Marcello Malpighi (d. 10 Mart 1628, Crevalcore, İtalya - ö. 29 Kasım 1694, Roma, İtalya), mikroskobik anatominin kurucusu, modern histoloji ve embriyolojinin öncüsü İtalyan hekim.
Marcello Malpighi | |
---|---|
Doğum | 10 Mart 1628 İtalya / Bologna |
Ölüm | 29 Kasım 1694 (66 yaşında) |
Meslek | Doktor |
Marcello Malpighi, 1628 yılında İtalya'da Bolonya yakınlarında doğdu. Yirmi yaşındayken kendini tıp bilimine adamaya karar vererek insan ve hayvan ölüleri üzerinde araştırmalar yapabileceği bir akademiye girmek istedi. Bu akademide anatomi konusunda araştırma yapmak istemesi, bu araştırmaların aleyhindeki yöneticileri öfkelendirdi. Malpighi'nin mesleğinde ilerlemesine engel olmak için uzun yıllar zorluk çıkartmaya devam ettiler. Buna rağmen Malpighi 28 yaşındayken üniversitede profesör oldu. Sonraki yıllarda araştırmalarını Pisa, Messina ve Bolonya'da sürdürdü. Bu yer değiştirmelere özellikle eski okulunun yöneticilerinin düşmanca davranışları sebep olmuştur. Bütün bu zor şartlara rağmen çalışmaları değerini buldu ve Royal Society üyeliğine getirildi. Hayatının son yıllarında Roma'da Papa'nın özel hekimi oldu ve 1694'te bu şehirde öldü.
Mikroskobu buluşu
Marcello Malpighi'den önce anatomi bilginleri ancak vücudun bölümlerini ayırdedip iç organların biçimleri üzerine bilgi verebiliyordu.
Canlı maddenin bir parçasını mikroskopla inceleyen Marcello Malpighi, canlı organların çeşitli dokulardan, bu dokuların da çıplak gözle görülmeyen, değişik biçimlerde hücrelerden meydana geldiklerini ispatlamayı başarmış oldu. Malpighi, hücrelere veya kesecik adını vermiştir.
Malpighi, 1660 yılında bir kurbağanın vücudundan aldığı zarda, kılcal damarlara rastladığını bildirmiştir: "Denemelerim sonuçlanıncaya kadar bütün kurbağa neslini yokettim!"
Mikroskopla çalışmalarına devam eden Malpighi, akciğerlerin bir kesecik yığınından ibaret olduğunu ve her keseciğin bir kılcal damar ağıyla çevrili bulunduğunu ispatladı. Bu keseciklere günümüzde de kullanılmakta olan alveol (petek gözü) adını verdi. Daha sonra bu alveolların soluk borusuyla (bronş) olan ilgisini ve kanın, havayla doğrudan değil de, çok ince bir zar aracılığıyla temasa geçtiğini keşfetti. Oysa o çağda, bu buluşun tersine içilenlerin akciğerlere gittiğine inanılıyordu. Bu önemli buluştan sonra Malpighi kanı incelemeye başladı. Çalışmaları sırasında kırmızı cisimcikler dikkatini çekmişti. Daha sonra üstderinin yapısını inceledi ve bugün adı verilen, üremenin gerçekleştiği tabakayı keşfetti. Bu araştırmalar sırasında Malpighi, dil dokularını da inceledi, tomurcukların tad organı olduklarını buldu.
Daha sonra sırayla karaciğer, dalak ve böbrek dokularını inceledi. Bütün bu organlarda çeşitli cisimciklerin varlığını meydana çıkardı. Böbreklerdeki bunların en ünlüleridir.
Malpighi, araştırmalarına ara vermeyerek dişler, kemikler ve beyin üzerinde de incelemeler yaptı. Bu çalışmalarda mikroskop, onun en önemli yardımcısı olmuştur.
Zooloji ve botanik çalışmaları
Malpighi, gerçek bir biyoloji bilgini olarak zooloji ve botanikle yakından ilgilenmiştir. Değerli iki kitabında, 'Civcivin, yumurtanın içinde şekillenişi ve yumurtanın geçirdiği gelişmeler' konusunu inceleyerek embriyonun yumurtanın içinde ilk gelişmesinden, civcivin şekilleninceye kadarki evreleri adım adım izleyip açıklamıştır. Bilgin bu arada ipek böceğinin anatomisini incelemiş, bitkilerin yapıları konusunda araştırma yapmıştır.
Malpighi, araştırmaları sırasında rastladıklarını dikkatle not etmiştir. El yazması on ciltlik eseri, bugün Bolonya Üniversitesi'nde saklanmaktadır. İlkel araçlarla yapılan Malpighi'nin çalışmaları ve keşifleri, o günler için büyük önem taşımaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marcello Malpighi d 10 Mart 1628 Crevalcore Italya o 29 Kasim 1694 Roma Italya mikroskobik anatominin kurucusu modern histoloji ve embriyolojinin oncusu Italyan hekim Marcello MalpighiDogum10 Mart 1628 1628 03 10 Italya BolognaOlum29 Kasim 1694 66 yasinda MeslekDoktor Marcello Malpighi 1628 yilinda Italya da Bolonya yakinlarinda dogdu Yirmi yasindayken kendini tip bilimine adamaya karar vererek insan ve hayvan oluleri uzerinde arastirmalar yapabilecegi bir akademiye girmek istedi Bu akademide anatomi konusunda arastirma yapmak istemesi bu arastirmalarin aleyhindeki yoneticileri ofkelendirdi Malpighi nin mesleginde ilerlemesine engel olmak icin uzun yillar zorluk cikartmaya devam ettiler Buna ragmen Malpighi 28 yasindayken universitede profesor oldu Sonraki yillarda arastirmalarini Pisa Messina ve Bolonya da surdurdu Bu yer degistirmelere ozellikle eski okulunun yoneticilerinin dusmanca davranislari sebep olmustur Butun bu zor sartlara ragmen calismalari degerini buldu ve Royal Society uyeligine getirildi Hayatinin son yillarinda Roma da Papa nin ozel hekimi oldu ve 1694 te bu sehirde oldu Mikroskobu bulusuOpere 1687 Marcello Malpighi den once anatomi bilginleri ancak vucudun bolumlerini ayirdedip ic organlarin bicimleri uzerine bilgi verebiliyordu Canli maddenin bir parcasini mikroskopla inceleyen Marcello Malpighi canli organlarin cesitli dokulardan bu dokularin da ciplak gozle gorulmeyen degisik bicimlerde hucrelerden meydana geldiklerini ispatlamayi basarmis oldu Malpighi hucrelere veya kesecik adini vermistir Malpighi 1660 yilinda bir kurbaganin vucudundan aldigi zarda kilcal damarlara rastladigini bildirmistir Denemelerim sonuclanincaya kadar butun kurbaga neslini yokettim Mikroskopla calismalarina devam eden Malpighi akcigerlerin bir kesecik yiginindan ibaret oldugunu ve her kesecigin bir kilcal damar agiyla cevrili bulundugunu ispatladi Bu keseciklere gunumuzde de kullanilmakta olan alveol petek gozu adini verdi Daha sonra bu alveollarin soluk borusuyla brons olan ilgisini ve kanin havayla dogrudan degil de cok ince bir zar araciligiyla temasa gectigini kesfetti Oysa o cagda bu bulusun tersine icilenlerin akcigerlere gittigine inaniliyordu Bu onemli bulustan sonra Malpighi kani incelemeye basladi Calismalari sirasinda kirmizi cisimcikler dikkatini cekmisti Daha sonra ustderinin yapisini inceledi ve bugun adi verilen uremenin gerceklestigi tabakayi kesfetti Bu arastirmalar sirasinda Malpighi dil dokularini da inceledi tomurcuklarin tad organi olduklarini buldu Daha sonra sirayla karaciger dalak ve bobrek dokularini inceledi Butun bu organlarda cesitli cisimciklerin varligini meydana cikardi Bobreklerdeki bunlarin en unluleridir Malpighi arastirmalarina ara vermeyerek disler kemikler ve beyin uzerinde de incelemeler yapti Bu calismalarda mikroskop onun en onemli yardimcisi olmustur Zooloji ve botanik calismalariMalpighi gercek bir biyoloji bilgini olarak zooloji ve botanikle yakindan ilgilenmistir Degerli iki kitabinda Civcivin yumurtanin icinde sekillenisi ve yumurtanin gecirdigi gelismeler konusunu inceleyerek embriyonun yumurtanin icinde ilk gelismesinden civcivin sekilleninceye kadarki evreleri adim adim izleyip aciklamistir Bilgin bu arada ipek boceginin anatomisini incelemis bitkilerin yapilari konusunda arastirma yapmistir Malpighi arastirmalari sirasinda rastladiklarini dikkatle not etmistir El yazmasi on ciltlik eseri bugun Bolonya Universitesi nde saklanmaktadir Ilkel araclarla yapilan Malpighi nin calismalari ve kesifleri o gunler icin buyuk onem tasimaktadir