Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Filoktetes (Philoktētēs) veya Philoctetes Yunan mitolojisinde, Teselya'daki Meliboea kralı Poeas'ın oğludur. Annesi Demonnasa veya Methone'dir. Ünlü bir Yunan kahramanıydı, okçu olması ile ünlenmişti ve Truva Savaşı'na katıldı.
Filoktetes, Antik Yunan'da her biri üç büyük Yunan yazarı tarafından yazılmış, dört farklı oyunun konusudur. Dört oyundan sadece Sofokles'in yazdığı Filoktetes günümüze ulaşmıştır. Sofokles'in Truva'daki Filoktetes'i, Aeschylus'un Philoctetes'i ve Euripides'in Philoctetes'i günümüze ulaşamamış; bazı parçalar dışında hepsi kaybolmuştur. Filoktetes'ten, Homeros'un İlyada'sının 2. kitabında da bahsedilmiştir. Limnos adasına sürgün edilmesini, yılan ısırığı ile yaralanmasını ve sonunda Yunanlar tarafından geri çağrıldığı anlatılmıştır. Filoktetes'in geri çağrıldığı kayıp olan Küçük İlyada destanında anlatılır ve Küçük İlyada'da Diomedes sayesinde Truva'ya geri getirilir. Filoktetes, Truva'da üç kişiyi öldürmüştür.
Hikayeler
Filoktetes, Teselya'daki Meliboea şehrinin kralı Poeas'ın oğludur. Herakles, Nessus'un gömleğini giydiğinde ve kendi ölümüne sebep olmuştur. Filoktetes veya diğer versiyonlarda babası Poeas dışında hiç kimse Herakles'in cenaze ateşini yakamazdı. Bu nedenle Filoktetes veya Poeas'a Herakles'in yayı ve zehirli okları verildi .
Filoktetes, Spartalı prenses Helen ile evlenmek için yarışan pek çok seçkin Yunan'dan biriydi; efsaneye göre Helen dünyanın en güzel kadınıydı. Bu nedenle, Menelaos için Helen'i geri almak adına Truva Savaşı'na katılması gerekiyordu. Filoktetes, Truva'ya giderken Yunanlar tarafından Lemnos adasında terk edildi. Filoktetes'in Truva'ya yolculuğunda adaya terk edilmesine dair dört ayrı hikâye vardır, ancak hepsi Filoktetes'in ayağında iltihaplı ve korkunç bir kokuya sahip bir yarası olduğundan anlatır. Birinci versiyon, Filoktetes ya da babası Herakles'e yardım ettiği için, Hera'nın gönderdiği bir yılan tarafından ısırıldığını anlatır. Başka bir anlatım, Yunanların Filoktetes'i Herakles'in küllerinin nereye atıldığını göstermeye zorladığını söyler. Filoktetes, yeminini konuşarak bozmaz, bu yüzden küllerin yerine gider ve ayağını konumun üzerine koyar. Küllerin üzerinde, toprağa değen ayağından hemen yaralanır. Bir başka rivayete göre de Akhalar savaşın başında Truva'ya giderken Bozcaada (Tenedos)'ya geldiklerinde Akhilleus tanrının oğlu olduğu iddia edilen Kral Tenes'i öldürerek Apollon'u kızdırmıştır. Kefaret olarak, Akhalılar Apollon'a bir kurban sunduklarında, sunaktan bir yılan çıkmış ve Filoktetes'i ısırmıştır. Son hikâye ise; Filoktetes, Khryse Adasında, adaya adını veren perinin tapınağına bilmeden girdiğinde yaralandığını anlatır (Sophokles'in günümüze ulaşan Filoktetes oyunundaki hikâyedir.). Yarasının nedeninin modern bir yorumu, zehirli bir okla açılmış olmasıdır. Okların uçları genellikle fermente edilmiş engerek zehri, kan veya plazma ve dışkı kombinasyonu ile zehirlenirdi. Bir sıyrık bile ölümle sonuçlanırdı. Hayatta kalan kişi ise yaradan acı çekerek yaşardı.
Yaranın nedeni ne olursa olsun, Filoktetes Yunanlar tarafından sürgüne gönderildi ve Atreusoğullarının isteği üzerine İthaka Kralı Odysseus'un onu böyle terk etmesine kızgındır. Medôn, Filoktetes'in adamlarının kontrolünü ele geçirir ve Filoktetes on yıl boyunca Limni Adası'nda yalnız kalır.
Helenus, Truva kralı Priamos'un kahin oğludur, işkence ile Yunanların savaşı nasıl yeneceğini açıklamak zorunda kalmıştır - Yunanlar Herakles'in okunu ve yayını getirmelidirler. Bunu duyunca, Odysseus ve bir grup adam (genellikle Diomedes dahil) Herakles'in silahlarını almak için Lemnos'a geri döner. (Sofokles'in Filoktetes adlı oyununda yazdığı gibi, Odysseus'a Pyrrhus olarak da bilinen Akhilleus'un oğlu Neoptolemos eşlik eder. Efsanenin diğer versiyonları Neoptolemus'u dahil etmez.) Filoktetes'i canlı bulan Yunanlar, bundan sonra ne yapacaklarını şaşırırlar. Odysseus, silahları Filoktetes'ten alır, ancak Diomedes silahları adam olmadan almayı reddeder. Yıllar önce tanrılaşan Herakles, Olimpos'tan inerek Filoktetes'e onlarla gitmesini, Asklepios'un oğlu tarafından iyileştirileceğini ve Akha ordusunda bir kahraman olarak büyük onur kazanacağını söyler. Truva surları dışında Akha ordusuna katıldığında, ikisi de Asklepios'un oğulları olan ya (bazı anlatımlara göre Mysia'lı Eurypylos'un oğlu Telephos tarafından öldürülmüş olabilir) ya da tarafından iyileştirilmiştir. Bir anlatımda, Paris'i öldüren Filoktetes'tir. Dört kez ok atmıştır: ilk ok açıklığa gitti; ikincisi sol elini vurdu; üçüncüsü sağ gözünden vurdu; dördüncüsü topuktan vurdu, yani beşinci atışa gerek yoktu. Filoktetes, şehri kasıp kavurmaya devam etme konusunda Neoptolemos'un yanında yer aldı. Böyle davranan sadece onlardı çünkü önceki on yılın savaş yorgunluğunu yaşamamışlardı. Filoktetes Truva Atı'nın içine saklanmak için seçilenler arasındaydı ve şehrin yağmalanması sırasında birçok ünlü Truvalıyı öldürdü.
Diğer bir efsaneye göre, tanrı Hephaistos'un oğlu Pylius (Πύλιος), Limni Adası'nda Filoktetes'i iyileştirdi.
Kült ve şehirler
Aristotelesçi Korpus'un yazarı, Filoktetes'in Truva Savaşı'ndan döndükten sonra Macalla'da yaşadığını yazmıştır ayrıca Herakles'in oklarını ve yayını buradaki Apollo Halius Tapınağına emanet ettiğini, ancak Crotoniatların bu emanetleri alarak kendi şehirlerindeki tapınağa götürdüğünü ekler. Ayrıca yazar, Filoktetes'in Sybaritesler arasında onurlandırıldığından bahseder. Lycophron'a göre, Macalla'nın yerli halkı Filoktetes'in mezarının üzerine büyük bir türbe inşa etmişler ve onu öküz libasyonları ve kurbanlarıyla bir tanrı olarak yüceltmişlerdir.
Justin (tarihçi), Thurii kentinin Filoktetes tarafından kurulduğunu ve onun zamanına kadar orada Filoktetes anıtının ve Apollon tapınağına konan Herkül oklarının görüldüğünü yazar.
Solinus, Strabon ve Virgilius, Petilia'nın Filoktetes tarafından kurulduğunu yazar.
Strabon, Krimisa ve Casabona'nın Filoktetes tarafından kurulduğunu yazar. Ayrıca Strabon, Filoktetes'in yoldaşlarından bazılarının Aegesta'yı güçlendirdiğini yazar.
Lemnos yakınlarındaki çorak bir adada, kahramanın çektiği acıları hatırlatmak için pirinçten bir yılana, fiyonklara ve şeritlerle bağlanmış göğüs zırhına sahip bir Filoktetes sunağı vardı.
Modern tasvirler
Dram
- Filoktetes efsanesi André Gide tarafından Philoctète oyununda kullanılmıştır.
- George Maxim Ross, efsaneyi 1950'lerde yazılan ve Broadway'de One Sheridan Meydanı'nda oynanan Philoktetes oyununa uyarladı.
- Doğu Alman postmodern oyun yazarı Heiner Müller, Sofokles'in oyununun başarılı bir uyarlamasını 1968'de Münih'te yaptı. En çok oynanan oyunlarından biri oldu.
- Philoctetes, Seamus Heaney'nin The Cure at Troy adlı oyununda, Sofokles'in Philoctetes'inin bir "versiyonu"nda yer alır.
- John Jesurun, Philoktetes varyasyonlarını 1993 yılında Ron Vawter'ın isteği üzerine yazdı; bu, oyuncunun (AIDS)'ten ölmek üzereyken gerçekleştirilen, sanatsal vasiyeti olarak kabul edilen son eseriydi. Sonuç olarak oyun aynı zamanda AIDS için bir metafor haline geldi.
- Ağustos 2021'de Londra'daki Ulusal Tiyatro, yazar, kayıt sanatçısı Kae Tempest ve Lesley Sharp'ın hazırladığı Philoctetes'in yeni bir versiyonu olan Paradise'ın performanslarına başladı.
Kaynakça
- ^ "Hyginus, Fabulae, 102". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ Eustathius ad Horn. p. 323
- ^ Hyginus, 114.
- ^ Greek Fire, Poison Arrows and Scorpion Bombs: Biological & Chemical Warfare in the Ancient World. New York: . 2008. ISBN . 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2012.
- ^ "Photius, Bibliotheca excerpts - GR". 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Photius, Bibliotheca excerpts, 190.48 - EN". 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Aristotelian Corpus, On Marvelous Things Heard, § 27.107". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Lycophron, Alexandra, 909". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Justin, History of the World, 20.1". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Solinus, Polyhistor, 2.10". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ a b c "Strabo, Geography, 6.1.3". 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Virgil, Aeneid, §3.356". 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
- ^ "Appian, Mithridatic Wars, 11.77". 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Filoktetes Philoktetes veya Philoctetes Yunan mitolojisinde Teselya daki Meliboea krali Poeas in ogludur Annesi Demonnasa veya Methone dir Unlu bir Yunan kahramaniydi okcu olmasi ile unlenmisti ve Truva Savasi na katildi Yarali Filoktetes Truva ya giderken Yunanlar tarafindan terk edildi Attika kirmizi figurlu bir stamnos ca MO 460 Musee du Louvre Homolium a ait sikke tetrachalkon MO 350 Filoktetes in konik pilos taktigini tasvir ediyor Ters Kivrilmis yilan basin arkasinda kucuk bir salkim uzum OMOLIEWN Homolians Filoktetes Antik Yunan da her biri uc buyuk Yunan yazari tarafindan yazilmis dort farkli oyunun konusudur Dort oyundan sadece Sofokles in yazdigi Filoktetes gunumuze ulasmistir Sofokles in Truva daki Filoktetes i Aeschylus un Philoctetes i ve Euripides in Philoctetes i gunumuze ulasamamis bazi parcalar disinda hepsi kaybolmustur Filoktetes ten Homeros un Ilyada sinin 2 kitabinda da bahsedilmistir Limnos adasina surgun edilmesini yilan isirigi ile yaralanmasini ve sonunda Yunanlar tarafindan geri cagrildigi anlatilmistir Filoktetes in geri cagrildigi kayip olan Kucuk Ilyada destaninda anlatilir ve Kucuk Ilyada da Diomedes sayesinde Truva ya geri getirilir Filoktetes Truva da uc kisiyi oldurmustur HikayelerGuillaume Guillon Lethiere Lemnos Adasi ndaki Filoktetes Filoktetes Teselya daki Meliboea sehrinin krali Poeas in ogludur Herakles Nessus un gomlegini giydiginde ve kendi olumune sebep olmustur Filoktetes veya diger versiyonlarda babasi Poeas disinda hic kimse Herakles in cenaze atesini yakamazdi Bu nedenle Filoktetes veya Poeas a Herakles in yayi ve zehirli oklari verildi Filoktetes Spartali prenses Helen ile evlenmek icin yarisan pek cok seckin Yunan dan biriydi efsaneye gore Helen dunyanin en guzel kadiniydi Bu nedenle Menelaos icin Helen i geri almak adina Truva Savasi na katilmasi gerekiyordu Filoktetes Truva ya giderken Yunanlar tarafindan Lemnos adasinda terk edildi Filoktetes in Truva ya yolculugunda adaya terk edilmesine dair dort ayri hikaye vardir ancak hepsi Filoktetes in ayaginda iltihapli ve korkunc bir kokuya sahip bir yarasi oldugundan anlatir Birinci versiyon Filoktetes ya da babasi Herakles e yardim ettigi icin Hera nin gonderdigi bir yilan tarafindan isirildigini anlatir Baska bir anlatim Yunanlarin Filoktetes i Herakles in kullerinin nereye atildigini gostermeye zorladigini soyler Filoktetes yeminini konusarak bozmaz bu yuzden kullerin yerine gider ve ayagini konumun uzerine koyar Kullerin uzerinde topraga degen ayagindan hemen yaralanir Bir baska rivayete gore de Akhalar savasin basinda Truva ya giderken Bozcaada Tenedos ya geldiklerinde Akhilleus tanrinin oglu oldugu iddia edilen Kral Tenes i oldurerek Apollon u kizdirmistir Kefaret olarak Akhalilar Apollon a bir kurban sunduklarinda sunaktan bir yilan cikmis ve Filoktetes i isirmistir Son hikaye ise Filoktetes Khryse Adasinda adaya adini veren perinin tapinagina bilmeden girdiginde yaralandigini anlatir Sophokles in gunumuze ulasan Filoktetes oyunundaki hikayedir Yarasinin nedeninin modern bir yorumu zehirli bir okla acilmis olmasidir Oklarin uclari genellikle fermente edilmis engerek zehri kan veya plazma ve diski kombinasyonu ile zehirlenirdi Bir siyrik bile olumle sonuclanirdi Hayatta kalan kisi ise yaradan aci cekerek yasardi Yaranin nedeni ne olursa olsun Filoktetes Yunanlar tarafindan surgune gonderildi ve Atreusogullarinin istegi uzerine Ithaka Krali Odysseus un onu boyle terk etmesine kizgindir Medon Filoktetes in adamlarinin kontrolunu ele gecirir ve Filoktetes on yil boyunca Limni Adasi nda yalniz kalir Philoctetes in Hatirlanmasi ile mermer levha Brauron Arkeoloji Muzesi Helenus Truva krali Priamos un kahin ogludur iskence ile Yunanlarin savasi nasil yenecegini aciklamak zorunda kalmistir Yunanlar Herakles in okunu ve yayini getirmelidirler Bunu duyunca Odysseus ve bir grup adam genellikle Diomedes dahil Herakles in silahlarini almak icin Lemnos a geri doner Sofokles in Filoktetes adli oyununda yazdigi gibi Odysseus a Pyrrhus olarak da bilinen Akhilleus un oglu Neoptolemos eslik eder Efsanenin diger versiyonlari Neoptolemus u dahil etmez Filoktetes i canli bulan Yunanlar bundan sonra ne yapacaklarini sasirirlar Odysseus silahlari Filoktetes ten alir ancak Diomedes silahlari adam olmadan almayi reddeder Yillar once tanrilasan Herakles Olimpos tan inerek Filoktetes e onlarla gitmesini Asklepios un oglu tarafindan iyilestirilecegini ve Akha ordusunda bir kahraman olarak buyuk onur kazanacagini soyler Truva surlari disinda Akha ordusuna katildiginda ikisi de Asklepios un ogullari olan ya bazi anlatimlara gore Mysia li Eurypylos un oglu Telephos tarafindan oldurulmus olabilir ya da tarafindan iyilestirilmistir Bir anlatimda Paris i olduren Filoktetes tir Dort kez ok atmistir ilk ok acikliga gitti ikincisi sol elini vurdu ucuncusu sag gozunden vurdu dorduncusu topuktan vurdu yani besinci atisa gerek yoktu Filoktetes sehri kasip kavurmaya devam etme konusunda Neoptolemos un yaninda yer aldi Boyle davranan sadece onlardi cunku onceki on yilin savas yorgunlugunu yasamamislardi Filoktetes Truva Ati nin icine saklanmak icin secilenler arasindaydi ve sehrin yagmalanmasi sirasinda bircok unlu Truvaliyi oldurdu Diger bir efsaneye gore tanri Hephaistos un oglu Pylius Pylios Limni Adasi nda Filoktetes i iyilestirdi Kult ve sehirlerAristotelesci Korpus un yazari Filoktetes in Truva Savasi ndan dondukten sonra Macalla da yasadigini yazmistir ayrica Herakles in oklarini ve yayini buradaki Apollo Halius Tapinagina emanet ettigini ancak Crotoniatlarin bu emanetleri alarak kendi sehirlerindeki tapinaga goturdugunu ekler Ayrica yazar Filoktetes in Sybaritesler arasinda onurlandirildigindan bahseder Lycophron a gore Macalla nin yerli halki Filoktetes in mezarinin uzerine buyuk bir turbe insa etmisler ve onu okuz libasyonlari ve kurbanlariyla bir tanri olarak yuceltmislerdir Justin tarihci Thurii kentinin Filoktetes tarafindan kuruldugunu ve onun zamanina kadar orada Filoktetes anitinin ve Apollon tapinagina konan Herkul oklarinin goruldugunu yazar Solinus Strabon ve Virgilius Petilia nin Filoktetes tarafindan kuruldugunu yazar Strabon Krimisa ve Casabona nin Filoktetes tarafindan kuruldugunu yazar Ayrica Strabon Filoktetes in yoldaslarindan bazilarinin Aegesta yi guclendirdigini yazar Lemnos yakinlarindaki corak bir adada kahramanin cektigi acilari hatirlatmak icin pirincten bir yilana fiyonklara ve seritlerle baglanmis gogus zirhina sahip bir Filoktetes sunagi vardi Modern tasvirlerDram Filoktetes efsanesi Andre Gide tarafindan Philoctete oyununda kullanilmistir George Maxim Ross efsaneyi 1950 lerde yazilan ve Broadway de One Sheridan Meydani nda oynanan Philoktetes oyununa uyarladi Dogu Alman postmodern oyun yazari Heiner Muller Sofokles in oyununun basarili bir uyarlamasini 1968 de Munih te yapti En cok oynanan oyunlarindan biri oldu Philoctetes Seamus Heaney nin The Cure at Troy adli oyununda Sofokles in Philoctetes inin bir versiyonu nda yer alir John Jesurun Philoktetes varyasyonlarini 1993 yilinda Ron Vawter in istegi uzerine yazdi bu oyuncunun AIDS ten olmek uzereyken gerceklestirilen sanatsal vasiyeti olarak kabul edilen son eseriydi Sonuc olarak oyun ayni zamanda AIDS icin bir metafor haline geldi Agustos 2021 de Londra daki Ulusal Tiyatro yazar kayit sanatcisi Kae Tempest ve Lesley Sharp in hazirladigi Philoctetes in yeni bir versiyonu olan Paradise in performanslarina basladi Kaynakca Hyginus Fabulae 102 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Eustathius ad Horn p 323 Hyginus 114 Greek Fire Poison Arrows and Scorpion Bombs Biological amp Chemical Warfare in the Ancient World New York 2008 ISBN 978 1 58567 348 3 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2012 Photius Bibliotheca excerpts GR 4 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Photius Bibliotheca excerpts 190 48 EN 21 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Aristotelian Corpus On Marvelous Things Heard 27 107 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Lycophron Alexandra 909 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Justin History of the World 20 1 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Solinus Polyhistor 2 10 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 a b c Strabo Geography 6 1 3 13 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Virgil Aeneid 3 356 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021 Appian Mithridatic Wars 11 77 1 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2021