Mayer André Marcel Schwob, yahut Marcel Schwob (23 Ağustos 1867 – 26 Şubat 1905), kısa öyküleri ve özellikle Jorge Luis Borges ve Roberto Bolaño'ya etkisiyle bilinen Fransız sembolist yazar. "Gerçeküstücülük'ün muştucusu" lakabıyla nâm salmış; yüzden fazla kısa öykü yazmanın yanı sıra gazete makalesi, deneme, biyografi, edebî inceleme, analiz, çeviri ve oyun gibi birçok yazınsal alanda eserler vermiş; hayatı boyunca sevilen ve hürmet edilen biri olmuş; dönemin edebiyat camiasında aktif rol almıştır.
Marcel Schwob | |
---|---|
Doğum | Mayer André Marcel Schwob 23 Ağustos 1867 , Fransa |
Ölüm | 26 Şubat 1905 (37 yaşında) Paris, Fransa |
Defin yeri | Cimetière du Montparnasse |
Meslek | Yazar, Çevirmen, Eleştirmen, Gazeteci |
Milliyet | Fransız |
Eğitim | Nantes Lycée, Lycée Louis-le-Grand, École Pratique des Hautes Études |
Edebî akım | Sembolizm |
Önemli eser | Altın Maskeli Kral, Çocuk Haçlı Seferleri, Monelle'in Kitabı, Düşsel Yaşamlar |
Etkin yılları | 1890-1905 |
Evlilik | |
Resmî site | |
İlk yılları (1867-89)
23 Ağustos 1867'de Haville-de-Seine'deki Chaville'de köklü bir Yahudi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası George Schwob, dönemin ünlü şairleri ve Théophile Gautier'in arkadaşıydı. Annesi Mathilde Cahun, Alsace'li entelektüel bir aileden gelmeydi. Yayımcı Maurice Schwob'un erkek kardeşi ve fotoğrafçı 'un amcasıdır.
Ailesi, babasının Dışişleri Bakanlığı kabinesine başkanlık ettiği on yılın ardından Mısır'dan yeni dönmüştü. Fransız Üçüncü Cumhuriyeti başladığında, Schwob ailesi George'un Le Républicain d'Indre-et-Loire gazetesinin müdürü olduğu Tours'da yaşıyordu. George, 1876'da Cumhuriyetçi Le Phare de la Loire gazetesini yönetmek için Nantes'e taşındı; 1892'de öldükten sonra, 1859 doğumlu en büyük oğlu Maurice yerini aldı.
Marcel, 11 yaşında, Charles Baudelaire tercümeleri vasıtasıyla Edgar Allan Poe ile tanıştı. Sonrasında Poe'yu orijinalinden de okuyacak ve ömür boyu etkisini hissedecekti. 1878-1879'da Nantes Lycée'de okudu ve okulu birincilikle bitirdi. 1881'de, Mazarine Kütüphanesi Baş Kütüphanecisi, anne tarafından amcası, Léon Cahun ile yaşamak için Paris'e gönderildi. Paul Claudel ve ile arkadaş olduğu Lycée Louis-le-Grand'da çalışmalarına devam etti. Diller üzerine olan yetisini keşfetti ve kısa sürede pek çok dil öğrendi. 1884'te arkadaşlarından ve rol modellerinden biri olacak olan Robert Louis Stevenson'u keşfetti. 1883-1884 yıllarında École Pratique des Hautes Études'de, Ferdinand de Saussure tedrîsâtında, filoloji ve Sanskritçe eğitimi aldı. Ardından Vannes'deki askerlik hizmetini topçu olarak yerine getirdi.
École Normal Supérieure için giriş sınavlarında başarısız oldu, ancak 1888'de Edebiyat Fakültesi diplomasını aldı. Phare de la Loire, Evénement ve Echo de Paris'te yetkin bir gazeteci olarak çalışmaktaydı.
Erken Dönem Çalışmaları (1890-1897)
Fransız argosuna ve özellikle de François Villon'un Ballades en jargon eserinde kullanılan Coquillard jargonuna tutkundu: (Victor Hugo'nun Les Miserables'inde -Sefiller- savunulan ve) dönemin hâkim görüşü olan argonun kendiliğinden yaratılmış bir dil olduğu görüşüne katılmıyordu. Schwob, argonun kendiliğinden yaratılan bir dil olmadığını, aslında şifreli konuşmak için oluşturulmuş yapay bir dil olduğunu düşünüyordu.
Sekiz yıllık erken dönem çalışmalarını altı öykü kitabında topladı: Cœur double ("Çift Yürek", 1891), Le Roi au masque d'or ("Altın Maskeli Kral", 1892), Mimes (1893), Le Livre de Monelle ("Monelle'in Kitabı", 1894), La croisade des enfants ("Çocuk Haçlı Seferleri", 1896) ve Vies imaginaires ("Düşsel Yaşamlar", 1896). Son kısa öyküsü L'etoile de bois, yazdığı en uzun öykü olup 1897'de yayımlandı. Hayattayken öykülerinin iki büyük yeniden basımı yapıldı: tarafından resimlendirilen, La Porte des rêves (Rüyaların Geçidi, 1899) ve La lampe de Psyché (Psyché'in Lambası, 1903).
Marcel Schwob, , ve ile birlikte Oscar Wilde'ın, sahnede Kutsal Kitap karakterlerinin tasvirini yasaklayan bir İngiliz yasasından kaçınmak için Fransızca yazdığı oyunu Salomé konusunda Wilde'a yardımcı oldu. Wilde'a Fransızca konusunda da yardımcı olan Schwob'un düzeltmeleri ile oyun 1896 yılında Paris'te, ilk kez sahnelendi.
Geç dönem çalışmaları (1898-1905)
Hayatının son sekiz yılında Schwob çalışamayacak kadar hastaydı. Jane Shore ve "Dialogues D'utopie" (1905'te yazılmıştır) istisna olmak kaydıyla, bir dizi projeyi tamamlamış olsa da, daha fazla orijinal kurgu yazmadı. Makaleler, tanıtımlar ve denemeler yazdı, birkaç oyunu uyarladı ve çevirdi. Öldüğünde, geriye çok sayıda proje ve yarım kalmış eser bırakmıştı.
Yolculukları
Dostu Stevenson'un Samoa adalarındaki mezarını bulmak için yaptığı yolculuk dahil pek çok yere gitti. Fakat hastalıklar ona yolculuklarında da rahat vermedi.
Özel yaşamı
Dostlukları
Schwob, yaşamı boyunca sanat ve edebiyat dünyasından çok sayıda önemli kişiyle ilişki kurdu, kimileriyle arkadaş oldu. Bu kişiler arasında Paul Claudel, Alphonse Daudet, Guillaume Apollinaire, Paul Valéry, Oscar Wilde, Marcel Proust, Auguste Rodin ve daha pek çokları vardı.
1903'te pek çok arkadaşı ölmüştü. 'ye şunları yazdı: "Arkadaşlarımla sınanıyorum. Stevenson ve Verlaine, Mallarmé ve şimdi Henley ve Whistler: hepsi gittiler." Schwob ayrıca ile arkadaştı ve oğlu Sacha Guitry ile barışmasında ona yardımcı olmaya çalıştı. Yıllar sonra Sacha, Schwob'un eşi ile kimi filmlerde oynadı.
İlişkileri
Hayatının iki aşkı, Louise olarak bilinen genç bir kadın ve ünlü aktris Marguerite Moreno'ydu. Schwob, fahişe olan Louis'le, 1891'de, kendisi 24, Louis 23 yaşındayken tanışmıştı. İlişkiyi saklamıştı ve mektupların çoğunu da daha sonradan imha etti. Louis iki yıl sonra veremden öldü. Schwob harab olmuştu ve gizli tuttuğu ilişkisini pek çok arkadaşıyla paylaştı. Monelle'in Kitabı'nı ona adadı, ana karakteri Louise'den ilham alarak yarattı, ancak onu belirsiz yaştaki bir çocuğa dönüştürdü. Pek çokları bunu en kişisel eseri olarak gördü ve yine en çok tanındığı kitabı da buydu. 1894'te, Louise'in ölümünün ardından Schwob, Stéphane Mallarmé tarafından "Sembolizmin kutsal ilham perisi" olarak adlandırılan ve 'in sevgilisi olan, 23 yaşındaki Marguerite Moreno ile tanıştı. Moreno, heykeltıraş , sanatçılar , ve genellikle için pozlar veriyordu. Ocak 1895'te artık birlikteydiler ve beş yıl sonra, 1900'de, Londra'da evlendiler. İngiliz yazar düğüne şahit olarak katılmıştı. İlişkileri alışılmadıktı. Moreno'nun kariyeri ve Schwob'un sık seyahatleri nedeniyle birbirlerinden uzakta çok zaman geçirdiler.
Sağlık sorunları ve vefatı
1896'da tedavisi olmayan kronik bağırsak rahatsızlığı nedeniyle hastalandı. Ayrıca, genellikle grip veya zatürre olarak teşhis edilen rahatsızlıklardan ve birkaç bağırsak ameliyatından sonra tekrarlayan rahatsızlıklardan muzdaripti. Doktor 'ın yaptığı iki ameliyattan sonra, , Sarah Bernhardt'a aşık olan ve daha sonra John Singer Sargent tarafından resmedilen tanınmış doktor ve cerrah 'nin tedavisini önerdi. İlk tedavilerin, Schwob'u sürekli ağrılarından kurtaran bazı olumlu etkileri oldu. Schwob, minnettarlıkla Rüyaların Geçidi'ni ona adadı. Ancak 1900'de, iki ameliyattan sonra Pozzi ona kendisi için başka bir şey yapamayacağını söyledi. Sonraki yıllarda sadece kefir ve fermente sütle beslendi. Şubat 1905'te, dokuz yıllık ciddi tekrarlayan atakların ardından, karısı Aix-en-Provence'deki turnede performans sergilerken zatürreden öldü. Yanından pek çok seyahatinde yoldaşı olan Ting Tse-Ying, kardeşi Maurice ve biyografi yazarı vardı.
Dersleri
Aralık 1904'ten sonra l'École des Hautes Etudes'de Villon üzerine kurslar verdi. Katılanlar arasında pek çoklarının yanı sıra Michel Bréal, Édouard ve , , , , Pablo Picasso, (doktorunun kızı), ve da vardı.
İthaflar
Paul Valéry iki eserini ona adadı: Introduction à la Méthode de Léonard de Vinci ve Soirée avec M. Teste.
Alfred Jarry, Ubu Roi'sini Schwob'a adadı.
Oscar Wilde ona uzun şiiri "The Sphinx"i (1894) "dostluk ve hayranlıkla" ithaf etti.
Esinlemeler
Monelle'in Kitabı (1894), André Gide'in Les nourritures terrestres () romanına ilham kaynağı oldu. (Schwob, Gide'i intihal iddiasıyla dava etti.)
Çocuk Haçlı Seferleri (1896), William Faulkner'in As I Lay Dying (Döşeğimde Ölürken) romanına ve 'in Bramy raju romanına ilham kaynağı oldu.
Max Ernst, Une semaine de bonté adlı eserinde ondan alıntılar yaptı.
Düşsel Yaşamlar (1896), Jorge Luis Borges'in Historia universal de la infamia (Alçaklığın Evrensel Tarihi) kitabına ilham kaynağı oldu.
Oscar Wilde ile tanışması ve dahası
Oscar Wilde, André Gide & Marcel Schwob, Aristide Bruant'ın restoranında, 3 Aralık 1891'de, buluşup yemek yemişlerdi. Marcel Schwob, Oscar hakkında ilk izlenimlerini günlüğüne şöyle kaydetmişti: "Cüsseli bir adam. Kocaman, hamur suratlı, al yanaklı, alaycı bakışlı. Berbat görünüşlü dışarı çıkık dişleri, tehlikeli görünüşlü bir ağzı vardı. Yumuşak dudakları sanki biraz daha süt emmek ister gibiydi. Yemek sırasında çok az şey yedi, ama haşhaşa batırılmış Mısır sigaralarının birini söndürüp diğerini yakıyordu." Oscar Wilde'ın bu tarihe yakın bir görünümü için, kaynakçada yer alan bağlantıdaki, "Number 3A" isimli, fotoğrafa bakılabilir.
Oscar Wilde & Marcel Schwob'un arkadaşlığı üzerine derli toplu bilgiler sunan bir yazı için bağlantıdaki yazıya başvurulabilir.
Marcel Schwob, kendi kitabı, Altın Maskeli Kral'ın başlık sayfasına el yazısıyla şu notu almıştı:
à Oscar Wilde
"the prince with the splendid mask"
[Bu notun birinci satırı Fransızca, ikinci satırı İngilizcedir: Oscar Wilde'a. Maskesi İhtişamlı Prens.] Schwob, bu eserin içindeki, Le Pays bleu (Mavi Ülke) öyküsünü "A Oscar Wilde." (Oscar Wilde'a) notuyla Wilde'a ithaf etmişti, Wilde da The Sphinx (1894) şiirini "To Marcel Schwob in friendship and in admiration" (Dostluk ve hayranlıkla Marcel Schwob'a) notuyla Schwob'a.
Schwob ayrıca, Wilde'ın The Selfish Giant (Bencil Dev) öyküsünü, 1891'de, Fransızcaya çevirmişti.
Schwob, Wilde'ın Fransızca olarak kaleme aldığı Salomé oyunun yazımı (1891) ve sahnelenmesi (1896) konusunda da, Wilde'a yardımcı olmuştu. [Oyunun sahnelendeği 1896 tarihinde Wilde hapishanedeydi.]
'e göre Schwob, Oscar Wilde'ın Paris salonlarındaki ana rehberiydi: « [Il] s’était fait son pilote et son cornac; il promenait à travers Paris cette gloire littéraire et, un beau jour, me l’amena. » Cornac, Fransızcada, fil-sürücü demektir. Lorrain, Schwob’u bir “Mahout”a, Wilde’ı da bir “fil”e benzetiyor. [Mahout, Hintçede, fil-sürücü demektir. Lorrain, bu kelimeye anıştırma yapıyor olsa gerek.] Schwob âdeta, üzerine bindiği fili (Wilde'ı) Fransız yazın çevresinde dolaştıran bir sürücü olmuş oluyor. Bu tanım, Wilde'ın file benzetilmesi yönünden tek değildir. "" müstear adlı iki kadın şair Wilde'la ilk karşılaşmalarını şöyle kaydetmiştir: "File benzeyen (elephantine) vücudunun çekici bir yanı yoktur. Kıyafetlerinin içine zorlukla sığar. İri suratında ise asaletten eser bulamazsınız. Onun ilginçliği, hantallığıyla tezat teşkil eden zekâsı ve şehirli olmasında yatar."
Jorge Luis Borges'in Selefi Oluşu
Borges birçok yazardan sık sık bahseden, yazar olmasından evvel okuyucu olduğunu sık sık hatırlatan ender yazarlardandır. Seleflerini anmakta tutucu olmadığı aşikârdır. Ne var ki Borges'in sohbetlerini okuyanlar Marcel Schwob adıyla pek karşılaşmaz, en azından Kafka, Stevenson, Shaw, Coleridge ve diğerlerine nazaran. Oysa onu en çok etkileyen yazarların başında belki de Schwob gelmektedir. Borges'in Alçaklığın Evrensel Tarihi isimli kurgu-biyografi eseri Marcel Schwob'un Düşsel Yaşamlar'ını okuyan okuyucuya pek tanıdık gelecektir. Talihsizlik ki Norman Thomas di Giovanni Ustanın Dersi isimli eserinin koca bir bölümünü Alçaklığın Evrensel Tarihi'nin kaynaklarına ayırmış ama içeriksel kaynakları gayet güzel ortaya koysa da biçimsel ve esinsel kaynak olan Düşsel Yaşamlar'ı konu etmemiştir. Bu iki eser arasındaki ilişki en doğrudanı olmakla beraber Borges'in daha başka pek çok yerde Schwob'dan esinlendiği savunulabilir. Borges'in daha ilkgençlik yıllarında Schwob'u okuduğunu biliyoruz.
Borges, Schwob'dan esinlenmekle kalmamış, Düşsel Yaşamlar'ın içinde yer alan MM. Burke et Hare, Assassins (Bay Burke ve Bay Hare) isimli yaşam öyküsünü İspanyolcaya çevirmiştir. Borges'in Schwob'dan sık sık söz etmemesinin sebebi belki de onun azınlığa yazdığını düşünmesi ve onu "açık etmek istememe"sidir. Borges şöyle der: "Dünyanın her yerinde Marcel Schwob'un küçük gizli topluluklar oluşturan adanmışları vardır. Şöhret peşinde değildi; kasıtlı olarak 'mutlu azınlık' için yazdı."
Türkçede Marcel Schwob
Marcel Schwob'un Türkçedeki tek eseri Üç Roman adıyla yayımlanan derlemedir. Bu eser, Schwob'un Altın Maskeli Kral isimli öykü derlemesinden, tamamını değil, iki öyküyü, Monelle'in Kitabı'nın tamamını ve Düşsel Yaşamlar isimli kurgu-biyografi eserinin tamamını içerir. Eser, Türkçeye Aykut Derman tarafından çevrilmiş, Yapı Kredi Yayınları'nca basılmıştır.
Kaynakça
- ^ Buraya kadarki bölüm İngilizce Wikipedia'nın Marcel Schwob maddesinin serbest bir çevirisi olduğundan herhangi bir kaynağa yer verilmedi. Buradaki bilgilerin kaynakları orada bulunabilir. Buradan sonraki üç bölüm İngilizce maddeden alınmadı. Bu sebeple de mümkün olduğunca kaynaklar belirtilmeye çalışıldı.
- ^ a b Oscar Wilde'ın Gizli Yaşamı, Neil McKenna, çev. Cemil Büyükutku, İmge Kitabevi (1. Baskı: Kasım 2009), s.244.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2020.
- ^ https://larevuedesressources.org/marcel-schwob-et-oscar-wilde,600.html []
- ^ L'Écho de Paris'de (Paris: 1891/12/27, 2.) yayımlanan çevirinin tarama-nüshası için bakınız: https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k7994713/f2.item.zoom 21 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ustanın Dersi -Borges ve Yapıtları Üstüne-, Norman Thomas di Giovanni, çev. Hayriye Ulaş, ODTÜ Yayıncılık (Şubat 2008).
- ^ Kitabın Aynasındaki Adam, James Woodall, çev. Armağan Anar, İletişim Yayınları (1. Baskı: 1997), s.72.
- ^ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Imaginary_Lives []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Eylül 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mayer Andre Marcel Schwob yahut Marcel Schwob 23 Agustos 1867 26 Subat 1905 kisa oykuleri ve ozellikle Jorge Luis Borges ve Roberto Bolano ya etkisiyle bilinen Fransiz sembolist yazar Gercekustuculuk un mustucusu lakabiyla nam salmis yuzden fazla kisa oyku yazmanin yani sira gazete makalesi deneme biyografi edebi inceleme analiz ceviri ve oyun gibi bircok yazinsal alanda eserler vermis hayati boyunca sevilen ve hurmet edilen biri olmus donemin edebiyat camiasinda aktif rol almistir Marcel SchwobDogumMayer Andre Marcel Schwob 23 Agustos 1867 1867 08 23 FransaOlum26 Subat 1905 37 yasinda Paris FransaDefin yeriCimetiere du MontparnasseMeslekYazar Cevirmen Elestirmen GazeteciMilliyetFransizEgitimNantes Lycee Lycee Louis le Grand Ecole Pratique des Hautes EtudesEdebi akimSembolizmOnemli eserAltin Maskeli Kral Cocuk Hacli Seferleri Monelle in Kitabi Dussel YasamlarEtkin yillari1890 1905EvlilikResmi sitehttp www marcel schwob org Ilk yillari 1867 89 23 Agustos 1867 de Haville de Seine deki Chaville de koklu bir Yahudi ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Babasi George Schwob donemin unlu sairleri ve Theophile Gautier in arkadasiydi Annesi Mathilde Cahun Alsace li entelektuel bir aileden gelmeydi Yayimci Maurice Schwob un erkek kardesi ve fotografci un amcasidir Ailesi babasinin Disisleri Bakanligi kabinesine baskanlik ettigi on yilin ardindan Misir dan yeni donmustu Fransiz Ucuncu Cumhuriyeti basladiginda Schwob ailesi George un Le Republicain d Indre et Loire gazetesinin muduru oldugu Tours da yasiyordu George 1876 da Cumhuriyetci Le Phare de la Loire gazetesini yonetmek icin Nantes e tasindi 1892 de oldukten sonra 1859 dogumlu en buyuk oglu Maurice yerini aldi Marcel 11 yasinda Charles Baudelaire tercumeleri vasitasiyla Edgar Allan Poe ile tanisti Sonrasinda Poe yu orijinalinden de okuyacak ve omur boyu etkisini hissedecekti 1878 1879 da Nantes Lycee de okudu ve okulu birincilikle bitirdi 1881 de Mazarine Kutuphanesi Bas Kutuphanecisi anne tarafindan amcasi Leon Cahun ile yasamak icin Paris e gonderildi Paul Claudel ve ile arkadas oldugu Lycee Louis le Grand da calismalarina devam etti Diller uzerine olan yetisini kesfetti ve kisa surede pek cok dil ogrendi 1884 te arkadaslarindan ve rol modellerinden biri olacak olan Robert Louis Stevenson u kesfetti 1883 1884 yillarinda Ecole Pratique des Hautes Etudes de Ferdinand de Saussure tedrisatinda filoloji ve Sanskritce egitimi aldi Ardindan Vannes deki askerlik hizmetini topcu olarak yerine getirdi Ecole Normal Superieure icin giris sinavlarinda basarisiz oldu ancak 1888 de Edebiyat Fakultesi diplomasini aldi Phare de la Loire Evenement ve Echo de Paris te yetkin bir gazeteci olarak calismaktaydi Erken Donem Calismalari 1890 1897 Fransiz argosuna ve ozellikle de Francois Villon un Ballades en jargon eserinde kullanilan Coquillard jargonuna tutkundu Victor Hugo nun Les Miserables inde Sefiller savunulan ve donemin hakim gorusu olan argonun kendiliginden yaratilmis bir dil oldugu gorusune katilmiyordu Schwob argonun kendiliginden yaratilan bir dil olmadigini aslinda sifreli konusmak icin olusturulmus yapay bir dil oldugunu dusunuyordu Sekiz yillik erken donem calismalarini alti oyku kitabinda topladi Cœur double Cift Yurek 1891 Le Roi au masque d or Altin Maskeli Kral 1892 Mimes 1893 Le Livre de Monelle Monelle in Kitabi 1894 La croisade des enfants Cocuk Hacli Seferleri 1896 ve Vies imaginaires Dussel Yasamlar 1896 Son kisa oykusu L etoile de bois yazdigi en uzun oyku olup 1897 de yayimlandi Hayattayken oykulerinin iki buyuk yeniden basimi yapildi tarafindan resimlendirilen La Porte des reves Ruyalarin Gecidi 1899 ve La lampe de Psyche Psyche in Lambasi 1903 Marcel Schwob ve ile birlikte Oscar Wilde in sahnede Kutsal Kitap karakterlerinin tasvirini yasaklayan bir Ingiliz yasasindan kacinmak icin Fransizca yazdigi oyunu Salome konusunda Wilde a yardimci oldu Wilde a Fransizca konusunda da yardimci olan Schwob un duzeltmeleri ile oyun 1896 yilinda Paris te ilk kez sahnelendi Gec donem calismalari 1898 1905 Hayatinin son sekiz yilinda Schwob calisamayacak kadar hastaydi Jane Shore ve Dialogues D utopie 1905 te yazilmistir istisna olmak kaydiyla bir dizi projeyi tamamlamis olsa da daha fazla orijinal kurgu yazmadi Makaleler tanitimlar ve denemeler yazdi birkac oyunu uyarladi ve cevirdi Oldugunde geriye cok sayida proje ve yarim kalmis eser birakmisti YolculuklariDostu Stevenson un Samoa adalarindaki mezarini bulmak icin yaptigi yolculuk dahil pek cok yere gitti Fakat hastaliklar ona yolculuklarinda da rahat vermedi Ozel yasamiDostluklari Schwob yasami boyunca sanat ve edebiyat dunyasindan cok sayida onemli kisiyle iliski kurdu kimileriyle arkadas oldu Bu kisiler arasinda Paul Claudel Alphonse Daudet Guillaume Apollinaire Paul Valery Oscar Wilde Marcel Proust Auguste Rodin ve daha pek coklari vardi 1903 te pek cok arkadasi olmustu ye sunlari yazdi Arkadaslarimla sinaniyorum Stevenson ve Verlaine Mallarme ve simdi Henley ve Whistler hepsi gittiler Schwob ayrica ile arkadasti ve oglu Sacha Guitry ile barismasinda ona yardimci olmaya calisti Yillar sonra Sacha Schwob un esi ile kimi filmlerde oynadi Iliskileri Hayatinin iki aski Louise olarak bilinen genc bir kadin ve unlu aktris Marguerite Moreno ydu Schwob fahise olan Louis le 1891 de kendisi 24 Louis 23 yasindayken tanismisti Iliskiyi saklamisti ve mektuplarin cogunu da daha sonradan imha etti Louis iki yil sonra veremden oldu Schwob harab olmustu ve gizli tuttugu iliskisini pek cok arkadasiyla paylasti Monelle in Kitabi ni ona adadi ana karakteri Louise den ilham alarak yaratti ancak onu belirsiz yastaki bir cocuga donusturdu Pek coklari bunu en kisisel eseri olarak gordu ve yine en cok tanindigi kitabi da buydu 1894 te Louise in olumunun ardindan Schwob Stephane Mallarme tarafindan Sembolizmin kutsal ilham perisi olarak adlandirilan ve in sevgilisi olan 23 yasindaki Marguerite Moreno ile tanisti Moreno heykeltiras sanatcilar ve genellikle icin pozlar veriyordu Ocak 1895 te artik birlikteydiler ve bes yil sonra 1900 de Londra da evlendiler Ingiliz yazar dugune sahit olarak katilmisti Iliskileri alisilmadikti Moreno nun kariyeri ve Schwob un sik seyahatleri nedeniyle birbirlerinden uzakta cok zaman gecirdiler Saglik sorunlari ve vefati1896 da tedavisi olmayan kronik bagirsak rahatsizligi nedeniyle hastalandi Ayrica genellikle grip veya zaturre olarak teshis edilen rahatsizliklardan ve birkac bagirsak ameliyatindan sonra tekrarlayan rahatsizliklardan muzdaripti Doktor in yaptigi iki ameliyattan sonra Sarah Bernhardt a asik olan ve daha sonra John Singer Sargent tarafindan resmedilen taninmis doktor ve cerrah nin tedavisini onerdi Ilk tedavilerin Schwob u surekli agrilarindan kurtaran bazi olumlu etkileri oldu Schwob minnettarlikla Ruyalarin Gecidi ni ona adadi Ancak 1900 de iki ameliyattan sonra Pozzi ona kendisi icin baska bir sey yapamayacagini soyledi Sonraki yillarda sadece kefir ve fermente sutle beslendi Subat 1905 te dokuz yillik ciddi tekrarlayan ataklarin ardindan karisi Aix en Provence deki turnede performans sergilerken zaturreden oldu Yanindan pek cok seyahatinde yoldasi olan Ting Tse Ying kardesi Maurice ve biyografi yazari vardi DersleriAralik 1904 ten sonra l Ecole des Hautes Etudes de Villon uzerine kurslar verdi Katilanlar arasinda pek coklarinin yani sira Michel Breal Edouard ve Pablo Picasso doktorunun kizi ve da vardi IthaflarPaul Valery iki eserini ona adadi Introduction a la Methode de Leonard de Vinci ve Soiree avec M Teste Alfred Jarry Ubu Roi sini Schwob a adadi Oscar Wilde ona uzun siiri The Sphinx i 1894 dostluk ve hayranlikla ithaf etti EsinlemelerMonelle in Kitabi 1894 Andre Gide in Les nourritures terrestres romanina ilham kaynagi oldu Schwob Gide i intihal iddiasiyla dava etti Cocuk Hacli Seferleri 1896 William Faulkner in As I Lay Dying Dosegimde Olurken romanina ve in Bramy raju romanina ilham kaynagi oldu Max Ernst Une semaine de bonte adli eserinde ondan alintilar yapti Dussel Yasamlar 1896 Jorge Luis Borges in Historia universal de la infamia Alcakligin Evrensel Tarihi kitabina ilham kaynagi oldu Oscar Wilde ile tanismasi ve dahasiOscar Wilde Andre Gide amp Marcel Schwob Aristide Bruant in restoraninda 3 Aralik 1891 de bulusup yemek yemislerdi Marcel Schwob Oscar hakkinda ilk izlenimlerini gunlugune soyle kaydetmisti Cusseli bir adam Kocaman hamur suratli al yanakli alayci bakisli Berbat gorunuslu disari cikik disleri tehlikeli gorunuslu bir agzi vardi Yumusak dudaklari sanki biraz daha sut emmek ister gibiydi Yemek sirasinda cok az sey yedi ama hashasa batirilmis Misir sigaralarinin birini sondurup digerini yakiyordu Oscar Wilde in bu tarihe yakin bir gorunumu icin kaynakcada yer alan baglantidaki Number 3A isimli fotografa bakilabilir Oscar Wilde amp Marcel Schwob un arkadasligi uzerine derli toplu bilgiler sunan bir yazi icin baglantidaki yaziya basvurulabilir Marcel Schwob kendi kitabi Altin Maskeli Kral in baslik sayfasina el yazisiyla su notu almisti a Oscar Wilde the prince with the splendid mask Bu notun birinci satiri Fransizca ikinci satiri Ingilizcedir Oscar Wilde a Maskesi Ihtisamli Prens Schwob bu eserin icindeki Le Pays bleu Mavi Ulke oykusunu A Oscar Wilde Oscar Wilde a notuyla Wilde a ithaf etmisti Wilde da The Sphinx 1894 siirini To Marcel Schwob in friendship and in admiration Dostluk ve hayranlikla Marcel Schwob a notuyla Schwob a Schwob ayrica Wilde in The Selfish Giant Bencil Dev oykusunu 1891 de Fransizcaya cevirmisti Schwob Wilde in Fransizca olarak kaleme aldigi Salome oyunun yazimi 1891 ve sahnelenmesi 1896 konusunda da Wilde a yardimci olmustu Oyunun sahnelendegi 1896 tarihinde Wilde hapishanedeydi e gore Schwob Oscar Wilde in Paris salonlarindaki ana rehberiydi Il s etait fait son pilote et son cornac il promenait a travers Paris cette gloire litteraire et un beau jour me l amena Cornac Fransizcada fil surucu demektir Lorrain Schwob u bir Mahout a Wilde i da bir fil e benzetiyor Mahout Hintcede fil surucu demektir Lorrain bu kelimeye anistirma yapiyor olsa gerek Schwob adeta uzerine bindigi fili Wilde i Fransiz yazin cevresinde dolastiran bir surucu olmus oluyor Bu tanim Wilde in file benzetilmesi yonunden tek degildir mustear adli iki kadin sair Wilde la ilk karsilasmalarini soyle kaydetmistir File benzeyen elephantine vucudunun cekici bir yani yoktur Kiyafetlerinin icine zorlukla sigar Iri suratinda ise asaletten eser bulamazsiniz Onun ilgincligi hantalligiyla tezat teskil eden zekasi ve sehirli olmasinda yatar Jorge Luis Borges in Selefi OlusuBorges bircok yazardan sik sik bahseden yazar olmasindan evvel okuyucu oldugunu sik sik hatirlatan ender yazarlardandir Seleflerini anmakta tutucu olmadigi asikardir Ne var ki Borges in sohbetlerini okuyanlar Marcel Schwob adiyla pek karsilasmaz en azindan Kafka Stevenson Shaw Coleridge ve digerlerine nazaran Oysa onu en cok etkileyen yazarlarin basinda belki de Schwob gelmektedir Borges in Alcakligin Evrensel Tarihi isimli kurgu biyografi eseri Marcel Schwob un Dussel Yasamlar ini okuyan okuyucuya pek tanidik gelecektir Talihsizlik ki Norman Thomas di Giovanni Ustanin Dersi isimli eserinin koca bir bolumunu Alcakligin Evrensel Tarihi nin kaynaklarina ayirmis ama iceriksel kaynaklari gayet guzel ortaya koysa da bicimsel ve esinsel kaynak olan Dussel Yasamlar i konu etmemistir Bu iki eser arasindaki iliski en dogrudani olmakla beraber Borges in daha baska pek cok yerde Schwob dan esinlendigi savunulabilir Borges in daha ilkgenclik yillarinda Schwob u okudugunu biliyoruz Borges Schwob dan esinlenmekle kalmamis Dussel Yasamlar in icinde yer alan MM Burke et Hare Assassins Bay Burke ve Bay Hare isimli yasam oykusunu Ispanyolcaya cevirmistir Borges in Schwob dan sik sik soz etmemesinin sebebi belki de onun azinliga yazdigini dusunmesi ve onu acik etmek istememe sidir Borges soyle der Dunyanin her yerinde Marcel Schwob un kucuk gizli topluluklar olusturan adanmislari vardir Sohret pesinde degildi kasitli olarak mutlu azinlik icin yazdi Turkcede Marcel SchwobMarcel Schwob un Turkcedeki tek eseri Uc Roman adiyla yayimlanan derlemedir Bu eser Schwob un Altin Maskeli Kral isimli oyku derlemesinden tamamini degil iki oykuyu Monelle in Kitabi nin tamamini ve Dussel Yasamlar isimli kurgu biyografi eserinin tamamini icerir Eser Turkceye Aykut Derman tarafindan cevrilmis Yapi Kredi Yayinlari nca basilmistir Kaynakca Buraya kadarki bolum Ingilizce Wikipedia nin Marcel Schwob maddesinin serbest bir cevirisi oldugundan herhangi bir kaynaga yer verilmedi Buradaki bilgilerin kaynaklari orada bulunabilir Buradan sonraki uc bolum Ingilizce maddeden alinmadi Bu sebeple de mumkun oldugunca kaynaklar belirtilmeye calisildi a b Oscar Wilde in Gizli Yasami Neil McKenna cev Cemil Buyukutku Imge Kitabevi 1 Baski Kasim 2009 s 244 Arsivlenmis kopya 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2020 https larevuedesressources org marcel schwob et oscar wilde 600 html yalin URL L Echo de Paris de Paris 1891 12 27 2 yayimlanan cevirinin tarama nushasi icin bakiniz https gallica bnf fr ark 12148 bpt6k7994713 f2 item zoom 21 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ustanin Dersi Borges ve Yapitlari Ustune Norman Thomas di Giovanni cev Hayriye Ulas ODTU Yayincilik Subat 2008 Kitabin Aynasindaki Adam James Woodall cev Armagan Anar Iletisim Yayinlari 1 Baski 1997 s 72 https en m wikipedia org wiki Imaginary Lives yalin URL Arsivlenmis kopya 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2020 Arsivlenmis kopya 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Eylul 2020