Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2024) () |
Mehmet Recep Peker (5 Şubat 1889, İstanbul - 1 Nisan 1950, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi.
| Recep Peker 1323-P.44 | |
|---|---|
| 6. Türkiye başbakanı | |
| Görev süresi 7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947 | |
| Cumhurbaşkanı | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Şükrü Saraçoğlu |
| Yerine gelen | Hasan Saka |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 2., 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 11 Ağustos 1923 - 24 Mart 1950 | |
| Seçim bölgesi | 1923 – Kütahya 1927 – Kütahya 1931 – Kütahya 1935 – Kütahya 1939 – Kütahya 1943 – Kütahya 1946 – İstanbul |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 5 Şubat 1889 İstanbul, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 1 Nisan 1950 (61 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Edirnekapı Şehitliği, İstanbul |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Hükûmeti | 15. Türkiye Hükûmeti |
| Ödülleri |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1907-1920) Türkiye (1920-1923) |
| Hizmet yılları | 1907-1923 |
| Rütbesi |  Binbaşı |
| Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
1931-1936 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği ve 7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947 tarihleri arasında da başbakanlık yaptı.
Hayatı
Dağıstan'dan Anadolu'ya göç etmiş bir Lezgi olan Mustafa Bey'in oğludur. Orta öğrenimini 'nde yaptıktan sonra 1907 yılında Mekteb-i Harbiye'yi bitirdi. 1911 ve 1912 yıllarında Yemen'de ve Trablusgarp Savaşı'nda ve 1912-1913 yıllarında da Balkan Savaşları'nda görev aldı.
I. Dünya Savaşı'nda Makedonya ve Kafkas Cephesi'nde görev aldı. 1919 yılında Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni bitirdi. Şubat 1920 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Anadolu'ya geçti. Binbaşı rütbesi ile 20. Kolordu'da görevlendirildi. 23 Nisan 1920 tarihinde açılan TBMM'nin Genel Sekreterliğine getirildi. 1923 yılında Kütahya Mebusu seçilerek TBMM'ye girdi. Bir süre Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin başyazarlığını yaptı.
1924 ve 1925 yılları arasında Dahiliye Vekili olarak görev yaptı. Ayrıca Mübadele, İmar ve İskân Bakanlığı'na vekalet etti. 3. ve 4. İsmet Paşa hükûmetlerinde 1925-1927 yılları arasında Müdafaa-i Milliye Vekilliği ve 1928-1930 yılları arasında da Nafia Vekilliği yaptı. İtalya'daki Benito Mussolini ve Almanya'daki Adolf Hitler rejimlerine yakın bir siyaseti savundu. 1931 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası Kâtib-i Umumiliği'ne atandı. 1933 yılında yeniden organize edilen İstanbul Üniversitesi'nde Atatürk tarafından İnkılap Tarihi dersleri vermekle görevlendirildi. 1931-1936 yılları arasında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ve Başbakan İsmet İnönü ile birlikte Tek Parti Rejiminin güçlü adamı olarak görüldü.
1936 yılında faşizmi incelemek üzere İtalya'ya gönderildi. Dönüşünde yazdığı ve Başvekil İsmet İnönü tarafından da onaylanarak imzalanan ve TBMM üzerinde bir "Faşist Konsey" kurulmasını öngören rapor, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından reddedildi ve sürecin devamında kendi CHP'nin "Katib-i Umumi"lik (Genel Sekreterlik) görevinden alındı.
20 Temmuz 1936 tarihinde İsviçre'nin Montreaux kasabasında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nden sonra, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye'nin dış siyasette faşist ülkeler yerine, Birleşik Krallık ve askeri teknolojide ileri diğer demokratik ülkelerle birlikte hareket etmesi gerektiğine inanması Recep Peker'in görevden alınmasının asıl nedeni olarak gösterilir.
Ağustos 1946 tarihinde çok partili dönemin ilk hükûmetini kurdu. Recep Peker'in, Halkevleri'nin yayın organı Ülkü dergisinde çıkan İnkılâp Tarihi ders notları, 1935 yılında İnkılâp Tarihi Dersleri adı ile kitap olarak yayımlandı. 1 Nisan 1950 tarihinde İstanbul'da öldü. Mezarı Edirnekapı Şehitliği'ndedir.
Sinema sanatçısı Faruk Peker'in dedesidir.
Kaynakça
- ^ http://books.google.ru/books?id=vyo7AQAAMAAJ&q=T%C3%BCrkiye+Kurtulu%C5%9F+Sava%C5%9F%C4%B1'nda+%C3%87erkes+g%C3%B6%C3%A7menleri&dq=T%C3%BCrkiye+Kurtulu%C5%9F+Sava%C5%9F%C4%B1'nda+%C3%87erkes+g%C3%B6%C3%A7menleri&hl=ru&sa=X&ei=ZigzU-DnIsWt4AS-nYHYDA&ved=0CC4Q6AEwAA[] Türkiye Kurtuluş Savaşı'nda Çerkes göçmenleri
- ^ "www.sinematurk.com". 14 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Eylül 2008.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şükrü Saracoğlu | 6. Türkiye başbakanı 7 Ağustos 1946 - 10 Eylül 1947 | Sonra gelen: Hasan Saka |
| Önce gelen: Ahmet Fikri Tüzer | Türkiye İçişleri Bakanı 17 Ağustos 1942 - 20 Mayıs 1943 | Sonra gelen: Hilmi Uran |
| Önce gelen: Hüseyin Vasıf Çınar | Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil) 7 Nisan 1929 - 10 Nisan 1929 | Sonra gelen: Cemal Hüsnü Taray |
| Önce gelen: Behiç Erkin | Türkiye Bayındırlık Bakanı 15 Ekim 1928 - 27 Eylül 1930 | Sonra gelen: Zekai Apaydın |
| Önce gelen: Fethi Okyar | Türkiye Millî Savunma Bakanı 4 Mart 1925 - 1 Kasım 1927 | Sonra gelen: Abdülhalik Renda |
| Önce gelen: Abdülhalik Renda | Türkiye Maliye Bakanı (vekil) 21 Mayıs 1924 - 22 Kasım 1924 | Sonra gelen: Abdülhalik Renda |
| Önce gelen: Ahmet Ferit Tek | Türkiye İçişleri Bakanı 21 Mayıs 1924 - 5 Ocak 1925 | Sonra gelen: Cemil Uybadın |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen: Saffet Arıkan | Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri 10 Mayıs 1931 - 29 Mayıs 1935 | Sonra gelen: Şükrü Kaya |
| Önce gelen: Yeni makam | Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri 11 Eylül 1923 - 21 Mayıs 1924 | Sonra gelen: Cemil Uybadın |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Recep Peker haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Mehmet Recep Peker 5 Subat 1889 Istanbul 1 Nisan 1950 Istanbul Turk asker ve siyasetci Recep Peker 1323 P 446 Turkiye basbakaniGorev suresi 7 Agustos 1946 10 Eylul 1947Cumhurbaskani Ismet InonuYerine geldigi Sukru SaracogluYerine gelen Hasan SakaTurkiye Buyuk Millet Meclisi 2 3 4 5 6 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 11 Agustos 1923 24 Mart 1950Secim bolgesi 1923 Kutahya 1927 Kutahya 1931 Kutahya 1935 Kutahya 1939 Kutahya 1943 Kutahya 1946 IstanbulKisisel bilgilerDogum 5 Subat 1889 1889 02 05 Istanbul Osmanli DevletiOlum 1 Nisan 1950 61 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Edirnekapi Sehitligi IstanbulPartisi Cumhuriyet Halk PartisiHukumeti 15 Turkiye HukumetiOdulleriAskeri hizmetiBagliligi Osmanli 1907 1920 Turkiye 1920 1923 Hizmet yillari 1907 1923Rutbesi BinbasiCatisma savaslari Trablusgarp Savasi Balkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus Savasi 1931 1936 yillari arasinda Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterligi ve 7 Agustos 1946 10 Eylul 1947 tarihleri arasinda da basbakanlik yapti HayatiDagistan dan Anadolu ya goc etmis bir Lezgi olan Mustafa Bey in ogludur Orta ogrenimini nde yaptiktan sonra 1907 yilinda Mekteb i Harbiye yi bitirdi 1911 ve 1912 yillarinda Yemen de ve Trablusgarp Savasi nda ve 1912 1913 yillarinda da Balkan Savaslari nda gorev aldi I Dunya Savasi nda Makedonya ve Kafkas Cephesi nde gorev aldi 1919 yilinda Erkan i Harbiye Mektebi ni bitirdi Subat 1920 tarihinde Turk Kurtulus Savasi na katilmak uzere Anadolu ya gecti Binbasi rutbesi ile 20 Kolordu da gorevlendirildi 23 Nisan 1920 tarihinde acilan TBMM nin Genel Sekreterligine getirildi 1923 yilinda Kutahya Mebusu secilerek TBMM ye girdi Bir sure Hakimiyet i Milliye gazetesinin basyazarligini yapti 1924 ve 1925 yillari arasinda Dahiliye Vekili olarak gorev yapti Ayrica Mubadele Imar ve Iskan Bakanligi na vekalet etti 3 ve 4 Ismet Pasa hukumetlerinde 1925 1927 yillari arasinda Mudafaa i Milliye Vekilligi ve 1928 1930 yillari arasinda da Nafia Vekilligi yapti Italya daki Benito Mussolini ve Almanya daki Adolf Hitler rejimlerine yakin bir siyaseti savundu 1931 yilinda Cumhuriyet Halk Firkasi Katib i Umumiligi ne atandi 1933 yilinda yeniden organize edilen Istanbul Universitesi nde Ataturk tarafindan Inkilap Tarihi dersleri vermekle gorevlendirildi 1931 1936 yillari arasinda Cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk ve Basbakan Ismet Inonu ile birlikte Tek Parti Rejiminin guclu adami olarak goruldu 1936 yilinda fasizmi incelemek uzere Italya ya gonderildi Donusunde yazdigi ve Basvekil Ismet Inonu tarafindan da onaylanarak imzalanan ve TBMM uzerinde bir Fasist Konsey kurulmasini ongoren rapor Cumhurbaskani Mustafa Kemal Ataturk tarafindan reddedildi ve surecin devaminda kendi CHP nin Katib i Umumi lik Genel Sekreterlik gorevinden alindi 20 Temmuz 1936 tarihinde Isvicre nin Montreaux kasabasinda imzalanan Montro Bogazlar Sozlesmesi nden sonra Mustafa Kemal Ataturk un Turkiye nin dis siyasette fasist ulkeler yerine Birlesik Krallik ve askeri teknolojide ileri diger demokratik ulkelerle birlikte hareket etmesi gerektigine inanmasi Recep Peker in gorevden alinmasinin asil nedeni olarak gosterilir Agustos 1946 tarihinde cok partili donemin ilk hukumetini kurdu Recep Peker in Halkevleri nin yayin organi Ulku dergisinde cikan Inkilap Tarihi ders notlari 1935 yilinda Inkilap Tarihi Dersleri adi ile kitap olarak yayimlandi 1 Nisan 1950 tarihinde Istanbul da oldu Mezari Edirnekapi Sehitligi ndedir Sinema sanatcisi Faruk Peker in dedesidir Kaynakca http books google ru books id vyo7AQAAMAAJ amp q T C3 BCrkiye Kurtulu C5 9F Sava C5 9F C4 B1 nda C3 87erkes g C3 B6 C3 A7menleri amp dq T C3 BCrkiye Kurtulu C5 9F Sava C5 9F C4 B1 nda C3 87erkes g C3 B6 C3 A7menleri amp hl ru amp sa X amp ei ZigzU DnIsWt4AS nYHYDA amp ved 0CC4Q6AEwAA olu kirik baglanti Turkiye Kurtulus Savasi nda Cerkes gocmenleri www sinematurk com 14 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2008 Siyasi goreviOnce gelen Sukru Saracoglu 6 Turkiye basbakani 7 Agustos 1946 10 Eylul 1947 Sonra gelen Hasan SakaOnce gelen Ahmet Fikri Tuzer Turkiye Icisleri Bakani 17 Agustos 1942 20 Mayis 1943 Sonra gelen Hilmi UranOnce gelen Huseyin Vasif Cinar Turkiye Milli Egitim Bakani vekil 7 Nisan 1929 10 Nisan 1929 Sonra gelen Cemal Husnu TarayOnce gelen Behic Erkin Turkiye Bayindirlik Bakani 15 Ekim 1928 27 Eylul 1930 Sonra gelen Zekai ApaydinOnce gelen Fethi Okyar Turkiye Milli Savunma Bakani 4 Mart 1925 1 Kasim 1927 Sonra gelen Abdulhalik RendaOnce gelen Abdulhalik Renda Turkiye Maliye Bakani vekil 21 Mayis 1924 22 Kasim 1924 Sonra gelen Abdulhalik RendaOnce gelen Ahmet Ferit Tek Turkiye Icisleri Bakani 21 Mayis 1924 5 Ocak 1925 Sonra gelen Cemil UybadinParti siyasi goreviOnce gelen Saffet Arikan Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri 10 Mayis 1931 29 Mayis 1935 Sonra gelen Sukru KayaOnce gelen Yeni makam Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri 11 Eylul 1923 21 Mayis 1924 Sonra gelen Cemil Uybadin