişidir.
Dil
Güney Kafkas dilleri | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Zan - Kartli | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Zan | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Svanca | Lazca | Megrelce | Gürcüce | ||||||||||||||||||||||||||||||
Svanlar ikidilli bir halktır ve Luşnu nin dedikleri Svancanın yanı sıra Gürcüce de konuşurlar. Svanca, Gürcüce, Lazca ve Megrelce ile birlikte Güney Kafkas dillerini oluşturur. Gürcüce, Zanca (Megrelce ile Lazca) ve Svanca arasında tercümansız anlaşmak mümkün değildir. Svanlar arasında Svanca’nın yerini giderek Gürcüce almaya başlamıştır. Gürcistan'da Svancanın resmî bir statüsü olmadığı gibi, devlet tarafından desteklenmediği için de giderek unutulmakta ve konuşanlarının sayısı her geçen gün azalmaktadır.
Aile
Küçük aileler biçiminde yaşarlar ve koca ailenin reisi sayılır. Bunun yanı sıra Svanlar kadınlara büyük saygı gösterirler.
Kan davası
Svanlar, kan davası gibi pek çok eski geleneği sürdürürler. Çeçen kulelerinin bir benzeri de Svan köylerinde de görülen savunma kuleleridir. Svan köylerindeki dört-beş katlı, taş-kireç karışımı yapılardan oluşan bu savunma kulelerinin asıl amacı dış düşmanların saldırılarından korunmak değil, kendi içlerindeki kan davalılarının hücumlarından kendilerini savunmak içindir. Yukarı Svaneti bölgesinde 80 tanesi tahrip edilmiş 200’den fazla kule yer almaktadır.
Kültür
Svanlara özgü kültüre daha çok şarkılarda ve halk danslarında rastlanır. Gürcü çoksesli şarkıları, özellikle geleneksel Gürcü vokal müziği Svanlar arasında da yaygındır. Svan mitolojisinde Dali ve Amirani gibi figürler görülmektedir.
Nart destanları
Kuzey Kafkasya halklarının sözlü geleneği içerisinde anlatılan Nart destanları Svanlarda da görülür.
Din
Paganlık
Kafkas halklarının mitolojilerinde yer alan av tanrısı Apsat'a Osetler Afsatı, Svanlar Absastı derler.
Hristiyanlık
Svaneti Roma İmparatorluğunun egemenliğine girdikten sonra Hristiyanlık burada yayıldı. Bölgede bulunan kiliselerin mimarî tarzlarının Gürcistan’da yaygın olan mimarî tarza benzememesi, Hristiyanlığın burada Gürcüler tarafından değil, doğrudan Romalılar tarafından yayıldığına delalet etmektedir. Svanlar, 4-6. yüzyıllarda Hıristiyanlığı benimseyen Svanlar, bugün Gürcü Ortodoks Kilisesi’ne bağlıdırlar. Buna karşın pagan inancına özgü bazı gelenekleri bugün de sürdüren Svanlar, Gürcistan’ın koruyucusu Aziz Giorgi’yi en kutsal kişi kabul ederler.
Komşuluk
Svanların kuzey komşuları Karaçay-Malkar Türkleri, batı komşuları Abhazlar (Mibhaz) ve Megreller (tekil მჷზან Mәzan, çoğul ზანა̈რ Zanär), doğu komşuları ise Gürcü .
Karaçay-Balkar komşuluğu
Karaçay’dan Gürcistan’a geçmek için biri Baksan vadisi üzerinden, diğeri ise Kuban vadisi üzerinden olmak üzere iki güzergâh vardır. Tarih boyunca aralarında sürekli bir savaş ve mücadele ortamı yaşanan Svanlar (Karaçay-Balkarca Ebzele) ile Karaçay-Malkarlılar (Svancada her iki Türk halkına აწ Az ya da ოვს Ovs denir) arasında yakın etnik ve sosyal ilişkiler de kurulmuş, iki halk arasında akrabalıklar meydana gelmiştir. Balkarlardaki Eristav, Karça, Gela, Kaygırmaz, Sardiyan, Kurdan, Otar, Mamaş, Rahay, Malkondu, Şahmurza, Atmurza, Teku, Tokuma gibi soylar ile Karaçaylardaki Özden, Arguyan, Goçiya, Ebze, Baykul, Lepşok, İja soylarının kökenleri Svanlara dayanmaktadır. Svanlar arasında da Karaçay-Malkar kökenli soylar yaşamaktadır. Karaçay-Balkar diline ait şahıs adlarına Svan dilinde de rastlanmıştır.
Svanlar Karaçay-Malkar Türkçesinin etkileşim alanına giren halklardır. Karaçay-Malkar Türkçesi tarihî gelişimi içerisinde iki önemli diyalekte ayrılmıştır. Bunlar “Karaçay-Bashan-Çegem” ve “Çerek” diyalektleri olarak adlandırılırlar. “C” sesinin “sızıcı “z” sesine, “ç” sesinin sızıcı “ts” sesine dönüşmesi gibi, aslında Oset ve Svan dillerinin fonetik özelliklerini taşıyan Çerek diyalekti Malkar bölgesinin doğu ucunda, Osetya ve Svanetya bölgelerine sınır komşusu olan dağlık bölgede konuşulmaktadır.
Kabardino-Balkarya cumhuriyet olmazdan önce Kabartay-Balkar Özerk Cumhuriyeti iken II. Dünya Savaşı sırasında Temmuz 1942 - Ocak 1943 arası Almanların işgaline uğramıştır. 1943 yılında cumhuriyetin Balkar bölümü kaldırılıp bir bölümü Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetine bağlanmış ve Almanlarla işbirlipi yaptıkları gerekçesiyle Kırgızistan SSC topraklarına sürülen Balkar Türklerinden boşalan yerlere de Svanlar yerleştirilmiştir. Balkarların hakları 1956'da iade edilince 9 Ocak 1957'de iki etnik unvanlı Kabartay-Balkar Özerk SSC kurulmuş ve Svanlar tekrar Gürcistan'a gönderilmiştir.
Abhaz komşuluğu
Abhazlar (Svanca tekil Mibhaz, çoğul აფხაზა̈რ Abhazär) ile Svanların (Abhazca tekil Ашәануа, çoğul Ашәануацәа, Ашәануақәа ) komşu olduğu ana yer tarihi Svaneti içinde yer alan Kodor Vadisi denen vadidir. Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nin güneyinde Tkvarçeli (Тҟәарчал) bölgesinin ise kuzeyinde yer alan Kodor'da 23 köy bulunur ve nüfusu 3 bin (Avrupa Konseyi raporuna göre 2.400 kişi Svandır) kişidir. Abhazya'ya göre Kodor vadisi, Abhazya’nın kendi kontrolünde olmayan tek toprak parçasıdır. Kodor’un yukarı kısımlarında Svanlar yaşar. Biraz da etnik kimliklere ilişkin resmi politikaların da etkisiyle Gürcü kaynakların, “Svan” yerine “Gürcü” kelimesini kullanması Kodor’un üst kısımlarındaki köylülerin “Gürcüler” olarak zihinlere yerleşmesine yol açmıştır.
Kaynakça
- ^ a b "Joshuaproject. Svanetian, Mushwan". 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ a b "DoBeS (Dokumentation Bedrohter Sprachen, Documentation of Endangered Languages)". 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ "Russian census 2010". 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ a b c d e f g h i Tavkul, Ufuk. Kafkas ötesinin dağlıları: Svanlar 8 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Svans 22 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. World Culture Encyclopedia. Retrieved on March 13, 2011: «The Svans are one of the dozen or so traditionally recognized ethnic subgroups within the Georgian (Kartvelian) nation.»
- ^ The Svans 12 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kevin Tuite Université de Montréal 1992: «The Svans are one of the dozen or so traditionally recognized ethnic subgroups within the Georgian (Kartvelian) nation.»
- ^ Britannica. Caucasian peoples 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: «The Caucasian peoples ... The southerners, comprising the Georgians, the closely related Mingrelians and Laz, and the Svan, make up the Republic of Georgia and live in western Transcaucasia (the Laz live in Turkish territory).»
- ^ R. Wixman. The Peoples of the USSR: An Ethnographic Handbook 23 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (p.181): «Svan ... The Svanetians are one of the Kartvelian peoples of the Georgian SSR»
- ^ Levinson, David. Ethnic Groups Worldwide: A Ready Reference Handbook. Phoenix: Oryx Press, 1998. p 35
- ^ "СВАНЫ - это... Что такое СВАНЫ?". 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017.
- ^ . 22 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017.
- ^ "UNESCO Interactive Atlas of the World's Languages in Danger". 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2022.
- ^ History of Georgian Mountein Regions / R. Topchishvili. Available at The National Parliamentary Library of Georgia 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d "Gürcistan Dostluk Derneği : Samegrelo bölgesi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ Wixman, Ronald (1984). The Peoples of the USSR. An Ethnographic Handbook, M. E. Sharpe, New York 1984 (sayfa: 124, 134, 181)
- ^ “Алфавитный список народов, обитающих в Российской Империи” 21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Демоскоп Weekly, № 187 - 188, 24 января - 6 февраля 2005 ve buradan alınma olarak: Papşu, Murat. Rusya İmparatorluğu’nda Yaşayan Halkların Alfabetik Listesinde Kafkasyalılar 18 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "lazca.org : Sovyetler Birliği Lazları". 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Argunbaşkan
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Jonathan Wheatley (2009), Georgia and the European Charter for Regional or Minority Languages 2 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., ECMI Working Paper, No. 42, June 2009
- ^ "kolkhoba.org : Talihsiz Svanca". 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ Tavkul, Ufuk (2001). Karaçay-Malkar Nart destanlarında olağanüstü doğum motifi 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (11), Bahar 2001, 166-190.ss
- ^ Kafkaslar'dan Nart Destanları[]
- ^ Tavkul, Ufuk (2001). Karaçay-Malkar kültüründe avcılık ve av tanrısı Apsatı 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Kırım Dergisi, 9 (34), 2001, 36-41.ss.
- ^ Hanafi Biciyev, XIV-XVII. Yüzyılda Karaçaylılar 8 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Çeviren: Adilhan Adiloğlu, Kırım Dergisi, Sayı: 26, Ankara, 1999, s. 52-53
- ^ Marine Janashia (yazan). Gürcü dilindeki Türkçe kökenli özel isimler 13 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Turkuli Tsarmomavlobis Antroponimebi Kartulshi). Çevirenler: Ali Ertuğrul ve Alexander Chulukhadze. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 17, 2 (2010) 115-129
- ^ Tavkul, Ufuk (2006), Kafkasya'da kınuşulan Türk lehçeleri 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Kırım Dergisi, 15 (57), 2006, 38-49.ss
- ^ "kafkasevi.com : Kabardey-Balkar Cumhuriyeti". 9 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2013.
- ^ В. А. Касландзия etc., Абхазско-русский словарь 10 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Сухум 2005 {Abhazca-Rusça Sözlük}
- ^ Taştekin, Fehim (2002). Abhaz-Gürcü sorununun kilit vadisi: Kodor 26 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Kafkas Vakfı Raporları 5, Eylül 2002. İstanbul
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Svanlar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Svanlar Svanca tekil მუშუ ა ნ Muswan cogul შუ ანა რ Swanar Gurcuce tekil სვანი Svani cogul სვანები Svanebi Megrelce შონეფი Sonepi Karacay Balkarca Ebzele Abhazca tekil Ashәanua cogul Ashәanuacәa Ashәanuakәa Gurcistan nin kuzeybatisindaki daglik Svaneti bolgesinin yerli halki olan bir Kartveli halkidir Svanlarin konustugu Svanca ლუშნუ ნინ Lusnu nin Kartveli dillerinden biri olup tehlike altindaki diller arasinda yer almaktadir Svanlar ayrica diger bir Kartveli dili olan Gurcuce de konusmaktadirlar Svanlar tarafindan kullanilan oz tanimlama muhtemelen klasik donem yazarlarinin Misimian etnonimine yansiyan Musuan dir Svanlar შჳანა რ Swanar Gurcistan in Mestia ilcesinde cubuk tutturen eski bir Svan koylusuToplam nufus14 000 80 000Onemli nufusa sahip bolgelerGurcistan Svaneti 14 000 30 000Rusya45 2010 DillerSvanca GurcuceDinOrtodoks HristiyanlikIlgili etnik gruplarMegreller Gurculer Abhazlar LazlarMazeri koyundeki Feodal toplum yapisinin hakim oldugu Svaneti de Yukari Svaneti nin batisini Dadeskeliani Hanedani yonetirdiSvanlar 1881TarihSvanlar hakkinda ilk bilgileri gunumuzden iki bin yil once Yunan cografyaci Strabon verir Svanlari Soane olarak adlandiran Strabon yasadiklari topraklar olarak da yaklasik olarak bugunku Svaneti yi gosterir Strabon bu halki bir kral ve uc yuz kisilik bir konsey tarafindan idare edilen guclu bir millet olarak tanimlar Ayrica savasta zehirli oklar kullandiklarini kaydeder Ancak gunumuzde bircok bilim insani Strabon un bahsettigi Soanlarin gunumuzdeki Svanlar oldugu konusunda suphelidir Sovyet doneminde 1930 lara degin Svanlar resmi olarak ayri bir halk kabul edilirken 1930 dan itibaren Gurcu milletine dahil edilmislerdir NufusRusya da 1897 yilinda yapilan ilk genel nufus sayimindan iki yil once Rus Imparatorlugu nda Yasayan Halklarin Alfabetik Listesi basligiyla bir on calisma yapilmis 1895 yilinda Petersburg ta yayinlanan bu listede Rusya halklarinin degisik yayinlarda yer alan ve farkli yillara ait nufus bilgileri derlenerek dilleri dini inanclari ve yasadiklari bolgeyle ilgili kisa bilgiler verilmistir Buna gore Svanlarin Svanety Svanetler 1891 yilindaki nufusu 14 035 kisidir 1926 daki Sovyet nufus sayiminda kendisini Svan olarak tanimlayan kisi sayisi 13 218 kisidir Gurcistan da Gurculer Zanlar ve Svanlar 1930 lardan beri nufus sayimlarinda sadece Gurcu olarak kaydedilmektedir Bu sebepten dolayi Gurcistan daki Gurculerin Zanlarin ve Svanlarin ayri ayri nufuslarinin ne olduguna dair gunumuzde resmi veriler yoktur Gurcu Zan ve Svanlarin nufuslarini net olarak bilmek veri yetersizligi ve resmi sinirlamalar sebebiyle guc bir sorundur 4 5 milyon nufusa sahip Gurcistan da Svanlarin sayisi 30 bin kisidir Dil Guney Kafkas dilleri Zan Kartli Zan Svanca Lazca Megrelce Gurcuce Svanlar ikidilli bir halktir ve Lusnu nin dedikleri Svancanin yani sira Gurcuce de konusurlar Svanca Gurcuce Lazca ve Megrelce ile birlikte Guney Kafkas dillerini olusturur Gurcuce Zanca Megrelce ile Lazca ve Svanca arasinda tercumansiz anlasmak mumkun degildir Svanlar arasinda Svanca nin yerini giderek Gurcuce almaya baslamistir Gurcistan da Svancanin resmi bir statusu olmadigi gibi devlet tarafindan desteklenmedigi icin de giderek unutulmakta ve konusanlarinin sayisi her gecen gun azalmaktadir AileKucuk aileler biciminde yasarlar ve koca ailenin reisi sayilir Bunun yani sira Svanlar kadinlara buyuk saygi gosterirler Kan davasi Svanlar kan davasi gibi pek cok eski gelenegi surdururler Cecen kulelerinin bir benzeri de Svan koylerinde de gorulen savunma kuleleridir Svan koylerindeki dort bes katli tas kirec karisimi yapilardan olusan bu savunma kulelerinin asil amaci dis dusmanlarin saldirilarindan korunmak degil kendi iclerindeki kan davalilarinin hucumlarindan kendilerini savunmak icindir Yukari Svaneti bolgesinde 80 tanesi tahrip edilmis 200 den fazla kule yer almaktadir KulturSvan halk oyunlari Svanlara ozgu kulture daha cok sarkilarda ve halk danslarinda rastlanir Gurcu coksesli sarkilari ozellikle geleneksel Gurcu vokal muzigi Svanlar arasinda da yaygindir Svan mitolojisinde Dali ve Amirani gibi figurler gorulmektedir Nart destanlari Kuzey Kafkasya halklarinin sozlu gelenegi icerisinde anlatilan Nart destanlari Svanlarda da gorulur DinPaganlik Kafkas halklarinin mitolojilerinde yer alan av tanrisi Apsat a Osetler Afsati Svanlar Absasti derler Hristiyanlik Svaneti Roma Imparatorlugunun egemenligine girdikten sonra Hristiyanlik burada yayildi Bolgede bulunan kiliselerin mimari tarzlarinin Gurcistan da yaygin olan mimari tarza benzememesi Hristiyanligin burada Gurculer tarafindan degil dogrudan Romalilar tarafindan yayildigina delalet etmektedir Svanlar 4 6 yuzyillarda Hiristiyanligi benimseyen Svanlar bugun Gurcu Ortodoks Kilisesi ne baglidirlar Buna karsin pagan inancina ozgu bazi gelenekleri bugun de surduren Svanlar Gurcistan in koruyucusu Aziz Giorgi yi en kutsal kisi kabul ederler Komsuluk Svanlar ve komsulari Megrelce ve Abhazya da Kodor Vadisindeki Svanca konusulan bolge Svanlarin kuzey komsulari Karacay Malkar Turkleri bati komsulari Abhazlar Mibhaz ve Megreller tekil მჷზან Mәzan cogul ზანა რ Zanar dogu komsulari ise Gurcu Karacay Balkar komsulugu Karacay dan Gurcistan a gecmek icin biri Baksan vadisi uzerinden digeri ise Kuban vadisi uzerinden olmak uzere iki guzergah vardir Tarih boyunca aralarinda surekli bir savas ve mucadele ortami yasanan Svanlar Karacay Balkarca Ebzele ile Karacay Malkarlilar Svancada her iki Turk halkina აწ Az ya da ოვს Ovs denir arasinda yakin etnik ve sosyal iliskiler de kurulmus iki halk arasinda akrabaliklar meydana gelmistir Balkarlardaki Eristav Karca Gela Kaygirmaz Sardiyan Kurdan Otar Mamas Rahay Malkondu Sahmurza Atmurza Teku Tokuma gibi soylar ile Karacaylardaki Ozden Arguyan Gociya Ebze Baykul Lepsok Ija soylarinin kokenleri Svanlara dayanmaktadir Svanlar arasinda da Karacay Malkar kokenli soylar yasamaktadir Karacay Balkar diline ait sahis adlarina Svan dilinde de rastlanmistir Svanlar Karacay Malkar Turkcesinin etkilesim alanina giren halklardir Karacay Malkar Turkcesi tarihi gelisimi icerisinde iki onemli diyalekte ayrilmistir Bunlar Karacay Bashan Cegem ve Cerek diyalektleri olarak adlandirilirlar C sesinin sizici z sesine c sesinin sizici ts sesine donusmesi gibi aslinda Oset ve Svan dillerinin fonetik ozelliklerini tasiyan Cerek diyalekti Malkar bolgesinin dogu ucunda Osetya ve Svanetya bolgelerine sinir komsusu olan daglik bolgede konusulmaktadir Kabardino Balkarya cumhuriyet olmazdan once Kabartay Balkar Ozerk Cumhuriyeti iken II Dunya Savasi sirasinda Temmuz 1942 Ocak 1943 arasi Almanlarin isgaline ugramistir 1943 yilinda cumhuriyetin Balkar bolumu kaldirilip bir bolumu Gurcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetine baglanmis ve Almanlarla isbirlipi yaptiklari gerekcesiyle Kirgizistan SSC topraklarina surulen Balkar Turklerinden bosalan yerlere de Svanlar yerlestirilmistir Balkarlarin haklari 1956 da iade edilince 9 Ocak 1957 de iki etnik unvanli Kabartay Balkar Ozerk SSC kurulmus ve Svanlar tekrar Gurcistan a gonderilmistir Abhaz komsulugu Abhazlar Svanca tekil Mibhaz cogul აფხაზა რ Abhazar ile Svanlarin Abhazca tekil Ashәanua cogul Ashәanuacәa Ashәanuakәa komsu oldugu ana yer tarihi Svaneti icinde yer alan Kodor Vadisi denen vadidir Karacay Cerkes Cumhuriyeti nin guneyinde Tkvarceli Tҟәarchal bolgesinin ise kuzeyinde yer alan Kodor da 23 koy bulunur ve nufusu 3 bin Avrupa Konseyi raporuna gore 2 400 kisi Svandir kisidir Abhazya ya gore Kodor vadisi Abhazya nin kendi kontrolunde olmayan tek toprak parcasidir Kodor un yukari kisimlarinda Svanlar yasar Biraz da etnik kimliklere iliskin resmi politikalarin da etkisiyle Gurcu kaynaklarin Svan yerine Gurcu kelimesini kullanmasi Kodor un ust kisimlarindaki koylulerin Gurculer olarak zihinlere yerlesmesine yol acmistir Kaynakca a b Joshuaproject Svanetian Mushwan 30 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2013 a b DoBeS Dokumentation Bedrohter Sprachen Documentation of Endangered Languages 29 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2013 Russian census 2010 27 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2013 a b c d e f g h i Tavkul Ufuk Kafkas otesinin daglilari Svanlar 8 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Svans 22 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Culture Encyclopedia Retrieved on March 13 2011 The Svans are one of the dozen or so traditionally recognized ethnic subgroups within the Georgian Kartvelian nation The Svans 12 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kevin Tuite Universite de Montreal 1992 The Svans are one of the dozen or so traditionally recognized ethnic subgroups within the Georgian Kartvelian nation Britannica Caucasian peoples 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Caucasian peoples The southerners comprising the Georgians the closely related Mingrelians and Laz and the Svan make up the Republic of Georgia and live in western Transcaucasia the Laz live in Turkish territory R Wixman The Peoples of the USSR An Ethnographic Handbook 23 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 181 Svan The Svanetians are one of the Kartvelian peoples of the Georgian SSR Levinson David Ethnic Groups Worldwide A Ready Reference Handbook Phoenix Oryx Press 1998 p 35 SVANY eto Chto takoe SVANY 18 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2017 22 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2017 UNESCO Interactive Atlas of the World s Languages in Danger 12 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2022 History of Georgian Mountein Regions R Topchishvili Available at The National Parliamentary Library of Georgia 17 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d Gurcistan Dostluk Dernegi Samegrelo bolgesi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2013 Wixman Ronald 1984 The Peoples of the USSR An Ethnographic Handbook M E Sharpe New York 1984 sayfa 124 134 181 Alfavitnyj spisok narodov obitayushih v Rossijskoj Imperii 21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Demoskop Weekly 187 188 24 yanvarya 6 fevralya 2005 ve buradan alinma olarak Papsu Murat Rusya Imparatorlugu nda Yasayan Halklarin Alfabetik Listesinde Kafkasyalilar 18 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde lazca org Sovyetler Birligi Lazlari 8 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2013 a b c d Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Argunbaskan isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Jonathan Wheatley 2009 Georgia and the European Charter for Regional or Minority Languages 2 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ECMI Working Paper No 42 June 2009 kolkhoba org Talihsiz Svanca 8 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2013 Tavkul Ufuk 2001 Karacay Malkar Nart destanlarinda olaganustu dogum motifi 12 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Dunyasi Dil ve Edebiyat Dergisi 11 Bahar 2001 166 190 ss Kafkaslar dan Nart Destanlari olu kirik baglanti Tavkul Ufuk 2001 Karacay Malkar kulturunde avcilik ve av tanrisi Apsati 12 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kirim Dergisi 9 34 2001 36 41 ss Hanafi Biciyev XIV XVII Yuzyilda Karacaylilar 8 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ceviren Adilhan Adiloglu Kirim Dergisi Sayi 26 Ankara 1999 s 52 53 Marine Janashia yazan Gurcu dilindeki Turkce kokenli ozel isimler 13 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkuli Tsarmomavlobis Antroponimebi Kartulshi Cevirenler Ali Ertugrul ve Alexander Chulukhadze Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Turkoloji Dergisi 17 2 2010 115 129 Tavkul Ufuk 2006 Kafkasya da kinusulan Turk lehceleri 12 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kirim Dergisi 15 57 2006 38 49 ss kafkasevi com Kabardey Balkar Cumhuriyeti 9 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2013 V A Kaslandziya etc Abhazsko russkij slovar 10 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Suhum 2005 Abhazca Rusca Sozluk Tastekin Fehim 2002 Abhaz Gurcu sorununun kilit vadisi Kodor 26 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kafkas Vakfi Raporlari 5 Eylul 2002 IstanbulDis baglantilarWikimedia Commons ta Svanlar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir