Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hint-Hitit veya Hint-Anadolu; var olagelmiş tüm Hint-Avrupa dilleri ve de Anadolu dillerini'de içerisine alacak şekilde, bir bütünsel Hint-Avrupa terimine eş değer bir model olarak, ilk defa Amerikalı dilbilimci "Edgar H. Sturtevant" tarafından 1926 yılın da ortaya atılan ve tamamen hipoteze dayalı olan bir dil ailesidir.
Terim; "Hint" ön eki ile Hint-Aryan veya İran kısmına atıfta bulunmaz, ancak geleneksel "Hint-Avrupa" terimi için ikoniktir, "Hitit" kısmı ise bir bütün olarak Anadolu dil ailesi'ni ifade eder.
Edgar H. Sturtevant; Hitit (Anadolu dillerinin), Proto-Hint-Avrupa dilinin (PHA) yeniden yapılandırılmış formlarından daha fazla arkaik özellikler sergilediğini ve "Proto Hint-Avrupa" öncesinden, çok daha erken, ilkel bir aşamada ayrılmış olabileceğine dair atıfta bulunur.
Anadolu dilleri uzmanı dilbilimci Haig C. Melchert ise, "mevcut eğilimdeki Proto Hint-Avrupa dilinin evrimleştiğini, Anadolu'nun tarih öncesi konuşmacılarının, Proto Hint-Avrupa konuşan topluluğun, geriye kalanından büyük oranda izole edilmiş olduğunu ve birçok ortak yenilikleri ise paylaşmadıklarını varsaymaktadır.Hitit ve Anadolu kuzenlerinin, "Proto Hint-Avrupa öncesi" zamanının, çok erken bir aşamasında ayrılarak, diğer Hint-Avrupa dillerinde kaybolan arkaizmleri korudukları, benzer bir şekilde ifade edilmektedir.
Hint-Hitit hipotezinin savunucuları, ayrılığın Hint-Avrupa dillerinin geriye kalan tüm dallarının yayılmasından birkaç bin yıl önce, muhtemelen MÖ. 7000 yılların'da olduğunu savunur. Bu bağlamda, Anadolu şubesinin ayrılmasından önceki Proto dil, "Proto Hint-Hitit" (PHH) olarak adlandırılmaya uygundur. Buna istinaden, sonrası diğer tüm dalları birleştiren Proto-dilin ise, bir sonraki bölünme dalı olan (muhtemel Tohar) şubesine kadar "Proto Hint-Avrupa dili (PHA)" olarak adlandırılabilir.
Bu bir terminoloji meselesi olmakla beraber, Hipotez; Anadolu dillerinin, Hint-Avrupa dilleri ve geriye kalan dalları ile olan nihai genetik bağlantısını tartışmaz, sadece zamansal ayrılışların büyüklük sırasına ve de kronolojisine vurgu yapar.
Dilbilim
Çözülmesinden hemen sonra Hitit ve Anadolu dilleri, Hint-Avrupa dili olarak sınıflandırıldı, geleneksel olarak Anadolu şubesinin diğer dallardan, daha erken ayrıldığına dair, Hint-Avrupa dil bilimi bünyesinde güçlü bir ittifak vardır. Kurgan hipotezi çerçevesinde, bölünmenin MÖ.4000'lerde meydana geldiği tahmin edilmektedir,
Hitit dilinde, daha sonra bu sınıflandırmanın uyumsuz hale gelmesine sebep olan pek çok arkaik unsurlara rastlanıldı ve Hitit'in eski özellikleri göz önüne alındığında "Proto Hint-Avrupa" dili (PHA) olarak kıyaslanmasına yol açtı. Hint-Hitit teorisine göre, (PHA) ve Anadolu dalı MÖ 7000 civarında ortak "Hint-Hitit" temel dilinden ayrılmıştı, bu tarihlendirme, en eski Hitit çivi yazısı tabletlerden 5.000 yıl önce ve de ilk Sanskrit'ten ise 6.000 yıl önce olduğu için sorunludur. Bununla birlikte, bu seçenek tüm Hint-Avrupa kronolojisini ve de kabul edilegelmiş (PHA)'nın dilsel görüntüsünü bozmuş ve bu nedenlede reddedilmiştir.
Anadolu dillerinin tamamen yok olduğu varsayımı da sorunludur, bazı temel "(Aorist - geniş zaman/ süreye veya tamamlamaya atıfta bulunmadan eylemi ifade eden, fiil'in her zaman yapıldığını ve yapılmakta olduğunu veya yapılacağını belirten bir fiil kategorisi)" gibi temel ortak özellikleri ile başta Yunanca olmak üzere Ermeni ve Tohar dilleri ile açıkça ilişkilidir.
İsimlerin örnek paradigmaların'da dişil cinsiyetin olmaması, canlı" bir ortak cinsiyet ile "cansız" bir kısır cinsiyet arasında bölünme, düşük bir ses sistemi, dava sisteminin çok fazla basitllik ve sadeliğe doğru eğilimi, daha az tipik Hint-Avrupa sözcük dağarcığı ve diğer çarpıcı özellikleri ile dönüşümlü ve de katmanlı bir arkaik enkaz olarak; gelecekteki gelişmelerin bir çekirdeği ya da sadece tipolojik olarak yabancı bir çevrede, belki göç yolunda veyahut Anadolu yerleşiminden sonraki, uzun süreli temaslardan kaynaklandığı şeklinde yorumlanmıştır.
Hint-Hitit hipotezinin önemli argümanlarından birisi ise, birçok Hint-Avrupa terminolojisinin, (tarımın beşiği Anadolu'da) özellikle Hitit dilinde tarımda korunmasıdır. "Laryngeal teorisi", birçok ek nefes (Spirant) sürtünmelerin ve durdurma sisteminin Anadolu dilleri içinde, sadece Hititçe'de hayatta kaldığını kanıtlamıştır.(PHA)'dan miras kalan üç zıt durdurma ünsüz dizisini, Anadolu dilleri ikiye indirir.
Hipotezin muhalifleri, genel olarak Anadolu kanıtlarına çok fazla ağırlık verildiğini düşünmektedir. Eleştirmenler, Anadolu grubunun "diğer tüm Hint-Avrupa" nın eşit bir kolu olarak değil, Hint-Avrupa dil ağacının diğer dil gruplarıyla aynı seviyede olması gerektiğine inanır. Başka bir bakış açısına göre ise, Anadolu alt grubu, Proto Hint-Avrupa dilinden nispeten geç, Aryan ile aynı zamanda ve hatta Greko-Ermeni şubesinden bile daha sonra ayrıldığı şeklindedir, özellikle Fransız Hint-Avrupa araştırmaları okulunda yaygın olan üçüncü bir görüş ise, genel olarak satem olmayan dillerde, mevcut benzerliklerin (Anadolu'da dahil olmak üzere, özel bir ata ilişkisini göstermek yerine, Hint-Avrupa dil alanındaki çevresel konumlarından ve de erken ayrılmalardan dolayı kaynaklandığıdır.
Antik Avrupa dilleri uzmanı, Katalan dilbilimci Ignacio Javier; "Anadolu dillerin'deki belli olguların arkeolojisini diğer Hint-Avrupa dillerine kıyasla yargılamanın zor olduğunu belirtmektedir, bununla birlikte genel olaylar dizisi, Hint-Hitit hipotezi çerçevesinde daha mantıklı bir açıklama oluştururken, diğer hipotezler çerçevesinde, bazı olay ve olguların ise açıklanamaz bir şekilde kaldığını söyler.
PHA fiillerinin dağılımının hesaplanması, şimdiye kadar Hint-Hitit hipotezini doğrulamamıştır.
Hint-Hitit modeli
Hint-Hitit dili, MÖ 7000 civarında Anadolu dilleri ve Proto Hint-Avrupa dallarına ayrılmıştır. (PHA) için geliştirme süreci, geleneksel model ile aynı olmaya devam etmektedir.
| Hint-Hitit | |||||||||||||
| Anadolu dilleri | Proto Hint-Avrupa | ||||||||||||
Geleneksel model
Geleneksel modelde, temel Hint-Avrupa dilleri, (PHA) temel dili biçimlendirerek oluşturuldu. Dilsel farklılaşma M.Ö. 3000 yıllarına dayanmaktadır.
| Proto Hint-Avrupa | |||||||||||||||||||||||||||||
| Anadolu dilleri | İtalo-Kelt ve Tohar | Baltık-Slav-Cermen | Aryan-Yunan-Ermeni | ||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Melchert 2012, s. 7.
- ^ Jasanoff 2003, s. 20.dipnot 41
- ^ Britannica 15th baskı 22:593
- ^ Britannica 15th baskı 22:667, "Tohar sorunu"
- ^ Britannica 15th baskı, 22 p. 586, 589, 593
- ^ Britannica 15th baskı, 22 p. 594, "Hint-Hitit hipotezi"
- ^ "Anatolian Languages and Proto-Indo-European | Ignasi-Xavier Adiego Lajara - Academia.edu". 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- ^ H.J. Holm (2008) used a digital version of the most up to date and acknowledged Indo-European dictionary, the "Lexikon der indogermanischen Verben" (Rix et al. 2002, second edition)- referred to as "LIV-2" - capitalizing on the linguistic commonplace that verbs are borrowed to a much lesser degree than nouns
Kaynakça
- (2003). Hittite and the Indo-European Verb. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- Melchert, H. Craig (2012). (PDF). 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- Schmidt, Karl Horst (1992). Contributions from New Data to the Reconstruction of the Proto-Language. In: Edgar Polomé and Werner Winter, eds. Reconstructing Languages and Cultures. Berlin/New York: Mouton de Gruyter, 35–62.
- Sturtevant, Edgar H. (1931). Hittite glossary: words of known or conjectured meaning, with Sumerian ideograms and Accadian words common in Hittite texts. Language, Vol. 7, No. 2, pp. 3–82., Language Monograph No. 9.
- Sturtevant, Edgar H. (1932). "The Development of the Stops in Hittite". Journal of the American Oriental Society. 52 (1). Journal of the American Oriental Society, Vol. 52, No. 1. ss. 1-12. doi:10.2307/593573. JSTOR 593573.
- Sturtevant, Edgar H. A. (1933, 1951). Comparative Grammar of the Hittite Language. Rev. ed. New Haven: Yale University Press, 1951. First edition: 1933.
- Sturtevant, Edgar H. A. (1942). The Indo-Hittite laryngeals. Baltimore: Linguistic Society of America.
- Sturtevant, Edgar H. (1940). "Evidence for voicing in Hittite g". Language. 16 (2). Language, Vol. 16, No. 2. ss. 81-87. doi:10.2307/408942. JSTOR 408942.[1]11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sturtevant, Edgar H. A., & George Bechtel (1935). A Hittite Chrestomathy. Baltimore: Linguistic Society of America.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hint Hitit veya Hint Anadolu var olagelmis tum Hint Avrupa dilleri ve de Anadolu dillerini de icerisine alacak sekilde bir butunsel Hint Avrupa terimine es deger bir model olarak ilk defa Amerikali dilbilimci Edgar H Sturtevant tarafindan 1926 yilin da ortaya atilan ve tamamen hipoteze dayali olan bir dil ailesidir Terim Hint on eki ile Hint Aryan veya Iran kismina atifta bulunmaz ancak geleneksel Hint Avrupa terimi icin ikoniktir Hitit kismi ise bir butun olarak Anadolu dil ailesi ni ifade eder Edgar H Sturtevant Hitit Anadolu dillerinin Proto Hint Avrupa dilinin PHA yeniden yapilandirilmis formlarindan daha fazla arkaik ozellikler sergiledigini ve Proto Hint Avrupa oncesinden cok daha erken ilkel bir asamada ayrilmis olabilecegine dair atifta bulunur Anadolu dilleri uzmani dilbilimci Haig C Melchert ise mevcut egilimdeki Proto Hint Avrupa dilinin evrimlestigini Anadolu nun tarih oncesi konusmacilarinin Proto Hint Avrupa konusan toplulugun geriye kalanindan buyuk oranda izole edilmis oldugunu ve bircok ortak yenilikleri ise paylasmadiklarini varsaymaktadir Hitit ve Anadolu kuzenlerinin Proto Hint Avrupa oncesi zamaninin cok erken bir asamasinda ayrilarak diger Hint Avrupa dillerinde kaybolan arkaizmleri koruduklari benzer bir sekilde ifade edilmektedir Hint Hitit hipotezinin savunuculari ayriligin Hint Avrupa dillerinin geriye kalan tum dallarinin yayilmasindan birkac bin yil once muhtemelen MO 7000 yillarin da oldugunu savunur Bu baglamda Anadolu subesinin ayrilmasindan onceki Proto dil Proto Hint Hitit PHH olarak adlandirilmaya uygundur Buna istinaden sonrasi diger tum dallari birlestiren Proto dilin ise bir sonraki bolunme dali olan muhtemel Tohar subesine kadar Proto Hint Avrupa dili PHA olarak adlandirilabilir Bu bir terminoloji meselesi olmakla beraber Hipotez Anadolu dillerinin Hint Avrupa dilleri ve geriye kalan dallari ile olan nihai genetik baglantisini tartismaz sadece zamansal ayrilislarin buyukluk sirasina ve de kronolojisine vurgu yapar DilbilimCozulmesinden hemen sonra Hitit ve Anadolu dilleri Hint Avrupa dili olarak siniflandirildi geleneksel olarak Anadolu subesinin diger dallardan daha erken ayrildigina dair Hint Avrupa dil bilimi bunyesinde guclu bir ittifak vardir Kurgan hipotezi cercevesinde bolunmenin MO 4000 lerde meydana geldigi tahmin edilmektedir Hitit dilinde daha sonra bu siniflandirmanin uyumsuz hale gelmesine sebep olan pek cok arkaik unsurlara rastlanildi ve Hitit in eski ozellikleri goz onune alindiginda Proto Hint Avrupa dili PHA olarak kiyaslanmasina yol acti Hint Hitit teorisine gore PHA ve Anadolu dali MO 7000 civarinda ortak Hint Hitit temel dilinden ayrilmisti bu tarihlendirme en eski Hitit civi yazisi tabletlerden 5 000 yil once ve de ilk Sanskrit ten ise 6 000 yil once oldugu icin sorunludur Bununla birlikte bu secenek tum Hint Avrupa kronolojisini ve de kabul edilegelmis PHA nin dilsel goruntusunu bozmus ve bu nedenlede reddedilmistir Anadolu dillerinin tamamen yok oldugu varsayimi da sorunludur bazi temel Aorist genis zaman sureye veya tamamlamaya atifta bulunmadan eylemi ifade eden fiil in her zaman yapildigini ve yapilmakta oldugunu veya yapilacagini belirten bir fiil kategorisi gibi temel ortak ozellikleri ile basta Yunanca olmak uzere Ermeni ve Tohar dilleri ile acikca iliskilidir Isimlerin ornek paradigmalarin da disil cinsiyetin olmamasi canli bir ortak cinsiyet ile cansiz bir kisir cinsiyet arasinda bolunme dusuk bir ses sistemi dava sisteminin cok fazla basitllik ve sadelige dogru egilimi daha az tipik Hint Avrupa sozcuk dagarcigi ve diger carpici ozellikleri ile donusumlu ve de katmanli bir arkaik enkaz olarak gelecekteki gelismelerin bir cekirdegi ya da sadece tipolojik olarak yabanci bir cevrede belki goc yolunda veyahut Anadolu yerlesiminden sonraki uzun sureli temaslardan kaynaklandigi seklinde yorumlanmistir Hint Hitit hipotezinin onemli argumanlarindan birisi ise bircok Hint Avrupa terminolojisinin tarimin besigi Anadolu da ozellikle Hitit dilinde tarimda korunmasidir Laryngeal teorisi bircok ek nefes Spirant surtunmelerin ve durdurma sisteminin Anadolu dilleri icinde sadece Hititce de hayatta kaldigini kanitlamistir PHA dan miras kalan uc zit durdurma unsuz dizisini Anadolu dilleri ikiye indirir Hipotezin muhalifleri genel olarak Anadolu kanitlarina cok fazla agirlik verildigini dusunmektedir Elestirmenler Anadolu grubunun diger tum Hint Avrupa nin esit bir kolu olarak degil Hint Avrupa dil agacinin diger dil gruplariyla ayni seviyede olmasi gerektigine inanir Baska bir bakis acisina gore ise Anadolu alt grubu Proto Hint Avrupa dilinden nispeten gec Aryan ile ayni zamanda ve hatta Greko Ermeni subesinden bile daha sonra ayrildigi seklindedir ozellikle Fransiz Hint Avrupa arastirmalari okulunda yaygin olan ucuncu bir gorus ise genel olarak satem olmayan dillerde mevcut benzerliklerin Anadolu da dahil olmak uzere ozel bir ata iliskisini gostermek yerine Hint Avrupa dil alanindaki cevresel konumlarindan ve de erken ayrilmalardan dolayi kaynaklandigidir Antik Avrupa dilleri uzmani Katalan dilbilimci Ignacio Javier Anadolu dillerin deki belli olgularin arkeolojisini diger Hint Avrupa dillerine kiyasla yargilamanin zor oldugunu belirtmektedir bununla birlikte genel olaylar dizisi Hint Hitit hipotezi cercevesinde daha mantikli bir aciklama olustururken diger hipotezler cercevesinde bazi olay ve olgularin ise aciklanamaz bir sekilde kaldigini soyler PHA fiillerinin dagiliminin hesaplanmasi simdiye kadar Hint Hitit hipotezini dogrulamamistir Hint Hitit modeliHint Hitit dili MO 7000 civarinda Anadolu dilleri ve Proto Hint Avrupa dallarina ayrilmistir PHA icin gelistirme sureci geleneksel model ile ayni olmaya devam etmektedir Hint Hitit Anadolu dilleri Proto Hint Avrupa Geleneksel model Geleneksel modelde temel Hint Avrupa dilleri PHA temel dili bicimlendirerek olusturuldu Dilsel farklilasma M O 3000 yillarina dayanmaktadir Proto Hint Avrupa Anadolu dilleri Italo Kelt ve Tohar Baltik Slav Cermen Aryan Yunan ErmeniAyrica bakinizAnadolu hipotezi Ermeni hipoteziNotlar Melchert 2012 s 7 Jasanoff 2003 s 20 dipnot 41 Britannica 15th baski 22 593 Britannica 15th baski 22 667 Tohar sorunu Britannica 15th baski 22 p 586 589 593 Britannica 15th baski 22 p 594 Hint Hitit hipotezi Anatolian Languages and Proto Indo European Ignasi Xavier Adiego Lajara Academia edu 23 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2020 H J Holm 2008 used a digital version of the most up to date and acknowledged Indo European dictionary the Lexikon der indogermanischen Verben Rix et al 2002 second edition referred to as LIV 2 capitalizing on the linguistic commonplace that verbs are borrowed to a much lesser degree than nounsKaynakca 2003 Hittite and the Indo European Verb Oxford Oxford University Press ISBN 0 19 924905 9 Melchert H Craig 2012 PDF 24 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2020 Schmidt Karl Horst 1992 Contributions from New Data to the Reconstruction of the Proto Language In Edgar Polome and Werner Winter eds Reconstructing Languages and Cultures Berlin New York Mouton de Gruyter 35 62 Sturtevant Edgar H 1931 Hittite glossary words of known or conjectured meaning with Sumerian ideograms and Accadian words common in Hittite texts Language Vol 7 No 2 pp 3 82 Language Monograph No 9 Sturtevant Edgar H 1932 The Development of the Stops in Hittite Journal of the American Oriental Society 52 1 Journal of the American Oriental Society Vol 52 No 1 ss 1 12 doi 10 2307 593573 JSTOR 593573 Sturtevant Edgar H A 1933 1951 Comparative Grammar of the Hittite Language Rev ed New Haven Yale University Press 1951 First edition 1933 Sturtevant Edgar H A 1942 The Indo Hittite laryngeals Baltimore Linguistic Society of America Sturtevant Edgar H 1940 Evidence for voicing in Hittite g Language 16 2 Language Vol 16 No 2 ss 81 87 doi 10 2307 408942 JSTOR 408942 1 11 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sturtevant Edgar H A amp George Bechtel 1935 A Hittite Chrestomathy Baltimore Linguistic Society of America