Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marcus Aurelius Commodus Antoninus (d. 31 Ağustos 161 – ö. 31 Aralık 192), 177'den 192'ye kadar hüküm sürmüş bir Roma imparatoru. Babası Marcus Aurelius ile birlikte 177'den babasının 180'deki ölümüne kadar görev yapmış, daha sonra öldürülene kadar tek başına hüküm sürmüştür. Onun hükümdarlığı genellikle Roma İmparatorluğu tarihinde barış ve refahın altın çağının (Pax Romana) sonu olarak kabul edilir.
| Commodus | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 İmparator Commodus'un büstü | |||||
| 18. Roma İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 177 – 17 Mart 180 (Marcus Aurelius ile) 18 Mart 180 – 31 Aralık 192 (yalnız) | ||||
| Önce gelen | Marcus Aurelius | ||||
| Sonra gelen | Pertinax | ||||
| Doğum | 31 Ağustos 161 | ||||
| Ölüm | 31 Aralık 192 (31 yaşında) Roma | ||||
| Eş(ler)i | Bruttia Crispina | ||||
| |||||
| Hanedan | Nervan-Antoninler Hanedanı | ||||
| Babası | Marcus Aurelius | ||||
| Annesi | Genç Faustina | ||||
172'de Commodus, Markoman Savaşları sırasında ve 176'da Doğu eyaletlerini gezerken babasına eşlik etti. Ertesi yıl 16 yaşında o zamana kadarki en genç imparator ve konsül oldu. Onun tek başına hüküm sürdüğü dönemde Roma İmparatorluğu, Marcus Aurelius dönemine kıyasla daha az askeri çatışma yaşadı. Entrika ve komploların bolluğu, Commodus'un giderek diktatörce bir liderlik tarzına dönmesine yol açmış, bu da Kolezyum'da gladyatör olarak sahne alması da dahil olmak üzere tanrısal bir kişilik kültü yaratmasıyla sonuçlanmıştır. Commodus saltanatı boyunca işlerin yönetimini saray kethüdasına ve Saoterus, ve adlı praetorian prefect'lere emanet etti.
Commodus'un 192 yılında hamamda kendisini suyun altında tutan bir güreşçi tarafından öldürülmesi, Nerva-Antonin hanedanının sonunu getirdi. Yerine çalkantılı Beş İmparator Yılı'nın ilk imparatoru olan Pertinax geçti.
Hayatı
Gençliği ve Yükselişi (161–180)
Çocukluğu
Commodus 31 Ağustos 161'de yönetimdeki İmparator Marcus Aurelius'un oğlu olarak 'da Lucius Aelius Aurelius Commodus adıyla doğdu. İkiz kardeşi Aurelius Fulvus Antoninus doğumundan beş yıl sonra 12 Ekim 166'da öldü. Commodus, 169'da ölerek onu babasının yaşayan tek oğlu olarak bırakacak olan küçük kardeşi Marcus Annius Verus'la birlikte Sezar ilan edilmişti.
Commodus babası Marcus Aurelius'un ellerinde 'iyi ustaların serveti' diye tanımladığı geniş bir eğitim almıştı. Commodus'un eğitiminin odağı entelektüel olmak ve imkân dahilinde masraflı askeri eğitimlerdi.
Gençliği
Commodus'un 15 Ekim 172 Markoman Savaşları sırasında babası Marcus Aurelius'un karargâh şehri 'da olduğu biliniyor çünkü bu tarihte kendisine Orduda hazır bulunduğu halde zafer nişanesi olarak "Germanicus" unvanı veriliyor. 20 Ocak 175'te sosyal hayattaki kariyerin başlangıç noktası olan Pontifler kolejine girdi.
Nisan 175'te, Suriye valisi Avidius Cassius, Marcus Aurelius'un öldüğü yolundaki söylentiler üzerine imparatorluğunu ilan etti. Kendisini Suriye, Filistin ve Mısır eyaletleri destekledi. Cassius, Marcus'un apaçık hayatta olduğu haberini almasına rağmen isyanı devam ettirdi. Cassius'a karşı yapılacak seferin hazırlıkları sırasında Commodus, Tuna cephesinde 7 Temmuz 175'te giyerek yetişkinliğe girdiğini ilan etti. Cassius, neden sonra, kendisine karşı başlayacak seferden önce Centurion'larından biri tarafından öldürüldü.
Commodus, babasının Antakya'yı da ziyaret ettiği uzun doğu seyahati sırasında ona yardımcı olarak eşlik etti. İmparator ve oğlu ardından Atina'ya geçtiler ve Elefsis Gizemleri'nı bilenler üyeliğine kabul edildiler. Roma'ya 176 yılının son baharında döndüler.
Müşterek yönetim
27 Kasım 176'da Marcus Aurelius, Commodus'u Imperator olarak şereflendirdi. 177 ortalarında verdiği Augustus unvanı ile kendisi ile aynı hak ve yetkilere sahip olduğunu kabul etmiş oldu. Aynı yıl 23 Aralık'ta iki Augusti müşterek İmparatorluğu bir triumph ile kutladılar ve Commodus'a tribün gücü verildi. 1 Ocak 177'de Commodus 15 yaşında Roma tarihindeki en genç konsül oldu. Daha sonra 17 Mart 180'de ölerek tek başına imparatorluk yolunu açacak olan babasının Tuna cephesine bir kez daha yapacağı seferden önce 178'de Bruttia Crispina ile evlendi.
Fiziksel Cesareti
Commodus ve Herkül
Commodus, babasının felsefeye olan eğilimine duyduğu gurura karşın fiziksel cesaretinden de oldukça gurur duyardı. Kendisini Herkül gibi aslan postu ve elinde sopa ile gösteren birçok heykel sipariş etmişti. Kendini Herkül'ün bir reankarnasyonu olarak görüyor, sık sık arenada efsanevi kahramana benzemeye çalışarak değişik vahşi hayvanlarla dövüşüyordu. Cassius Dio Historia Augusta'da Commodus'un son hızla koşan bir deve kuşunu başından vurabilecek kadar usta bir okçu olduğunu ve arenada kurbanına saldırmak üzere olan siyah bir panteri öldürdüğünü yazmaktadır.
Gladyatör Commodus
İmparator aynı zamanda gladyatör dövüşlerine arenada gladyatör kıyafetleriyle dolaşacak kadar meraklıydı. Bu durum, Senato için kabul edilemez bir skandaldı. Zira gladyatörler esasen toplumun en alt tabakasını oluşturan kölelerdi. Arena dövüşlerinde Commodus, rakipleri İmparatora karşı her zaman teslim olduğundan dolayı sürekli kazanıyordu. Özel olarak, bu onun rakiplerini vahşice öldürme geleneğinin alıştırmasıydı. Arenada her görünüşü Roma şehrinden bir milyon sestertius alıyordu. Bu da Roma ekonomisini zorlamaya başlıyordu.
Colonia Commodiana
192'de Roma'nın bir kısmı yanınca Commodus, Roma şehrini kendi onuruna Colonia Commodiana adıyla yeniden kurma işiyle meşgul oldu. Takvimdeki tüm aylar Commodus onuruna (Lucius, Aelius, Aurelius, Commodus, Augustus, Herculeus, Romanus, Exsuperatorius, Amazonius, Invictus, Felix, Pius) olarak yeniden adlandırıldı.
Ölümü
Colonia Commodiana'dan bir yıl sonra Commodus metresi ve kuzeni Marcia'nın gönderdiği güreşçi olan Narcissus tarafından 192'de kendi hamamında boğularak öldürüldü. Ölümünden bir gün önce Senato'ya gladyatör kıyafetiyle yürüyüp konsül olarak görev yapmayı planlamıştı. Ölümü üzerine senatosu damnatio memoriae uyguladı ve şehrin ismini tekrar Roma olarak değiştirdi. Yine de 195'te, İmparator Septimius Severus, Marcus Aurelius ailesi ile bağları olduğunu ispatlamak için Commodus'a itibarını iade etti ve senato tarafından tanrı olarak kutsanmasını sağladı.
Commodus'un ölümünü takiben İmparator olan Pertinax'ın saltanatı çok kısa sürdü. O, Beş İmparator Yılı olarak bilinen yılın ilk kurbanı oldu. Commodus ile birlikte Nerva-Antonin Hanedanı'nı sona ermiştir.
Popüler kültürde Commodus
Film
- 1964'te Roma İmparatorluğu'nun Çöküşü filminde Christopher Plummer tarafından canlandırıldı.
- 2000'de Gladyatör, Joaquin Phoenix'in canlandırdığı Commodus karakteri ile Akademi Ödülü'ne aday oldu. Filmde Commodus karakteri tahtı ele geçirmek için Marcus Aurelius'u öldüren delirmiş bir megaloman olarak kurgulanmıştır. (Tarihte Marcus Aurelius'un kendi oğlu tarafından öldürüldüğüne dair herhangi bir kanıt yoktur. Filmin kahramanı (Russell Crowe tarafından canlandırıldı), Commodus'un gerçek katili Narcissus'dan biraz esinlenilmiştir.)
- , 2016 - Commodus'un hayatını konu edinen belgesel-drama dizisi.
Notlar
- ^ "Commodus (A.D. 180-192)". 6 Ocak 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2007.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Commodus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Historia Augusta: Commodus'un Hayatı
- Cassius Dio tarihi 73. kitap 18 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Commodus Alt kolu Nervan-Antoninler Hanedanı Doğumu: 31 Ağustos 161 Ölümü: 31 Aralık 192 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Marcus Aurelius |  Roma İmparatoru 180 - 192 | Sonra gelen: Pertinax |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marcus Aurelius Commodus Antoninus d 31 Agustos 161 o 31 Aralik 192 177 den 192 ye kadar hukum surmus bir Roma imparatoru Babasi Marcus Aurelius ile birlikte 177 den babasinin 180 deki olumune kadar gorev yapmis daha sonra oldurulene kadar tek basina hukum surmustur Onun hukumdarligi genellikle Roma Imparatorlugu tarihinde baris ve refahin altin caginin Pax Romana sonu olarak kabul edilir CommodusImparator Commodus un bustu18 Roma ImparatoruHukum suresi177 17 Mart 180 Marcus Aurelius ile 18 Mart 180 31 Aralik 192 yalniz Once gelenMarcus AureliusSonra gelenPertinaxDogum31 Agustos 161Olum31 Aralik 192 31 yasinda RomaEs ler iBruttia CrispinaTam adiCaesar Marcus Aurelius Commodus Antoninus AugustusHanedanNervan Antoninler HanedaniBabasiMarcus AureliusAnnesiGenc Faustina 172 de Commodus Markoman Savaslari sirasinda ve 176 da Dogu eyaletlerini gezerken babasina eslik etti Ertesi yil 16 yasinda o zamana kadarki en genc imparator ve konsul oldu Onun tek basina hukum surdugu donemde Roma Imparatorlugu Marcus Aurelius donemine kiyasla daha az askeri catisma yasadi Entrika ve komplolarin bollugu Commodus un giderek diktatorce bir liderlik tarzina donmesine yol acmis bu da Kolezyum da gladyator olarak sahne almasi da dahil olmak uzere tanrisal bir kisilik kultu yaratmasiyla sonuclanmistir Commodus saltanati boyunca islerin yonetimini saray kethudasina ve Saoterus ve adli praetorian prefect lere emanet etti Commodus un 192 yilinda hamamda kendisini suyun altinda tutan bir guresci tarafindan oldurulmesi Nerva Antonin hanedaninin sonunu getirdi Yerine calkantili Bes Imparator Yili nin ilk imparatoru olan Pertinax gecti HayatiGencligi ve Yukselisi 161 180 Cocuklugu Commodus 31 Agustos 161 de yonetimdeki Imparator Marcus Aurelius un oglu olarak da Lucius Aelius Aurelius Commodus adiyla dogdu Ikiz kardesi Aurelius Fulvus Antoninus dogumundan bes yil sonra 12 Ekim 166 da oldu Commodus 169 da olerek onu babasinin yasayan tek oglu olarak birakacak olan kucuk kardesi Marcus Annius Verus la birlikte Sezar ilan edilmisti Commodus babasi Marcus Aurelius un ellerinde iyi ustalarin serveti diye tanimladigi genis bir egitim almisti Commodus un egitiminin odagi entelektuel olmak ve imkan dahilinde masrafli askeri egitimlerdi Gencligi Commodus un 15 Ekim 172 Markoman Savaslari sirasinda babasi Marcus Aurelius un karargah sehri da oldugu biliniyor cunku bu tarihte kendisine Orduda hazir bulundugu halde zafer nisanesi olarak Germanicus unvani veriliyor 20 Ocak 175 te sosyal hayattaki kariyerin baslangic noktasi olan Pontifler kolejine girdi Nisan 175 te Suriye valisi Avidius Cassius Marcus Aurelius un oldugu yolundaki soylentiler uzerine imparatorlugunu ilan etti Kendisini Suriye Filistin ve Misir eyaletleri destekledi Cassius Marcus un apacik hayatta oldugu haberini almasina ragmen isyani devam ettirdi Cassius a karsi yapilacak seferin hazirliklari sirasinda Commodus Tuna cephesinde 7 Temmuz 175 te giyerek yetiskinlige girdigini ilan etti Cassius neden sonra kendisine karsi baslayacak seferden once Centurion larindan biri tarafindan olduruldu Commodus babasinin Antakya yi da ziyaret ettigi uzun dogu seyahati sirasinda ona yardimci olarak eslik etti Imparator ve oglu ardindan Atina ya gectiler ve Elefsis Gizemleri ni bilenler uyeligine kabul edildiler Roma ya 176 yilinin son baharinda donduler Musterek yonetim 27 Kasim 176 da Marcus Aurelius Commodus u Imperator olarak sereflendirdi 177 ortalarinda verdigi Augustus unvani ile kendisi ile ayni hak ve yetkilere sahip oldugunu kabul etmis oldu Ayni yil 23 Aralik ta iki Augusti musterek Imparatorlugu bir triumph ile kutladilar ve Commodus a tribun gucu verildi 1 Ocak 177 de Commodus 15 yasinda Roma tarihindeki en genc konsul oldu Daha sonra 17 Mart 180 de olerek tek basina imparatorluk yolunu acacak olan babasinin Tuna cephesine bir kez daha yapacagi seferden once 178 de Bruttia Crispina ile evlendi Fiziksel Cesareti Commodus Viyana Sanat Tarihi Muzesi Commodus ve Herkul Commodus babasinin felsefeye olan egilimine duydugu gurura karsin fiziksel cesaretinden de oldukca gurur duyardi Kendisini Herkul gibi aslan postu ve elinde sopa ile gosteren bircok heykel siparis etmisti Kendini Herkul un bir reankarnasyonu olarak goruyor sik sik arenada efsanevi kahramana benzemeye calisarak degisik vahsi hayvanlarla dovusuyordu Cassius Dio Historia Augusta da Commodus un son hizla kosan bir deve kusunu basindan vurabilecek kadar usta bir okcu oldugunu ve arenada kurbanina saldirmak uzere olan siyah bir panteri oldurdugunu yazmaktadir Gladyator Commodus Imparator ayni zamanda gladyator dovuslerine arenada gladyator kiyafetleriyle dolasacak kadar merakliydi Bu durum Senato icin kabul edilemez bir skandaldi Zira gladyatorler esasen toplumun en alt tabakasini olusturan kolelerdi Arena dovuslerinde Commodus rakipleri Imparatora karsi her zaman teslim oldugundan dolayi surekli kazaniyordu Ozel olarak bu onun rakiplerini vahsice oldurme geleneginin alistirmasiydi Arenada her gorunusu Roma sehrinden bir milyon sestertius aliyordu Bu da Roma ekonomisini zorlamaya basliyordu Colonia Commodiana 192 de Roma nin bir kismi yaninca Commodus Roma sehrini kendi onuruna Colonia Commodiana adiyla yeniden kurma isiyle mesgul oldu Takvimdeki tum aylar Commodus onuruna Lucius Aelius Aurelius Commodus Augustus Herculeus Romanus Exsuperatorius Amazonius Invictus Felix Pius olarak yeniden adlandirildi Olumu Colonia Commodiana dan bir yil sonra Commodus metresi ve kuzeni Marcia nin gonderdigi guresci olan Narcissus tarafindan 192 de kendi hamaminda bogularak olduruldu Olumunden bir gun once Senato ya gladyator kiyafetiyle yuruyup konsul olarak gorev yapmayi planlamisti Olumu uzerine senatosu damnatio memoriae uyguladi ve sehrin ismini tekrar Roma olarak degistirdi Yine de 195 te Imparator Septimius Severus Marcus Aurelius ailesi ile baglari oldugunu ispatlamak icin Commodus a itibarini iade etti ve senato tarafindan tanri olarak kutsanmasini sagladi Commodus un olumunu takiben Imparator olan Pertinax in saltanati cok kisa surdu O Bes Imparator Yili olarak bilinen yilin ilk kurbani oldu Commodus ile birlikte Nerva Antonin Hanedani ni sona ermistir Populer kulturde CommodusFilm 1964 te Roma Imparatorlugu nun Cokusu filminde Christopher Plummer tarafindan canlandirildi 2000 de Gladyator Joaquin Phoenix in canlandirdigi Commodus karakteri ile Akademi Odulu ne aday oldu Filmde Commodus karakteri tahti ele gecirmek icin Marcus Aurelius u olduren delirmis bir megaloman olarak kurgulanmistir Tarihte Marcus Aurelius un kendi oglu tarafindan olduruldugune dair herhangi bir kanit yoktur Filmin kahramani Russell Crowe tarafindan canlandirildi Commodus un gercek katili Narcissus dan biraz esinlenilmistir 2016 Commodus un hayatini konu edinen belgesel drama dizisi Notlar Commodus A D 180 192 6 Ocak 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2007 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Commodus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Historia Augusta Commodus un Hayati Cassius Dio tarihi 73 kitap 18 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde CommodusAlt kolu Nervan Antoninler HanedaniDogumu 31 Agustos 161 Olumu 31 Aralik 192Resmi unvanlarOnce gelen Marcus Aurelius Roma Imparatoru 180 192 Sonra gelen Pertinax