Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marmara Adaları veya Güney Marmara Adaları Marmara Denizi'nde, Balıkesir iline bağlı takımada. Kapıdağ yarımadasının kuzeyinde yer alır. İrili ufaklı pek çok adanın bulunduğu bu bölgede, Marmara adası, Avşa, Paşalimanı, Ekinlik adalarında yerleşim bulunmaktadır. Marmara Takımadaları 4'ü yerleşime açık 14 adadan oluşmaktadır.
| Marmara Adaları | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
  Marmara Adaları | |
| Bölge | Marmara Bölgesi |
| Takımadası | Marmara Adaları |
| Denizi | Marmara Denizi |
| Ada sayısı | 21 |
| Siyasi | |
| Adadaki ülke(ler) | |
| Şehir | Balıkesir |
| Belediye Başkanı : Aydın Dinçer | Kaymakamı : Elif Çelik |
| Yerleşim yerleri | |
Marmara Adası
Eski adı Prokonnesos olan Marmara Adası, Avşa Adası'na göre daha büyük, kumsalı daha az, yeşili ise daha boldur. Marmara Adası daha sakindir. Erdek'ten 22, İstanbul'dan 93 mil uzaklıktaki adaya İstanbul'dan gemi ve deniz otobüsü, Erdek'ten motorla ulaşım sağlanıyor. Motel, pansiyon ve ihtiyaca cevap verebilecek lokantalar bulunuyor. Yakın zamana kadar Rumların oturduğu adada 36 kilise ve manastır var. Bunlardan bazıları iyice harap durumdadır ve sadece kalıntıları görülebilmektedir. Adanın beş köyü daha bulunmaktadır. Batı yönündeki tek köy olan Çınarlı (Galimi) asırlık çınarları, Saraylar köyü ise mermeri ile ünlüdür. Saray köyü çok eski tarihlerden beri mermer ocakları ve heykel yapımı ile biliniyor. Burada tamamlanamayan ya da yapım sırasında hasar gören çok sayıda heykel Mermer İşçiliği Müzesi’nde (Açık Hava Müzesi) toplanmıştır. İlçe Merkezi ile Saraylar arasındaki eski Nato Yolu adanın 709 metre yüksekliğindeki Radar Tepesi’ni aşan iyi bir trekking parkurudur. Adanın batısında, merkezden 10 dakika uzaklıktaki Çınarlı köyü, turistik açıdan en gelişmiş köydür.
Kültür ve turizm
Güneybatıdaki Marmara Adası, bu denizdeki adaların en büyüğüdür. Sahilleri ve tarihi kalıntıları bulunmaktadır. Konumu itibarıyla balıkçılığa uygundur.
Marmara Adası, içinde bulunduğu denizle aynı olan adını, antik çağlardan beri adada işletilen zengin mermer yataklarından almıştır. Altı bin yıllık bir geçmişe sahip olduğu düşünülen ada, Roma döneminde ilk Hristiyanların sürgün yeri, Bizans döneminde keşişlerin ikametgâhı idi. 15. yüzyılda Osmanlıların eline geçmiştir.
Coğrafya
Kapıdağ Yarımadası çevresinde bulunan irili ufaklı kara parçalarının en önemlisi yarımadanın 6 mil Kuzey-Batısında bulunan Marmara Adasıdır. Marmara Adası denizden 709,65 m yüksekliği ve 117 km²’lik yüzölçümü ile Adalar Topluluğunun en büyük ve en stratejik olanıdır. Çünkü İstanbul ve Çanakkale Boğazları arasında denizyolu ulaşımının ana üssü olacak noktada bulunmaktadır. Çanakkale Boğazına 40, İstanbul Boğazına 60 ve Trakya Hasköy Burnuna 11 deniz mili uzaklıkta bulunmaktadır. Diğer Adalar Avşa Adası 20,62 km², Ekinlik Adası 2,47 km² dir. İlçede belli başlı akarsu yoktur. Yağışa bağlı düzensiz debilerle akan dereler yaz aylarında etkisini yitirir.
Ekonomi
Marmara Adalarında halkın başlıca geçim kaynağı turizm, balıkçılık, zeytincilik, bağcılık, mermer ve taş ocağı işletmeciliğine dayanır. Marmara Adasının Türkiye’deki ekonomik yeri en başta mermer sanayisindeki üretimi ile göze çarpmaktadır. Marmara mermeri dünyaca ünlüdür. Zeytin üretimi adada köklü bir tarihi geçmişe dayanır.
Marmara Denizi, Karadeniz ve Ege Denizi iklim özelliklerinin karmasını içerdiğinden, mevsimlere göre Karadeniz ve Ege denizinden göç eden balıkların barınağı olmaktadır. Belli başlı göçmen balık türleri, palamut, lüfer, kolyoz, uskumru, torik, mezgit, hamsi, sardalya, vs. mevsimlere göre yer değiştirmeyen önemli balık türleri ise, gümüş, tekir, dil, pisi, kefal, lapin, kupez, karagöz, mercan, barbunya, iskorpit, alyanak, kalkan balıklarıdır.
Tarihçe
Ada üzerindeki az da olsa tarihsel kalıntılar ve çeşitli arşiv belgeleri bu adanın geçen yüzyıllar boyunca çeşitli ulus ve kültürleri bağrında barındırdığını ortaya koymaktadır. Sadece adanın ismi üzerinde yapılan çok küçük bir araştırma ada üzerinden gelmiş geçmiş ulus ve kültürler hakkında geniş bilgiler vermektedir. Erdek İlçesi eski Kaymakamı Reşit Mazhar Ertüzün’ün “Kapıdağ Yarımadası ve çevresindeki adalar” adlı yöre hakkındaki tarihi ve arkeolojik araştırmaları içeren kitabına bir göz gezdirdiğimizde şunlar dikkatimizi çeker:
“Adanın ilk adı Yunanca 'Geyik Adası' demek olan Elafonesos’tur. MÖ 6. yüzyıl sonuna doğru ada “Prokonnesos” adını alır. Bizanslılar daha sonra buraya Proikos/Deyiz kökünden türeyen Proikonnisos adını vereceklerdir.
13. yüzyıl başlarında ada Marmara olarak anılmaya başlanmıştır. 15. yüzyıl içinde Ada yönetimini ellerine geçiren Türkler dile kolay geldiği için Marmara adını kullanmışlar ve bu isim zamanımıza dek süregelmiştir. Marmara Adasında Türklük ve İslamlığın eski dönemlere kadar uzandığını belgeleyen mezar taşlarına rastlanmaktadır.
Osmanlı yönetimi esnasında Marmara Adası uzun süre çevrenin en önemli ilçesi durumundaydı. 1843 senesinin ilk yarısında yapılan idari bir değişiklikle Kapıdağ, Erdek ve Bandırma Marmara’ya bağlanmışken, aynı seneni sonlarında idare merkezi (kaymakamlık) Erdek’e taşınmış ve Marmara’da bir bucak olarak buraya bağlanmıştır. Marmara Adasını ilk ve son ziyaret eden son Osmanlı Sultanı Aziz’dir."
R. Mazhar Ertüzün’ün bahsi geçen araştırma kitabında bahsedilen 1889 tarihli “Salname”sinde Marmara’nın nüfus ve sosyo-ekonomik yapısı üzerinde Marmara Bucağının 5 köyüyle toplam nüfusunun 8555 olduğu ve bu nüfusun 340’nın Müslüman, geri kalanın Rum olduğu; bucakta 1693 ev, 2 cami, 14 kilise, 1 havra, 1 hamam, 6 su değirmeni, 2 yel değirmeninin bulunduğu; 515’i erkek ve 183’ü kız olmak üzere 698 öğrencisi bulunan 9 okulunun olduğunu içeren bilgilere rastlıyoruz.
I. Dünya Savaşı'ndan önceki yıllarda “Marmara, Prastos ve Asmalı Limanları” çeşitli ulusların bayraklarını taşıyan daimi uğrak yeriydi.
Marmara Adasında ilk kez telgraf 25 Ekim 1911’de, telefon ise 1914’te girmiştir. İlk buharlı motor ise 1912’de Mermercik’teki (Panormi) mermer fabrikasının kurulmasıyla gelmiştir. Ada nüfusunun çoğunluğunu Rum kökenli yurttaşlar oluştururdu. Ancak zamanın devletleri arasındaki siyasi gelişmelerden dolayı gerek adadan dışarıya gerekse dışarıdan adaya göçler dolayısıyla nüfus sürekli olarak değişiklik göstermiştir. Zamanın resmî istatistiklerine göre 15.400’e ulaşan ada nüfusunun gayrimüslim halkı 1915 senesinde Osmanlı Hükûmetince Anadolu’ya yani Bandırma, Kırmasti (Mustafa Kemal Paşa), Mihaliç (Karacabey)’e ve bu çevredeki diğer köylere yerleştirilmiştir. Bu göçmenlerin bir kısmı 1919’da adaya geri dönmüşlerdir.
Başta Marmara Adası’nda olmak üzere adalardaki Rumlardan kalan evlere ve diğer mülklere Girit göçmenleri ve Karadeniz Bölgesinden gelen aileler yerleştirilmiştir. Marmara Adası’nın doğusunda yer alan Topağaç Ovası o tarihlerde bir sıtma yuvası olduğundan, buradan arazi alanlar geçici bir süre daha kuzeyde bulunan Asmalı Köyüne yerleştirilmiştir. Topağaç Köyüne devamlı yerleşme 1928 yılında Yunanistan’dan gelen göçmenlerle başlamış, ayrıca 1930’da Karabiga’dan gelen işçi ailelerine de bu köyde yer verilmiştir. Rize ve Çayeli’nden gelen aileler 1927 yılında adanın batısındaki Çınarlı Köyü’ne (şu anki Çınarlı mahallemize) yerleştirilmiştir. Bunları daha sonraki yıllarda Ordu- Trabzon ve Giresun’dan gelenler izlemişlerdir. Aynı şekilde Sürmene’den gelen bir grup Asmalı Köyü’ne yerleşmiş, bunları da Bulgaristan’dan gelen göçmenler takip etmiştir. Avşa Adası’ında Yiğitler Köyü eski durumunu korurken Avşa’ya (Türkeli) Girit ve Bulgaristan’dan gelen göçmenler, Ekinlik Adası’ndaki tek köye de İnebolu/Abana’dan gelenler yerleştirilmiştir.
Marmara Adası’nın kuzeyinde Saraylar beldesi çevresinde bulunan antik mermer ocakları ile ünlü bu şehirde antik çağdan günümüze kadar mermerin hammadde olarak çıkarıldığı görülür. MÖ 844 yıllarında Prokennesos Miletos’un bir kolonisi olarak kurulmuş yüzyıllar boyunca mermeri ile ün kazanmıştır.
Prokonnesos mermeri MÖ 4. yüzyılda Ephesos'un ünlü Artemis Tapınağı’nın sütunlarında ve Hlikarnessosos Satrapı Mausolos’un sarayında kullanılmıştır. Ayrıca Roma İmparatorunun mermer ihtiyacını karşılamada Prokonnesos önemli bir rol oynamıştır.
Köy ve mahalleler
Çınarlı, turizm sezonunu en canlı geçiren turistik mahallelerimizden biridir. Bir zamanlar pekmezi ve şarabıyla ünlü Çınarlı'da artık bu iki üründen söz edilmiyor. Şimdiki geçim kaynağı balıkçılık. Köyde otel ve motellerin yanı sıra çok sayıda pansiyon bulabilirsiniz. Çınarlı mahallesi meşhur asırlık çınar ağaçlarıyla dikkat çekmektedir. Marmara’nın merkeze 5 km uzaklığında yer alan Çınarlı mahallesinde pansiyonculuk 1985 yılında başlamış.
Marmara Adası'nda merkeze bağlı üç köy bulunuyor. Geçmişte şaraphaneleri ve zeytinlikleriyle ünlü Gündoğdu'da artık ne şarapçılık kalmış, ne de mahzen, ama yeşil doğa örtüsü diriliğini ve güzelliğini hala koruyor.
Adanın güneydoğu sahilinde yer alan iki köyden biri olan Topağaç'ın bugünkü halkı Bulgaristan, Selanik ve Arnavutluk göçmenleri. Köy geniş bir ovaya kurulmuş ve verimli topraklara sahip. Topağaç, adanın sebze ambarı olarak anılıyor.
Asmalı Köyü, Merkeze 15 km uzaklıkta. Yeşillikler içindeki görkemli evleri ve sakin yaşamıyla dikkat çeken Asmalı'nın sakinleri Sürmeneliler ve Bulgaristan göçmenleri. Köydeki bazı evler pansiyon olarak kiraya veriliyor. Ancak sayıları çok kısıtlı.
Turizm
Sportif Faaliyetler
Adamız coğrafyası yürüyüş tutkunları için güzel parkurlar sunmaktadır. Gerek İlyas Dağı ve çevresi, gerekse Viran köy ve Tahtırevana mıntıkaları yürüyüş sporu için idealdir. Adada av yasakları dışındaki dönemlerde tavşan, keklik, kara tavuk ve çulluk avı yapılmaktadır.
Marmara Adası coğrafi yapısı itibarıyla granit ve mermer türevi kayaçlardan oluşmaktadır. Bu coğrafi yapı dağcılık sporunun kaya tırmanışı branşıyla ilgilenen sporcular için iyi sınıfına girebilecek parkurlar sunmaktadır. Adamızın pek çok yerinde bulunan doğal patikalar ve benzeri küçük toprak yollar dağ bisikleti sporu için uygun parkurlar oluşturmaktadır.
Marmara Adası uygun rüzgar koşulları nedeniyle yelken meraklıları için önemli bir uğrak yeridir.
Kültür ve mutfak
Marmara Adası'nda her yıl 1 Temmuz kabotaj ve Denizcilik bayramı kapsamında şenlikler düzenlenir.
Peynirli Patlıcan
yemeği Marmara’ya özgü bir yemektir. 250 g kuru Mihaliç peyniri, Kuru nane, 2 adet yumurta akı, az miktarda un ve patlıcan ile yapılır.
Patlıcanlar şerit halinde soyulur. Bir parmak kalınlığında yuvarlak dilimler halinde kesilir. Hafif tuzlu suda biraz bekletilir. Diğer taraftan kuru peynir rendelenir ve içine kuru nane serpilir. İki adet yumurta akı da ilave edilir. Çırpılır, çok sulu olursa biraz un ilave edilir. Macun kıvamına geldikten sonra halka patlıcanlar sudan çıkartılarak süzgeçte suları süzülür. Sonra bir kaşığın içine yarısı kadar alınan peynirli malzeme patlıcanların üzerine kümbot şeklinde düzgün sürülür. Üzeri peynirli yuvarlak patlıcanlar tepsiye dizilir. Tavaya sıvı yağ konup ateşte kızdırılır ve peynirli patlıcan tavaya atılır. Pembeleşinceye kadar kızdırılıp, servis yapılır.
Garoz
Mayıs ayından itibaren ağustos sonuna kadar avlanan kolyoz ve uskumru balıklarının karaciğerinden yapılan bir meze türüdür. Balıkların karaciğer ve sarı havyarları çukur bir kaba toplanır. Üzerine tuz atılır. Bu tuzun oranı salamuradan daha az oranda olmalıdır. Bu kap bir kavanoz şeklinde olursa kavanozun camının renkli olması tercih edilir. Kavanozun kapağı açık olarak onu karıştırmak için içine tahtadan ince bir çubuk konur. Mutfakta az güneş alan bir pencere önüne her gün birkaç defa karıştırılmak suretiyle marmelat haline getirilir. Bazı yerlerde garoz otunun ilave edildiği de olur. Garoz birinci ayda yenecek duruma gelir. Rengi sarımtırak, karaciğerin rengiyle de karıştığı için biraz grileşir. İki-üç kişi için bir çorba kaşığı garozu bir çorba kasesinde zeytinyağı ilave edilip bir çatal yardımıyla çırpılır, biraz limon sıkılır bunun koyuluğu içine ekmek batırılacak kıvamda olmalıdır. Ekmek batırılarak yenir. Mutlaka yanında kabuğu soyulmuş domates olur. İmalat sırasında kavanoz güneşte bırakılmamalıdır.
Unez
Unez uskumru ve kolyoz balıklarından yapılan, en güzeli uskumru balığından yapılanıdır. Mayıs ayından ekim ayı sonuna kadar unez yapılabilir. Balıkların bir tahtanın üzerinde gözlerin beyin tarafından kafaları kesilir. İçi hiç temizlenmeden baş tarafından sırtından kafaları kesilir. İçi hiç temizlenmeden baş tarafından sırtından kemiği bir tarafında kalmak şartıyla açılır ve karın tarafı kesilmeden yaprak şeklinde açılır, temizlenir. Balıkların kuyruklarından tutulup çok iyi şekilde yıkanır. Her iki tarafı da tuzlanır. Yine her iki tarafına bol kekik serpilir. Mutlaka temiz ir tahtanın üzerine önce etli tarafı daha sonra derili tarafı güneşe çevrilir. Her iki tarafı da bu şekilde sineklere dikkat edilerek hafi kurutulur. Eğer balıklar bir günde yenmeyecek kadar çoksa biraz daha fazla kurutulup üst üste istif edilir, buzdolabının normal kısmında muhafaza edilir. Kömür ateşinde ya da diğer ızgaralarda pişirilip servis yapılır. Marmara’ya mahsus bir balık hazırlama şeklidir.
Peynir Helvası
İlkbaharda taze koyun ve keçi peynirleri, peynir olarak imal edildiği gün hiç tuzlanmadan hafif ateşteki bir tencereye kuşbaşı ve daha küçük parçalar halinde elle kırılarak atılır. Bir tahta kaşık yardımıyla karıştırılmaya başlandığında bu peynir parçaları yeniden süt haline gelir. Biraz kaynadıktan sonra un ilave edilmeye başlanır. Macun kıvamına geldiğinde şeker ilave edilir. Biraz daha karıştırılıp, ateşten alınır. Ve kaşık kaşık tabağa çıkartılır. Soğuduktan sonra servis yapılır. İyi yapıldığı takdirde tabağın altına sapsarı yağı çıkar bu tarda peynir helvası yalnız Marmara’da yapılır.
Ulaşım
Marmara Adasına İstanbul'dan doğrudan deniz otobüsüyle gidilebiliyor.
Özel araçla gidecekler Tekirdağ Barbaros, Silivri veya Erdek'ten feribotla ulaşabilir. Denizcilik işletmeleri: İstanbul Deniz Otobüsü İşletmeleri'ne ait deniz otobüsleri yaz aylarında her gün 08:30- 9:45- 10:15- 17:45'te Bostancı'dan kalkıyor ve 09:15- 10:30- 11:00- 18:30'da Yenikapı'ya uğrayarak Marmara ve Avşa'ya gidiyor. Marmara’dan İstanbul- Yenikapı ve Bostancıya her gün 09:30- 13:30- 14:30- 15:00’de hareket ediyor.
İstanbul Seyahat, Esenler Otogarından feribotla karşılıklı sefer düzenliyor, yolculuk 2 saat sürüyor.
Erdek'ten de Marmara ve Avşa adalarına günde üç kez 10:00, 14:00 ve 19:00'da feribot kalkıyor.
Avşa
Eski adı Ofiousa olan Avşa, Erdek’ten 18 mil uzaklıktadır ve adaya İstanbul’dan gemi ve deniz otobüsü ile, Erdek'ten motorla ulaşım sağlanmaktadır. Avşa adası çevresi neredeyse hemen tümüyle plajdır. Deniz Marmara’nın genel kirliliğinden etkilenmiştir ama nispeten temizdir. Suyu çok az tuzludur. Çok sayıda otel, motel, pansiyon, lokanta ve bar bulunmaktadır. Lokantalarda balık ve adanın yerli yapım şarapları tadılabilir. Geceleri de oldukça renklidir. Çok sayıda bar, disko ve lokantada canlı müzik eşliğinde eğlence vardır. Dolmuş usulü motorlar Ekinlik, Marmara adası ile Çınarlı gibi ada köylerine turlar düzenlerler.
Paşalimanı
Eski adı Aloni olan Paşalimanı Adası'nda beş köy bulunmaktadır. Bunlardan Harmanlı (Haloni) ve idari merkez olan Paşalimanı batı tarafında, kuzeyinde Poyrazlı (Voria) doğusunda Tuzla (Huhla) ve son olarak güneyinde Balıklı (Scupia) köyleri bulunmaktadır. Toprak ve havasının uygunluğu nedeniyle bağcılığa son derece uygun olan adada özellikle şaraplık olarak "ada karası" üzümü yetiştirilmekte ve Avşa Adası ile birlikte burada yetiştirilen üzümler şarap yapımında kullanılmaktadır.Başta zeytin, üzüm, elma, kara dut, incir, erik yetiştirilir.
Ekinlik
Eski adı Koutali olan Ekinlik Adası, Marmara Denizi'nde Avşa ve Marmara adalarının batısında kalan bir adadır. Yüzölçümü olarak fazla büyük olmasa da yaz aylarında sakin olduğu için kimi turistlerin ilgisini çekmiştir. Ada görünüş itibarı ile kaşık şeklini andırdığından kaşık Adası da denmektedir. Adaya yaz aylarında haftada iki kere, kış aylarında ise haftada bir kere sefer düzenlenmektedir. Ada Balıkesir iline bağlıdır. Adanın yerel halkı balıkçılıkla geçinir. Yerleşim olarak adada 75 hane bulunmaktadır.
Yerleşim olmayan diğer adalar
- Hayırsızada
- Koyun Adası
- Akça Adası-Mamali Adası
- Eşek adası
- Zeytinli Ada
- Tavşan Ada
- Pale Adası-Paflima Adası
- Fener Adası
- Halil Adası
- Tavşan Adası
- Paşalimanı Adacıkları (2 adet)
İdari yönetim
Marmara Adaları Balıkesir ili tüzel kişiliğinin bir parçasıdır. İdari olarak Paşalimanı Adası Erdek ilçesine bağlıdır. Diğer adalar Marmara ilçesine bağlıdır.
Kaynakça
- ^ a b . 8 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ a b . 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "https://avsa.bandirma.com.tr" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marmara Adalari veya Guney Marmara Adalari Marmara Denizi nde Balikesir iline bagli takimada Kapidag yarimadasinin kuzeyinde yer alir Irili ufakli pek cok adanin bulundugu bu bolgede Marmara adasi Avsa Pasalimani Ekinlik adalarinda yerlesim bulunmaktadir Marmara Takimadalari 4 u yerlesime acik 14 adadan olusmaktadir Marmara AdalariCografyaMarmara AdalariBolgeMarmara BolgesiTakimadasiMarmara AdalariDeniziMarmara DeniziAda sayisi21SiyasiAdadaki ulke ler TurkiyeSehirBalikesirBelediye Baskani Aydin DincerKaymakami Elif CelikYerlesim yerleriMarmara AdasiPasalimani AdasiAvsa Turkeli AdasiEkinlik AdasiMarmara AdasiEski adi Prokonnesos olan Marmara Adasi Avsa Adasi na gore daha buyuk kumsali daha az yesili ise daha boldur Marmara Adasi daha sakindir Erdek ten 22 Istanbul dan 93 mil uzakliktaki adaya Istanbul dan gemi ve deniz otobusu Erdek ten motorla ulasim saglaniyor Motel pansiyon ve ihtiyaca cevap verebilecek lokantalar bulunuyor Yakin zamana kadar Rumlarin oturdugu adada 36 kilise ve manastir var Bunlardan bazilari iyice harap durumdadir ve sadece kalintilari gorulebilmektedir Adanin bes koyu daha bulunmaktadir Bati yonundeki tek koy olan Cinarli Galimi asirlik cinarlari Saraylar koyu ise mermeri ile unludur Saray koyu cok eski tarihlerden beri mermer ocaklari ve heykel yapimi ile biliniyor Burada tamamlanamayan ya da yapim sirasinda hasar goren cok sayida heykel Mermer Isciligi Muzesi nde Acik Hava Muzesi toplanmistir Ilce Merkezi ile Saraylar arasindaki eski Nato Yolu adanin 709 metre yuksekligindeki Radar Tepesi ni asan iyi bir trekking parkurudur Adanin batisinda merkezden 10 dakika uzakliktaki Cinarli koyu turistik acidan en gelismis koydur Kultur ve turizm Guneybatidaki Marmara Adasi bu denizdeki adalarin en buyugudur Sahilleri ve tarihi kalintilari bulunmaktadir Konumu itibariyla balikciliga uygundur Marmara Adasi icinde bulundugu denizle ayni olan adini antik caglardan beri adada isletilen zengin mermer yataklarindan almistir Alti bin yillik bir gecmise sahip oldugu dusunulen ada Roma doneminde ilk Hristiyanlarin surgun yeri Bizans doneminde kesislerin ikametgahi idi 15 yuzyilda Osmanlilarin eline gecmistir Cografya Kapidag Yarimadasi cevresinde bulunan irili ufakli kara parcalarinin en onemlisi yarimadanin 6 mil Kuzey Batisinda bulunan Marmara Adasidir Marmara Adasi denizden 709 65 m yuksekligi ve 117 km lik yuzolcumu ile Adalar Toplulugunun en buyuk ve en stratejik olanidir Cunku Istanbul ve Canakkale Bogazlari arasinda denizyolu ulasiminin ana ussu olacak noktada bulunmaktadir Canakkale Bogazina 40 Istanbul Bogazina 60 ve Trakya Haskoy Burnuna 11 deniz mili uzaklikta bulunmaktadir Diger Adalar Avsa Adasi 20 62 km Ekinlik Adasi 2 47 km dir Ilcede belli basli akarsu yoktur Yagisa bagli duzensiz debilerle akan dereler yaz aylarinda etkisini yitirir Ekonomi Marmara Adalarinda halkin baslica gecim kaynagi turizm balikcilik zeytincilik bagcilik mermer ve tas ocagi isletmeciligine dayanir Marmara Adasinin Turkiye deki ekonomik yeri en basta mermer sanayisindeki uretimi ile goze carpmaktadir Marmara mermeri dunyaca unludur Zeytin uretimi adada koklu bir tarihi gecmise dayanir Marmara Denizi Karadeniz ve Ege Denizi iklim ozelliklerinin karmasini icerdiginden mevsimlere gore Karadeniz ve Ege denizinden goc eden baliklarin barinagi olmaktadir Belli basli gocmen balik turleri palamut lufer kolyoz uskumru torik mezgit hamsi sardalya vs mevsimlere gore yer degistirmeyen onemli balik turleri ise gumus tekir dil pisi kefal lapin kupez karagoz mercan barbunya iskorpit alyanak kalkan baliklaridir Tarihce Ada uzerindeki az da olsa tarihsel kalintilar ve cesitli arsiv belgeleri bu adanin gecen yuzyillar boyunca cesitli ulus ve kulturleri bagrinda barindirdigini ortaya koymaktadir Sadece adanin ismi uzerinde yapilan cok kucuk bir arastirma ada uzerinden gelmis gecmis ulus ve kulturler hakkinda genis bilgiler vermektedir Erdek Ilcesi eski Kaymakami Resit Mazhar Ertuzun un Kapidag Yarimadasi ve cevresindeki adalar adli yore hakkindaki tarihi ve arkeolojik arastirmalari iceren kitabina bir goz gezdirdigimizde sunlar dikkatimizi ceker Adanin ilk adi Yunanca Geyik Adasi demek olan Elafonesos tur MO 6 yuzyil sonuna dogru ada Prokonnesos adini alir Bizanslilar daha sonra buraya Proikos Deyiz kokunden tureyen Proikonnisos adini vereceklerdir 13 yuzyil baslarinda ada Marmara olarak anilmaya baslanmistir 15 yuzyil icinde Ada yonetimini ellerine geciren Turkler dile kolay geldigi icin Marmara adini kullanmislar ve bu isim zamanimiza dek suregelmistir Marmara Adasinda Turkluk ve Islamligin eski donemlere kadar uzandigini belgeleyen mezar taslarina rastlanmaktadir Osmanli yonetimi esnasinda Marmara Adasi uzun sure cevrenin en onemli ilcesi durumundaydi 1843 senesinin ilk yarisinda yapilan idari bir degisiklikle Kapidag Erdek ve Bandirma Marmara ya baglanmisken ayni seneni sonlarinda idare merkezi kaymakamlik Erdek e tasinmis ve Marmara da bir bucak olarak buraya baglanmistir Marmara Adasini ilk ve son ziyaret eden son Osmanli Sultani Aziz dir R Mazhar Ertuzun un bahsi gecen arastirma kitabinda bahsedilen 1889 tarihli Salname sinde Marmara nin nufus ve sosyo ekonomik yapisi uzerinde Marmara Bucaginin 5 koyuyle toplam nufusunun 8555 oldugu ve bu nufusun 340 nin Musluman geri kalanin Rum oldugu bucakta 1693 ev 2 cami 14 kilise 1 havra 1 hamam 6 su degirmeni 2 yel degirmeninin bulundugu 515 i erkek ve 183 u kiz olmak uzere 698 ogrencisi bulunan 9 okulunun oldugunu iceren bilgilere rastliyoruz I Dunya Savasi ndan onceki yillarda Marmara Prastos ve Asmali Limanlari cesitli uluslarin bayraklarini tasiyan daimi ugrak yeriydi Marmara Adasinda ilk kez telgraf 25 Ekim 1911 de telefon ise 1914 te girmistir Ilk buharli motor ise 1912 de Mermercik teki Panormi mermer fabrikasinin kurulmasiyla gelmistir Ada nufusunun cogunlugunu Rum kokenli yurttaslar olustururdu Ancak zamanin devletleri arasindaki siyasi gelismelerden dolayi gerek adadan disariya gerekse disaridan adaya gocler dolayisiyla nufus surekli olarak degisiklik gostermistir Zamanin resmi istatistiklerine gore 15 400 e ulasan ada nufusunun gayrimuslim halki 1915 senesinde Osmanli Hukumetince Anadolu ya yani Bandirma Kirmasti Mustafa Kemal Pasa Mihalic Karacabey e ve bu cevredeki diger koylere yerlestirilmistir Bu gocmenlerin bir kismi 1919 da adaya geri donmuslerdir Basta Marmara Adasi nda olmak uzere adalardaki Rumlardan kalan evlere ve diger mulklere Girit gocmenleri ve Karadeniz Bolgesinden gelen aileler yerlestirilmistir Marmara Adasi nin dogusunda yer alan Topagac Ovasi o tarihlerde bir sitma yuvasi oldugundan buradan arazi alanlar gecici bir sure daha kuzeyde bulunan Asmali Koyune yerlestirilmistir Topagac Koyune devamli yerlesme 1928 yilinda Yunanistan dan gelen gocmenlerle baslamis ayrica 1930 da Karabiga dan gelen isci ailelerine de bu koyde yer verilmistir Rize ve Cayeli nden gelen aileler 1927 yilinda adanin batisindaki Cinarli Koyu ne su anki Cinarli mahallemize yerlestirilmistir Bunlari daha sonraki yillarda Ordu Trabzon ve Giresun dan gelenler izlemislerdir Ayni sekilde Surmene den gelen bir grup Asmali Koyu ne yerlesmis bunlari da Bulgaristan dan gelen gocmenler takip etmistir Avsa Adasi inda Yigitler Koyu eski durumunu korurken Avsa ya Turkeli Girit ve Bulgaristan dan gelen gocmenler Ekinlik Adasi ndaki tek koye de Inebolu Abana dan gelenler yerlestirilmistir Marmara Adasi nin kuzeyinde Saraylar beldesi cevresinde bulunan antik mermer ocaklari ile unlu bu sehirde antik cagdan gunumuze kadar mermerin hammadde olarak cikarildigi gorulur MO 844 yillarinda Prokennesos Miletos un bir kolonisi olarak kurulmus yuzyillar boyunca mermeri ile un kazanmistir Prokonnesos mermeri MO 4 yuzyilda Ephesos un unlu Artemis Tapinagi nin sutunlarinda ve Hlikarnessosos Satrapi Mausolos un sarayinda kullanilmistir Ayrica Roma Imparatorunun mermer ihtiyacini karsilamada Prokonnesos onemli bir rol oynamistir Koy ve mahalleler Cinarli turizm sezonunu en canli geciren turistik mahallelerimizden biridir Bir zamanlar pekmezi ve sarabiyla unlu Cinarli da artik bu iki urunden soz edilmiyor Simdiki gecim kaynagi balikcilik Koyde otel ve motellerin yani sira cok sayida pansiyon bulabilirsiniz Cinarli mahallesi meshur asirlik cinar agaclariyla dikkat cekmektedir Marmara nin merkeze 5 km uzakliginda yer alan Cinarli mahallesinde pansiyonculuk 1985 yilinda baslamis Marmara Adasi nda merkeze bagli uc koy bulunuyor Gecmiste saraphaneleri ve zeytinlikleriyle unlu Gundogdu da artik ne sarapcilik kalmis ne de mahzen ama yesil doga ortusu diriligini ve guzelligini hala koruyor Adanin guneydogu sahilinde yer alan iki koyden biri olan Topagac in bugunku halki Bulgaristan Selanik ve Arnavutluk gocmenleri Koy genis bir ovaya kurulmus ve verimli topraklara sahip Topagac adanin sebze ambari olarak aniliyor Asmali Koyu Merkeze 15 km uzaklikta Yesillikler icindeki gorkemli evleri ve sakin yasamiyla dikkat ceken Asmali nin sakinleri Surmeneliler ve Bulgaristan gocmenleri Koydeki bazi evler pansiyon olarak kiraya veriliyor Ancak sayilari cok kisitli Turizm Sportif Faaliyetler Adamiz cografyasi yuruyus tutkunlari icin guzel parkurlar sunmaktadir Gerek Ilyas Dagi ve cevresi gerekse Viran koy ve Tahtirevana mintikalari yuruyus sporu icin idealdir Adada av yasaklari disindaki donemlerde tavsan keklik kara tavuk ve culluk avi yapilmaktadir Marmara Adasi cografi yapisi itibariyla granit ve mermer turevi kayaclardan olusmaktadir Bu cografi yapi dagcilik sporunun kaya tirmanisi bransiyla ilgilenen sporcular icin iyi sinifina girebilecek parkurlar sunmaktadir Adamizin pek cok yerinde bulunan dogal patikalar ve benzeri kucuk toprak yollar dag bisikleti sporu icin uygun parkurlar olusturmaktadir Marmara Adasi uygun ruzgar kosullari nedeniyle yelken meraklilari icin onemli bir ugrak yeridir Kultur ve mutfak Marmara Adasi nda her yil 1 Temmuz kabotaj ve Denizcilik bayrami kapsaminda senlikler duzenlenir Peynirli Patlican yemegi Marmara ya ozgu bir yemektir 250 g kuru Mihalic peyniri Kuru nane 2 adet yumurta aki az miktarda un ve patlican ile yapilir Patlicanlar serit halinde soyulur Bir parmak kalinliginda yuvarlak dilimler halinde kesilir Hafif tuzlu suda biraz bekletilir Diger taraftan kuru peynir rendelenir ve icine kuru nane serpilir Iki adet yumurta aki da ilave edilir Cirpilir cok sulu olursa biraz un ilave edilir Macun kivamina geldikten sonra halka patlicanlar sudan cikartilarak suzgecte sulari suzulur Sonra bir kasigin icine yarisi kadar alinan peynirli malzeme patlicanlarin uzerine kumbot seklinde duzgun surulur Uzeri peynirli yuvarlak patlicanlar tepsiye dizilir Tavaya sivi yag konup ateste kizdirilir ve peynirli patlican tavaya atilir Pembelesinceye kadar kizdirilip servis yapilir Garoz Mayis ayindan itibaren agustos sonuna kadar avlanan kolyoz ve uskumru baliklarinin karacigerinden yapilan bir meze turudur Baliklarin karaciger ve sari havyarlari cukur bir kaba toplanir Uzerine tuz atilir Bu tuzun orani salamuradan daha az oranda olmalidir Bu kap bir kavanoz seklinde olursa kavanozun caminin renkli olmasi tercih edilir Kavanozun kapagi acik olarak onu karistirmak icin icine tahtadan ince bir cubuk konur Mutfakta az gunes alan bir pencere onune her gun birkac defa karistirilmak suretiyle marmelat haline getirilir Bazi yerlerde garoz otunun ilave edildigi de olur Garoz birinci ayda yenecek duruma gelir Rengi sarimtirak karacigerin rengiyle de karistigi icin biraz grilesir Iki uc kisi icin bir corba kasigi garozu bir corba kasesinde zeytinyagi ilave edilip bir catal yardimiyla cirpilir biraz limon sikilir bunun koyulugu icine ekmek batirilacak kivamda olmalidir Ekmek batirilarak yenir Mutlaka yaninda kabugu soyulmus domates olur Imalat sirasinda kavanoz guneste birakilmamalidir Unez Unez uskumru ve kolyoz baliklarindan yapilan en guzeli uskumru baligindan yapilanidir Mayis ayindan ekim ayi sonuna kadar unez yapilabilir Baliklarin bir tahtanin uzerinde gozlerin beyin tarafindan kafalari kesilir Ici hic temizlenmeden bas tarafindan sirtindan kafalari kesilir Ici hic temizlenmeden bas tarafindan sirtindan kemigi bir tarafinda kalmak sartiyla acilir ve karin tarafi kesilmeden yaprak seklinde acilir temizlenir Baliklarin kuyruklarindan tutulup cok iyi sekilde yikanir Her iki tarafi da tuzlanir Yine her iki tarafina bol kekik serpilir Mutlaka temiz ir tahtanin uzerine once etli tarafi daha sonra derili tarafi gunese cevrilir Her iki tarafi da bu sekilde sineklere dikkat edilerek hafi kurutulur Eger baliklar bir gunde yenmeyecek kadar coksa biraz daha fazla kurutulup ust uste istif edilir buzdolabinin normal kisminda muhafaza edilir Komur atesinde ya da diger izgaralarda pisirilip servis yapilir Marmara ya mahsus bir balik hazirlama seklidir Peynir Helvasi Ilkbaharda taze koyun ve keci peynirleri peynir olarak imal edildigi gun hic tuzlanmadan hafif atesteki bir tencereye kusbasi ve daha kucuk parcalar halinde elle kirilarak atilir Bir tahta kasik yardimiyla karistirilmaya baslandiginda bu peynir parcalari yeniden sut haline gelir Biraz kaynadiktan sonra un ilave edilmeye baslanir Macun kivamina geldiginde seker ilave edilir Biraz daha karistirilip atesten alinir Ve kasik kasik tabaga cikartilir Soguduktan sonra servis yapilir Iyi yapildigi takdirde tabagin altina sapsari yagi cikar bu tarda peynir helvasi yalniz Marmara da yapilir Ulasim Marmara Adasina Istanbul dan dogrudan deniz otobusuyle gidilebiliyor Ozel aracla gidecekler Tekirdag Barbaros Silivri veya Erdek ten feribotla ulasabilir Denizcilik isletmeleri Istanbul Deniz Otobusu Isletmeleri ne ait deniz otobusleri yaz aylarinda her gun 08 30 9 45 10 15 17 45 te Bostanci dan kalkiyor ve 09 15 10 30 11 00 18 30 da Yenikapi ya ugrayarak Marmara ve Avsa ya gidiyor Marmara dan Istanbul Yenikapi ve Bostanciya her gun 09 30 13 30 14 30 15 00 de hareket ediyor Istanbul Seyahat Esenler Otogarindan feribotla karsilikli sefer duzenliyor yolculuk 2 saat suruyor Erdek ten de Marmara ve Avsa adalarina gunde uc kez 10 00 14 00 ve 19 00 da feribot kalkiyor AvsaEski adi Ofiousa olan Avsa Erdek ten 18 mil uzakliktadir ve adaya Istanbul dan gemi ve deniz otobusu ile Erdek ten motorla ulasim saglanmaktadir Avsa adasi cevresi neredeyse hemen tumuyle plajdir Deniz Marmara nin genel kirliliginden etkilenmistir ama nispeten temizdir Suyu cok az tuzludur Cok sayida otel motel pansiyon lokanta ve bar bulunmaktadir Lokantalarda balik ve adanin yerli yapim saraplari tadilabilir Geceleri de oldukca renklidir Cok sayida bar disko ve lokantada canli muzik esliginde eglence vardir Dolmus usulu motorlar Ekinlik Marmara adasi ile Cinarli gibi ada koylerine turlar duzenlerler PasalimaniEski adi Aloni olan Pasalimani Adasi nda bes koy bulunmaktadir Bunlardan Harmanli Haloni ve idari merkez olan Pasalimani bati tarafinda kuzeyinde Poyrazli Voria dogusunda Tuzla Huhla ve son olarak guneyinde Balikli Scupia koyleri bulunmaktadir Toprak ve havasinin uygunlugu nedeniyle bagciliga son derece uygun olan adada ozellikle saraplik olarak ada karasi uzumu yetistirilmekte ve Avsa Adasi ile birlikte burada yetistirilen uzumler sarap yapiminda kullanilmaktadir Basta zeytin uzum elma kara dut incir erik yetistirilir EkinlikEski adi Koutali olan Ekinlik Adasi Marmara Denizi nde Avsa ve Marmara adalarinin batisinda kalan bir adadir Yuzolcumu olarak fazla buyuk olmasa da yaz aylarinda sakin oldugu icin kimi turistlerin ilgisini cekmistir Ada gorunus itibari ile kasik seklini andirdigindan kasik Adasi da denmektedir Adaya yaz aylarinda haftada iki kere kis aylarinda ise haftada bir kere sefer duzenlenmektedir Ada Balikesir iline baglidir Adanin yerel halki balikcilikla gecinir Yerlesim olarak adada 75 hane bulunmaktadir Yerlesim olmayan diger adalarHayirsizada Koyun Adasi Akca Adasi Mamali Adasi Esek adasi Zeytinli Ada Tavsan Ada Pale Adasi Paflima Adasi Fener Adasi Halil Adasi Tavsan Adasi Pasalimani Adaciklari 2 adet Idari yonetimMarmara Adalari Balikesir ili tuzel kisiliginin bir parcasidir Idari olarak Pasalimani Adasi Erdek ilcesine baglidir Diger adalar Marmara ilcesine baglidir Kaynakca a b 8 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Aralik 2017 a b 3 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2024 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi https avsa bandirma com tr adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410